علوم کشاورزی و منابع طبیعی
سال:1384 | دوره:12 | شماره:5 |تعداد مقالات:25

به منظور بررسی اثر تراکم بوته و آبیاری تکمیلی بر عملکرد، اجزا عملکرد و میزان پروتیین چهار رقم نخود (Cicer arietinum) دیم، آزمایشی در سال زراعی 81-1380 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام آباد غرب بصورت کرت های دو بار خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. شرایط دیم با آبیاری تکمیلی و دیم بدون آبیاری تکمیلی به عنوان کرت های اصلی، رقم با چهار سطح (توده محلی بیونیج، IIc482، Flip90-96 و Flip93-93) به عنوان کرت های فرعی و تراکم با سه سطح (26، 33 و 40 بوته در مترمربع) به عنوان کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که آبیاری تکمیلی موجب کاهش درصد پروتیین (1.59 درصد) گردید اما باعث افزایش تعداد شاخه فرعی (3.15 عدد)، تعداد نیام در گیاه (8.7 عدد)، وزن صد دانه (4.05 گرم) و عملکرد دانه (828.67 کیلوگرم در هکتار) شد. رقم محلی بیونیج، دارای بیشترین تعداد شاخه اصلی (2.68 عدد) بود. رقم Flip90-96 دیررس ترین رقم شناخته شد و بالاترین درصد پروتیین (22.96 درصد) را داشت. بیشترین تعداد نیام در گیاه، وزن صد دانه (33.27 گرم) و عملکرد دانه (1511.67 کیلوگرم در هکتار) متعلق به رقم Flip93-93 بود. درصد پروتیین تحت تاثیر تراکم قرار نگرفت. بیشترین عملکرد دانه در تراکم 33 بوته در مترمربع به دست آمد. رقم Flip93-93 در پلات های با آبیاری تکمیلی و در تراکم 33 بوته در مترمربع، بیشترین عملکرد را نسبت به سایر ارقام دارا بود.

در حوضه های فاقد آمار برای محاسبه دبی اوج سیلاب یکی از روش های مورد استفاده، روش آنالیز منطقه ای است. در این تحقیق ضمن مروری بر روابط تجربی و کارهای انجام شده در این زمینه، اقدام به ایجاد مدل منطقه ای گردید. برای این کار پس از بررسی های لازم 11 ایستگاه هیدرومتری انتخاب و آمار آنها بازسازی و تکمیل گردید. سپس با استفاده از روابط همبستگی بین مساحت و سیلاب با دوره برگشت های مختلف رابطه ای برچسب مساحت و دوره برگشت به دست آمد که برای محاسبه دبی حداکثر سیلاب در منطقه مورد مطالعه با سطح اعتماد 99% برای حوضه های تا 10000 کیلومترمربع قابل استفاده است.  

انباشت مواد رسوبی در پشت سدها یکی از معضلات بزرگ برای تمامی سدها است. سد وشمگیر نیز بطور جدی از شروع آبگیری با این معضل مواجه بوده است، بطوریکه اکنون با گذشت حدود سه دهه از شروع بهره برداری از آن، بخش اعظم گنجایش مفید سد از بین رفته است. مسایل مهم و حیاتی کشور مانند آبخیزداری، محیط زیست، و امور مربوط به گسترش منابع آب، تخلیه ی رسوبات سدهای مخزنی را دارای اهمیت بسیار می کند. بررسی منشا، مقدار، محل، تخلیه، و کاربردهای صنعتی و کشاورزی رسوبات پشت سد وشمگیر، و همچنین مصالح ساخته شده از آنها به کمک نتایج فعالیت ها و پژوهش های انجام شده در زمینه ی شناخت خصوصیات کانی شناسی، فیزیکی، و شیمیایی رسوبات انجام می شود. با تخلیه ی رسوبات پشت سدها، ضمن کاهش حجم رسوبات و افزایش حجم مفید سد، ماده ی اولیه ی لازم برای تولید مصنوعاتی مثل آجر، سفال، کاشی و سرامیک را فراهم می کند. امکان استفاده از رسوبات به عنوان ماده ی خام برای مصنوعات ساختمانی به کمک آزمایش های کانی شناسی، فیزیکی و شیمیایی روی رسوبات به دست آمده از مخزن سد وشمگیر بررسی شد. در آزمایش های فیزیکی، چگالی ذرات، دانه بندی ذرات و حدود اتربرگ تعیین شد. در آزمایش های شیمیایی، ضمن آنالیز نمونه ها، درصد کربنات، نمک، مواد آلی، افت سرخ شدن نمونه ها ارزیابی گردید و در نهایت نمونه های خشت که با روش های سنتی و فشاری ساخته شده بود تحت آزمایش های فشاری، خمشی و جذب آب قرار گرفت. نتایج با استانداردهای 1162 ایران و DIN 1230 و DIN 51070 آلمان مقایسه گردید و استفاده از این رسوبات به عنوان مواد خام مصنوعات ساختمانی تایید شد.

