از آنجا که قم یکی از شهرهای تاریخی ایران و نیز مرکزیت جهان تشیع است، شناخت ساختار تاریخی و چگونگی پیدایش و مراحل تکوین آن به عنوان الگوی شهر ایران باستان و، از سوی دیگر، الگوی اولیه شهر اسلامی دارای اهمیت خاصی است. باوجود تحقیقات ارزشمند مهندس احمد سعیدنیا و مارسل بازن در مورد قم همچنان در بررسی تاریخی ابهاماتی باقی مانده است. این مقاله در صدد روشن نمودن نقاط ابهام در مورد تاریخ پیدایش شهر قم، با توسل به منابع اصیل تاریخی است. بنابراین، مروری کوتاه در دوره های مختلف تاریخ قم، با ردّ فرضیه مارسل بازن و احمد سعیدنیا در مورد تاریخ پیدایش شهر قم و تکوین آن ضروری می نماید. بنابراین، به زعم نگارنده قم مدتها قبل از ظهور اسلام شهری بزرگ و آباد بوده و سپس در طول تاریخ بارها به دلیل حوادث و اتفاقات تاریخی ویران گشته است.

مقاله با بررسی نظر علما و مراجع دینی نسبت به هنر و تئاتر آغاز می شود. قسمت بعدی به فعالیت های تئاتری در شهر قم پرداخته شده است. این بخش به پنج دروه ی تاریخی تقسیم می شود:1- قبل از 1354- بیشتر فعالیت های تئاتری در سطح دبیرستان ها و به مناسبت های خاص بوده است.2- 1354 تا 1357 - با تشکیل گروه های تئاتری خارج از سطح دبیرستان ها وشرکت در جشنواره های تئاتری، تئاتر قم جایگاه خاصی را در سطح کشور به خود اختصاص داد.3- 1357 تا 1360- گروه های فعال و علاقمند به هنر تئاتر، تشکیل و به فعالیتهای اجرایی هنر تئاتر در سطح شهر قم پرداختند.4- 1362تا 1375- سازمان های فرهنگی و هنری چون اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی فعالیت تئاتری داشتند. تئاتر قم در این دوره در سطح جشنواره ها حضوری فعال و چشمگیر داشته است.5- 1375 تا 1382- در این دوره جشنواره تئاتر استانی قم برگزار گردید و در 10 فستیوال خارج از کشور شرکت نمود و تعداد دانش آموختگان رشته تئاتر به 51 نفر رسید.

هدف این مقاله شناسایی روزن داران الیگو-میوسن سازند قم در برش دوبرادر و بررسی سن سازند قم و پالئواکولوژی این محدوده از مجموعه حوضه هایی است که آبراهه طویل ایران مرکزی را در میان رشته کوه های البرز و زاگرس به وجود می آوردند. حاصل آخرین پیشروی دریا درروپلین تا میوسن تناوبی از آهک هاى کم عمق و مارنی بوده که به طور مشخصى از نظر رنگ و لیتولوژى از سازند زیرین و فوقانی خود متمایز است و سازند قم خوانده می شوند، در منطقه مورد مطالعه ستبرای سازند 830 متر و متشکل از 8 بخش است که به طور کلی از تناوب سنگ آهک و مارن ساخته شده اند. جهت انجام مطالعه ای کامل و جامع از سازند قم در مقطع ذکر شده، تعداد زیادی نمونه جهت تهیه مقطع نازک و نمونه های مارنی جهت مطالعه روزن داران ایزوله برداشت و بررسی شدند. نتایج مطالعات نشان می دهد که بدون شک رسوبات دریای ایران مرکزی طی روپلین تا یوردیگالین در اقلیمی گرم و یا نیمه گرم و در محیطی دریایی محدود ولی مرتبط با دریای آزاد، رسوبگذاری شده اند؛ دریایی که عمق آن در طول الیگو-میوسن همیشه در حال تغییر بوده است.

