تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
سال:1395 | دوره:32 | شماره:4 (پیاپی 78) |تعداد مقالات:18

به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف کود نیتروژن و محلول پاشی بور بر برخی صفات کمی و فیزیولوژیکی گیاه کارلا (Momordica charantia L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 13922 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح کود نیتروژن 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره به عنوان عامل اول و چهار سطح محلول پاشی بور شامل: صفر، یک، دو و سه گرم در لیتر از منبع اسید بوریک به عنوان عامل دوم بودند. صفات اندازه گیری شده در این تحقیق شامل طول و قطر میوه، عملکرد میوه، کلروفیل a،b  و کاروتنوئید، میزان قند و نیترات میوه و فعالیت آنزیم نیترات ریدوکتاز بودند. نتایج نشان داد که اثر کود نیتروژن بر همه صفات اندازه گیری شده بجز قطر میوه معنی دار بود. محلول پاشی بور بر عملکرد میوه و کلروفیل b (P<0.05)، قند میوه و نیترات برگ و میوه (P<0.01) تاثیر معنی دار داشت. همچنین اثر متقابل نیتروژن و بور بر عملکرد میوه و نیترات برگ معنی دار شد. مقایسه میانگین صفت عملکرد میوه نشان داد که بیشترین عملکرد میوه در سطح 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و محلول پاشی 2 گرم بور در لیتر بور حاصل شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان نیترات در بافت برگ و میوه در سطح 225 کیلوگرم در هکتار نیتروژن حاصل شد. به طور کلی نتایج نشان داد که بهترین تیمار برای بدست آوردن حداکثر عملکرد و کیفیت میوه، استفاده از 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به همراه محلول پاشی دو گرم در لیتر بوریک اسید بود.

هدف از این مطالعه مدل سازی مطلوبیت رویشگاه گونه Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen. با استفاده از روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی بود. این مدل در نرم افزار Biomapperr اجرا شد. لایه های اطلاعاتی بکار برده شده شامل نقشه حضور گونه و نقشه های متغیرهای خاکی (درصد سنگریزه، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد آهک، ماده آلی، نیتروژن، پتاسیم، فسفر، عمق خاک، درصد شن، رس و سیلت) و نقشه های متغیرهای توپوگرافی منطقه (شیب، جهت و ارتفاع) بودند. صحت مدل با استفاده از شاخص بویس مقدار 89% بدست آمد، این نشان می دهد که دقت نتایج مدل بالاست. ضریب کاپای بدست آمده از بررسی میزان تطابق نقشه پیش بینی با واقعیت زمینی 0.73 بدست آمد که در سطح خوب می باشد. همچنین، نتایج نشان داد که گونه T. kotschyanus خاک هایی بامیزان اسیدیته 7.5-8، هدایت الکتریکی 0.20-0.25 دسی زیمنس بر متر و میزان آهک کمتر از 21.5% را ترجیح می دهد. همچنین رویشگاه مطلوب این گونه در ارتفاع بیش از 20000 متر از سطح دریا و در دامنه های شمالی و شرقی قرار دارد. به علاوه اینکه نتایج این بررسی نشان داد که گونه T. kotschyanus، گونه ای تخصصی در منطقه مورد مطالعه است که دارای آشیان بوم شناختی به نسبت محدودی است و تمایل به زندگی را در شرایط رویشگاهی خاص خودش دارد.

