فصلنامه کودکان استثنایی
سال:1393 | دوره:14 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

هدف: پژوهش حاضر، با هدف مقایسه عملکرد دانش آموزان دارای طیف اتیسم با کارکرد بالا، دانش آموزان دارای نشانگان داون آموزش پذیر و دانش آموزان عادی در آزمون کارکردهای اجرایی (انعطاف پذیری ذهنی، حافظه کوتاه مدت و حافظه کاری) انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی بود. در این پژوهش 15 نفر از دانش آموزان پسر دارای اتیسم کارکرد بالا، 15 نفر از دانش آموزان پسر دارای نشانگان داون آموزش پذیر و 15 نفر از دانش آموزان پسر عادی به صورت نمونه گیری در دسترس در مطالعه شرکت کردند. ابزار مورد استفاده شامل مقیاس تشخیص اتیسم گیلیام (گارس)، آزمون هوش وکسلر، آزمون حافظه ارقام (مستقیم و معکوس) وکسلر و آزمون کارت های ویسکانسین بود. آزمون های آماری استفاده شده شامل آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل واریانس چند متغیره، تحلیل کوواریانس یک عاملی، تحلیل کوواریانس چند عاملی و آزمون های تعقیبی بن فرونی و توکی بود. یافته ها: با توجه به کنترل هوش فقط بین گروه اتیسم دارای کارکرد بالا و گروه گواه در شاخص انعطاف پذیری ذهنی و خطای درجاماندگی تفاوت معنا داری بین دو گروه دیده شد. علاوه بر این، در مولفه حافظه، بین گروه نشانگان داون با گروه گواه در حافظه کوتاه مدت تفاوت معنی داری وجود داشت، درحالی-که در سایر مقایسه های دوتایی تفاوتی وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که دانش آموزان دارای اتیسم کارکرد بالا با وجود توانایی هوشی نزدیک به دانش آموزان عادی در کارکرد اجرایی نقایصی داشتند و این موضوع نقش هوش را در کارکردهای اجرایی کم رنگ می کند.

هدف: اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی، اختلالی عصب روانشناختی است که با سه ویژگی اصلی یعنی نارسایی توجه، بیش فعالی و تکانشگری توصیف می-شود. هدف از مطالعه حاضر، اثربخشی بازی های رایانه ای شناختی بر بهبود حافظه کاری، توجه و انعطاف پذیری شناختی در کودکان مبتلا به ADHD می باشد. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی (پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه) است. در این مطالعه، 20 نفر از دانش آموزان مراجعه کننده به مرکز مشاوره شهرستان دیوان دره که بر اساس ملاک های تشخیصی پرسشنامه کانرز، مصاحبه بالینی و پرسشنامه علایم مرضی (CSI_ 4) به عنوان دانش آموز مبتلا به ADHD شناسایی شدند و به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و پس از همتاسازی آنها بر اساس هوشبهر و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی به صورت تصادفی به 2 گروه آزمایشی (10 نفر) و گواه (10 نفر) تقسیم شدند. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون برابری لوین و کوواریانس پردازش گردید. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده های پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش و گواه نشان داد که دو گروه در حافظه کاری، توجه و انعطاف پذبری شناختی با یکدیگر تفاوت معناداری دارند. نتیجه گیری: بازی های رایانه ای شناختی باعث بهبود حافظه کاری، توجه و انعطاف پذیری شناختی در کودکان مبتلا به ADHD می شود. بازی های رایانه ای منجر به کوتاه شدن زمان واکنش کودکان و کار با آن، بهبود مهارت های تحلیل اطلاعات و افزایش فعالیت قشر پیش پیشانی کودکان دارای اختلال ADHD می شود.

هدف: هدف این پژوهش، پیش بینی فرآیندهای شناختی پردازش اطلاعات بر مبنای خودکارآمدی در علوم تجربی در میان دانش آموزان تیزهوش دبیرستانی است. روش: پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی است. بدین منظور 324 دانش آموز تیزهوش سال اول دبیرستان با روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. به منظور سنجش خودکارآمدی دانش آموزان در علوم تجربی، از «پرسشنامه خودکفایتی در علوم تجربی» استفاده شد و فرآیندهای شناختی پردازش اطلاعات، از طریق «پرسشنامه سنجش تفاوت های فردی در فرآیندهای یادگیری» مورد اندازه گیری قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بین ابعاد خودکارآمدی در علوم تجربی و فرآیندهای شناختی پردازش اطلاعات دانش آموزان تیزهوش، همبستگی معنی دار وجود دارد. نتیجه گیری: هر چه دانش آموزان از خودکارآمدی بالاتری در درس علوم تجربی، حل مساله و کاربرد این درس در زندگی روزمره برخوردار باشند، توانایی استفاده از فرآیندهای شناختی پردازش اطلاعات در آنان افزایش یافته و اطلاعات نیز در سطح عمیق تری پردازش می شود.

