فیلترها/جستجو در نتایج    

فیلترها

سال

بانک‌ها




گروه تخصصی






متن کامل


مرکز اطلاعات علمی SID1
نویسندگان: 

عشاقی اصفهانی حسین

نشریه: 

معرفت فلسفی

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1389
  • دوره: 

    8
  • شماره: 

    1 (پیاپی 29)
  • صفحات: 

    11-24
تعامل: 
  • استنادات: 

    1
  • بازدید: 

    2054
  • دانلود: 

    519
چکیده: 

یکی از پایه های حکمت متعالیه صدرایی مساله «تشکیک وجود» است که بنابر آن،«حقیقت وجود» حقیقتی یک گونه و واقعیتی یگانه می باشد که مراتب متفاوتی دارد؛ به گونه ای که مابه الامتیاز در آنها، عین مابه الاشتراک است. به نظر ما، این دیدگاه گرچه نسبت به دیدگاه مشاییان از امتیازاتی برخوردار است، اما هم اصل مدعا و هم ادله آن کاستی های فراوانی دارد که پذیرش آن را ناممکن می سازد. در مقاله حاضر، به شش مورد از کاستی های مربوط به اصل مدعا پرداخته شده است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 2054

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 519 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 1 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

ارشادی نیا محمدرضا

نشریه: 

حکمت صدرایی

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    10
  • شماره: 

    2
  • صفحات: 

    71-84
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    17
  • دانلود: 

    12
چکیده: 

حکیم آقاعلی مدرس طهرانی حکیمی نامور و نوآور در فضای حکمت متعالیه است. تحکیم مبانی و نتایج استوار بر روش کاربست عقل و نقل، از امتیازات معمول در آثار آن حکیم ماهر است. «مماشات با قوم در بدایات و افتراق در نهایات» رویّه برجسته ای است که او در آثار خود پیموده تا روش صدرالمتألهین را با عنایت تام پاس داشته باشد. این رویّه سبب اشتباه از سوی برخی پژوهندگان شده است. آنان در مراحل اولیه نظرپردازی وی متوقف گشته و نتوانسته اند به مراحل نهایی حکمت متعالیه راه یابند و دچار تحریف در بیان مواضع و رهیافت های این حکیم عالیقدر شده اند. مسئله «تشکیک وجود» یکی از این خاستگاه های شبهه خیز است. مقاله ای با عنوان «تشکیک خاص وجود از منظر آقاعلی مدرس» تلاش کرده تا موضع حکیم را در تشکیک خاص فروبکاهد و از این رهگذر اوج توحیدپردازی حکیم را در رد توحید شخصی وجود خلاصه کند. تقطیع عبارات و توقف در مواضع بدوی و تحریف دیدگاه و ایرادهای عجیب بر حکیم، رهاورد آن مقاله است. رجوع به نص سخنان حکیم کاستی و سستی ادعاهای مقاله را در مراحل گردآوری و فهم و داوری در باره موقف حکیم در خصوص تشکیک وجود و کاربرد آن در اثبات و تبیین توحید شخصی وجود آشکار می سازد.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 17

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 12 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

نیک زاد عباس

نشریه: 

معرفت فلسفی

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1390
  • دوره: 

    9
  • شماره: 

    1 (پیاپی 33)
  • صفحات: 

    179-190
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    1277
  • دانلود: 

    222
چکیده: 

چکیده فارسی:یکی از شاهکارهای مهم ملاصدرا اثبات حقیقت واحده مشککه «وجود» است. به قول بعضی از بزرگان، دو مساله «اصالت وجود» و «مراتب تشکیکی وجود» دو بال اصلی حکمت متعالیه صدرایی را تشکیل می دهند. بنابراین، نقد هریک از این دو مساله به منزله قطع یکی از دو بال حکمت متعالیه است. از اینجا می توان به اهمیت مساله تشکیک وجود پی برد.نوشتار حاضر نقد و بررسی مقاله ای است که با عنوان «تشکیک در تشکیک وجود حکمت صدرایی» در شماره 29 معرفت فلسفی چاپ شده، و نگارنده درصدد دفاع از تشکیک وجود صدرایی، و پاسخ به اشکالات وارده است.   چکیده عربی:من الابتکارات العلمیة الهامة لملاصدرا هی اثبات الحقیقة الواحدة المشککة لـ (الوجود). و بحسب قول بعض العظماء فإن مسألة (أصالة الوجود) و مسألة (المراتب التشکیکیة للوجود) یشکلان الجناحین الأساسیین للحکمة المتعالیة الصدرائیة. و بناء علی ذلک فنقد أحد هذین المسألتین بمثابة قطع لأحد جناحی الحکمة المتعالیة. و من هنا یمکن أن نکتشف أهمیة مسألة التشکیک الوجودی. هذا البحث یتطرق إلی دراسة و نقد لمقالة تحت غنوان: (التشکیک فی التشکیک الوجودی للحکمة الصدرائیة) و التی نشرت فی العدد التاسع و العشرین من مجلة المعرفة الفلسفیة، و الکاتب فی هذه المقالة فی مقام الدفاع عن التشکیک الوجودی الصدرائی و الاجابة علی الاشکالات الواردة.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1277

