هدف پژوهش حاضر تبیین دستوری، معناشناختی و کاربردشناختی ساخت حذف مفعول در چارچوب نظریة دستوری نقش و ارجاع است. حذف مفعول پدیده ای ظرفیت کاه است که در آن فعلی که ماهیتاً متعدی است و برای تکمیل معنا به دو موضوع فاعل و مفعول نیاز دارد، با حذف مفعول خود، به فعل لازم تبدیل می شود. با این حال درک مخاطب از معنای جمله کامل بوده و مفهوم مفعول حذف شده برای او امکان پذیر است. از آن جا که تبیین ساخت های دستوری در دستور نقش و ارجاع بر اساس صورت واقعی هر جمله و بدون در نظر گرفتن سطوح انتزاعی صورت می پذیرد، ساخت بند بر اساس آنچه آشکارا در جمله حضور دارد ترسیم می شود. از این رو، دستور نقش و ارجاع در تحلیل جملاتی با فعل متعدی و مفعول محذوف با هیچ محدودیتی مواجه نبوده و بدون توجه به مفاهیمی نظیر حرکت و رد، رفتاری که در چنین ساخت هایی با فعل جمله دارد، مشابه افعال لازم خواهد بود. از مهم ترین یافته های پژوهش حاضر می توان به کاهش یک موضوع در مرکز محمول دو ظرفیتی در ترسیم ساخت لایه ای بند، شرکت بالای افعال کنشی از میان طبقات فعلی در ساخت حذف مفعول و ترسیم ساخت منطقی افعال متعدی که دارای دو موضوع (x,y) می باشند با تنها یک موضوع (x) اشاره نمود. در تحلیل پدیدة مذکور با توجه به مفهوم ساخت اطلاع نشان خواهیم داد از آن جا که مبتدا و کانون عناصری مورد تأکید بوده و حذف آن ها از جمله امکان پذیر نیست، مفعول محذوف را نمی توان عنصری مبتدایی و کانونی در نظر گرفت. در ارتباط با موضوع فعال سازی مرجع ها در گفتمان نیز می بینیم که می توان مرجع مفعول محذوف را تشخیص پذیر، و از میان طبقات سه گانة این مرجع ها، آن را از طریق استنباط در دسترس تلقی نمود. علاوه بر موارد مذکور، نحوة ایجاد پیوند از معنا به نحو و از نحو به معنا نیز در ساخت حذف مفعول ارائه خواهد شد

زبان ها شیوه های گوناگونی از ارجاع را در نشان دادن مشارکین روایت ها بهکار می گیرند. این شیوه ها می توانند شامل حذف کامل مرجع، ارجاع تلویحی به صورت تصریف فعلی، بهکارگیری ضمایر منفصل و در نهایت به کارگیری گروه اسمی کامل باشند. این ابزارهای گفتمانی با نیت نویسنده در نشان دادن موقعیت مشارکین و تاکید بر وقایعی خاص مرتبط اند. پژوهش حاضر براساس الگوی لوینسون، فراوانی بهکارگیری شیوه های گوناگون ارجاع مشارکین، روش های معرفی مشارکین اصلی و فرعی و همچنین چگونگی تاکید بر معرفی مشارکین داستان هفت خوان رستم را در شاهنامه بررسی و تحلیل می کند. براساس یافته های این پژوهش، فراوانی ارجاع مشارک اصلی بیشتر با تصریف فعلی، و فراوانی ارجاع مشارک فرعی بیشتر با گروه اسمی در هفت خوان رستم مشاهده شده است. افزون بر این، ضمایر متصل نیز به طور قابل ملاحظه ای برای ارجاع به مشارکین اصلی و فرعی به کار رفته اند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در این نوشته سعی شده است از میان روشهای مختلف ارجاع به منابع انگلیسی، یکی از رایجترین و شاید معتبرترین آنها به خواننده معرفی شود. مخاطبان این نوشته آن گروه از اندیشمندان فارسی زبان اند که برای کنفرانسهای ملی و بین المللی و یا مجلات علمی، به زبانهای انگلیسی و فارسی، مقاله تهیه می کنند و یا دست اندرکار تالیف کتاب به هر دو زبان اند. موضوعاتی نظیر ارجاع به کتابها و ارجاع به گردآوریها و پایان نامه های منتشرنشده از مباحث مورد توجه در نوشته حاضر است. صرف نظر از تلاش برای نشان دادن نقاط قوت روش مورد نظر و تاکید بر پرهیز از شیوه های گوناگون و بعضا نه چندان درست ارجاع دهی، هدف اصلی نویسنده کمک به یکدست کردن روشهای ارجاع به منابع انگلیسی است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در نظام سلامت، برای مدیریت بهتر مراقبت سلامت، خدمات سلامت را سطح بندی کرده اند. منظور از سطح بندی خدمات، ارایه خدمات به شکل زنجیره ای و پویا است تا اگر