سدهای بزرگ و کوچک ساخته شده در ایران که اکنون در حال بهره برداری می باشند یا فاقد قانون بهره برداری اصولی و مناسب هستند و یا به دلیل تغییر در حجم تقاضا و حجم مخزن از زمان ساخت تاکنون، دستورات بهره برداری آنها تغییر کرده است. لذا برای استفاده صحیح و اصولی از جمله مخازن سدها، باید یک سیاست بهره برداری صحیح و اصولی تعیین شود. سد وشمگیر نیز پس از حدود 30 سال بهره برداری دچار کاهش حجم ذخیره شده و نیازهای پایین دست آن تغییر کرده است. لذا این تحقیق با هدف بررسی وضعیت فعلی بهره برداری و ارایه سیاست بهره برداری بهینه و مناسب برای مخزن سد صورت گرفته است. بر همین اساس با استفاده از الگوی برنامه ریزی خطی، مدل بهینه سازی بهره برداری از مخزن سد مورد نظر توسعه داده شد. با استفاده از داده های جریان ورودی و نیازها و تبخیر شبیه سازی سیستم مخزن انجام گرفت و منحنی های فرمان با قابلیت های اعتماد 50، 75، 85 و 95 درصد برای بهره برداری بهینه و مناسب از مخزن ارایه گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهند که سیاست بهره برداری کنونی مخزن تنها در ماه های پرآب توانایی تامین نیازها را دارد، در صورتی که ماه های بحرانی مصرف، ماه های کم آب هستند. ضمن این که در این سیاست روی سیلاب های احتمالی مدیریتی اعمال نشده و سرریزهای شدیدی در تعدادی از ماه ها و سال های آماری دیده می شود. میزان ذخیره مخزن با استفاه از برنامه ریزی خطی در حدود 17 درصد بیشتر از روش بهره برداری کنونی مخزن برآورد گردید. میانگین تامین نیاز ماهانه با استفاده از روش های بهره برداری S و SQ به ترتیب در حدود 46.23 و 47.63 درصد، می باشد در صورتی که این مقدار در روش بهره برداری کنونی مخزن در حدود 38.7 درصد می باشد.

زمان تمرکز حوضه های آبخیز به عنوان مهم ترین عامل برای انتخاب رگبارهای طرح هر منطقه می باشد. محققین فرمول های زیادی را برای برآورد زمان تمرکز پیشنهاد کرده اند که اکثر آنها بر اساس اطلاعات محدود حوضه های آبخیز خاص مناطق تحت مطالعه به دست آمده اند و کاربرد آنها برای مناطق دیگر که شرایط اقلیمی، توپوگرافی و مرفولژیک متفاوت دارند، با شک و تردید توام است. با توجه به اهمیت زمان تمرکز در برآورد سیلاب و شکل هیدروگراف سیلاب و نقشی که سیلاب ها در تخریب تاسیسات و ابنیه آبی، اماکن مسکونی دارند، مطالعه زمان تمرکز در پروژه های آبیاری و زهکشی، سدسازی و هیدرولوژی شهری امری جدی محسوب می شود. زمان تمرکز 11 حوضه آبخیز کوهستانی در استان های تهران، مازندران و اصفهان با مساحت های 16.1 تا 712 کیلومترمربع و شیب آبراهه اصلی 0.77 تا 13.8 درصد، که مجهز به دستگاه های ثبت لحظه ای بارش سطح آب رودخانه بودند، مطالعه شد. زمان تمرکز هر حوضه آبخیز با استفاده از هیدرگراف (آبنمود) سیلاب و هیتوگراف (بارش نمود) بارندگی ثبت شده به دست آمد و با 14 معادله تجربی برآورد زمان تمرکز مقایسه و روابط واسنجی شده این معادلات از طریق نرم افزار SAS تعیین گردید. ارزیابی این روابط نشان داد که غیر از رابطه واسنجی شده پیلگریم – مک درمات بقیه آنها دقت کافی را برای برآورد زمان تمرکز حوضه های آبخیز با خصوصیات مورد مطالعه این تحقیق ندارند. بنابراین، برای رسیدن به دقت مورد نظر، از هشت متغیر موثر بر زمان تمرکز برای تشکیل روابط نهایی (حالت کلی روابط زمان تمرکز) استفاده شد و از ترکیب آنها 248 رابطه جدید و با حذف کلیه داده های مربوط به حوضه ای که دارای کمترین شیب بود، 248 رابطه دیگر به دست آمد. از مجموع روابط تشکیل شده، هشت رابطه که دارای دقت مناسب بودند، به دست آمد که یکی از آنها که یک متغیره بود، رابطه واسنجی شده پیلگریم – مک درمات بود. در نهایت، این روابط به عنوان روابط مناسب برآورد زمان تمرکز در حوضه های آبخیز کوهستانی معرفی شدند.

