مجله دامپزشکی ایران (دانشگاه شهید چمران اهواز)
سال:1391 | دوره:8 | شماره:2 (مسلسل 34) |تعداد مقالات:12

به منظور تعیین مقادیر پروتئین تام سرم خون ماهی شیربت (Barbus grypus) پرورشی و تعیین اجزاء تشکیل دهنده آن از 68 قطعه ماهی بالغ شیربت پرورشی به ظاهر سالم پرورش یافته در استخرهای خاکی مرکز پرورش آزادگان واقع در حومه شهرستان اهواز شامل 38 قطعه نر و 30 قطعه ماده، از طریق ورید ساقه دمی خون گیری به عمل آمد. پس از جداسازی سرم، پروتئین تام سرم خون به روش بیوره (Biuret) و اجزاء تشکیل دهنده پروتئین تام سرم خون به روش الکتروفورز با استفاده از ژل استات سلولز (Cellogell Myl) از هم تفکیک گردیدند. در این مطالعه، میانگین و خطای استاندارد میانگین پروتئین تام سرم خون ماهی شیربت بدون در نظر گرفتن جنس 6.3+0.9 گرم در دسی لیتر به دست آمد. در الکتروفورز پروتئین های سرم خون شش بخش پروتئینی شامل: آلبومین، آلفا یک، آلفا دو، بتا، گاما یک و گاما دو تفکیک گردید. آنالیز آماری اختلاف معنی داری بین جنس نر و ماده از نظر میزان پروتئین تام سرم خون نشان نداد، اما میانگین میزان گاما یک و گاما دو در جنس نر به طور معنی داری بیشتر از جنس ماده و میانگین میزان آلفا یک در جنس ماده به طور معنی داری بیشتر از جنس نر بود (p<0.05).

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی تاثیر سطوح مختلف پربیوتیک مانان الیگوساکارید (MOS; activeMOSâ) در سطوح صفر، 2 و 4 گرم در کیلوگرم بر برخی پارامترهای هماتولوژیک و بیوشیمیایی سرم خون فیل ماهیان (Huso huso) جوان پرورشی بعد از 46 روز پرورش انجام گرفت. خونگیری از شریان دمی و در قسمت انتهای باله مخرجی 18 عدد ماهی به ظاهر سالم (با میانگین وزنی 217.77±29.8 گرم) در انتهای دوره پرورش به عمل آمد و نتایج با استفاده از آنالیز رگرسیون و ضریب همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده اضافه کردن مانان الیگوساکارید به جیره منجر به تفاوت معنی داری در میزان لنفوسیت در تیمار شاهد و ائوزینوفیل در تیمار 2 گرم در کیلوگرم مانان الیگوساکارید نسبت به سایر تیمارها گردید (P<0.05). همچنین در فاکتور کراتینین در تیمار 2 گرم در کیلوگرم تفاوت معنی داری نسبت به سایر تیمارها مشاهده شد (P<0.05). نتایج مطالعه حاضر نشان داد که سطوح مختلف پربیوتیک مانان الیگوساکارید مورد مطالعه تاثیری بر پارامترهای خونی در فیل ماهی جوان پرورشی ندارند و این پربیوتیک نمی تواند مکمل مناسبی برای جیره غذایی فیل ماهی باشد.

این مطالعه به منظور بررسی اثرات تراکم پرورش بر تعداد کل و افتراقی گلبول های سفید وکورتیزول سرم خون تاس ماهی سیبری (Acipenser baerii) صورت گرفت. تاس ماهیان سیبری 3 ساله (با وزن 460±90 گرم) به مدت 8 هفته در 5 تراکم مختلف (6، 9، 12، 15 و 18 قطعه ماهی در هر مخزن 500 لیتری) نگهداری شدند. به منظور ارزیابی تغییرات تعداد کل گلبول های سفید و درصد هر یک از آنها، در ابتدا و انتهای آزمایش نمونه خون یک سوم جمعیت هر مخزن با تهیه 3 اسمیر خونی از هر نمونه مطالعه گردید. در تراکم های بالا (15 و 18 ماهی) کاهش قابل ملاحظه ای در تعداد کل لکوسیت ها مشاهده گردید که ناشی از افت قابل توجه تعداد لنفوسیت ها بود در حالی که درصد نوتروفیل های خون به طور معنی داری افزایش نشان داد (P<0.05). تغییرات آماری معنی داری در درصد مونوسیت ها و ائوزینوفیل ها در تیمارهای مورد آزمایش مشاهده نگردید (P>0.05). همچنین تغییرات آماری معنی داری در غلظت کورتیزول سرم خون این گونه در تراکم های مختلف وجود نداشت (P>0.05). در کل، نتایج نشان داد که: 1) استرس مزمن ناشی از شرایط پرورش متراکم توان سیستم ایمنی تاس ماهی سیبری را کاهش داد. 2) در تاس ماهی سیبری تغییرات ترکیب سلول های خونی نسبت به سطوح کورتیزول سرم شاخص بهتری برای بروز استرس تراکم می باشد.

