مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
سال:1395 | دوره:23 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: ریزش مو یکی از مشکلات مهم در بخش بهداشتی و زیبایی است و یافتن ترکیبی گیاهی برای جلوگیری از آن مستلزم تحقیقات بنیادی است. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات اسانس دانه عناب با غلظت های متفاوت بر روی فولیکول موی بدن موش های نر نژاد Balb/c بود.روش تحقیق: این مطالعه تجربی بر روی 40 سر موش سوری نر بالغ 2.5 ماهه، از نژاد Balb/c با وزن 30±2 gr انجام شد. موش ها به 5 گروه 8 تایی تقسیم شدند. برای موش های گروه های 1، 2 و 3 از کرم حاوی اسانس عناب به ترتیب با غلظت های: 5 درصد، 10 درصد و 15 درصد استفاده شد. موش های گروه های 4 و 5 نیز به عنوان گروه شاهد و پایه در نظر گرفته شدند. ابتدا پشت موش ها تقریبا به مساحت 4 سانتی مترمربع با موم پاکسازی شد. موش های گروه های 1، 2 و 3 به مدت 12 روز هر روز یک نوبت، با کرم حاوی اسانس عناب تیمار شدند. در روز 12، دوباره پشت موش ها با موم پاکسازی و مداخله ذکرشده دوباره به مدت 12 روز تکرار شد. در روز 13 پس از تیمار، نمونه های پوست در ناحیه مورد مطالعه جمع آوری و مراحل پاساژ بافتی و رنگ آمیزی انجام گرفت. داده های به دست آمده پس از ورود به نرم افزار SPSS (ویرایش 22)، با کمک آزمون های آماری ANOVA و Tukey در سطح معنی داری P<0.05 تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: این مطالعه نشان داد که میانگین تعداد فولیکول های مو در پوست گروه های تحت درمان با کرم حاوی اسانس عناب در غلظت های 5 درصد (37.75±6.6)، 10 درصد (42.75±8.3) و 15 درصد (41.25±6.2) به طور معنی داری بالاتر از میانگین تعداد فولیکول های پوست در دو گروه کنترل پایه (18.50±3.1) و کنترل معمولی (15±2.1) بود. همچنین افزایش معنی داری در تعداد سلول های فیبروبلاست ها و رشته های کلاژن در گروه های در معرض کرم حاوی اسانس عناب نسبت به دو گروه کنترل پایه و معمولی وجود داشت.نتیجه گیری: اسانس عناب می تواند اثرات مفیدی بر روی روند رشد مو داشته باشد؛ بنابراین می توان از آن برای تحقیق در درمان افراد در معرض ریزش مو استفاده کرد.

زمینه و هدف: اوپیوئیدهای درون زاد بدن و داروهای اپیوئیدی اعتیادآور، بسیاری از عملکردهای بدن را تغییر می دهند. در مطالعات گذشته به اثرات مرفین بر عضلات صاف و تنفسی اشاره شده؛ اما اثرات اوپیوئیدها بر عملکرد عضلات اسکلتی به خوبی شناخته نشده است. این مطالعه با هدف ارزیابی اثر تزریق تک دوز مرفین بر خستگی عضلانی در موش صحرایی نر طراحی و اجرا گردید.روش تحقیق: این مطالعه تجربی، بر روی 40 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن 220-270 گرم انجام شد. موش ها به طور تصادفی در 4 گروه شامل: گروه کنترل (موش های این گروه فقط در قفس های خود نگهداری شده و آب و غذا دریافت می کردند)، گروه دریافت کننده مرفین (5mg/kg)، گروه خستگی (موش های این گروه به صورت اجباری، بر روی دستگاه تردمیل به مدت 120 دقیقه با سرعت 20 متر در دقیقه دوانده می شدند) و گروه خستگی بعلاوه مرفین توزیع شدند. در نهایت از گوشه چشم موش ها خون گرفته شد و پلاسمای آن برای اندازه گیری متغیرهای خستگی عضلانی شامل: لاکتات دهیدروژناز (LDH) و کراتین فسفوکیناز (CPK) به آزمایشگاه فرستاده شد.یافته ها: مدت زمان دویدن در گروه دریافت کننده خستگی بعلاوه مرفین از بقیه گروه ها به صورت معنی داری کمتر بود (P=0.009)؛ همچنین سطح سرمی (P=0.009) LDH و (P=0.008) CPK در این گروه نسبت به گروه های دیگر افزایش معنی داری داشت.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که تزریق تک دوز مرفین باعث افزایش شاخص های خستگی عضلانی (LDH و CPK) در موش های صحرایی نر می شود.