این آزمایش به منظور تعیین بهترین تراکم کاشت و بهترین مقادیر کودهای نیتروژن و پتاس بر عملکرد دانه ذرت در سال زراعی 1379 در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی ابوریحان، (دانشگاه تهران) به اجرا درآمد. طرح آزمایشی، طرح بلوک های کامل تصادفی در قالب کرت های خرد شده در چهار تکرار بود که فاکتور اصلی در سه سطح شامل تراکم های مختلف کاشت (65، 75 و 85 هزار بوته در هکتار) و فاکتور فرعی در نه سطح شامل سطوح مختلف کودهای نیتروژن و پتاس N100K0)، N150K0، N200K0، N100K50، N100K100، N100K150، N150K50، N150K100، (N150K150 بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تراکم های مختلف کاشت بر عملکرد دانه، تعداد دانه در بلال و وزن صد دانه اثر معنی داری گذاشت؛ به طوریکه بالاترین عملکرد دانه (14724 کیلوگرم در هکتار) متعلق به تراکم کاشت 75 هزار بوته در هکتار بود. همچنین بین سطوح مختلف کودهای نیتروژن و پتاس از نظر صفاتی چون عملکرد دانه، تعداد دانه در بلال و وزن صد دانه اختلاف معنی داری مشاهده شد؛ به طوریکه (در سطح احتمال 5 درصد) بیشترین عملکرد دانه در بلال و وزن صد دانه به تیمار کودی N150K100 تعلق داشت. اثر متقابل تراکم کاشت و کودهای نیتروژن و پتاس بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت فاقد هر گونه اختلاف آماری معنی دار بودند. بطور کلی نتایج تجزیه آماری نشان داد که مصرف کودهای نیتروژن و پتاس تا سطح تیمار کودی N150K100 عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت را افزایش می دهد ولی مقادیر بالاتر تاثیر معنی داری را نشان نداد.

نیتروژن یکی از مهمترین عناصر مورد نیاز غلات است و کمبود آن در اراضی کشاورزی دنیا دیده می شود. به جهت توسعه دام و طیور در استان و با توجه به ضرورت توسعه کشت ذرت دانه ای در کنار ذرت علوفه ای بایستی آزمایش های مختلفی جهت تعیین نیازهای زراعی این نوع محصول انجام شود. به منظور بررسی تاثیر سطوح نیتروژن بر عملکرد دانه و اجزای آن در ذرت دانه ای (سینگل کراس 704) آزمایشی در قطعه زمینی واقع در دهستان چوبر از توابع شهرستان شفت در غرب استان گیلان با استفاده از طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با 4 سطح صفر، 67، 138 و 207 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و با 3 تکرار اجرا گردید. عملکرد دانه در هکتار، اجزای عملکرد؛ شامل تعداد دانه در بلال، وزن دانه در بلال، وزن هزار دانه و صفت دیگر مانند وزن هکتولیتر اندازه گیری شدند. تیمارهای مختلف کودی اثرات معنی داری بر روی کلیه صفات مورد مطالعه نشان دادند. بیشترین میزان عملکرد دانه تولید شده در هکتار (10912.2 کیلوگرم در هکتار)، با مصرف 207 کیلوگرم نیتروژن خالص درهکتار به دست آمد و حداکثر وزن هزار دانه، تعداد دانه در بلال، وزن هکتولیتر، طول بلال، وزن دانه بلال در همین تیمار کودی حاصل شد. محاسبه ضرایب همبستگی های مورد بررسی نشان داد که طول بلال و تعداد دانه در بلال با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی دار داشته، همچنین با مصرف 207 کیلوگرم نیتروژن در هکتار ضمن افزایش معنی دار وزن دانه در بلال (227.1 گرم)، وزن هزار دانه (373.7 گرم) و وزن هکتولیتر (72.84 کیلوگرم) با عملکرد دانه رابطه مثبت و معنی داری داشته اند.