گاما هگزا کلرو سیکلوهگزان (لیندین) یکی از آفت کش های پایدار کلره است که به شکل شامپو یا لوسیون جهت کنترل کنه و شپش در انسان و حیوان و همچنین به عنوان حشره کش در کشاورزی استفاده می شود. خاصیت پایداری و چربی دوستی این ترکیب و نیز استفاده مکرر آن در محصولات کشاورزی سبب شده است که از نقطه نظر باقیمانده آن در محصولات کشاورزی و خوراک دام و انسان مورد توجه ویژه ای قرار داشته باشد. از آنجا که تحقیقات نشان می دهد ایجاد استرس اکسیداتیو و کم خونی از عوارض قابل توجه در هنگام مواجهه با برخی آفت کش ها به شمار می آید، لذا در این تحقیق بر آن شدیم تا اثرات اکسیداتیو این ترکیب را با اندازه گیری آنتی اکسیدان های آنزیمی گلبول قرمز همچون کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز ارزیابی کنیم. همچنین مقادیر PCV و ارتباط آنها با فعالیت آنزیم ها مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق 180 قطعه جوجه گوشتی نژاد راس به طور تصادفی به 4 گروه تقسیم و به مدت 45 روز با جیره غذایی حاوی صفر (شاهد)، 25، 50 و 75 پی پی ام لیندین تغذیه شدند. در پایان 15، 30 و 45 روزگی وزن جوجه ها اندازه گیری شد و سپس خون گیری با هپارین به عمل آمد و کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز گلبول های قرمز و PCV آنها اندازه گیری گردید. فعالیت کاتالاز گلبول قرمز در گروه 25 پی پی ام در مقایسه با شاهد و سایر گروه ها در 15 روزگی به طور معنی داری افزایش یافته (p<0.05). پایین ترین و بالاترین فعالیت کاتالاز به ترتیب در گروه های 75 و 25 پی پی ام دیده شد. فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز در تمام گروه ها در مقایسه با کنترل در روز 15 به طور معنی داری افزایش و سپس در روز 45 کاهش یافت. اندازه گیری PCV نشان داد که تغییر معنی داری مابین گروه ها و کنترل وجود ندارد. بنابراین از این تحقیق نتیجه گیری می شود که تجویز لیندین باعث تغییراتی در فعالیت کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز گلبول قرمز می شود. این تغییرات توام با تغییرات PCV که از نشانه های کم خونی در پرندگان است، نمی باشد.