به شکل مرتبط یکی از مراجعان یک محیط تخصصی به خدمات تخصصی تری نیاز داشت که در آن مرکز امکان ارایه آن موجود نیست واحد فوق بیمار را به واحد مرتبط دیگری در همان سطح یا سطح بالاتر که ارایه کننده آن نوع خدمت تخصصی تر است ارجاع دهد. این زنجیره خدمت رسانی را در نظام سلامت نظام ارجاع می نامند (1). نظام ارجاع در سیستم سلامت یک ارتباط نزدیک بین سطوح سلامت و فرد خدمت گیرنده سلامت را تضمین می کند (2، 3). با نظام ارجاع می توان برای گرفتن نظر کارشناسی/تخصصی دوم برای بیمار، خدمات تخصصی و درمان بهتر بیمار اقدام کرد همچنین این کار موجب کاهش هزینه ها، مدیریت زمان و جلوگیری از اتلاف وقت بیمار و پرسنل و کاهش تقاضا برای خدمات سلامت القایی خواهد شد (1). در حال حاضر سیستم سلامت ایران دستورالعمل مشخص و شفاف در خصوص جریان اطلاعات سلامت برای بیماران ندارد. اگر چنانچه بیمار با نیاز اطلاعاتی (سوال تخصصی) در مورد سلامت خود مواجه شود به چه منبعی (فرد یا سرویس) باید مراجعه کند؟ براساس شواهد اولین منبع اطلاعاتی برای بیماران پزشکی معالج وی است (4). اگر پزشک در لحظه ویزیت یا مراقبت پزشکی به هر دلیلی نتواند سوالات بیمار را به طور کامل و کافی پاسخ دهد آیا او را به فرد یا منبع اطلاعاتی دیگری ارجاع می دهد؟ آیا کتابخانه های مراکز درمانی در این خصوص برنامه تعریف شده ای برای پاسخگویی به نیاز اطلاعاتی بیماران دارند؟ اگر بیمار یا همراه وی به کتابخانه مراکز درمانی مراجعه نمایند می توانند نیاز اطلاعاتی خود را به طور مبتنی بر شواهد و صحیح دریافت کنند؟ آنچه روشن است در سیستم سلامت فعلی ایران هیچ رویکردی برای ارایه خدمات اطلاعاتی به بیمار و ارجاع بیمار به منابع قانونی برای پاسخگویی به سوالات بیماران پیش بینی نشده است. تجویز اطلاعات (5) و اطلاع درمانی (6، 7)، آموزش بیمار (8)، مشاوره اطلاعاتی (9) و اطلاعات مشتریان سلامت (10) رویکردهایی هستند که تلاش کرده اند راهی برای ارایه و دسترس پذیر نمودن اطلاعات پزشکی به بیماران و عموم مردم در نظام سلامت باز کنند. اما هیچ کدام آنها جریان اطلاعات پزشکی ضروری بیمار در لحظه مراقبت کشور ما را تضمین نمی کنند، چون هیچ کدام به عنوان یک برنامه رسمی ضروری در سیستم سلامت تعریف نشده اند. تا زمانی که سیستم سلامت کشور اهمیت ارایه اطلاعات مبتنی برشواهد بر بیماران را در قالب نظام ارجاع اطلاعات سلامت در اولویت های خود نپذیرد هیچ کدام از این راهکارها نمی توانند حقوق بیماران به اطلاعات را در نظام سلامت تضمین نمایند. واقعیت این است که پزشکان وقت کافی برای ارایه اطلاعات و آموزش بیماران ندارند. بسیاری از سوالات بیماران جواب داده نمی شود، پزشکان وقت کافی صرف بیمار نمی کنند، و بیمار درک درستی از بیماری خود نمی تواند داشته باشد (11). لذا، ضرورت اجتناب ناپذیر و مهم این است که قوانین و مقرراتی برای تضمین ارایه اطلاعات به بیمار و نظام ارجاع اطلاعاتی در سیستم سلامت باید تعریف شود. وقتی پزشک در زمان ویزیت پزشکی نیاز اطلاعاتی بیمار را درک می کند باید او را به فرد یا جای مطمین و تخصصی برای کسب اطلاعات ارجاع نماید. اگر کتابخانه، بخش اطلاع رسانی بیمارستان یا مرکز درمانی از پاسخ دهی به نیاز اطلاعاتی براساس شواهد پزشکی قادر نباشد بتواند او را به سطح بالاتر که توانایی پاسخ دهی دارد ارجاع نماید. به طوری که بیمار سوال اطلاعاتی خود را با موثق ترین و قابل فهم ترین اطلاعات ممکن پاسخ یابد، این کار را نظام ارجاع اطلاعاتی در سیستم سلامت می گویند. اگر راهنماهای بالینی در مورد نظام ارجاع اطلاعاتی راهنمایی شفافی را فراهم نمایند، جریان اطلاعات به بیمار به طور کارا و موثر انجام می گیرد. وقتی پزشکان از نظام ارجاع اطلاعاتی برای آگاهی بیمار و آگاهی رسانی به بیمار استفاده نمایند روند درمان و بهبود بیماری، بازخورد از بیمار و