آزمایش بصورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 81-1380 و در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. سه تیمار آبیاری (1 – بدون آبیاری، 2 – آبیاری در مرحله گلدهی و 3 – آبیاری در مرحله گلدهی و پرشدن دانه) و دو رقم کلزا (هایولا 401 و ساری گل) به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و سه تیمار نیتروژن (1 – بدون مصرف کود نیتروژن (شاهد)، 2 – دادن کود نیتروژن به خاک بدون محلول پاشی و 3 – دادن کود نیتروژن به خاک همراه با محلول پاشی) کرت های فرعی را تشکیل دادند. اثر آبیاری بر طول دوره رویش و وزن هزار دانه در سطح 1 درصد و عملکرد دانه و روغن در سطح 5 درصد معنی دار بود. انجام آبیاری در مرحله گلدهی و پرشدن دانه سبب افزایش معنی دار عملکرد دانه گردید، در حالی که بین دو تیمار آبیاری در مرحله گلدهی و بدون انجام آبیاری اختلاف آماری معنی داری از نظر عملکرد دانه مشاهده نگردید. درصد روغن تحت تاثیر آبیاری، رقم و نیتروژن قرار نگرفت. ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه و روغن هیبرید هایولا 401 به طور معنی داری بیشتر از رقم ساری گل بود. اثر نیتروژن بر رشد قبل از زمستان، روز تا شروع گلدهی، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه و روغن در سطح 1 درصد و بر تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف در سطح 5 درصد معنی دار بود. کاربرد نیتروژن در خاک سبب افزایش معنی دار عملکرد دانه گردید، در حالی که به نظر می رسد محلول پاشی نیتروژن تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه نداشت.

از جمله عوامل مهم محدود کننده در افزایش محصولات کشاورزی، تداخل علف های هرز با آنها است که کاهش عملکرد را موجب می شوند. این تداخل گاهی ناشی از اثرات آللوپاتیک علف های هرز است. در پژوهش حاضر، اثر غلظت های مختلف عصاره آبی ریشه، گل، بذر، ساقه و برگ (در مرحله زایشی) خردل وحشی بر برخی از صفات جوانه زنی بذر کلزا مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. ابتدا عصاره آبی غلیظ 10 درصد وزنی – حجمی تهیه گردید و سپس از آن عصاره با استفاده از آب مقطر غلظت های صفر، 0.5، 1.5، 3.5، 5 و 7 درصد تهیه شد. تمام عصاره های آبی مورد آزمایش سبب کاهش درصد جوانه زنی، طول ساقه چه و طول ریشه چه گردیدند. عصاره برگ و گل بیشترین و ریشه کمترین میزان بازدارندگی بر جوانه زنی را موجب شدند. اثر بازدارندگی عصاره آبی گل بر رشد ریشه چه و ساقه چه بیشتر از دیگر عصاره ها و اثر ریشه کمتر از بقیه اندام ها بود. با افزایش غلظت عصاره ها میزان کاهش رشد و جوانه زنی افزایش یافته است.

فیل ماهیان جوان در گروه های وزنی 5، 10، 15، 20، 25 و 30 گرمی در شش تیمار و هر تیمار با سه تکرار (150 قطعه ای) در یک طرح آماری کاملا تصادفی متعادل انتخاب و با غذای کنسانتره تغذیه شدند. ضریب تغییرات وزنی و طولی، فاکتور وضعیت و درصد تلفات در یک دوره 45 روزه اندازه گیری و محاسبه گردیدند. میانگین ها به روش دانکن مقایسه و مشخص گردید. بچه ماهیانی که در اوزان 20 گرمی و بالاتر قرار دارند نسبت به اوزان پایین تر به لحاظ کمی و کیفی از ارجحیت مطلوب تری برخوردار می باشند. همینطور بچه ماهیان 20 گرم و بالاتر در مدت زمان هفت روز و بدون تلفات به غذای کنسانتره عادت پذیر شدند.