به منظور بررسی عملکرد سرشاخه و خصوصیات مورفولوژیک در جمعیت های دو گونه نعناع تعداد 17 جمعیت از گونه Mentha pulegium L. و 8 جمعیت از گونه Mentha mozaffariani Jamzadd به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی البرز کرج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر کرت آزمایشی 15 بوته به فواصل نیم متر در خط 7.5 متری با فواصل بین ردیف ها 755 سانتی متر کشت شدند. مزرعه با سیستم قطره ای آبیاری شد و در طول اجرای آزمایش از صفات عملکرد تر و خشک سرشاخه به مدت دو سال و صفات ارتفاع گیاه، تعداد شاخه اصلی، قطر تاج پوشش، طول گل آذین و تعداد گل در بوته و بازده اسانس به مدت یک سال اندازه گیری شد. پس از جمع آوری داده ها، تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها به روش دانکن انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین گونه ها از لحاظ کلیه صفات بجز عملکرد خشک سرشاخه در سطوح احتمال 1% معنی دار بود. در مقایسه میانگین گونه ها، M. pulegium از لحاظ میانگین ارتفاع بوته، قطر تاج پوشش، تعداد شاخه در بوته و عملکرد اسانس نسبت به گونه M. mozaffariani برتری داشت. در مقابل میانگین طول گل آذین در گونه M. mozaffariani بیشتر بود. میانگین عملکرد تر سرشاخه M. pulegium و M. mozaffariani به ترتیب 183 و 1477 گرم در بوته بود. در هر دو گونه بین جمعیت ها از نظر کلیه صفات مورفولوژیکی مورد ارزیابی، اختلاف معنی دار وجود داشت. در گونه M. pulegium جمعیت های مریوان (226077) و رفسنجان (23031) به ترتیب با عملکرد 252 و 2311 گرم در بوته بیشترین عملکرد سرشاخه تر را داشتند. از لحاظ عملکرد سرشاخه خشک جمعیت های رفسنجان (23031) و اراک (22381) به ترتیب با عملکرد 115 و 111 گرم در بوته بیشترین سرشاخه خشک را تولید کردند. در مقایسه بین جمعیت های گونه M. mozaffariani، جمعیت ارومیه (19625) با میانگین تولید 98 و 202 گرم در بوته به ترتیب بیشترین عملکرد سرشاخه خشک و تر را داشت. از لحاظ درصد اسانس تفاوت معنی داری بین دو گونه مشاهده نشد ولی از نظر عملکرد اسانس گونه M. pulegium با 1.14 گرم در بوته عملکرد بیشتری نسبت به گونه M. mozaffariani با 0.76 گرم در بوته داشت.

به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات عملکرد و کیفیت محصول خرفه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1393 اجرا شد. تیمارهای مختلف کودی شامل 13 تن در هکتار کود مرغی (BLn)، 14.4 تن در هکتار کود مرغی (BLp)،39  تن در هکتار کود گاوی (CMn)، 16.87 تن در هکتار کود گاوی+ 150 کیلوگرم در هکتار اوره (CMp+U)، چهار سطح کود شیمیایی برابر تیمارهای آلی، 260+86 کیلوگرم در هکتار به ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپلCF (BLn) ،100+287  کیلوگرم در هکتار به ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل (BLp) CF،200+260  کیلوگرم در هکتار به ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل(CMn) CF،100+260  کیلوگرم در هکتار به ترتیب اوره و سوپرفسفات تریپل CF (CMp+U) و شاهد (عدم مصرف کود) (C) بودند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری در ارتفاع بوته تیمار (BLn) CF (55.43 سانتی متر) با تیمارهای شیمیاییCF (BLp) ، CF (CMn) و تیمارهای آلی BLn و BLp وجود نداشت. برای تعداد دانه در کپسول نیز تیمارهای BLp و BLn (به ترتیب 180.48 و 167.78 دانه) اختلاف معنی داری با هم نشان ندادند. همچنین وزن هزاردانه در تیمارهای BLp، BLn و CMn به ترتیب با میانگین 0.44، 0.43 و 0.42 گرم اختلاف معنی داری با هم نداشتند، همین طور تیمارهای CMn،(BLn) CF  و CMp+U نیز تفاوت معنی داری را در وزن هزاردانه نشان ندادند. عملکرد دانه، میزان روغن و عملکرد روغن تیمار BLp افزایش معنی داری نسبت به سایر کرت های دریافت کننده کود و شاهد (عدم مصرف کود) داشت. میزان امگا-3 در تیمارهای BLp و BLn  به ترتیب 85% و 79% بیشتر از تیمار شاهد (عدم مصرف کود) بود. به طور کلی، استفاده از کود مرغی علاوه بر افزایش قابل ملاحظه عملکرد دانه خرفه می تواند در افزایش کیفیت روغن این گیاه دارویی نیز موثر باشد.

