محدوده معدنی طلای دارستان - باغو در فاصله 100 کیلومتری جنوب دامغان واقع شده است. این محدوده بخشی از مجموعه آتشفشانی - نفوذی «ترود - چاه شیرین» می باشد که به صورت یک فرازمین (Horst)، با روند شمال خاوری - جنوب باختری، در حاشیه شمالی کویر مرکزی رخنمون دارد. رخنمون های سنگی محدوده مورد مطالعه، متشکل از مجموعه سنگهای گدازه ای و آذرآواری (ائوسن میانی) با ترکیب غالب حد واسط (آندزیت تا داسیت) و توده های نفوذی (ائوسن پسین - اولیگوسن) با ترکیب اسیدی تا حد واسط می باشد.کانه زایی در نشانه معدنی طلای دارستان به صورت یک رگه سیلیسی مس (طلا) دار می باشد که در طول 400 متر، در راستای گسل نرمال دارستان، قابل تعقیب است. سنگ میزبان این رگه، واحد توف برش آندزیت - داسیت آندزیت می باشد که با انواع دگرسانیهای سیلیسی، آرژیلی و پروپیلیتی در امتداد رگه همراه است.کانی شناسی این رگه سیلیسی شامل کوارتز، کالکوپیریت، پیریت، طلا، اسپیکولاریت، مالاکیت، کالکوسیت، کوولیت و هیدروکسیدهای آهن می باشد.کانی زایی طلا در باغو 3 ) کیلومتری شمال خاوری نشانه معدنی طلای دارستان( در یک رگه سیلیسی بطول 700 متر رویداده است. سنگ میزبان این رگه، توده نفوذی نیمه عمیق با ترکیب گرانیت - گرانودیوریت است که در اطراف رگه با دگرسانی آرژیلی همراه شده است. کانی شناسی این رگه سیلیسی نیز ساده و متشکل از تورمالین، پیریت، کالکوپیریت، اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن، مالاکیت، کالکوسیت، کوولیت و دانه های آزاد طلا در گانگ سیلیسی می باشد.شواهد صحرایی نشان می دهد که تمرکز قابل توجه طلا در محدوده معدنی دارستان، به طور عمده در ارتباط با رگه های سیلیسی سولفیددار و جایگیر شده در سیستم گسل های نرمال (کششی)، با روند غالب شمالی - جنوبی، می باشد که معمولا در مناطق کانه سازی با گستره ای از دگرسانیهای هیدروترمال از انواع آرژیلی، سیلیسی و کلریتی (± اپیدوت) همراهند.مطالعه دیگر آثار کانی سازی در محدوده دارستان و باغو، یک ارتباط ژنتیکی واضح، بین اثر معدنی مس (طلا) دارستان و رگه سیلیسی طلا دار باغو را نشان می دهد.شواهد صحرایی و مطالعات آزمایشگاهی نشانگر ارتباط کانه سازی طلا و مس با سیالات سیلیسی تاخیری مرتبط با نفوذی های نیمه عمق (با ترکیب اسیدی تا حد واسط) در محدوده مورد مطالعه می باشد. از مهمترین این شواهد، انطباق فضایی واضح بین موقعیت رگه های سیلیسی کانه دار (دارستان-باغو) با موقعیت گسترش نفوذی های نیمه عمیق و موقعیت زون های دگرسانی مرتبط با آنها است. علاوه بر آن، همبستگی بالای عناصر Cu و Au و درجه حرارت همگن شدن سیالات درگیر اولیه، این ارتباط ژنتیکی را تایید می نماید.

