روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)
سال:1385 | دوره:3 | شماره:9 |تعداد مقالات:9

این نکته که انواع رژیمهای غذایی می توانند شیوع بیماریهای جسمانی مانند بیماریهای قند و قلب را پیش بینی کنند همواره مورد تایید بوده اند اما تاثیر احتمالی نوع تغذیه بر سلامت روانی غالبا نادیده انگاشته شده است. در مقاله ای که خطوط کلی آن در این شماره در اختیار خوانندگان قرار داده می شود به این مهم پرداخته شده است.

رابطه بین هوش هیجانی و مهارتهای ارتباطی در گروهی از دانشجویان ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. 53 زن و 76 مرد دانشجو مقیاس هوش هیجانی (شات و دیگران، 1998) و پرسشنامه مهارتهای ارتباطی (جرابک، 2004) را تکمیل کردند. داده ها نشان دادند که هوش هیجانی با مهارتهای ارتباطی رابطه مثبت دارد. یافته های این نکته را نیز آشکار کردند که تفاوتهای جنسی در هوش هیجانی و مهارتهای ارتباطی معنادار نیستند.

روابط بین متغیرهای فرسودگی شغلی و سلامت روانشناختی در دبیران دبیرستانهای تهران در این پژوهش، بررسی شد. فهرست فرسودگی مازلاچ (MBI : مازلاچ و جکسون، 1981) و فهرست تجدیدنظر شده نشانه های روانی (SCL-90-R، دروگاتیس، 1975) در 137 زن و 163 مرد از دبیران شاغل در دبیرستانهای تهران که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند، اجرا شد. برای تحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون به کار رفت. نتایج همبستگیهای مثبت معنادار بین متغیرهای فرسودگی شغلی شامل خستگی هیجانی و شخصیت زدایی، با متغیرهای سلامت روانشناختی شامل شکایتهای جسمانی، وسواس بی اختیاری، حساسیت در روابط بین فردی، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، هراس، افکار پارانویید و روان گسستگی را در زنان و مردان نشان دادند. افزون بر این، بین فقدان تحقق شخصی (به منزله یک متغیر فرسودگی) و همه متغیرهای سلامت روانشناختی در دبیران مرد، همبستگی منفی و معنادار مشاهده شد. استلزامهای این یافته ها و پیشنهادهایی برای پژوهشهای آینده مورد بحث قرار گرفت.

محتوای کتابهای درسی می تواند در شکل گیری دیدگاهها، بازخوردها و ارزشهای کودکان به شدت موثر باشد. این بررسی به منظور به تصویر کشیدن نقش زنان و مردان در کتابهای فارسی اول تا چهارم انجام شد. نتایج تحلیل محتوا نشان داد که : الف) 262 ارزش مثبت به مردان و 129 ارزش مثبت به زنان نسبت داده شده بودند، ب) 1266 و 507 جمله به ترتیب مشتمل بر مفاهیمی درباره مردان و زنان بودند. افزون بر آن، این مفاهیم بازخورد مثبت تری را نسبت به مردان در مقایسه با زنان ایجاد می کردند. می توان نتیجه گرفت که کتابهای فارسی دوره ابتدایی بازخوردهای متفاوتی در کودکان، نسبت به مردان و زنان ایجاد می کنند و این بازخورد نسبت به مردان مثبت تر از زنان است.

ساختار عاملی مقیاس جامع نشانه های سلامت روانی کیز (2000، 2005) که شامل 13 زیر مقیاس اندازه گیری جنبه های لذت جویانه (برای مثال بهزیستی هیجانی) و فضیلت گرایانه (برای مثال بهزیستی اجتماعی و روانشناختی) است، بررسی شد. 88 دانشجوی پسر و 117 دانشجوی دختر دانشگاه تهران، به ترتیب 2، 6 و 5 زیر مقیاس بهزیستی هیجانی، روانشناختی و اجتماعی را تکمیل کردند. عوامل بهزیستی هیجانی، روانشناختی و اجتماعی بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی استخراج شدند. تحلیل عاملی تاییدی نیز 5 مدل فرضی از 13 نشانه سلامت روانی، مشتمل بر مدل مستقل، تک عاملی، سه عاملی ناهمبسته، سه عاملی همبسته و سه عاملی همبسته با بار مشترک را بررسی کرد. تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، نشان داد که مدل سه عاملی همبسته نشانه های سلامت روانی، بهترین مدل برازش شده برای تبیین داده های حاضر است.

به منظور بررسی رابطه بین زمان واکنش، هوش و سطح اضطراب، 36 دانشجـوی زن و 29 دانشجوی مرد دانشگاه تهـران به آزمون زمان واکنش (داندرز، 1968)، مقیاس اضطراب کتل و آزمون ماتریسهای پیشرونده ریون پاسخ دادند. نتایج نشان دادند که بین زمان واکنش سـاده و هوش (002/0 = P و 373/0- = r) و بیـن هوش و اضطراب آشکار (038/0 = P و 257/0- = r) و اضطراب کل (022/0 = P و 284/0- = r) رابطه منفی وجود دارد. بررسی زمان واکنش انتخابی نشان داد که نتایج مردان به طور معناداری از زنان برتر بود. با این وجود، بین هوش و سطح اضطراب در دو جنس تفاوت معنادار وجود نداشت. همچنین، همبستگی بین زمان واکنش و اضطراب معنادار نبود.

این پژوهش به منظور مقایسه بازخورد ورزشکاران دانش آموز و دانشجو و مربیان نسبت به روانشناسی ورزش اجرا شد. 100 مربی، 100 ورزشکار دانشجو و 100 ورزشکار دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی و به نسبت مساوی از هر دو جنس انتخاب شدند. همه آزمودنیها پرسشناه بازخورد نسبت به روانشناسی ورزش مارتین و دیگران (1997) را تکمیل کردند. تحلیل نتایج با آزمون t و تحلیل واریانس یکراهه نشان داد که بازخورد مربیان و دانشجویان هر دو جنس در مقایسه با دانش آموزان نسبت به روانشناسی ورزش مثبت تر بود و زنان و مردان با سبقه ورزشی کمتر بازخورد منفی تری نسبت به روانشناس ورزشی داشتند. بر مبنای نتایج حاصل پیشنهادهای کاربردی ارایه شدند.