هدف: در این مطالعه، اثر الگودهی ویدئویی فرد ماهر و خود الگودهی ویدئویی بر اکتساب یک مهارت ادراکی- حرکتی (پرتاب آزاد بسکتبال) در کودکان کم توان ذهنی با هم مقایسه شده است. روش: شرکت کنندگان، 16 نفر از کودکان کم توان ذهنی مقطع ابتدایی بودند که پس از برگزاری پیش آزمون، در دو گروه الگودهی ویدئویی و خود الگودهی ویدئویی قرار گرفتند. گروه های آزمایشی در 10 جلسه مداخله شرکت کردند. در ابتدای تمام جلسات، گروه الگودهی ویدئویی، یک نوار ویدئویی از یک فرد ماهر و گروه خود الگودهی ویدئویی، نوار ویدئویی اجرای خود را تماشا کردند و سپس به تمرین فیزیکی مهارت می پرداختند. از آزمون پرتاب آزاد بسکتبال 15 کوششی با روش امتیاز گذاری ایفرد (1966) برای ثبت عملکرد شرکت کنندگان استفاده شد.نتایج: نتایج آزمون تحلیل واریانس در اندازه های تکراری، نشان دهنده سودمندی دو روش الگودهی فرد ماهر و خود الگودهی ویدئویی است و بین عملکرد دو گروه در اکتساب مهارت پرتاب آزاد بسکتبال تفاوت معناداری وجود ندارد (p<0.05)، با این حال در تمام جلسات تمرینی، اجرای گروه خود الگودهی ویدئویی باثبات تر و بهتر بود. نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان می دهد که الگودهی ویدئویی، یک مداخله سودمند برای آموزش مهارت ورزشی به کودکان کم توان ذهنی است.

هدف: تقارن به عنوان یک ویژگی مورفولوژیکی-آنتروپومتریکی در جهت استقرار محورهای بدن در طول دوران جنینی به وجود آمده است. درماتوگلیفیک علمی است که به مطالعه صحیح و اصولی خطوط پوستی موجود در کف دست، پا و نوک انگشتان می پردازد. هدف این پژوهش، مطالعه و بررسی الگوهای درماتوگلیفیک و همچنین ارائه برخی تغییرات بیومتریک در انگشت شست جمعیتی از دختران ناشنوا مادرزاد در استان خراسان رضوی بود. روش: به این منظور پرینت بند اول انگشت شست دست چپ و راست 79 دختر فارس سالم و 51 دختر ناشنوا در محدوده سنی 7 تا 18 سال در خراسان رضوی با استفاده از جوهر چاپ تهیه گردید و الگوهای درماتوگلیفیک آن ها از نظر کمی و کیفی با هم مقایسه شد. در تحلیل داده ها از دو نرم افزار SPSS16 و MINITAB15 استفاده شده است. یافته ها: اختلاف معنادار نتایج تقارن سنجی خط شماری الگوهای درماتوگلیفیک بین شست دست راست با دست چپ زنان ناشنوا، گویای عدم تقارن این الگو در دو دست بود (p<0.05). حداکثر فراوانی الگوی درماتوگلیفیک در دو گروه سالم و ناشنوا از نوع کیسه ای و حداقل فراوانی از نوع کمانی بدست آمد. نتیجه گیری: شاید بتوان از نتایج تغییرات در بند اول 1 LD و 1 RD به عنوان روشی مناسب برای مطالعات ژنتیکی و احتمالا ارائه برخی تغییرات بیومتریک بین گروه دختران سالم و ناشنوا جهت انجام مطالعات بعدی بهره گرفت.

هدف: این پژوهش، تاثیر مداخله به هنگام و دیرهنگام را بر رشد اجتماعی دانش آموزان آسیب دیده شنوایی مقایسه می کند. روش: پژوهش به صورت توصیفی و از نوع علی-مقایسه ای بوده وجامعه آماری آن شامل 178 نفر از دانش آموزان آسیب دیده شنوایی هستند. برای انتخاب حجم نمونه از روش تصادفی استفاده شد. برای جمع آوری داده ها از یک پرسشنامه محقق ساخته و یک پرسشنامه استاندارد استفاده شد و به پرونده پزشکی و توانبخشی دانش آموزان استناد گردید. فرضیه های تحقیق به روش آزمون آماری t مستقل مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که متغیرهای سن تشخیص کم شنوایی و خدمات توانبخشی با رشد اجتماعی دانش آموزان، ارتباط معنی داری دارد. نتیجه گیری: مداخله های زود هنگام با رشد اجتماعی دانش آموزان آسیب دیده شنوایی ارتباط معنی دار دارد.

هدف: مطالعه مروری حاضر با هدف بررسی اثر رژیم غذایی کتوژنیک در درمان صرع مقاوم به دارو در کودکان کم توان ذهنی انجام شده است. روش: اطلاعات موجود بر اساس جستجو در پایگاههای اطلاع رسانی magiran، pubmed، و کتب معتبر تغذیه بدست آمده است. یافته ها: مستندات علمی و معتبر نشان می دهد که این رژیم، حملات تشنجی را در کودکان کم توان ذهنی مبتلا به صرع مقاوم به دارو کاهش می دهد. رایج ترین مورد برای استفاده این رژیم، کاربرد آن برای کودکان مصروعی است که با وجود مصرف انواع داروهای ضد صرع، تشنجات آنان همچنان ادامه دارد. نتیجه گیری: رژیم غذایی کتوژنیک نقش مهمی در درمان و کنترل حملات تشنجی در صرع مقاوم به دارو دارد و لازم است که متخصصین مغز و اعصاب کودکان در فرایند درمان صرع در کودکان کم توان ذهنی به عنوان یک درمان جایگزین به آن توجه داشته باشند.