به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کود مرغی پلیت شده و کود شیمیایی بر کیفیت علوفه و عملکرد دانه ذرت (Zea mays L.)، آزمایش حاضر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (عدم مصرف کود)، 1250 کیلوگرم کود مرغی پلیت شده، 1250 کیلوگرم کود مرغی پلیت شده + 25 درصد کود شیمیایی (کود اوره، کود سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم)، 1250 کیلوگرم کود مرغی پلیت شده + 50 درصد کود شیمیایی، 2500کیلوگرم کود مرغی پلیت شده، 2500 کیلوگرم کود مرغی پلیت شده + 25 درصد کود شیمیایی، 2500 کیلوگرم کود مرغی پلیت شده + 50 درصد کود شیمیایی، 5000 کیلوگرم کود مرغی پلیت شده، 5000 کیلوگرم کود مرغی پلیت شده + 25 درصد کود شیمیایی، 5000 کیلوگرم کود مرغی پلیت شده + 50 درصد کود شیمیایی و 100 درصد کود شیمیایی بود. نتایج نشان داد که تیمارهای تلفیقی موجب بهبود عملکرد و اجزای عملکرد به ویژه ارتفاع بوته، وزن بلال، تعداد دانه در ردیف، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت شدند. بیشترین ارتفاع بوته (2/241 سانتی متر)، تعداد بلال در بوته (1/2 بلال)، وزن هزار دانه (99/26 گرم بر مترمربع)، عملکرد دانه (76/12 تن در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (42/26 تن در هکتار) در تیمار 5000 کیلوگرم کود مرغی پلیت شده + 50 درصد کود شیمیایی توصیه شده مشاهده گردید. بیشترین درصد پروتئین سیلاژ علوفه (58/12 درصد) و خاکستر سیلاژ (32/10 درصد) در تیمار 2500 کیلوگرم کود مرغی پلیت شده + 50 درصد کود شیمیایی توصیه شده مشاهده گردید. نتایج حاصل از اندازه گیری ها نشان داد که تیمارهای کود تلفیقی در مقایسه با تیمار کود شیمیایی خالص و کود مرغی خالص دارای برتری بودند و سبب بهبود عملکرد و کیفیت محصول ذرت گردید. باتوجه به نتایج حاصل از آزمایش حاضر ترکیب کود شیمیایی با مقادیر متفاوت کود مرغی، موجب کاهش مصرف کودهای شیمیایی و بهبود عملکرد و کیفیت ذرت شد. این امر می تواند علاوه بر صرفه جویی در مصرف کود و هزینه های ناشی از آن، کاهش اثرات مخرب زیست محیطی را نیز سبب شود و وضعیت خاک از لحاظ حاصلخیزی درازمدت و درصد ماده آلی خاک بهبود پیدا کند.

به منظور برآورد میزان ترکیب پذیری، هتروزیس و دیگر پارامترهای ژنتیکی عملکرد دانه و اجزای آن در ذرت دانه ای، از تلاقی های دای آلل شش لاین اینبرد استفاده شد. والدها به همراه 15 دورگ به انضمام چهار ژنوتیپ اضافی دیگر، در قالب طرح لاتیس مربع ساده مورد بررسی قرار گرفتند. برای تمامی خصوصیات، به استثنای طول دانه، سودمندی نسبی طرح لاتیس کمتر از یک بود، لذا داده ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی تجزیه و تحلیل شدند و با حذف ژنوتیپ های اضافی با روش 2 گریفینگ و مدل مختلط B مورد تجزیه و تحلیل ژنتیکی قرار گرفتند.میانگین مربعات ترکیب پذیری های عمومی و خصوصی برای تمامی صفات معنی دار بود. نسبت میانگین مربعات ترکیب پذیری عمومی به ترکیب پذیری خصوصی برای تمامی صفات، به استثنای تعداد ردیف دانه، کمتر از یک بود، که سهم بیشتر اثر غیرافزایشی ژن ها را در کنترل ژنتیکی آنها نشان داد. برآوردهای درجه غالبیت کمتر از یک و توارث خصوصی پایین برای تمامی صفات، به استثنای تعداد ردیف دانه، تایید مجددی بر اهمیت بیشتر اثر غیرافزایشی ژن ها در کنترل این خصوصیات بود. بنابراین، برای عملکرد دانه، تعداد دانه در ردیف، وزن 100 دانه، طول دانه، طول بلال و درصد چوب بلال، تولید دورگ سینگل کراس به منظور بهره مندی بیشتر از اثر غیرافزایشی ژن ها از اولویت زیادتری برخوردار است. برای بهبود ژنتیکی تعداد ردیف دانه، روش های مبتنی بر گزینش والدین مطلوب از کارایی خوبی برخوردار خواهد بود. در دورگ های مورد مطالعه، تعداد دانه در ردیف و وزن 100 دانه اهمیت بیشتری در توجیه تغییرات عملکرد دانه داشت. در شرایط این مطالعه، دورگ های 4×5 و 5×6 با داشتن ترکیب پذیری خصوصی بالا برای تعداد دانه در ردیف، وزن 100 دانه و عملکرد دانه، در زمره برترین دورگ ها محسوب گردیدند.