گوساله های تازه متولد شده به دلیل اینکه در داخل رحم، ایمونوگلوبولینی از مادر دریافت نمی نمایند، آگاماگلوبونمیک می باشند و ایمنی خود را از طریق مصرف آغوز به دست می آورند. احتمال تخریب گلوبولین های موجود در آغوز، از 24 ساعت پس از تولد افزایش می یابد. بلوک نمودن ترشح اسید شاید بتواند از تخریب ایمونوگلوبولین های آغوز جلوگیری به عمل آورد. هدف از مطالعه کنونی تاثیر امپرازول روی میزان ایمونوگلوبولین های خون می باشد. مطالعه بر روی 15 راس گوساله نر هلشتاین تازه متولد شده صورت پذیرفت. آغوز و شیر مصرفی در ساعت های صفر، 12، 24، 36، 48، 60، 72 و 84 پس از تولد توسط سوند مری و به شرح ذیل به مصرف گوساله ها رسید. گروه شاهد؛ الف) گوساله ها تا ساعت 24 پس از تولد شیر و از آن پس تا 72 ساعت پس از تولد، آغوز مصرف می نمودند. ب) گوساله ها تا ساعت 48 پس از تولد شیر و از آن پس تا 72 ساعت پس از تولد، آغوز مصرف می نمودند. ج) گوساله ها از بدو تولد تا 72 ساعت پس از تولد آغوز مصرف می نمودند. گروه تیمار؛ الف) گوساله ها بلافاصله پس از تولد امپرازول به شکل خوراکی با دوز 8 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم، هر 24 ساعت یکبار دریافت می نمودند. در این گروه گوساله ها تا ساعت 24 پس از تولد شیر و از آن پس تا 72 ساعت پس از تولد آغوز مصرف می نمودند. ب) گوساله ها بلافاصله پس از تولد امپرازول به شکل خوراکی با دوز 8 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم، هر 24 ساعت یکبار دریافت می نمودند. در این گروه گوساله ها تا ساعت 48 پس از تولد شیر و از آن پس تا 72 ساعت پس از تولد آغوز مصرف می نمودند. پس از اندازه گیری ایمونوگلوبولین های G و M و A سرم گوساله ها با روش الایزا، نشان داد که در مورد IgG، بین زیرگروه ج گروه شاهد با سایر زیرگروه ها اختلاف معنی دار بود اما امپرازول تاثیری بر جذب IgG نداشت. در IgM، بین زیرگروه ج گروه شاهد با سایر زیرگروه ها به جز زیرگروه الف گروه شاهد و زیرگروه الف گروه تیمار، اختلاف معنی دار وجود داشت اما داروی تجویزی تاثیری بر جذب ایمونوگلوبولین M نداشت. در مورد IgA، بین زیرگروه ج گروه شاهد با سایر زیرگروه ها اختلاف معنی دار بود و نه تنها امپرازول تاثیری بر جذب IgA نداشت، بلکه زیرگروه الف گروه های تیمار، جذب IgA را در مقایسه با گروه شاهد مربوطه کاهش نیز داد. نتیجه این مطالعه نشان داد که امپرازول اثری بر افزایش زمان جذب ایمونوگلوبولین ها ندارد.

فیل ماهی یا بلوگا (Huso huso) یکی از اعضای خانواده ماهیان خاویاری (Acipenseridae) بزرگترین ماهی دریای خزر به شمار می آید. از آنجا که آبشش از حساسترین اندام های بدن ماهی در برابر تغییر شرایط محیط و شروع زندگی فعال در ماهی است، لذا در این تحقیق مطالعه هیستولوژیک و هیستوشیمیایی آبشش در مراحل اولیه رشد و نموی لاروی این گونه مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور تعداد 40 قطعه لارو فیل ماهی از دومین روز پس از تفریخ تا سن بیست روزه تهیه، در محلول فرمالین %10 تثبیت گردیدند. پس از اندازه گیری شاخص های رشدی (طول و وزن)، مراحل پاساژ بافتی، تهیه بلوک های پارافینی و برش گیری، رنگ آمیزی هماتوکسیلین - ائوزین، آبی تولوئیدین و PAS انجام شد. سپس در بررسی میکروسکوپ نوری، تغییرات بافتی هر مرحله به صورت مجزا ارائه شد. در روز دوم رشته های آبششی روی کمان حضور نداشته و سلول های PAS مثبت نیز دیده نشد. ظهور رشته ها از روز هشتم و ظهور تیغه های آبششی از روز چهاردهم مشاهده شد. در روز دوم تعداد معدودی سلول های خونی مشاهده شد که تا مراحل بعدی افزایش یافت. در نتایج رنگ آمیزی PAS، سلول های موکوسی از روز هشتم ظاهر و تعداد نسبی آنها تا روز بیستم افزایش نشان داد. سلول های موکوسی بین رشته ها به تعداد کم اما اکثر آنها روی سطح کمان ها مشاهده شدند. در بررسی رنگ آمیزی آبی تولوئیدین، حالت متاکرومازی بافت غضروفی در محور کمان ها از روز هشتم به بعد نمایان شد. با توجه به نتایج حاصل، به نظر می رسد که سیستم آبشش در مراحل اولیه لاروی در فیل ماهی جهت سازش با زندگی آزاد به سرعت تکوین می یابد.