قم به دلیل همجواری با مرکز دارالخلافه تهران، مامن و تبعیدگاه رجال سیاسی ایران در عصر قاجار به شمار می آمد و اگر چه به لحاظ سیاسی اهمیت چندانی نداشت، لیکن به سبب وجود حرم حضرت معصومه (س) و مرکزیت علمای شیعه، از جایگاه والایی برخوردار بود. بر این اساس، هنگام برپایی انقلاب مشروطه و مهاجرت علما به قم، آن شهر به کانون اصلی مبارزه بر ضد استبداد قاجار تبدیل گشت.با حضور علما در قم، رفت و آمد رجال سیاسی و ارسال تلگراف های متعدد بین تهران و قم آغاز شد و شکایت اهالی شهر از جور و ستم عمده مالکان و قدرتمندان محلی و برخوردهای عامه مردم با عوامل استبداد - همچون متولی باشی - شدت یافت. برگزاری مراسم سخنرانی در حرم حضرت معصومه در اعتراض به ستمگری های حکومت قاجار نیز از اهم رویدادهای این دوره بود که در گسترش جنبش ضد استبدادی مردم ایران و برقراری نظام مشروطه نقش موثری ایفا کرد. پس از صدور فرمان مشروطیت نیز مردم قم، همانند بسیاری از ایالات و ولایات ایران، به مشارکت سیاسی خود ادامه دادند و پس از انتخاب وکیل خود در مجلس شورای ملی، دست به تشکیل چندین انجمن صنفی و سیاسی زدند که در تحولات سیاسی - اجتماعی آن شهر اثرات بسیار داشت.

0

در حلقه منابع اصلی و موثق مرتبط با مسایل اجتماعی و مدنیات گذشتگان، یقینا باید به تواریخ محلی هم اشاره کرد. تحلیل و تبیین مورخان این نوع تواریخ، از آن روی که اغلب بر شناسایی و توصیف عناصر فرهنگی و اجتماعی مبتنی است و در این عرصه از اشتمال فراگیرتری نسبت به تواریخ عمومی برخوردار است، مطالعه آنها در رسیدن به سرچشمه مقولات مدنی - تاریخی برای پژوهشگران حاوی فواید بسیاری می تواند بود. تاریخ قم یکی از این قبیل منابع است که نویسنده آن به تفصیل از مقتضیات و چگونگی خراج در دوره ساسانی و سیر تحول آن در دوره اسلامی سخن گفته است و به موازات توصیف این مقوله اقتصادی، محقق را با برخی مسایل دیگر اجتماعی - فرهنگی ولایت قم نیز آشنا می کند.

سابقه و هدف: برنامه ریزی مناسب به منظور ارایه خدمات بهداشت روان به بیماران روانی، نیازمند آگاهی از وضعیت موجود در جامعه است. این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژی اختلالات روانی در افراد 15 سال و بالاتر مناطق شهری و روستائی قم انجام گرفت. مواد و روش ها: نمونه مورد مطالعه با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از بین خانوارهای تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی این شهرستان در سال 1379 انتخاب گردید و از طریق مصاحبه بالینی توسط کارشناسان روانشناسی، پرسشنامه چک لیست علایم مرضی SCL-90-R بر روی 391 نفر تکمیل و بر اساس معیارهای طبقه بندی DSM تشخیص گذاری گردید. نمره برش پرسشنامه، با انجام مصاحبه بالینی روانپزشکی محاسبه شد که دارای حساسیت 87.9%، ویژگی 90.4% و اشتباه کلی طبقه بندی 9.1% بود.یافته ها: نتایج این بررسی نشان داد که در مجموع 67 نفر یعنی 17.1% افراد مورد مطالعه (37 نفــر از زنان (18.2%) و 30 نفر از مردان (16%)) دچار انواع اختلالات روانی بودند. میزان شیوع اختلالات خلقی 5.8%، اختلالات اضطرابی 4.9%، اختلال تطابق 3.3 درصد اختلالات شبه جسمی 2.8 درصد و اختلال پارانوییدی 0.3 درصد بود. بالاترین درصد پاسخ مثبت به علایم آزمون مربوط به احساس تنهایی و غمگینی، سردرد و عدم اعتماد به اطرافیان بوده و کمترین درصد مربوط به ترس از غش کردن در انظار مردم و میل به شکستن اشیا بود.نتیجه گیری: شیوع اختلالات روانی در زنان بیش از مردان و در افراد شهری بیش از روستایی بوده و همچنین در گروه سنی 44-25 سال، افراد مجرد، افراد با تحصیلات دیپلم و بالاتر، مردان بی کار و زنان خانه دار و خانواده های پرجمعیت بیش از سایر گروه ها می باشد.