زمینه و هدف: افزایش شدت فعالیت بدنی به همراه مصرف منظم چای سبز می تواند بر متابولیسم انرژی، وزن و محتوای چربی بدن تاثیر بگذارد. هدف مطالعه حاضر، بررسی تاثیر 10 هفته تمرین تناوبی شدید و مصرف چای سبز بر پروفایل لیپیدی و ترکیب بدن در زنان دارای اضافه وزن بود.روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی، 30 زن دارای اضافه وزن به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به سه گروه مساوی شامل: گروه های تمرین، مکمل و گروه ترکیب تمرین و مکمل تقسیم شدند. گروه تمرین به مدت 10 هفته به اجرای تمرینات تناوبی شدید با شدت 95-85 درصد ضربان قلب بیشینه پرداختند. گروه مکمل، روزانه سه عدد قرص 500 میلی گرمی چای سبز مصرف کردند. گروه ترکیب تمرین و مکمل نیز هر دو مداخله را اجرا کردند. خونگیری از افراد مورد مطالعه قبل و بعد از مداخله در حالت ناشتایی انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (ویرایش 19) و با کمک آزمون های تی همبسته، آنالیزکوواریانس و تست تعقیبی بونفرونی در سطح معنی داری 0.05 تحلیل شد.یافته ها: پس از 10 هفته تمرین و مصرف چای سبز، میزان تری گلیسرید (P=0.001)، (P=0.02) LDL، وزن (P=0.0001)، شاخص توده بدن (P=0.0001) و درصد چربی (P=0.0001) در هر سه گروه کاهش معنی دار یافت؛ در حالی که در دو گروه تمرینی، سطح کلسترول تام (P=0.01) کاهش و (P=0.01) HDL افزایش معنی دار نشان داد؛ اما در گروه چای سبز این دو شاخص (به ترتیب: P=0.23 و (P=0.06 تفاوت معنی داری نکرد. علاوه بر این، در شاخص های فشار خون سیستول (P=0.55) و دیاستول (P=0.15) و نسبت دور کمر به لگن (P=0.08) بین گروه ها تفاوت معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: اجرای تمرین تناوبی شدید به همراه مصرف چای سبز از طریق تاثیر مطلوب بر پروفایل لیپیدی و ترکیبات بدن، عامل کارآمدی برای پیشگیری و بهبود عوامل خطرزای قلبی- عروقی در زنان دارای اضافه وزن است.

زمینه و هدف: فعال کردن بافت چربی قهوه ای می تواند رویکرد جدیدی در کاهش مشکلات مربوط به چاقی فراهم نماید. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر تمرین تناوبی شدید (HIIT) و مصرف ال-آرژنین (L-Arg) بر سطوح سرمی فاکتور رشدی فیبروبلاست (FGF21) 21 و پتتید دهلیزی دفع کننده سدیم (ANP) مردان دارای اضافه وزن و چاق بود.روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی، 40 مرد دارای اضافه وزن و چاق (میانگین سن 24.58±6.52 سال و نمایه توده بدن 29.43±3.66 کیلوگرم بر متر مربع) به طور هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در 4 گروه HIIT، L-Arg، HIIT+L-Arg و دارونما قرار گرفتند. برنامه تمرین، 3 جلسه در هفته به مدت 6 هفته HIIT بود. L-Arg، روزانه 6 گرم به صورت خوراکی مصرف شد. نمونه گیری خون 24 ساعت قبل و 48 ساعت پس از مداخله، انجام و سرم حاصل برای اندازه گیری سطوح FGF21 و ANP استفاده شد. داده ها به وسیله آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه، آنالیز کواریانس و تعقیبی بونفرونی تحلیل شدند. سطح معنی دایی P<0.05 درنظر گرفته شد.یافته ها: نتایج نشان داد مصرف L-Arg و HIIT+L-Arg باعث افزایش معنی دار سطح سرمی ANP شد (سطح معنی داری به ترتیب: 0.02 و 0.01)؛ اما انجام HIIT تغییر معنی داری در سطح ANP ایجاد نکرد. سطح سرمی FGF21 نیز متعاقب HIIT و مصرف L-Arg تغییر معنی داری نداشت.نتیجه گیری: به نظر می رسد مصرف L-Arg و همراه نمودن HIIT با مصرف L-Arg، به واسطه افزایش سطح ANP می تواند به عنوان گامی موثر در فعال کردن بافت چربی قهوه ای مورد مطالعه قرار گیرد.