هزینه های هنگفتی جهت پرورش بچه ماهیان خاویاری صرف می شود و این در حالی است که در مورد مهره داران همزیست بچه ماهیان در استخرها مثل مارها، قورباغه ها و لاک پشتان و اثرات آنها در استخرها تقریبا هیچ گونه اطلاعاتی به خصوص در استان گلستان وجود ندارد. به همین منظور در اولین مرحله تعداد 33 نمونه لاک پشت برکه ای از تاریخ 10/3/1380 لغایت 31/3/1380 (به مدت 21 روز) از استخرهای پرورش ماهی مرکز خاویاری سد وشمگیر استان گلستان جمع آوری، توزین و اندازه گیری شدند. پس از آن لاک پشتان تشریح شده، معده و روده آنها همراه با محتویاتشان پس از شماره گذاری در فرمالین 4 درصد تثبیت گردیدند. نتایج حاصل از مجموع مطالعات انجام شده مبین آن است که لاک پشتان مزبور طول خمیده ای بین 50 تا 180 میلی متر (میانگین 126.0)، وزنی بین 50 تا 850 گرم (میانگین 413.3) داشته، وزن تر محتویات معده 0.08 تا 52.5 گرم (میانگین 5.43)، طول معده بین 15.9 تا 68.4 میلی متر (میانگین 37.8)، و نسبت طول روده به طول خمیده لاک بین 1.75 تا 5.7 (میانگین 3.95) بود.طعمه هایی که بالاترین درصد تغذیه را نسبت به کل مواد غذایی بلعیده شده داشته در معده به قرار زیر بود: تریوپس کانکریفورمیس (Triops concriformis) 41.6 درصد لارو دوبالان 12.2 درصد، سوسک آبزی 6.93 درصد، سن آبزی 5.74 درصد، و طعمه هایی که کمترین درصد تغذیه نسبت به کل مواد غذایی بلعیده شده را دارا بودند در معده شامل سوسری، پوره سنجاقک، مگس، عنکبوت، لاروتریکوپترا، حلزون پلانوربیس (Planorbis) و یک قطعه قره برون (Acipenser persicus) بود. همین موارد در مورد روده نیز به تفکیک مشخص گردیدند. درصد وجود هر یک از طعمه ها نیز در معده و روده بصورت جداول ستونی معین گردید. معمولا هر لاک پشت ماده بالغ بین 5 تا 8 تخم داشت که میانگین وزن آنها 8 گرم، میانگین طول آنها 30.8 میلی متر و میانگین عرض آنها 19.2 میلی متر بود که بعد از 71 تا 74 (میانگین 72.5) روز 25 درصد آنها از تخم درآمدند.

در پژوهشکده اکولوژی دریای خزر تعداد 180 قطعه ماهی ازون برون جوان (Acipenser stellatus) با میانگین وزنی 7±1 گرم در 6 گروه (5 گروه آزمایشی و یک گروه شاهد) پس از تعیین محدوده کشندگی (3 و 7 میلی گرم بر لیتر)، در معرض غلظت های 3، 4، 5، 6 و 7 میلی گرم بر لیتر سم دیازینون قرار گرفتند. میزان متوسط غلظت کشنده (LC50) سم دیازینون روی بچه ماهیان مورد آزمایش طی 96 ساعت 4.98 میلی گرم بر لیتر تعیین گردید. ماهیان مسموم رفتار غیرطبیعی که شامل بی تابی شدید، گرفتگی عضلات دور دهانی، شنای نیم دایره ای و اختلال در حرکات تنفسی می گردد نشان دادند. جهت مطالعات خون شناختی از ماهیانی که در معرض سم دیازینون در غلظت LC50 قرار گرفته بودند، خونگیری شد. مقادیر شاخص های خونی RBC, PCV, Hb, MCV, MCH, MCHC در گروه آزمون و شاهد از تفاوت معنی داری برخوردار بودند (p<0.05). نتایج حاصله از شمارش تفریحی لکوسیت، لنفوسیت، نوتروفیل گروه آزمایشی و شاهد نشانگر اختلاف معنی دار در آنها می باشد (p<0.05). در بررسی های بیوشیمیایی نیز مقادیر پروتیین کل، گلوکز سرم خون در گروه های آزمایشی و شاهد از اختلاف معنی داری برخوردار بودند (p<0.05). در مدت اجرای آزمایش فاکتورهای اکسیژن محلول، اسیدیته، سختی کل، هدایت الکتریکی، نیتریت، نیترات، فسفات و دمای آب روزانه اندازه گیری و ثبت گردید.