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 222 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 1
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
نویسندگان: 

علوی سیدمحمدکاظم

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1383
  • دوره: 

    -
  • شماره: 

    39
  • صفحات: 

    117-130
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    1325
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

مساله تشکیک وجود یکی از مسائل مهم فلسفه اســـلامی محسوب می گردد که می توان از ابعاد مختلف آن را مورد بررسی قرار داد. یکی از این ابعاد چگونگی طرح آن در فلسفه اسلامی است. این مهم با بررسی خاستگاه مسأله تشکیک به انجام می رسد و این مقاله عهده دار بررسی آن می باشد. هرچند ممکن است در مسیر تاریخی تشکیک، این مبحث به الفاظ مشکک در منطق رسانده شود ولی طرح آن در فلسفه اسلامی خاستگاهی مابعدالطبیعی دارد و آن، تقسیم وجود به واجب و ممکن و اشتراک وجود در این دو قسم است. به عقیده برخی، اشتراک وجود در واجب و ممکن، شائبه هم عرض محسوب شدن این دو قسم را به دنبال داشته است. فلاسفه در پاسخ، مساله تشکیک وجود را مطرح می سازند. به دنبال بیان این خاستگاه، مشخص می گردد که چرا نمی توان در فلسفه ارسطو، تشکیک وجود را به عنوان یک مساله جست وجو کرد؟ و بر پایة اصول فلسفه ابن سینا چگونه می توان آن را تبیین نمود؟ همچنین تبیین نهایی مسالة تشکیک در فلسفه متعالیه به دست می آید و تبیین می گردد که ملاصدرا در نظر نهایی و سطح دوم از فلسفه خویش با توجه به رد هرگونه دوگانگی (ثنویت) در وجود، از تشکیک وجود، گذر می کند.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1325

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

مفید

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1377
  • دوره: 

    -
  • شماره: 

    14
  • صفحات: 

    0-0
تعامل: 
  • استنادات: 

    1
  • بازدید: 

    308
  • دانلود: 

    0
کلیدواژه: 
چکیده: 

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 308

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 1 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

سربخشی محمد

نشریه: 

معرفت فلسفی

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1387
  • دوره: 

    5
  • شماره: 

    4 (پیاپی 20)
  • صفحات: 

    11-52
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    1232
  • دانلود: 

    358
چکیده: 

مفهوم لغوی «تشکیک»، وجه تسمیه آن و معنایش در منطق و فلسفه از جمله مسایلی هستند که برای پی گیری موضوع تشکیک نیازمند بررسی می باشند. این موضوع، که بحث تشکیک از کجا شروع شده و چگونه وارد فلسفه گردیده و به عبارت دیگر، نسبت این بحث در دو حوزه منطق و فلسفه چیست، از موضوعاتی است که این مقاله بدان پرداخته است. نقش هر یک از مکاتب سه گانه فلسفه اسلامی در پیشبرد این بحث و اقوال اختصاصی آنها تحولات متعددی در مبحث تشکیک به وجود آورده و موجب غنای آن گردیده است، از این رو، بررسی این تحولات زمینه ساز فهم بهتر مساله تشکیک است. نکات فوق و بررسی اقوال و قول مورد قبول مطرح و ادله موید آن از جمله موضوعاتی است که این مقاله سعی می کند آنها را بررسی کند.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1232

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 358 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
نشریه: 

آینه معرفت

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1390
  • دوره: 

    9
  • شماره: 

    29
  • صفحات: 

    1-17
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    855
  • دانلود: 

    167
چکیده: 

تغییر و تحول یک اصطلاح علمی و تخصصی در سیر تاریخ تفکر و اندیشه حائز اهمیت خاصی است که مفهوم مهم و بنیادی تشکیک نیز از آن مصون نبوده است. این واژه نخستین بار در منطق درباره الفاظ و سپس مفاهیم، مطرح شده و در فلسفه راه یافته و در آنجا نیز موضوع مباحثات و مناظرات بسیاری قرار گرفته است. مقاله حاضر پس از طرح معانی متفاوت و کاربردهای مختلف این واژه در عرصه تحول و تطور به موارد اختلاف آن در فلسفه و منطق و سپس فلسفه و عرفان پرداخته است و در نهایت نتیجه می گیرد که اصطلاح تشکیک در فلسفه و منطق مشترک لفظی است، لذا اختلاف در آنجا معنایی است، اما کاربرد این واژه در عرفان و فلسفه به یک معنا و با تفاوت در مصداق آن معنا به دلیل اختلافات مبنایی بوده است و نشان می دهد چگونه عدم توجه به این موارد اختلافی ابهامات و مناظرات فلسفی درباره مساله تشکیک را به دنبال داشته است.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 855