به منظور بررسی تنوع صفات کمی در نشان دادن مقاومت به خشکی و رابطه آنها با عملکرد دانه ذرت، آزمایشی با استفاده از طرح کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی کرج در سال زراعی 1377 اجرا گردید. کرتهای اصلی مشتمل بر سه رژیم آبیاری (محیط بدون تنش، تنش میانی و تنش انتهایی) و کرتهای فرعی شامل هشت رقم هیبرید سینگل کراس دیررس تجارتی بود. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها نشان داد که بین هیبریدها از نظر صفات رشد رویشی، مراحل نمو، عملکرد و اجزای عملکرد تنوع قابل ملاحظه ای وجود دارد و بین سه رژیم آبیاری در تعدادی از صفات اختلاف معنی داری مشاهده شد. بطور کلی اکثر صفات مورد بررسی نسبت به شرایط تنش عکس العمل منفی نشان دادند و بیشترین اثر تنش بر روی عملکرد دانه بود که در اثر کاهش شدید تعداد دانه در ردیف، طول بلال و وزن 500 دانه می باشد که این امر ناشی از بروز تنش خشکی در مراحل گلدهی و دانه بستن است. نتایج حاصل از همبستگی های ساده، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت نشان داد که در هر سه محیط، گزینش برحسب تعداد دانه در ردیف و قطر بلال مفید است.

بمنظور بررسی تاثیر تراکمهای مختلف بوته و مقادیر متفاوت نیتروژن (اوره) برعملکرد دانه، اجزای آن و برخی ویژگیهای ظاهری دو هیبرید متوسط رس ذرت (سینگل کراس 604وسینگل کراس601)، آزمایشی در سال 1374 در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران-کرج، بااستفاده از طرح آزمایشی کرتهای دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار که هیبریدها به کرتهای اصلی، تراکمهای بوته به کرتهای فرعی و مقادیر مختلف نیتروژن به کرتهای فرعی فرعی اختصاص یافته بودند، اجرا گردید و عملکرد دانه درهکتار، عملکرد دانه تک بوته، اجزای عملکرد دانه شامل تعداد بلال هر بوته، تعداد دانه در بلال و وزن هزار دانه و برخی ویژگی های ظاهری بوته، بلال و چوب بلال نظیر تعداد برگهای بوته، تعداد برگهای بالای بلال، ارتفاع بوته و بلال، قطرسایه، طول و قطربلال، تعداد ردیف دانه روی بلال، تعداد دانه در ردیف روی بلال، طول دانه، قطر چوب بلال و وزن خشک چوب بلال هر بوته اندازه گیری شدند. عوامل مورد بررسی اثرات معنی داری را بر روی ویژگی های مورد مطالعه، به استثنای تعداد بلال هربوته، تعداد برگهای بوته، برگهای بالای بلال و طول دانه نشان دادند. همچنین اثرات متقابل معنی داری برای عوامل مورد بررسی در برخی از صفات ملاحظه گردید. بیشترین میزان عملکرد دانه تولید شده در هکتار در هیبرید سینگل کراس 601 با تراکم 8 بوته در مترمربع و مصرف 230 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار مشاهده شد و همچنین هیبرید مزبور حداکثر وزن هزار دانه را در تراکم 6 بوته در مترمربع و با مصرف 230 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار تولید کرد. سینگل کراس 604 بطور متوسط ارتفاع بوته، بلال و قطر ساقه بیشتری نسبت به سینگل کراس 601 داشت. خصوصیاتی نظیر قطر ساقه، طول بلال، قطر بلال و چوب بلال، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال و وزن هزار دانه با عملکرد دانه هر بوته همبستگی معنی داری نشان دادند.

ده هیبرید سینگل کراس ذرت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار و 14 منطقه مختلف به مدت دو سال (1377 و 1378) جمعا در 28 محیط از نظر پایداری عملکرد دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، عمق دانه و وزن هزار دانه با استفاده از معیارهای پیشنهادی مختلف از جمله ضریب رگرسیون (bi) و انحراف از خط رگرسیون (S2di)، واریانس پایداری (σi2)، معیار Wi، ضریب تغییرات (C.V.) و بالاخره ضریب تبیین (R2) مورد بررسی قرار گرفتند. علاوه بر این، برای عملکرد دانه طبق روش پیشنهادی کانگ (Kang, 1993) تجزیه های لازم برای گزینش توام برای عملکرد دانه و پایداری انجام شد. بررسی پایداری هیبریدها برای عملکرد دانه با استفاده از معیارهای S2di، σi2، Wi،C.V.  و R2 و همچنین روش گزینش توام برای عملکرد دانه (معیار Ysi) نشان داد که هیبریدهای شماره 6 (KL17.2-5×MO17) و شماره 10 (KSC704) پایدار می باشند. بالاترین عملکرد دانه به ترتیب با میانگین 10.346 و 10.362 تن در هکتار به هیبریدهای شماره 6 (KL17.2-5×MO17) و 10 (KSC704) تعلق داشت. بررسی غیر یکنواختی ضرایب رگرسیون در اثر متقابل هیبرید × محیط نشان داد که این منبع فقط در مورد صفات تعداد ردیف دانه و عمق دانه معنی دار بوده است. بررسی پایداری اجزا عملکرد دانه نشان داد که هیبریدهای پایداری برای عملکرد دانه، تناسبی با هیبریدهای پایدار برای اجزا عملکرد ندارند و این در حالی است که عملکرد دانه با صفات تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه و عمق دانه (به ترتیب با 0.64=r، 0.45=r و 0.40=r) همبستگی مثبت و بالایی را نشان داد. بر اساس ضرایب رگرسیون، هیبریدهای شماره 6 (KL17.2-5× MO17) و 10 (KSC704) برای صفت تعداد ردیف دانه در بلال واکنش خوبی نسبت به بهبود شرایط محیطی نشان نمی دهند.