آسیب‎ پذیری یکی از مفاهیم اساسی در چارچوب معیشت پایدار است. زمینه ‎های آسیب ‎پذیری بخشی از چارچوب معیشت را تشکیل می‎دهند که افراد، گروه ها و خانوارها کنترل حداقلی بر آن‎ها دارند. زمینه ‎های آسیب‎پذیری اعم از شوک ‎ها، روندها و تغییرپذیری‎ های فصلی معیشت بهره‎ برداران مرتعی و به دنبال آن مدیریت پایدار مراتع را تحت‎ تأثیر قرار می‎دهند. هدف این تحقیق سنجش معیارهای مرتبط با زمینه‎ های آسیب ‎پذیری معیشت بهره ‎برداران مرتعی سه روستای جلال‎ آباد، حاجی ‎آباد و نهضت‎ آباد از بخش مرکزی شهرستان نجف‎ آباد است. از پرسش‎نامه ساختارمند محقق ساخته در سه بعد شوک‎ ها، روند‎ها و تغییرپذیری فصلی هر کدام با 5 گویه در قالب طیف پنج‎گ زینه ‎ای لیکرت استفاده شد. نتایج سنجش نگرش بهره ‎برداران مرتعی نشان داد حدود 80 درصد پاسخگویان تغییرات زمینه‎ های آسیب‎ پذیری معیشت را زیاد و خیلی زیاد (حدود 19 درصد) ارزیابی کردند. شوک‎ های «خشکیدگی گیاهان (مرتعی و جنگلی)» و «اقتصادی» با میانگین رتبه‎ ای 21/3 و 17/3، روندهای «تورم و گرانی» و «تخریب و تغییر کاربری اراضی» با میانگین رتبه ‎ای 92/3 و 80/3 و تغییرپذیری‎ های فصلی «سرمازدگی و گرمازدگی گیاهان» و «افزایش دما و ذوب‎ شدن سریع برف» به ترتیب با مقادیر میانگین رتبه ‎ای 70/3 و 69/3 تأثیر بیشتری بر آسیب‎ پذیری معیشت بهره‎ برداران مرتعی داشتند. ازآنجایی‎ که زمینه‎ های آسیب‎ پذیری متأثر از عوامل متعددی هستند که ممکن است هم‎زمان به وقوع بپیوندند پیشنهاد می‎شود در مواجهه با زمینه ‎های آسیب‎پذیری و در راستای پایداری منابع مرتعی مجموعه ‎ای از راهبردهای تطبیقی به کار گرفته شوند. علاوه بر این، ازآنجایی‎که افراد، خانوارها و جوامع تحت ‎تأثیر زمینه‎ های آسیب ‎پذیری به دلیل توزیع مختلف فضایی در جغرافیای سرزمین، ممکن است مخاطرات و آسیب‎ پذیری‎ های یکسانی را تجربه نکنند مطالعات آینده می ‎توانند نحوه سازگاری افراد، گروه‎ ها، خانوارها و اجتماعات مختلف در مواجهه با زمینه ‎های آسیب ‎پذیری اعم از مخاطرات محیطی و بلایای طبیعی را مورد بررسی قرار دهند.

کشت گونه Atriplex lentiformis در منطقه کویر چاه افضل اردکان با اهداف کاهش شوری خاک و بهره گیری از علوفه تولیدی صورت گرفته است که با گذشت چندین سال گونه فوق در معرض خشکیدگی قرار گرفته است و این تحقیق به بررسی برخی از عوامل که می تواند در خشکیدگی آن تاثیر داشته باشد می پردازد برای انجام این تحقیق از عرصه کشت آتریپلکس در منطقه یک سایت هم سن انتخاب و در آن شش گیاه شاداب و شش گیاه خشکیده به طور تصادفی تعیین شدند. برای هر کدام از بوته های آتریپلکس تعیین شده ضریب برگ به ساقه به دست آمده و به عنوان شاخص شادابی در داده های گیاهی منظور گردید. از هر بوته تعیین شده 30 گرم برگ و سر شاخه جهت آزمایش و تجزیه شیمیایی برداشت شد. در نمونه های گیاهی از طریق روش های استاندارد آزمایشگاهی میزان یونهای Cl-,K+,Mg++,Ca++,Na+ و- So4-تعیین گردید. تاثیر یونهای اندازه گیری شده در گیاهان بر روی شاخص شادابی از روش آنالیز رگرسیون چند متغیره (گام به گام) با استفاده از برنامه رایانه ای SPSS بررسی شد و در مورد تاثیر گذاری آنها اظهار نظر شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بین یونهای تجمع یافته در گیاه، یون سولفات تاثیر بسیار معنی داری روی شاخص شادابی گیاه داشته و باعث کاهش آن می گردد.