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 167 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 1
نشریه: 

خردنامه صدرا

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1397
  • دوره: 

    23
  • شماره: 

    3 (پیاپی 91)
  • صفحات: 

    5-22
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    487
  • دانلود: 

    118
چکیده: 

در حکمت متعالیه مناط تشکیک خاصی، بازگشت مابه الاشتراک به مابه الامتیاز است. این، یک ضابطه و معیار عام است بگونه یی که بر اساس آن حداقل سه قسم تشکیک خاصی را میتوان تعریف نمود. در قسم اول از انواع تشکیک خاصی، کثرت بر وحدت غلبه یافته است بگونه یی که تمام موجودات و کثرات هستی صرفا در سنخ وجود با یکدیگر اشتراک دارند. در قسم دیگر غلبه وحدت بر کثرت حاکم است بگونه یی که تمام کثرات عالم وجود، مراتب یک وجود واحد هستند. در این بین، قسم سومی نیز مطرح است که راه میانه یی بین دو قسم دیگر را در پیش گرفته است. در این قسم از تشکیک خاصی وجود که از بیانات آقاعلی مدرس در کتاب بدایع الحکم قابل استنتاج است، غلبه وحدت بر کثرت در میان کثرات امکانی حاکم است، زیرا تمامی آنها مراتب یک وجود واحد اطلاقی هستند در حالیکه میان واجب تعالی و مجموع کثرات امکانی، غلبه کثرت بر وحدت حکمرانی میکند.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 487

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 118 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1394
  • دوره: 

    16
  • شماره: 

    3 (پیاپی 63)
  • صفحات: 

    29-52
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    605
  • دانلود: 

    167
چکیده: 

تشکیک در وجود از اصولی ترین مبانی حکمت متعالیه است، این مساله مبنای تبیین و اثبات مسائل متعدد فلسفی گردیده است به گونه ای که ملا صدرا بسیاری ابتکارات خود را در حوزه های مختلف فلسفی وامدار این مساله است، یکی از مهمترین ابتکارات ملاصدرا در حوزه معرفت شناسی که تشکیک در آن نقش اساسی ایفا کرده است، مساله اتحاد عالم ومعلوم است، حکماء پیش از صدرالمتالهین چون از مساله تشکیک در وجود غافل بوده اند مناط انواع ادراک را میزان تجرید مدرک از ماده ولواحق آن می دانستد و تفاوت ادراکات را ناشی از تفاوت مقدار تجرید ماهیت از امور مغایر خود می دانستند، لکن صدرالمتالهین با رد نظریه تقشیر، تفاوت ادراکات را ناشی از تفاوت انحاء وجود مجرد می داند. درحکمت متعالیه ملاک معلومیت فقط بر اساس نظام تشکیکی وجود توجیه پذیر است وی با پذیرش وجود جمعی در نطام تشکیکی وجود قائل به انحاء وجود در طول یکدیگر برای یک ماهیت می شود که مستلزم حمل دیگری به نام «حمل حقیقه و رقیقه» است و بر همین اساس ملاک معلومیت بر اساس تاکد وجود است، هر چه میزان وجود از نطر تحصل وفعلیت شدیدتر باشد میزان معلومیت آن بیشتر است و هر قدر وجود آن ضعیف تر باشد از میزان معلومیت آن کاسته می شود و نفس برای ادراک هر معلومی در مرتبه همان معلوم با آن متحد می شود.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 605

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 167 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

حکمت سینوی

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1399
  • دوره: 

    24
  • شماره: 

    63
  • صفحات: 

    191-209
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    415
  • دانلود: 

    119
چکیده: 

ابن سینا در منطق، دسته ای از الفاظ را بازشناسی می کند که معانی آنها، در مقام صدق بر افراد، اختلافاتی، از جمله تقدم و تاخر، دارند و مشکک خوانده می شوند. او این گونه الفاظ را «مشکک مطلق» می نامد و قسمی دیگر را تحت عنوان «مشکک به حسب نسبت» معرفی می کند. از مثال ها و عبارات او در مباحث مربوط، می توان نتیجه گرفت که: مشکک نسبی، الفاظی هستند که افراد آن، در نسبت داشتن به مبدا یا غایت واحدی، اتفاق دارند، اما به حسب قرب و بعد به آن مبدا یا غایت، مختلف اند، البته این قسم مربوط به ماهیات است، برخلاف تشکیک مطلق که در وجود جاری است؛ البته با قراین و شواهدی از کلمات ابن سینا می توان تشکیک نسبی را در موجود نیز جاری کرد، اما لوازم آن باید با مبانی حکمت سینوی تطبیق داده شود تا منافاتی بویژه در معیار و ملاک این گونه تشکیک مشاهده نشود.

آمار یکساله:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 415

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 119 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
litScript
telegram sharing button
whatsapp sharing button
linkedin sharing button
twitter sharing button
email sharing button
email sharing button
email sharing button
sharethis sharing button