معدن مس قلعه زری بزرگترین معدن مس رگه ای ایران، در 182 کیلومتری جنوب بیرجند واقع شده است. عیار مس بین 0.5 تا 8 درصد، نقره 20 تا 150 گرم در تن و طلا 0.5 تا 15 گرم در تن است. کانی سازی عمدتا در سه رگه متمرکز شده است. غالب سنگهای در برگیرنده شامل آندزیت بازالتی (با سن پالئوسن- ائوسن) است. کانی سازی منطقه شامل کوارتز، هماتیت (اسپکولاریت)، کلریت، کالکوپیریت، ± طلا، ± کانی های حاوی نقره و ± پیریت است.نمونه برداری از سه رگه اصلی در اعماق 70-، 100-، 135- و 170- متری صورت گرفت، و از رگه ها به فاصله 10 متر از یکدیگر نمونه برداری شد. غالب کلریتها از نوع رپیدولیت غنی از آهن و چند نمونه پینوکلریت - برانزویجیت اند. دمای تشکیل کلریتها براساس فرمول کاتلینو و نیوا [9] محاسبه و بین 260ºC تا 300ºC است.دمای کلریتها 10ºC تا 30ºC کمتر از دمای اندازه گیری شده سیالات درگیر کوارتز است. فرمول کاتلینو و نیوا [9] براساس کلریتهای قلعه زری تغییر می کند و فرمول جدید جهت محاسبه دمای تشکیل کلریتها ارائه می شود. در محلول کانه دار قلعه زری نتایج به شرح زیرند. 29- تا logfO2=-30، logmH2<-5.5  و 3.5 - تا -logmH2S=3 بوده.

بر اساس این مطالعه عیار میانگین طلا و نقره کانسار مس پورفیری سرچشمه به ترتیب 0.06g/t و 1.22g/t است که اختلاف زیادی با عیارهای گزارش شده قبلی دارد. در آندزیت بیوتیتی و نمونه هایی از استوک سرچشمه با دگرسانی فیلیک/ پتاسیک، همبستگی مثبت بالایی بین عیارهای طلا و مس (r=0.81) طلا و نقره (r=0.61) و طلا و نقره با مس (r≥0.72) وجود دارد که نشان دهنده (1) ته نشینی همزمان طلا و نقره با مس و (2) حضور احتمالی طلا بصورت محلول جامد غیر قابل رویت و نیز طلای خالص یا الکتروم داخل دانه های کالکوپیریت است.عیار طلا در منطقه غنی شده سولفیدی ثانویه بیش از 2 برابر عیار طلای درونزاد است. نقره نیز غنی شدگی بیشینه ای را در منطقه فروشست - اکسید و غنی شده سولفیدی ثانویه نشان می دهد.این مطالعه نشان داد که کانسار سرچشمه یک کانسار مس - مولیبدن پورفیری فقیر از طلا و نقره است.

سرعت های امواج تراکمی و برشی در سه جهت متعامد در نمونه های سنگی مکعبی شکل از سه گروه مختلف سنگی در هر دو حالت خشک و اشباع تحت فشار تک محوری کم اندازه گیری شده است.این سه گروه شامل هفت نمونه سنگ گرانیت از منطقه بندر عباس، شش نمونه ماسه سنگ از منطقه چابهار و پانزده نمونه آندزیت ازمنطقه ارومیه می باشند.سه ضریب بدون بعد ناهمسانگردی تامسن، برای هر یک از نمونه ها محاسبه گردیده است.این محاسبات نشان می دهد که نمونه های سنگی فوق از فرض ناهمسانگردی بیضوی در هر دو حالت خشک و اشباع پیروی می کنند. در ضمن برای هر سه گروه سنگی، بررسی ضرایب کشسانی، ضرایب یانگ،نسبتهای پواسون و مدول بالک در هر دو حالت خشک و اشباع نشان می دهد که مقدار این کمیتها در حالت اشباع بیشتر از حالت خشک می باشند.

توده آتشفشان سهند در شمال غرب ایران بین تبریز (در شمال) و مراغه (در جنوب) قرار گرفته است. این منطقه دارای بیشترین ضخامت پوسته (46 تا 48 کیلومتر) و تعادل ایزوستاری می باشد. اندازه گیری های ثقل سنجی نشانگر یک بی نظمی ثقلی مثبت در جنوب منطقه مورد مطالعه می باشد که احتمالا مربوط به یک توده آذرین مخروطی شکل عمقی و یا یک پی سنگ دگرگونی است. پایه رسوبی سهند متشکل از رسوبات دوران های مختلفی است که بخشی از آن در ارتفاع 3100 متری و در انتهای دره چینی بلاغ چای نمایان گشته است.مطالعه سنگ های آتشفشانی سهند، نشان می دهد که سه نوع ماگما، در آتشفشانی سهند شرکت داشته اند: آندزیت و آندزیت بازالتی میوسن فوقانی، ماگماهای داسیتی و ماگمای غنی ازSr, Ba, K  با ترکیب لاتیت یا باناکیت، که در پایان فعالیت آتشفشانی سهند، خارج شده اند.ساختمان های تکتونیکی موجود در منطقه مورد مطالعه، اکثرا دارای روند شمال غرب - جنوب شرق می باشند که تحت تاثیر نیروهای فشاری و کششی با راستای شمال شرق - جنوب غرب ایجاد شده اند ساختمان های تکتونیکی با روند شمال شرق-  جنوب غرب نیز در منطقه وجود دارند.با توجه به ویژگی برشی شمال غرب ایران و وجود گسل های امتداد لغزکاری به خصوص گسل تبریز در منطقه می توان آتشفشان پلیو - کوارترنر سهند را به حوزه های کششی لوزی شکل تشکیل شده در امتداد گسل های فرعی گسل تبریز که در اثر رژیم تکتونیک کششی و در جهات مختلف به وجود آمده اند نسبت داد.

