بدون تردید اسلام اهمیت زیادی برای فراگیری و به کار بستن علوم و فنون قائل است. از طرفی یادگیری و استفاده از فنونی چون سحر، جادو، عرافی و کهانت مورد نهی قرار گرفته است. ظواهر برخی نصوص چنان می نماید که از نجوم هم نهی شده باشد اما با دقت در معنی و مفهوم کلمه نجوم و بررسی نصوص وارده در این زمینه، در می یابیم که تنها آن بخش از نجوم (احکام نجوم) مورد نهی واقع شده که مشابه سحر، جادو، عرافی و کهانت باشد. بنابراین علوم نجوم امروزی که بر مبنای مشاهدات واقعی و محاسبات دقیق شکل گرفته می تواند در امور شرعی مثل استخراج اوقات شرعی و جهت یابی قبله مورد استفاده قرار گیرد.

عنصر" فعل" در قتل عمدی از جمله مباحثی است که از دیرباز میان فقیهان و حقوق دانان مورد بحث و بررسی بوده است و آشنایی با دیدگاه های مختلف مربوط به آن می تواند کمک شایانی به استنباط دیدگاه قانون گذار کشورمان کند.بر همین اساس نگارنده در این بررسی تطبیقی این مسأله میان فقیهان مذاهب اسلامی و حقوق دانان کشورهای مختلف به ویژه حقوق دانان عرفی پرادخته است.

ادیان و مذاهب گوناگون، که در طول هزاران سال جوامع را به خود مشغول داشته اند، از نیازهای روحی انسان سرچشمه گرفته اند. آدمی از دین یاری جوید؛ چه، دین یارشناسی است و اصل دین، محبت خدا است، چنان که فرمود: «اهل ایمان را تمامی دل در عشق خدا است» (قرآن: بقره / 165). از آنجا که انسان موجودی مذهبی است، پیوسته به سوی ایمان کشش دارد و در این میان، نقش مهم عرفان ناب، بالندگی ایمان است. عرفان و ایمان را نباید در برابر هم نهاد؛ بلکه این دو، تنها در کنارهم خواهند توانست به پویای جامعه کمک کنند. گروهی عرفان را طرز تفکری وابسته به تصوف اسلامی می دانند؛ ولی واقعیت چنین نیست. هر چند واژه «عرفان» عربی وابسته به ادبیات اسلامی است، مفهوم آن ریشه های چند هزار ساله دارد. عرفان در واقع عبارت است از معرفت و شناخت وآگاهی باطنی، و عارف صاحب معرفت شهودی و در حقیقت «آگاه و بصیرو واقف به اسرار». عارف سیمای گشاده، خلق خوش، سعه صدر و روحیه خدمت به خلق دارد. حضورش ملامت از دل می برد و سخنش چراغ معرفت و کردارش دعوت به خیروجمال و حقیقت است (الهی قمشه ای، 249:1374). نزدیک ترین واژه به «عرفان» در ادبیات قدیم غرب، واژه یونانی گنوزیس – به معنای شناخت باطنی یا همان معرفت – است. درکنار این واژه، اصلاح دیگری در ادبیات یونان رواج داشت که مفهوم کلی تری را شامل می شد و عرفان را هم در بر می گرفت؛ وآن، اصلاح «میستی سیزم» بود که می توان آن را به مفهوم  «رازدانی» گرفت و اصطلاحی کلی برای مذاهب و جهان بینی هایی دانست که به شکلی درون نگر، مراقبه و مکاشفه را وسیله درک و کشف حقیقت و رستگاری نهایی می دانستند. با این تعبیر، میستیک یا اهل سر وراز که به کمک علم باطن به کشف حقیقت پی برده است، باعارف به مفهومی که قبلا بیان شد (آگاه و بصیرو واقف به اسرار)، تفاوتی اصولی نخواهد داشت. واژه «میستی سیزم» از «میستریا» مشتق شده که اسم جمع «میستریون» به معنای سر و راز است؛ واین واژه، در ضمن، در یونان قدیم برای مشخص کردن مذاهب اسراری و شعایر و آداب رسوم مخفی و رازگونه آنان به کار برده می شد. «عرفان» و «میستی سیزم» - چه در شرق، چه در غرب – به خواص و گروه اندکی که اغلب خود را از امور اجتماعی کنار می کشند، اختصاص یافته است. دلسردی مولود سرمایه داری بی رحم و ماشینیسم ویرانگر، بسیاری از کسان را که در جست و جوی دستاویزهای فکری و روحانی برای ایجاد آرامش و هماهنگی درونی هستند، به فرقه های متعدد و مبلغان فراوانی که مذاهب اسراری، رمزی و باطنی را به نام های «میستی سیزم»، «تصوف»، «ودانتیسم»، «بودیسم»، «زن بودیسم»، و حتی انواع سحر و جادو و حن گیری و شمنیسم، و... تبلیغ می کردند، متمایل کرد ...