0

به منظور تعیین میزان حساسیت نسبی برخی واریته های مرکبات به خشکیدگی سر شاخه و زوال درختان مرکبات ناشی از قارچ Nattrassia mangiferae و25 رقم از مرکبات مهم و اقتصادی که در استان خوزستان کشت می گردد، انتخاب و حساسیت نسبی آنها به روش شاخه های بریده و مایه زنی نهال های دو ساله در شرایط طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. از هر واریته پنج قطعه از شاخه های تقریبا هم سن جدا و بعد از انتقال به آزمایشگاه با اتانل 70 درصد ضد عفونی سطحی شد. سپس در وط هر قطعه محل مناسبی برای مایه زنی در نظر گرفته و با چوب پنبه سوراخ کن دیسکی از پوست تا سطح کامبیوم برداشته شد. مایه زنی با دیسک های کشت تازه قارچ به گونه ای انجام شد که میسلیوم ها با کامبیوم در تماس باشند. دیسک ها در محل مایه زنی با یک لایه پارافیلم و دو لایه نوار چسب کاغذی پوشانده شد. شاخه های مایه زنی شده در ظرف های پلاستیکی با رطوبت نسبی بالا و نور طبیعی قرار داده شدند. در خاتمه آزمایش پوست قطعات مایه زنی شده به صورتی جدا گردید که سطح کامبیوم و حاشیه زخم ها مشخص شود. سپس مساحت زخم ها اندازه گیری شد و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.از نه واریته لیمو و لایم مورد آزمایش، یوریکا، میر، لایم مکزیکی و لمون لیسبون به ترتیب بیشترین حساسیت در حالیکه مگدالینا و لیمو شیرین به ترتیب کمترین حساسیت را نشان دادند. از پنج رقم گریپ فروت مورد استفاده، ردبلاش و روبی بالاترین و رقم شمبار کمترین حساسیت را نشان دادند. نتایج موید این است که پرتقال، نارنگی و نارنج نسبت به لیمو، لایم و گریپ فروت حساسیت کمتری نسبت به بیماری خشکیدگی سر شاخه در خوزستان نشان می دهند . بررسی مقاومت ارقام روی نهال های دو ساله مایه زنی شده در شرایط طبیعی و تعیین شدت و درصد آلودگی درختان همین ارقام در باغ های منطقه، با نتایج حاصل از آزمایشات شاخه های بریده همخوانی داشت.

گیاه گلدار داروش به عنوان یک نیمه انگلی روی درختان میوه و درختان جنگلی در نقاط مختلف دنیا دیده شده است. این گیاه انگلی با جذب آب و املاح معدنی از میزبان باعث ضعف و مرگ تدریجی آن می گردد. در این بررسی طی بازدیدهای متعدد و نمونه برداری از باغهای میوه جنوب خراسان میزان پراکنش، درصد خسارات وارده و گونه داروش مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصله مبین آن است که در نواحی کوهستانی و باغهایی که به صورت مخلوط و با تراکم کم درختان رشد می کنند، شدت آلودگی بیشتر است. همچنین بیشترین آلودگی به ترتیب روی درختان بادام، زردآلو، گلابی و به طور ناچیز روی آلو دیده شد. میزان خسارت در درختان آلوده محسوس بود، به طوری که علاوه بر کاهش میزان رشد و خشکیدگی سرشاخه ها باعث کاهش میزان محصول می گردید. بیشترین کاهش محصول میوه روی بادام دیم 56% و کمترین آن روی آلو با 6% برآورد گردید. مطالعات گیاهشناسی روی نمونه ها مشخص گردید در روی تمامی میزبان ها گونه Loranthus grewingkii Spach. دیده می شود. این گیاه نیمه انگلی دارای شاخه های منشعب، برگهای متقابل و باریک، بدون کرک و به وسیله یک دمبرگ کوتاه به شاخه ها متصل می شوند. گلهای آن برنگ سفید مایل به زرد، دارای 6 گلبرگ، به صورت خوشه ای در انتهای شاخه های ظاهر می گردند. میوه های آن از نوع سته با پوست نازک و برنگ قهوه ای مایل به قرمز می باشند. حضور این انگل بر روی درختان میوه برای اولین بار از جنوب خراسان گزارش شد.