در این بررسی یک استخر خاکی پرورش فیل ماهی و دو استخر پرورش چالباش بطور تصادفی انتخاب و در یک دوره پرورش 31 روزه مورد مطالعه قرار گرفتند. در هر استخر در طول دوره پرورش شاخص سیری و شدت درجه تغذیه، عادات غذایی، ضریب چاقی، ضریب رشد و وضعیت رشد ماهیان مورد بررسی قرار گرفتند. از لحاظ درصد فراوانی طعمه، در بررسی محتویات معده فیل ماهی، کلادوسرا (Daphnia sp.) به عنوان طعمه اصلی، شیرونومیده (Shironomus sp.) و استراکودا (Ostracoda) به عنوان طعمه فرعی و کوپه پودا (Cyclops sp.) طعمه اتفاقی را تشکیل می دادند. در چالباش سری اول؛ کلادوسرا، کوپه پودا و شیرونومیده به عنوان طعمه فرعی در درجه اول تا سوم اهمیت و استراکودا جز طعمه اتفاقی قرار گرفتند و در چالباش سری دوم هر چهار نوع ارگانیسم تغذیه ای به عنوان طعمه فرعی بودند. بر اساس آزمون مقایسه میانگین ها در سطح 5 درصد، اختلاف معنی داری بین ارگانیسم های تغذیه ای در کلادوسرا، کوپه پودا و استراکودا در بچه ماهیان چالباش مشاهده گردید. نتایج تحقیق نشان دادند با افزایش طول و وزن ماهی ضریب چاقی و ضریب رشد کاهش می یابد اما از نظر آماری اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. همچنین شاخص سیری بیانگر شرایط تغذیه ای مطلوب در هر دو گونه بود و نتایج بدست آمده حاکی از رشد آلومتریک مثبت در فیل ماهی و رشد آلومتریک منفی در چالباش بود.

کلزا یکی از دانه های روغنی مهم دنیا بوده که بعد از سویا و نخل روغنی مقام سوم را دارا می باشد. میزان زیاد روغن در دانه کلزا و همچنین ترکیب مناسب اسیدهای چرب روغن در ارقام اصلاح شده سبب توجه اکثر کشورهای جهان به این دانه روغنی گردیده است. در ایران نیز در جهت نیل به خود کفایی در تولید روغن کشت آن گسترش یافته است. از آنجا که به منظور نگهداری و ذخیره سازی دانه کلزا بخصوص در مناطق مرطوب، مرحله خشک کردن دانه ضروری می باشد و شرایط خشک کردن بر روی کیفیت و کمیت روغن دانه ها تاثیر بسزایی دارد، لذا در این تحقیق وارتیه دو صفر کلزا (PF) تحت درجه حرارت های متفاوت 65، 75، 85، 95 و 105 درجه سانتی گراد با توجه به رطوبت اولیه دانه در زمان برداشت 20، 16 و 12 درصد تا رسیدن به رطوبت نهایی 8 درصد خشک گردید و سپس تاثیر آن بر مقدار کل روغن، رنگ، اسیدهای چرب آزاد و اندیس یدی روغن بررسی شد. نتایج حاصله نشان داد در درجه حرارت ها و رطوبت های مختلف مقدار روغن از 38.2 تا 40.2 درصد تغییر کرده است. بهترین کیفیت از نظر اسیدیته و رنگ روغن در درجه حرارت 85 درجه سانتی گراد با رطوبت 12 درصد و پایین ترین آن در درجه حرارت 105 درجه سانتی گراد و رطوبت 20 درصد حاصل شد. بنابراین رطوبت اولیه برداشت 16 و 12 درصد و استفاده از درجه حرارت 85 درجه سانتی گراد، مناسب ترین رطوبت برداشت و دمای خشک کردن دانه کلزا با توجه به خصوصیات کیفی روغن می باشد.