در این مطالعه اثر تجویز خوراکی دو محرک ایمنی ارگوسان و لوامیزول با سه عصاره گیاهی سرخارگل، آویشن و کندر بر رشد، افزایش مقاومت در برابر عفونت باکتریایی و فاکتورهای خونی در ماهی اسکار مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 270 قطعه ماهی اسکار با وزن متوسط 6.7±0.54 گرم به 6 گروه در سه تکرار (18 تیمار) شامل ارگوسان، لوامیزول، عصاره سرخارگل، عصاره آویشن، عصاره کندر و گروه کنترل به صورت تصادفی تقسیم گردیدند. مواد مورد بررسی با نسبت %0.5 به صورت همگن با خوراک ماهی مخلوط و ماهی ها به مدت 6 هفته با خوراک تهیه شده تغذیه گردیدند. متوسط وزن اولیه، میزان خوراک مصرفی و تعداد تلفات طول دوره در تیمارها ثبت گردید. بعد از پایان دوره ضمن اندازه گیری وزن نهایی، از 5 ماهی در هر تیمار خون گیری به عمل آمد. برای انجام عملیات مواجهه، باکتری زنده آئروموناس هیدروفیلا به میزان دو برابر LD50 به صورت تزریق داخل صفاقی به ماهیان باقیمانده هر تیمار تجویز گردید و تعداد تلفات در طول یک هفته ثبت شد. نتایج نشان داد که درصد تلفات طول دوره در تیمارها تقریبا مشابه بوده و تفاوت معنی داری بین تلفات تیمارها مشاهده نشد (P>0.05). ارگوسان، عصاره سرخارگل و لوامیزول به ترتیب بیشترین تاثیر را در تحریک رشد ماهی اسکار داشته اند (P<0.05)، ولی عصاره آویشن و کندر فاقد تاثیر در اندیس های رشد این ماهی بودند (P>0.05). تلفات بعد از چالش نیز در این تیمارها کمتر بوده و تفاوت معنی داری نسبت به بقیه تیمارها داشت (P<0.05). برخی فاکتورهای خونی نیز بین گروه ها تفاوت های مشخصی را نشان داد، به طوری که تعداد گلبول های سفید، میزان هماتوکریت، هموگلوبین و نیز غلظت هموگلوبین گلبولی (MCHC) در تیمار سرخارگل و ارگوسان نسبت به گروه شاهد افزایش یافت (P<0.05)، در صورتی که تعداد گلبول های قرمز، حجم متوسط گلبولی (MCV) و میزان هموگلوبین گلبولی (MCH) تحت تاثیر هیچکدام از مواد مورد آزمایش قرار نگرفت (P>0.05). به طور کلی می توان نتیجه گرفت که ارگوسان، عصاره سرخارگل و لوامیزول باعث تحریک رشد و افزایش مقاومت ماهی اسکار در برابر عفونت باکتریایی شده است ولی عصاره های آویشن و کندر تاثیری در موارد فوق نداشت، لذا عصاره سرخارگل به عنوان یک محرک رشد در ماهی اسکار قابل استفاده است.

از آنجایی که زبان در گرفتن غذا نقش مهمی دارد، بنابراین ریخت شناسی آن تحت تاثیر عادات غذایی و محیط زیست حیوان قرار گرفته و می توان گفت که تفاوت های آشکاری را در مهره داران گوناگون از خود بروز می دهد. هدف از مطالعه اخیر بررسی ویژگی های مورفومتریک زبان در ماکیان بود. بدین منظور تعداد 10 قطعه ماکیان بومی بالغ از هر دو جنس انتخاب شد و زبان از دهان خارج گردید. پس از ثبت ویژگی های مورفومتریک زبان، از نواحی راس، بدنه و ریشه زبان نمونه هایی به اندازه 5 میلی متر گرفته شده و پس از ثبوت در محلول فرمالین بافر 10 درصد، مقاطع بافتی تهیه گردید. نتایج نشان داد که بین میانگین اندازه های بیومتریک زبان، ضخامت اپیتلیوم سطوح پشتی و شکمی و ضخامت لایه شاخی سطح شکمی زبان در هر دو جنس هیچ گونه اختلاف معنی دار مشاهده نشد. ضخامت بافت پوششی در سطوح پشتی بدنه زبان بیشتر از راس و ریشه و این ضخامت در راس زبان بیشتر از بدنه و ریشه در هر دو جنس بود. مساحت بافت ماهیچه ای و بافت همبندی در جنس نر بیشتر از جنس ماده ولی مساحت غدد بزاقی در جنس ماده بیشتر از نر بود. نتایج همچنین نشان داد که میانگین مساحت دستگاه لامی در جنس نر بیشتر از ماده بود.