به منظور بررسی سازگاری گیاه دارویی گل گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) در شرایط آب و هوایی اهواز، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار، شامل شش توده (اهواز، مشهد، اندیمشک، قزوین، اصفهان و مازندران) و دو رقم اصلاح شده F1 و F2 آلمانی در سه تکرار انجام شد. صفات ارتفاع گیاه، تعداد انشعابات ساقه، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک گیاه در مرحله گلدهی کامل و وزن هزاردانه، عملکرد بذر و عملکرد بیولوژیکی در انتهای مرحله رشد گیاه اندازه گیری شدند. روغن بذر به وسیله سوکسله استخراج و توسط دستگاه گازکروماتوگرافی (GC) آنالیز شد. نتایج نشان داد که بین توده ها و ارقام اختلاف از نظر صفات مورفولوژیکی وجود داشت. بیشترین و کمترین مقدار صفات تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک بوته، عملکرد بیولوژیک و میزان روغن به ترتیب در رقم F1 و توده اصفهان مشاهده شدند. اسیدهای چرب شناسایی شده در بذرها شامل پالمیتیک، استئاریک، اولئیک، لینولئیک، آلفا-لینولنیک، گاما-لینولنیک، آراشیدونیک و اروسیک اسید بودند. بیشترین (43.41%) و کمترین (17.21%) مقدار لینولئیک اسید به ترتیب از توده های اندیمشک و مشهد حاصل شد. توده مشهد دارای بیشترین مقدار اولئیک اسید (60.54%) بود و کمترین مقدار این اسید چرب (18.49%) در توده اندیمشک وجود داشت. بیشترین (15.25%) و کمترین (7.96%) مقدار گاما-لینولنیک اسید به ترتیب در رقم اصلاح شده F1 و توده مشهد حاصل شد. توده های مازندران و مشهد به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار آلفا-لینولنیک اسید را داشتند. بیشترین مقدار اسیدهای چرب استئاریک اسید و پالمیتیک اسید به ترتیب در توده های مازندران و اصفهان، و کمترین مقدار اسیدهای چرب یادشده در توده مشهد مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده در این پژوهش، تحقیقات بیشتر در زمینه توسعه کشت رقم اصلاح شده F1 در شرایط آب و هوایی خوزستان توصیه می گردد.