تیمارپذیری چوب پالونیا (Paulownia fortunei) با استفاده از تکنیک پلیمریزاسیون انجام گرفت. اندازه گیری شاخص های تیمارپذیری، تعیین نقش هر یک از عناصر آناتومیکی در انتقال سیال، گذرگاه های سیال در جهات شعاعی و مماسی و مقایسه نفوذپذیری بخش های چوبی (چوب درون و چوب برون) از جمله اهداف این مطالعه بود. با اندود کردن سطوح عرضی و مماسی برخی نمونه ها و سطوح عرضی و شعاعی نمونه های دیگر، امکان نفوذ سیال به ترتیب در جهات شعاعی و مماسی فراهم آمد. ابعاد نمونه ها 2.5×2.5×4 سانتی متر بود. برای تیمار نمونه ها از منومر استایرین استفاده شد. با اضافه نمودن رنگ قرمز به استایرین و پلیمریزاسیون آن بعد از تیمار، امکان مطالعه توزیع مایع در چوب با استفاده از میکروسکوپ فراهم شد. نتایج نشان داد که میزان جذب و عمق نفوذ مایع در جریان مماسی، اختلاف معنی داری با جریان شعاعی دارد و شاخص های فوق در جریان مماسی بیشتر از جریان شعاعی است. میان میزان جذب و عمق نفوذ در بخش های چوبی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. از لحاظ شاخص توزیع مایع، بین جریان های شعاعی و مماسی و نیز بخش های چوبی تفاوتی وجود نداشت. در جریان های شعاعی و مماسی و نیز در بخش های چوبی، آوندها به علت پرشدن توسط تیل و نیز محصور شدن با پارانشیم های طولی نفوذناپذیر، از تیمارپذیری خیلی ضعیف و فیبرها از تیمارپذیری ضعیفی برخوردار بودند. پره های چوبی و پارانشیم های طولی نیز به دلیل پر بودن با مواد رسوبی و ذخیره ای، تیمارناپذیر بودند.

این تحقیق به منظور تصمیم گیری در مدیریت تلفیقی آفات گندم در استان لرستان انجام گردید. با بازدید از 50 مزرعه گندم در نقاط مختلف استان لرستان عملیات سیستم تصمیم گیری بر اساس مدل نمونه برداری دنباله ای به روش دو جمله ای انجام شد. در هر مزرعه یک هکتاری انتخابی در روی یک مسیر V شکل 20 بوته گندم (4 نمونه 5 تایی) برداشت شد و بدین ترتیب وجود یا عدم آفات مختلف گندم روی آنها ثبت گردید. در سال 1378 مدل یا شرایط مزرعه مطابقت داده شد. واریانس روش نمونه برداری برای سن گندم، تریپس گندم، شته های گندم و سوسک برگخوار گندم به ترتیب اهمیت معادل 0.16، 0.41، 0.28 و 0.19 محاسبه شد. پراکنش همه آفات ذکر شده از طریق محاسبه پارامتر K یکنواخت تعیین گردید و تعداد نمونه های لازم برای برآورد صحیح آلودگی به ترتیب معادل 17، 9، 10 و 9 نمونه محاسبه شد. در این مطالعه از روش بینز برای ایجاد رابطه بین میانگین آلودگی (m) و نسبت آلودگی یک آفت به مجموع آلودگی ها (P) به صورت رابطه رگرسیون خطی ساده استفاده گردید. به کمک این رابطه خط توقف نمونه برداری برای آفات گندم به ترتیب اهمیت معادل 0.25، 0.435، 0.465، 0.176 برآورد شد. رابطه رگرسیون برای محاسبه خطوط حد بالا و پایین آستانه آلودگی استفاده شد و با توجه به این خطوط در رابطه با ضرورت اجرای عملیات کنترل و پیش آگاهی تصمیم گیری های لازم به عمل آمد.

Andrallus spinidens شکارگر تعداد زیادی از حشرات آفت در مزارع برنج مانند کرم سبز برگخوار برنج Naranga aenescens و کرم ساقه خوار برنج Chilo suppressalis به شمار می رود. زیست شناسی سن شکارگر A.spinidens در شرایط آزمایشگاهی با دمای 23.18±1 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 92.57±2 درصد، 10 ساعت روشنایی در روز دوره نوری 10L:14D و نوسانات فصلی آن در سال 76 در مزارع برنج استان گیلان با نمونه برداری دو روز در هفته با استفاده از تور حشره گیری مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. پرورش سن آندرالوس روی لاروهای پروانه کرم سبز برگخوار برنج و پروانه کرم ساقه خوار برنج در شرایط آزمایشگاهی نشان داد که طول دوره جنینی این شکارگر 9±0.5 روز است. تخم ها برنگ قهوه ای روشن بود و بصورت دسته ای گذاشته می شوند. حشرات کامل به رنگ زرد متمایل به عنابی روشن، و سطح پشتی بدن نقطه نقطه می باشد مدت زمان جفت گیری بطور متوسط 160±14.37 دقیقه بود، متوسط تعداد تخم های گذاشته شده توسط هر سن ماده 241.66±30.40 عدد بود. طول عمر حشرات کامل نر و ماده به ترتیب 9.83±1.48 و 16.3±1 روز بود. نحوه تغذیه پوره ها و حشرات کامل از طریق مکیدن محتویات بدن لاروهای طعمه بود. سن آندرالوس در نقاط مختلف استان دارای 3 نسل، و زمستان گذرانی آن به صورت حشره کامل بود. شاخص تجمع (b) پوره ها روی دو رقم برنج بینام و سپیدرود وقتی که به روش تور حشره گیری نمونه برداری گردید به ترتیب 2.76 و 2.20 بود و در مزرعه دیگر برنج رقم بینام وقتی که به روش مستقیم بوته ها نمونه برداری گردید 3.26 برآورد شد. شاخص تجمع (b) حشرات کامل روی برنج رقم بینام وقتی که به روش تور حشره گیری نمونه برداری شد، 1.26 بود. مقایسه دو روش از طریق محاسبه تغییرات نسبی (RV) نشان می دهد که تورزدن به لحاظ خطای کمتر بهتر از شمارش مستقیم است و برای برآورد جمعیت سن شکارگر A.spinidens قابل توجیه است.