منطقه آتشفشانی آبترش با دارا بودن رخنمونهایی از روانه های تراکی آندزیتی و نهشته های آذرآواری ریزشی (کریستال لیتیک توف، لاپیلی توف و آگلومرا) به سن پالئوژن (معادل سازند کرج) دچار دگرسانی به نسبت شدید گرمابی شده است. وجود شکستگیهای فراوان که گمان می رود ابتدا در ایجاد یک ساختمان فرونشسته کالدرایی نقش ایفا کرده باشد، زمینه خروج ماگما را به سطح زمین فراهم کرده است (فورانهای شکافی) و سپس چرخش محلولهای گرمابی بعدی را آسان نموده است.با توجه به تشکیل گسترده آلونیت، به نظر می رسد از کنش و واکنش بین گازهای ماگمایی هیپوژن با آبهای گرم، محلولهای اسیدی نظیر H2SO4 , H2S تولید شده باشند که در اثر واکنش با سنگهای درونگیر و تجزیه و شستشوی شیمیایی آنها، زونهای مختلف سیلیسی، آلونیتی، آرژیلیک و آرژیلیک پیشرفته گسترش یافته است.نظر به وجود افقی گسترده از نهشته های آذرآواری که در سراسر منطقه وجود دارد و نیز تراوایی و واکنش پذیری نسبتا بالا در برابر محلولهای گرمابی، واکنشهای شیمیایی بهتر توانسته اند در آن انجام شوند و از این رو محصولات دگرسانی گسترش بیشتری یافته اند. با این حال به علت نقش مهم شکستگیها در دگرسانیهای گرمابی، سایر واحدها (یعنی روانه های تراکی آندزیتی و داسیتی) نیز مورد هجوم و نفوذ سیالات قرار گرفته و دگرسان شده اند.

در حاشیه جنوبی البرز مرکزی حوالی شهرستان گرمسار رخنمونهای نسبتا وسیعی از دیاپیرهای نمکی ترشیری وجود دارد. تنها در دیاپیرهای غرب این شهرستان تعداد قابل توجهی توده های آذرین نیز به همراه سنگ پوشش گچی دیده می شود با توجه به شواهد موجود احتمالا این توده ها همزمان با ته نشست توده های تبخیری طی ائوسن پایانی - الیگوسن آغازین فوران نموده اند.پتروگرافی این توده ها نشان می دهد که اغلب در محدوده بازالت تولئی ایتی، اولیوین بازالت، آندزیت بازالتی، دیاباز و بازالت آلکالن قرار گرفته اند. بر مبنای ترکیب شیمیایی، ماگمای سازنده این سنگ ها اغلب در محدوده آلکالن از نوع پتاسیک و برخی از نمونه ها از نوع ساب آلکالن می باشند. همچنین این سنگ ها غالبا در محدوده بازالت، آندزیت بازالتی، تراکی آندزیت بازالتی، تراکی بازالت و بازانیت قرار گرفته اند. تغییرات میزان فراوانی عناصر اصلی سنگ های آذرین منطقه در مقابل سیلیس نشان می دهد که در ضمن تفریق ماگما یک ماگمای جدید با ترکیب مافیکی تر با ماگمای در حال تفریق اختلاط حاصل نموده است. میزان فراوانی عناصر کمیاب و نادر در این بازالتها با بازالتهای آلکالن درون صفحات (بازالتهای قاره ای و بازالتهای جزایر اقیانوسی) بهترین انطباق را دارند. بر اساس نمودارهای مثلثی مربوط به محیط های تکتونیکی متفاوت، نیز این بازالتها با آتشفشان درون صفحات (WPB) بیشترین انطباق و همزادی را دارند. مقایسه نمودارهای عنکبوتی بازالتهای درون قاره ای و بازالتهای میان اقیانوسی با بازالتهای منطقه بیانگر این مطلب است که این بازالتها همانند بازالتهای درون قاره ای غنی شده اند. ژئوشیمی سنگهای آنالیز شده و بررسی موقعیت ترکیبی آنها نیز حکایت از وجود آلایش پوسته ای داشته و نشان می دهد بازالتهای دورن صفحه ای در منطقه مورد مطالعه از نوع بازالتهای درون قاره ای بوده که در اثر کافتی شدن ایجاد شده اند.