در جامعه های ایرانی و اسلامی برخی از بادها را همچون روح و جن می پندارند و باور دارند که این بادها با وارد شدن به تن آدمیزادگان، آن ها را تسخیر می کنند و به فرمان خود در می آورند. این بادها یا جن-بادها را به دو دسته، بادهای زیانکار و بادهای بی زبان تقسیم می کنند. وقتی یک دیو- باد یا جن- باد کسی را می زند،یعنی به درونش می رود و تسخیر و هوایی اش می کند،برای رام کردن و تسخیر دیو- باد و یا بیرون کردن دیو یا جن از تن شخص بادزده یا جن زده (شخص مسخر باد) جادو پزشکان مخصوص تسخیر ارواح از دو روش درمانی پایا و گشتاری استفاده می کنند.در روش درمانی پایا،شخص بیمار کاملا بهبود می یابد و با وضعیت دوره پیش از باد زدگی به گروه اجتماعی خود در جامعه باز می گردد. در روش درمانی گشتاری، دیو- باد یا جن- باد از درون شخص باد زده بیرون نمی رود و بر او همچون مرکبی سوار می شود و با استحاله شخصیت مرکب خود، هویت اجتماعی تازه ای از او می سازد. از آن پس شخص آمیخته با جن- باد به کیش بادانگاری و گروه اجتماعی بادزدگان یا اهل هوا می پیوندد و زندگی نوینی را با اعضای گروه آغاز می کند.

در مقاله حاضر به بررسی جادو در برخی از آیین های کهن بشری پرداخته ایم. سپس برخی از مظاهر جادو را مورد نظر قرار داده و بخشی از مضامین مربوط به آن را که در برخی از متون در ادبیات فارسی به کار رفته است، آورده ایم.نکته مهم آن است که بررسی جادو و مظاهر آن و دانستن نکات ادبی به کارگرفته شده درباره جادو برای فهمِ بخشی از مشکلات ادبی مندرج در متون نظم و نثر فارسی لازم و بایسته است.

سودابه ایرانی است، زیرا کردار او در برابر سیاوش بازمانده دو اسطوره ایرانی ست که هر دو با زندگی زردشت در پیوسته است. او از سویی اهورایی است، فرشته وار سیاوش را دوست می دارد، راز آفرینش او را پدیدار می کند، او را درخت پرستش می خواند و پیکرگردانی او را می داند. این گفتار و کردار او بازمانده دیدار فرشته اشی با زردشت است. و بازتاب رفتار سودابه در باربر کاوس، حماسه ای دیگر با قهرمانی دختری عاشق پیشه و فداکار به نام منیژه می سازد. کردار اهریمنی سودابه در برابر سیاوش که از راه نابکاری و گناه به سیاوش نزدیک می گردد بازمانده اسطوره برخورد ماده دیو اهریمنی با زردشت و همچنین اسطوره آریایی یم و یمی است. از دیگر رفتارهای اهریمنی او آن است که دروغ می گوید، دست به دامن جادو می گردد و سیاوش را در آتش می اندازد تا آن که سیاوش از دست او دل از ایران شهر می کند، به دامن دشمن پناه می برد و در آن جا کشته می شود.