این تحقیق به منظور تعیین LC50 نماتد Steinernema carpocapsae روی سنین مختلف لاروی و همچنین ارزیابی تاثیر این نماتد روی مراحل پیش شفیرگی و شفیرگی برگخوار چغندرقند (spodoptera exigua H.) انجام گردید، بدین منظور برگخوار چغندرقند در شرایط آزمایشگاهی و روی غذای مصنوعی پرورش داده شد همچنین نماتدهای S.carpocapsae به روش تله گالریا با استقاده از لاروهای سن آخر پروانه موم خوار بزرگ (Galleria mellonella L.) از خاک باغات سیب استخراج گردید. مرحله آلوده ساز نماتد (لاروهای سن سوم نماتد) بعد از خروج از لاشه لاروهای سن آخر پروانه موم خوار جدا گردید و بعد از تهیه غلظت های مختلف در محیط برگ، زیست سنجی روی سنین لاروی انجام گرفت. LC50 پنج سن لاروی به ترتیب 164، 342، 396، 450 و 481 عدد نماتد در یک دهم میلی لیتر برآورد گردید. در ارزیابی تاثیرغلظت های نماتد در مقادیر 103×4، 104×2 و 104×4 عدد نماتد در لیتر به ترتیب 26.6، 50 و 80 درصد تلفات روی مرحله پیش شفیرگی و 16.6، 23.3 و 33.3 درصد تلفات روی مرحله شفیرگی مشاهده گردید. با توجه به حساسیت بالای پیش شفیره های برگخوار چغندرقند، کاربرد نماتد روی این مرحله علاوه بر مرحله لاروی قابل توصیه می باشد.

مشاهده رفتارهای پس از ظهور و جفتگیری جشرات کامل شب پره مدیترانه ای آرد نشان داد که حشرات کامل تا مدتی پس از اتساع بال ها (15 تا 20 دقیقه) قادر به پرواز نیستند. حشرات کامل به رغم عدم تغذیه در حالت عادی، در صورت وجود شربت قند به تغذیه از آن تمایل نشان دادند. ماده ها پلی گام بوده و تا 3 مرتبه جفتگیری در آن ها مشاهده شد. دو شکلی جنسی در حشرات کامل بارز می باشد به این صورت که نرها معمولا جثه کوچکتری داشته و شکم آنها کشیده تر و مستطیلی شکل است، در حالی که ماده ها عموما جثه بزرگتری داشته و شکم آنها قبل از اتمام دوره تخمریزی دوکی شکل و متورم می باشد. جمع بندی نتایج حاصله از تحقیق حاضر نشان داد که افزودن 25 درصد سبوس به رژیم غذایی لاروها می تواند باعث افزایش قدرت باروری ماده ها شده و نیز بر روی برخی دیگر از صفات مطلوب و مورد نظر در پرورش های انبوه اثرات مثبتی داشته باشد. طول عمر حشرات نر نسبت به حشرات ماده بیشتر بود. بررسی حاضر نشان داد که حشرات ماده تا 12 روز قادر به تخمریزی هستند ولی بیشترین تعداد تخم های خود را (95 درصد) در طی 5 روز اول می گذارند. در نتیجه، با توجه به این امر و نیز میانگین طول عمر حشرات ماده (حدود 7 روز) توصیه می شود که در پرورش انبوه این حشره، تخمگیری فقط تا 5 روز ادامه داشته باشد. بین وزن لاروهای ماده سن پنجم، وزن شفیره ها و حشرات کامل ماده و نیز طول ساق پای عقبی ماده ها با تعداد تخم های گذاشته شده توسط آن ها ضرایب همبستگی مثبت و بالایی مشاهده شد.