زمینه و هدف: مواد هیومیکی از جمله مواد پلی الکترولیتی آلی طبیعی هستند که بیشترین قسمت کربن آلی محلول موجود در محیط های آبی را تشکیل می دهند. واکنش بین ترکیبات هیومیکی و کلر منجر به تشکیل محصولات جانبی گندزدایی می شود که سمی، سرطان زا و جهش زا هستند. هدف از این مطالعه بررسی ایزوترم، سینتیک و ترمودینامیک فرآیند حذف اسید هیومیک توسط نانو کیتوزان از محیط های آبی بود.روش تحقیق: این مطالعه کاربردی از نوع تجربی بود که به صورت سیستم ناپیوسته انجام شد. در این مطالعه، اثر پارامترهای مختلفی از جمله: pH، غلظت اسید هیومیک، زمان تماس، میزان جرم جاذب، ایزوترم، ترمودینامیک و سینتیک فرآیند جذب اسید هیومیک بررسی شد. غلظت اسید هیومیک با استفاده از روش اسپکتروفتومتری در طول موج 254 نانومتر تعیین گردید.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که حداکثر ظرفیت جذب نانوکیتوزان که در غلظت 50 mg/l و زمان تماس 90 دقیقه رخ داد، برابر 52.3 mg/g است. همچنین حداکثر میزان جذب در pH=4 و در دوز جاذب 0.02 g مشاهده شد. داده های آزمایشگاهی نشان دهنده تطابق نتایج با مدل ایزوترم لانگمویر بود. مطابق نتایج مطالعات ترمودینامیک تغییرات آنتروپی (DS) برابر -2.24 J/mol K، تغییرات آنتالپی (DH) برابر 870 kJ/mol و مقدار انرژی آزاد گیبس (DG) منفی بود که نشان دهنده خودبه خودی و گرماگیر بودن فرآیند جذب می باشد. سینتیک فرآیند جذب سطحی از مدل شبه درجه دو تبعیت می کند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، می توان نانوکیتوزان را جاذب مناسبی برای حذف اسید هیومیک از محلول های آبی پیشنهاد کرد.

زمینه و هدف: کربن فعال، پرکاربردترین جاذب برای حذف آلاینده ها می باشد. با ظهور تکنولوژی های جدید، روش تولید کربن فعال نیاز به اصلاح داشته تا علاوه بر کاهش هزینه های تولید و پیچیدگی فرآیند تولید، اثر بخشی فرآیند نیز بهبود یابد. بنابراین هدف از انجام این مطالعه، تولید کربن فعال پودری تحت تاثیر امواج فراصوتی از دانه اسپند و کاربرد آن در حذف کروم از محلول های آبی بود.روش تحقیق: این مطالعه به صورت تجربی به صورت ناپیوسته انجام شد. برای تولید کربن فعال، از دانه پودرشده اسپند استفاده شد و سطح ویژه کربن فعال با آزمایش BET تعیین گردید. مهمترین متغیرهای اثر گذار بر فرآیند جذب مورد بررسی قرار گرفت. برای اندازه گیری کروم شش ظرفیتی، از روش رنگ سنجی با استفاده از UV/VIS SpectrometerT80+ استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار Excel انجام شد.یافته ها: pH بهینه برای فرآیند جذب با استفاده از هر دو نوع کربن فعال تولیدی برابر با 2 به دست آمد. نتایج جذب برای هر دو جاذب از سینتیک درجه دوم کاذب تبیعت کرده و K2 برای کربن فعال پودری تولیدی در مقایسه با پودر خام دانه اسپند بیش از دو برابر به دست آمد.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که امواج فراصوتی برای فعال سازی کربن بسیار موثر می باشد و کربن فعال تولیدی دارای سرعت جذب و سطح ویژه بسیار بالا بوده و می تواند به عنوان جاذب مناسب در حذف کروم شش ظرفیتی استفاده شود.

زمینه و هدف: با افزایش روز افزون بیماری های ژنتیک، انجام مشاوره برای پیشگیری از این بیماری ها ضرورت دو چندانی پیدا کرده است؛ لذا ارتقای آگاهی افراد درباره ضرورت مشاوره ژنتیک لازم است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بر آگاهی، باورها و خودکارآمدی زنان نیازمند مشاوره ژنتیک انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه کارآزمایی میدانی شاهددار تصادفی شده، 80 زن متاهل نیازمند مشاوره ژنتیک به صورت مساوی به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته شامل اطلاعات جمعیت شناختی و سازه های مدل اعتقاد بهداشتی بود که به روش مصاحبه تکمیل گردید. مداخله آموزشی طی 3 جلسه آموزشی 90 دقیقه ای و به فاصله یک هفته از هم اجرا شد. در نهایت داده های گردآوری شده وارد نرم افزار SPSS (ویرایش 16) شد و توسط آزمون های آماری Chi-Square، آنالیز واریانس تکرار شونده، Independent t-test، Mann-Whitney و Friedman در سطح معنی داری P<0.05 تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: میانگین نمرات آگاهی، تهدید، منافع، موانع و خودکارآمدی درک شده در دو گروه قبل از آموزش تفاوت معنی داری نداشت؛ اما این تفاوت بلافاصله و سه ماه بعد از آموزش معنی دار شد (P<0.001). همچنین بین نمره آگاهی، تهدید، منافع، موانع و خودکارآمدی درک شده در سه مقطع زمانی قبل با بلافاصله، قبل با سه ماه بعد و بلافاصله با سه ماه بعد در گروه مورد تفاوت معنی داری مشاهده شد (P<0.001)؛ اما این تفاوت در گروه شاهد معنی دار نبود.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که مداخله آموزشی براساس مدل اعتقاد بهداشتی سبب افزایش آگاهی، باورها و خودکارآمدی زنان در خصوص نقش مشاوره ژنتیک در پیشگیری از بروز ناهنجاری های مادرزادی شد.