عفونت های زخم ناشی از Candida albicans در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته است. عدم دسترسی آسان، گران بودن داروها، عوارض جانبی ناشی از آنها و به ویژه توسعه مقاومت دارویی، سبب شد تا استفاده از مواد بیولوژیک به عنوان راه حل های جایگزین مطرح گردد. یکی از این مواد بیولوژیک که از دیرباز خواص ضدمیکروبی آن به اثبات رسیده است، گیاه آویشن (Thymus vulgaris L.) می باشد. مطالعه اخیر به منظور بررسی اثر موضعی اسانس آویشن بر التیام زخم جلدی نوع برشی عفونی شده با Candida albicans در موش آزمایشگاهی سفید بزرگ انجام شد. در این مطالعه که بر روی 36 موش آزمایشگاهی سفید بزرگ نر نژاد ویستار با میانگین وزنی 10±210 گرم انجام شد، پس از بیهوشی عمومی و ایجاد یک زخم مربع شکل با ابعاد 1.5 در 1.5 سانتی متر در محل بین دو کتف، به وسیله 0.1 میلی لیتر از سوسپانسیون مخمر  Candida albicansبلافاصله به محل زخم اعمال شد. سپس موش های آزمایشگاهی سفید بزرگ آزمایش در سه گروه  12تایی (شاهد، پماد 3% و پماد 1.5%) به طور تصادفی توزیع و هر گروه خود به 4 زیرگروه 3 تایی (گروه های نمونه برداری در روزهای مختلف) تقسیم گردید. در طول اجرای طرح، در پایان روزهای 4، 8، 12، 16 و 20 از زخم های گروه های مختلف، به منظور بررسی های هیستوپاتولوژیک و شمارش مخمر، به وسیله پانچ مخصوص بیوپسی، نمونه گرفته شد. براساس نتایج بدست آمده از این مطالعه، اختلاف معنی داری از نظر تاثیر پماد 3% و 1.5% در کاهش تعداد مخمر Candida albicans دیده نشد، ولی این اختلاف در مقایسه با گروه شاهد به طور محسوسی معنی دار بود (P<0.001). همچنین مطالعات هیستوپاتولوژیک نشان داد که از نظر کاهش عروق خونی، کاهش حضور سلول های چند هسته ای، افزایش سلول های فیبروبلاست و افزایش تعداد ماکروفاژها، هر دو پماد در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری بهتر عمل کرده اند. در مجموع، با توجه به اینکه پماد 3% در بیشتر موارد با پماد 1.5% عملکرد مشابه داشته و در سایر موارد نسبت به هر دو گروه بهتر عمل کرده است، پماد 3% می تواند انتخاب بهتری برای استعمال موضعی در روند التیام و کاهش عفونت Candida albicans در محل زخم در نظر گرفته شود.

بیوتیپ های طبیعی واقع در کلکسیون ژرم پلاسم پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری کشور از ذخایر ژنتیکی باارزش در کشور است که شاید مناسب تازه خوری نباشند ولی قابلیت استفاده در صنایع فرآوری را دارند. به این منظور از میوه های 16 بیوتیپ با کدهای 6، 8، 15، 21، 24، 25،26، 29، 30، 41، 43، 45، 48، 51، 52 و 53 از این کلکسیون در دو مرحله، 60 روز پس از 50% شکوفایی گل ها (بعد از ریزش خردادماه) و 120 روز بعد از شکوفایی گل ها (آغاز بلوغ فیزیولوژی) نمونه برداری شد. علاوه بر اندازه گیری میزان فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی، مقداری ترکیب های فلاونوئیدی شامل هسپریدین، نارینجین، کوئرستین و کاتچین نیز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار کاتچین و کوئرستین 60 روز پس از 50% شکوفایی گل ها و در بیوتیپ 29 مشاهده شد. میزان هسپریدین و نارینجین در بین بیوتیپ ها روند متفاوتی داشت و بالاترین مقدار به ترتیب در بیوتیپ های 43 و 41 در 120 روز بعد از گلدهی مشاهده شد. به طور کلی ظرفیت آنتی اکسیدانی طی رشد روند کاهشی داشت ولی بیوتیپ های 6، 29، 43 و 51 بیشترین ظرفیت آنتی اکسیدانی را 60 روز پس از گلدهی داشتند. بالاترین میزان فنل کل در مرحله بلوغ میوه ها مشاهده شد. بیوتیپ با شماره 48 بالاترین میزان فنل کل را نسبت به سایر بیوتیپ ها نشان داد. به طور کلی بیوتیپ های 29، 41 و 43 دارای قابلیت بالایی از ترکیب های فلاونوئیدی هستند که می توانند در برنامه های اصلاح ژنتیکی رقم و پایه، صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار گیرند.

