در این مقاله ال نینو و دوره های خشکسالی- ترسالی ایران بررسی شده است. ابعاد مطالعه به بارش های ایران و ارتباط آنها با ال نینوی نوسان جنوبی محدود می شود. بنابراین بی هنجاری ها و همینطور تغییرات سالانه و درون سالی (ماهانه، فصلی) بارش در ایران و ارتباط آنها با شاخص نوسان جنوبی مطالعه و بررسی شده و اجمالا نتایج زیر حاصل گشته است: ارتباط نسبتا قوی ای بین بارش سالانه ایران و شاخص نوسان جنوبی (SOI) وجود دارد. این ارتباط با ضریب همبستگی 0.37- که در سطح 5 درصد معنادار است، مشخص می شود. از 29 ایستگاه انتخابی جهت مطالعه بارش، ایستگاه قزوین از بالاترین ضریب همبستگی بین بارش سالانه و شاخص نوسان جنوبی همزمان آن برخوردار بوده است. در حالیکه این ضریب برای ایستگاه بیرجند 0.005 می باشد. در بررسی ماهانه ارتباط نیز مشخص گردید که بالاترین ضریب همبستگی بارش ماهانه ایران و شاخص نوسان جنوبی همزمان آن، در ماه اکتبر دیده می شود.

در این مطالعه تاثیر پدیده النینو ـ نوسانات جنوبی بر آبدهی پنج رودخانه (کر، رودبال، مند، قره آغاج و ششپیر) استان فارس طی دوره آماری 2000- 1957 مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور، ابتدا فازهای گرم (النینو)، سرد (لانینا) و پایه (دوران بدون النینو ولانینا) این پدیده شناسایی و سری زمانی دبی ماهانه رودخانه ها در هر یک از این فازها تشکیل گردید. سپس، برای هر یک از سری زمانی های تولید شده، مقادیر صدکهای 67, 33 و 50 (میانه) استخراج شدند. در مرحله بعد، نسبت مقادیر صدکهای یاد شده در دوران النینو و لانینا به مقادیر متناظر در دوران پایه محاسبه شد و مبنای ارزیابی میزان تاثیر فازهای سرد و گرم ENSO بر دبی رودخانه قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد: الف) در اکثر ماه ها، وقوع النینو موجب افزایش دبی در کلیه رودخانه ها می گردد. بیشترین مقدار افزایش در رودخانه قره آغاج در بهار و تابستان بیش از 120 درصد و رودخانه رودبال در تابستان حدود 60 درصد مشاهده گردید. در دیگر رودخانه ها نیز مقدار افزایش دبی بین 10 الی 40 درصد می باشد. ب) در اکثر موارد، وقوع لانینا موجب افزایش دبی در ماه های فصل زمستان و کاهش دبی در بقیه ماه ها میگردد. بیشترین مقدار کاهش (حدود 50 درصد) در رودخانه های قره آغاج و رودبال در بهار و تابستان مشاهده شد. همچنین، بررسی ها نشان داد که احتمال وقوع خشکسالی (ترسالی) هیدرولوژیکی در دوره النینو کمتر (بیشتر) و در دوره لانینا بیشتر (کمتر) از دوره پایه است.

یکی از مهم ترین سیگنال های هواشناسی که در مقیاس جهانی بر پارامترهای آب و هوایی در اغلب مناطق کره زمین تاثیر می گذارد، پدیده ENSO یا النینو - نوسانات جنوبی است. تغییرات الگوی وقوع این پدیده باعث بوجود آمدن تغییرات دراز مدت و معنی داری در وضعیت بارندگی و دمای کره زمین شده است. در این پژوهش به منظور بررسی میزان ارتباط تغییر اقلیم با پدیده ENSO و ارتباط آن با تغییرات پارامترهای آب و هوایی ابتدا با استفاده از رابطه همبستگی سالانه و فصلی شاخص نوسانات جنوبی (SOI) با داده های بارندگی دما به دست آمده و سپس به منظور مطالعه دقیق تر نحوه تاثیر پدیده ENSO بر نحوه تغییرات دمای مناطق مختلف استان خراسان نقشه های پهنه بندی مربوطه ترسیم شد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت بارندگی و دمای کلیه مناطق استان (به ویژه نوار مرکزی و تا حدودی شمالی) نسبت به پدیده ENSO واکنش معنی داری نشان می دهند بعبارت دیگر میانگین ضرایب همبستگی بارندگی و دما با مقادیر SOI به طور سالانه و فصلی منفی است، یعنی با افزایش مقادیر SOI، مقادیر بارندگی و دما در سطح استان خراسان در فصول و سال های مختلف کاهش می یابد. با توجه به افزایش بارندگی و دمای مناطق مختلف استان (به طور فصلی و سالانه) در زمان فعالیت فاز منفی ENSO (شرایط النینو)، تغییرات بارش و دمای استان در این شرایط را می توان به دگرگونی الگوی وقوع پدیده ENSO در اثر تغییرات اقلیمی در سطح جهان مرتبط دانست.