زمینه و هدف: کار ﺩﺭ ﻣﻌﺎﺩﻥ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪﻛﻨﻨﺪﻩ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﻛﺎﺭﮔﺮﺍﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﮔﺮﺩد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر سازه های الگوی رفتار سالم در کارگران معدن زغال سنگ طبس در سال 1394 انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی تصادفی شاهددار، 45 ﻧﻔﺮ ﻛﺎرﮔﺮ در ﻫﺮ ﻳﻚ از ﮔﺮوه ﻫﺎی آزمون و شاهد شرکت کردند. اطلاعات جمعیت شناختی و داده های مرتبط با سازه های الگوی رفتار سالم، قبل و 3 ماه بعد از مداخله، از طریق پرسشنامه الگوی رفتار سالم جمع آوری شد. برای سنجش اعتبار و پایایی پرسشنامه، از روش اعتبار محتوی و آلفای کرونباخ استفاده شد. مداخله آموزشی در قالب 4 جلسه 60 دقیقه ای و به روش بحث گروهی و پرسش و پاسخ اجرا شد. سپس اطلاعات وارد نرم افزار SPSS (ویرایش 16) شد و با استفاده از آزمون های آماری Chi-Square، Mann-Whitney، Fisher، Wilcoxon، Kruskal-Wallis، Paired t-test و t-test Independent، در سطح معنی داری P<0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: قبل از آموزش، بین دو گروه از نظر متغیرهای جمعیت شناختی و متغیرهای اصلی پژوهش اختلاف معنی داری وجود نداشت؛ اما پس از آموزش، یافته ها نشان دهنده تغییر معنی دار میانگین امتیاز سازه های نگرش (P<0.001)، اعتقادی (P<0.001)، هنجاری (P<0.001)، قصد رفتاری (P<0.001)، آگاهی (P<0.001) و عوامل تسهیل کننده (P<0.001) در گروه آزمون بود.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد مداخله آموزشی بر مبنای الگوی رفتار سالم قادر است نگرش، اعتقادات، هنجارها، قصد رفتاری، آگاهی و عوامل تسهیل کننده تبدیل قصد به رفتار را در کارگران معدن درباره رفتارهای ناایمن تغییر دهد.

زمینه و هدف: بهره هوشی، هوش فرهنگی و خودنظارتی از مولفه های مهم و تاثیرگذار بر فرآیند یاددهی و یادگیری دانشجویان می باشد؛ بر این اساس، این مطالعه به بررسی رابطه میان بهره هوشی با هوش فرهنگی و خودنظارتی در دانشجویان پرداخت.روش تحقیق: در یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی همبستگی، تعداد 171 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند به روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای مورد بررسی قرار گرفتند. برای ارزیابی بهره هوشی، هوش فرهنگی و خودنظارتی به ترتیب از آزمون های استاندارد آر بی کتل مقیاس سوم، هوش فرهنگی Earley & Ang و خودنظارتی Snyder استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون و آزمون تی مستقل در سطح معنی داری P£0.05 استفاده شد.یافته ها: میانگین نمره های ضریب هوشی، هوش فرهنگی و خودنظارتی شرکت کنندگان در مطالعه به ترتیب برابر با: 106±10.44 و 85.73±17.31 و 12.35±3.20 بود. نمره هوش فرهنگی در بین دو جنس، تفاوت قابل ملاحظه ای نشان نداد. رابطه مثبت و معنی داری بین میانگین نمره هوش فرهنگی و خودنظارتی مشاهده گردید (P<0.000، R=0.37)؛ ولی بین نمره هوش فرهنگی و ضریب هوشی و همچنین بین نمره خودنظارتی و ضریب هوشی ارتباط معنی داری مشاهده نگردید.نتیجه گیری: با توجه به وضعیت نامطلوب نمره هوش فرهنگی و البته اکتسابی بودن بخش قابل توجهی از مهارت ها و قابلیت های آن، پیشنهاد می گردد برنامه های آموزشی و فرهنگی ویژه ای برای تقویت هوش فرهنگی در نظر گرفته شود.