مطالعات نشان داده که روغن کنجد در روند حافظه و یادگیری تاثیر دارد. در این بررسی، حافظه احترازی غیرفعال پس از 48 ساعت در موش های صحرایی نر و ماده یک ماهه نژاد ویستار که مادران آنها در دوران شیردهی جیره حاوی روغن کنجد (10%) مصرف کرده بودند، با استفاده از دستگاه شاتل باکس مورد ارزیابی قرار گرفت و با گروه کنترل مقایسه گردید. نتایج نشان داد که روغن کنجد در دوران شیردهی باعث افزایش حافظه احترازی غیرفعال کوتاه مدت در زاده ها می شود (p<0.05) اما بین زاده های نر و ماده اختلافی وجود نداشت.

هدف از انجام این مطالعه، تعیین میزان شیوع، یافته های بالینی و فاکتورهای خطر بیماری دیستمپر در سگ های ارجاعی به بیمارستان دامپزشکی اهواز بود. نمونه ها از 675 سگ مشکوک به بیماری در طول سال های 89-1384 جمع آوری و به روش ایمنوکروماتوگرافی مورد ارزیابی قرار گرفتند. میزان شیوع بیماری 2.82 درصد بود. فرم های تنفسی (%32.6) و گوارشی (%29.5) بیماری فراوانی بیشتری داشتند. در %61.1 سگ های مبتلا، درجه حرارت نرمال و در %70.5 تابلوی خونی به صورت لکوپنی یا لکوسیتوز بود، %57.1 موارد، بیماری در فصول سرد دیده شد ولی ارتباط معنی داری میان بیماری و فصل های سال دیده نشد و فصل %1.9 نوسانات بیماری را توجیه نمود. شانس ابتلا به بیماری دیستمپر با افزایش سن کاهش می یافت. موارد بیماری در سگ های نر به صورت غیرمعنی داری بیشتر از سگ های ماده بود و شانس ابتلای سگ های نر 1.4 برابر سگ های ماده بود. شانس ابتلای سگ های غیرواکسینه علیه دیستمپر 3.45 برابر واکسینه بود و واکسیناسیون 4% تغییرات بیماری را پوشش می داد. ارتباط معنی داری میان بیماری و نژاد دیده نشد و شانس ابتلای سگ های مخلوط 1.3 برابر سگ های خالص بود و نژاد %3.2 نوسانات بیماری را توجیه می نمود. همچنین بین محل زندگی و بیماری نیز ارتباط معنی داری مشاهده نشد. در 80 درصد موارد بیماری، سگ های مبتلا با درمان بهبودی یافتند. رگرسیون لاجستیک چند متغیره نشان داد متغیرهای سن، سابقه واکسیناسیون و جنس روی بیماری تاثیر دارند. با توجه به اینکه سن و جنس سگ، متغیر زمینه ای محسوب می شوند، پیشنهاد می شود به منظور کنترل بیماری دیستمپر، واکسیناسیون با جدیت بیشتری انجام گیرد.

استخراج DNA یکی از اولین و مهم ترین مراحل در آزمایشات بیولوژی ملکولی است. کیفیت و خلوص بالای DNA استخراج شده و سادگی مراحل انجام کار، به همراه پایین بودن هزینه انجام کار از جمله نکات مورد توجه متخصصین بیولوژی است، DNA ژنومیک پستانداران، ملکولی بسیار طویل می باشد. بنابراین مراحل انجام کار باید به گونه ای باشد تا حداقل تکان و سانتریفوژ در آن لحاظ گردد. در این تحقیق روشی اصلاح شده برای استخراج DNA آزمایش گردید که دارای مزیت هایی مثل سادگی، ارزان بودن، عدم استفاده از مواد سمی و خطرناک، عدم نیاز به تجهیزات پیشرفته، استفاده از حداقل امکانات و مواد شیمیایی و آنزیم، مراحل کم استخراج و استحصال مقدار کافی DNA است. متوسط میزان DNA حاصل از این روش 358.58±52 ng/ml می باشد. میزان دانسیته نوری %76.25 از نمونه ها (61 از 80) 2-1.8، %12.5 (10 از 80) کمتر از 1.8 و %11.25 (9 از 80) دانسیته ای بیشتر از 2 داشتند. نتایج آزمایشات PCR، PCR-RFLP، ARMS-PCR و SSCP نشان می دهد که DNA حاصله از این روش برای انجام آزمایشات PCR مناسب است.