منطقه ده سرد در استان کرمان، در 90 کیلومتری جنوب بافت و در بخش جنوبی زون سنندج - سیرجان واقع شده است و شامل تناوبی از جریانهای گدازه ای (بازالت، بازالتیک آندزیت و تراکی آندزیت)، مواد آذر آواری (انواع مختلف توف و برش های قدیمی) و سنگ های رسوبی (آهک و شیل) ژوراسیک است که به صورت بین لایه ای قرار گرفته اند. جریانات گدازه ای ده سرد از نظر کانی شناسی از پلاژیوکلاز (به صورت درشت بلور و میکرولیت)، کلینوپیروکسین (دیوپسید - اوژیت) و کانی های فرعی (اپاک و آپاتیت) تشکیل یافته اند. کانی های ثانوی نظیر کوارتز، کلریت، اپیدوت و کلسیت، هم در زمینه سنگ و هم شکاف سنگها به فراوانی یافت می شوند. بافت شاخص جریانهای گدازه ای به صورت مجموعه ای از میکرولیتیک پورفیریتیک، اینترگرانولار، و اینترسرتال است. بلورهای پلاژیوکلاز با انواع مشخصات ناترازمند نظیر بافت غربالی، پدیده های جذب، واکنش با ماگما، تحلیل یافتگی، و بعضا منطقه بندی نوسانی دیده می شوند. این پدیده ها با خردشدگی کانی ها و تشکیل اکسیدهای آهن در امتداد صفحات رخ پیروکسن ها همراهی می شود. همه این شواهد نشانگر وجود شرایط ناترازمند در نتیجه کاهش فشار ماگمایی هنگام صعود سریع ماگما به سطح زمین است. عوامل دیگری نظیر رشد اسکلتی سریع به عنوان نتیجه ای از فروچاییدگی، تاثیر فشار بخار آب و اختلاط ماگمایی نیز می توانند به عنوان فرایندهای فرعی در تکوین این بلورها نقش داشته باشند.

کانسار عدسی شکل کائولن زنوز در مرند آذربایجان قرار گرفته و به صورت روباز استخراج می شود. در جنوب غربی و شرقی این کانسار سنگهای آذرین آندزیتی، تراکی آندزیت و داسیت قرار دارند. کانه های این کانسار بروش پراش پرتو ایکس، میکروسکوپ الکترونی روبشی، و فعالسازی نوترونی تجزیه شده اند. کانیهای اصلی این کانسار از کوارتز، کائولینیت، ایلیت، کلسیت و کانیهای فرعی دولومیت، بیوتیت، مونت موریلونیت و لیمونیت تشکیل شده اند.تجزیه زمین شناسی بیانگر مقدار زیاد عناصر لانتانیوم، سریوم، نئودیمیوم، و سارماریوم بوده و نسبت بالای عناصر خاکی سبک به عناصر نادر خاکی سنگین نمایانگر غنی شدگی عناصر نادر خاکی سبک است که احتمالا در رابطه با جذب سطحی این عناصر بر روی رسهاست.شواهد زمین شناسی و زمین شیمیایی تایید می کنند که شاره های گرمابی نقش عمده ای در تشکیل این کانسار به ویژه در مناطق گسلش داشته اند. مقایسه ای نیز بین کانسار در جازای زنوز و کانسار دگر جازای استقلال صورت گرفته است.