بازخورد به بیمار بهتر مدیریت می شود و نیز اجرای نظام ارجاع در سیستم سلامت آگاهانه، با امنیت و سالم تر خواهد بود. نظام ارجاع اطلاعاتی می تواند جریان صحیح اطلاعات به بیماران در سیستم سلامت را ضمانت نماید. به وسیله ارایه اطلاعات مبتنی بر شواهد به بیمار در سطوح مختلف کنترل هزینه های ناخواسته و اضافه (12)، بستری های مجدد و غیر ضروری، مرگ و میر ناشی از خطای بیمار (13)، عرضه و تقاضای خدمات القایی، سرگردانی بیماران در سطوح مختلف خدمات سلامت مدیریت می شود. نظام ارجاع اطلاعاتی فقط مختص بیمار نیست تمام انواع خدمات اطلاعاتی در مراکز اطلاعاتی و کتابخانه ها چه برای پزشکان، دانشجویان، محققین، زنان، عموم مردم، بیماران و مشتریان خاص می تواند با نظام ارجاع و سطح بندی خدمات اطلاعاتی بهبود یافته و بهتر مدیریت شود. لازم است منشوری در مورد نظام ارجاع اطلاعاتی در سیستم سلامت مدون شود. پزشکان متخصص، متخصصین اطلاعات سلامت از بین دانش آموختگان دکتری کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی در ارتباط با هم می توانند این امر مهم را اجرا نمایند. نظام ارجاع اطلاعاتی سلامت در محیط آنلاین و در صورت نیاز در محیط فیزیکی بدون صرف هزینه های کلان می تواند با اتکا به نیروی متخصص پزشکی و اطلاع رسانی پزشکی موجود در سیستم سلامت اجرا شود.

این پژوهش به بررسی تقابل «حذف و ارجاع ضمیر» به عنوان مولفه های انسجام متن در داستان حضرت موسی می پردازد؛ با این رویکرد که متن تنها ساختاری لغوی و متشکل از توالی جمله ها نیست، بلکه عبارت است از کنش متقابل میان گوینده و شنونده که از طریق متن و به وسیله ابزارهای نحوی و معنایی تکوین می یابد و این ابزارهای نحوی جایگاه مهمی در تشکیل متن دارند؛ خواه از نظر ساختار سطحی (تماسک) و خواه از نظر ساختار مفهومی (انسجام). لذا پژوهش حاضر با رویکردی به زبان شناسی متن به بررسی سوره ی طه می پردازد تا اثر ارجاع ضمیر و وحدت موضوع را در کاهش نقش حذف و در نتیجه انسجام متنی این سوره مشخص کند. از آنجا که زبان شناسی جمله، با تمرکزش بر روی مفردات در جمله نمی تواند پدیده ی حذف را به خوبی بررسی و تبیین نماید، پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر اسناد کتابخانه ای بر کارکرد ضمیر و ارجاعات آن در متن متمرکز می شود تا میزان کارایی ضمیر در انسجام متن و کاهش نقش حذف را با رویکردی زبان شناسانه به متن در سوره ی طه مشخص نماید. یافته های تحقیق با تکیه بر آمار حاکی از آن است که وحدت موضوع در سوره و بهره گیری زیاد از ارجاعات به وسیله ی ضمیر با بسامدی بالا در انسجام متن نقش مهمی دارند و باعث کاهش نقش پدیده ی حذف در سوره ی طه گردیده است. نقش حذف در انسجام این سوره 3 درصد و نقش ضمیر 97 درصد بوده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

این مقاله به بررسی مباحث مربوط به چارچوب های ارجاع زمانی در زبان فارسی پرداخته است. در چارچوب های ارجاع زمانی آنچه بیش از همه آشکار است پراکندگی نظری است. مقالۀ حاضر با نگاه به زبان فارسی، مروری بر رویکردها و مسائل اصلی این حوزه داشته است؛ مشاهده شده که در این زبان، میان حوزه های مکان و زمان رابطه وجود دارد؛ اما اگرچه مثال های عمده ای از بیان زمان براساس مکان یافت می شود، این رابطه یکسویه نیست و توضیح مکان براساس زمان نیز در این زبان ممکن است. مثال هایی از زبان فارسی برای مفاهیم نظری مرتبط، هم چون انگاره های خود متحرک و زمان متحرک، تسلسل الف و ب و چارچوب های اشاری، پی در پی و خارجی ارائه شده است و با نظرسنجی از گویشوران این زبان، مشخص شده معنی زمانی «جلوتر» در فارسی برای بیشتر گویشوران معادل «زودتر» بوده است. درخصوص کاربرد چارچوب های ارجاع مکانی در حوزۀ زمان نکاتی مطرح شده و نگاهی انتقادی به بحث استعاره درخصوص ارجاع زمانی نیز ارائه شده است.