یکی از مسائل مهم در فلسفه دین نسبت باورهای دینی با واقعیت است. متفکران دینی از واقع گرایی دین دفاع می کنند؛ در حالی که پاره ای از محققان حوزه دین، همچون جیمز فریزر، گزاره های دینی را فرضیه هایی باطل و دارای ارزش ابزاری می دانند. دیدگاه لودیگ ویتگنشتاین در باب دین، دست کم بر اساس تفسیر وصف الحالی از آن، متفاوت با دو دیدگاه یاد شده است. از نظر او نه گزاره های دینی شناختی اند تا بحث صدق و کذب آنها مطرح باشد و نه مناسک دینی ابزاری برای نیل به مقاصدی خاص هستند. گزاره های دینی صرفا بیانگر احساسات و عواطف اند و آنکه آنها را بر زبان می آورد، سخن از ضمیر خود می گوید.در این مقاله ضمن اشاره به برخی تفاسیر وصف الحالی از دین، نظر ویتگنشتاین در این زمینه بیان شده است و نظر موافقان و مخالفان تفسیر وصف الحالی از دیدگاه ویتگنشتاین مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

کشورهای آمریکای لاتین همواره در حال خلق سبک های هنری و ادبی بوده اند و با خلاقیت خود توانسته اند فرهنگ لاتینی خود را به جهانیان بشناسانند. مردمان این سرزمین ها سعی نموده اند هیچگاه ریشه و اصالت خود را از دست ندهند و همواره در جستجوی نوآوری و ابداع سبک های جدید ادبی پیش رفته اند. در همین زمینه می توان شاهد ظهورسبک های خاصی بود که در تاریخ ادبیات ایران کشورها می درخشند. حدود پنج دهه اخیر دو سبک ادبی ویژه و شایان توجه به نام های رئالیسم جادویی و رئالیسم شگفت انگیز به منصه ظهور رسیده اند که نظر همگان را جلب نموده اند. این دو سبک دو شیوه فکری متضاد را ارایه می کنند که علیرغم این تضاد، عناصر جادو یا شگفت انگیز توانسته اند در کنار واقعیت قرار بگیرند. تنها راوی است که با دیدگاه متفاوت خود (البته در کنار فضای داستان) در هر سبک آفرینشگر این دوگانگی است. بنابراین آنچه که در این تحقیق مد نظر است مراجعه به بعضی متون ادبی است تا بتوان به توجیه این نامگذاری ها و تفاوت های موجود میان این دو سبک ادبی پرداخت. برای رسیدن به این هدف دو اثر معروف با نام های صد سال تنهایی از گابریل گارسیا مارکزGabriel Garcia Marquez  و قلمرو این دنیا از آلخور کارپنتیر Alejo Carpentier را انتخاب نموده تا بتوان به بررسی تفاوت های این دو سبک مهم پرداخت.

”جادو“ به معنی عام واژه، به مجموعه گسترده ای از آداب و کنش های زبانی اطلاق می شود که بخشی از جامعه با توسل به آن ها به طور مستقیم یا به واسطه عاملان می کوشند برای دغدغه های زندگی خود پاسخی بیابند. ارزش بررسی مجموعه آثار عامیانه ای که از دوره صفوی به زبان فارسی منتشر شده است، در این است که ما را با عوامل هراس و نگرانی های بخش وسیعی از جامعه ما آشنا می سازد. چاره جویی های غریب برای رویارویی با طیف وسیعی از موارد استیصال فردی و گروهی، از آفت و بیماری گرفته تا جنگ و صلح، بیانگر شیوه ای است که برای مقابله با دشواری ها در پیش گرفته می شود. مطالعاتی که از قرن نوزدهم تا امروز در فرانسه در این باره انجام گرفته است، نشان می دهد که ”سحر“، به عنوان زیر مجموعه ”جادو“، در گروه های روستایی غرب اروپا رواج داشته و دارد که عامل اساسی آن، فقر و فلاکت است. این پدیده ها را به شکل های مختلف در همه جوامع بشری می یابیم، اما شاید بتوان در چشم اندازی کلی چنین گفت که آداب و کنش ها در جایی بیشتر پرخاشگرانه و خشونت آمیزند (جادوی سیاه) و در جای دیگر، بیشتر به منزله تمهیداتی است برای حفاظت و حراست و مصونیت از بلایا (جادوی سفید).