امروزه استفاده از اسانس های گیاهی برای دستیابی به مواد ضدباکتریایی طبیعی برای کنترل عوامل بیماری زای گیاهی مورد توجه فراوان قرار گرفته است. در این تحقیق اثر بازدارندگی اسانس پنج گیاه آویشن باغی (Thymus sativum L.)، گشنیز (Coriandrum sativum L.)، زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، رزماری (Rosmarinus officinalis L.) و اکالیپتوس(Eucalyptus globules L.)  با روش تقطیر با آب استخراج و اثر بازدارندگی آنها بر روی باکتری های Ralstonia solanacearu (عامل پوسیدگی نرم سیب زمینی) و Pectobacterium carotovorum (عامل پژمردگی سیب زمینی) با روش دیسک دیفیوژن آزمایش شد. برای تعیین حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت باکتری کشی از روش رقت لوله ای استفاده شد. آزمایش ها در قالب طرح فاکتوریل کاملا تصادفی تجزیه واریانس گردید. مقایسه میانگین ها براساس آزمون چند دامنه ای دانکن (نرم افزار (MSTAT-C انجام شد. در مرحله گلخانه ای از اسانس آویشن باغی که بیشترین مقدار بازدارندگی را بر روی هر دو باکتری در مرحله آزمایشگاهی نشان داده بود، استفاده گردید. نتایج نشان داد که اسانس آویشن باغی با ایجاد هاله بازدارندگی به قطر 34.8 میلی متر در مقایسه با سایر اسانس ها دارای بیشترین اثر و فعالیت ضدباکتریایی بود. برای آزمایش های گلخانه ای از اسانس آویشن با غلظت های 0.5% به روش اسپری و 1% به روش ریختن اسانس به خاک استفاده شد. نتایج نشان داد که آویشن باغی به میزان 41% وقوع بیماری پوسیدگی نرم و 44% وقوع پژمردگی باکتریایی را در سیب زمینی کاهش داد. بنابراین اسانس آویشن باغی می تواند با داشتن قابلیت ضدباکتریایی مناسب، به عنوان عامل بازدارنده در مدیریت این دو بیماری در گیاه سیب زمینی بکار گرفته شود.

تروپان آلکالوئیدهایی مانند آتروپین و اسکوپولامین به دلیل اثر آنتی کولینرژیک، کاربردهای وسیعی در درمان بیماری هایی مانند آسم و تشنج دارند. در این تحقیق، اثرات الیسیتور سالیسیلیک اسید بر میزان تروپان آلکالوئیدهای آتروپین و اسکوپولامین در ریشه های حاصل از کشت بافت و ریشه مویین گیاه Hyoscyamus niger L. انجام شد. ریشه ها، تحت تاثیر الیسیتور سالیسیلیک اسید با غلظت های 0، 0.1، 1، 2 و 44 میلی مولار و هر یک در تیمارهای زمانی 24، 96 و 168ساعت کشت شدند. در نهایت میزان تروپان آلکالوئیدها با استفاده از HPLCC سنجش و مقایسه شدند. همچنین سرعت رشد ریشه ها نیز در این تیمارها مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین مقدار آتروپین و اسکوپولامین در ریشه های حاصل از کشت بافت، به ترتیب در غلظت 1 میلی مولار و تیمار زمانی 168 ساعت و 2 میلی مولار الیسیتور سالیسیلیک اسید و پس از گذشت 96 ساعت مشاهده شد. مقدار اسکوپولامین در این غلظت نسبت به شاهد بیش از 13 برابر افزایش (649.53 میکرو گرم بر گرم وزن خشک) نشان داد. در ریشه های مویین، بیشترین مقدار آتروپین در غلظت 2 میلی مولار و پس از گذشت 96 ساعت و بالاترین مقدار اسکوپولامین در محیط کشت حاوی 0.1 میلی مولار و در مدت زمان 168 ساعت مشاهده شد. به طور کلی، نسبت آتروپین به اسکوپولامین در ریشه های مویین بیشتر بود، در حالی که در ریشه های حاصل از کشت بافت نسبت اسکوپولامین به آتروپین بیشتر بود. همچنین رشد ریشه ها در هر دو الیسیتور با افزایش غلظت، کاهش یافت.

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و نانو کود، بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بالنگو شهری (Lallemantia iberica (M.B.) Fischer & Meyer)، این تحقیق بر پایه طرح کامل تصادفی با 9 تیمار و 5 تکرار در سال زراعی 94-93 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (بدون استفاده از کود)، بیوفسفات، نیتروکسین، نانو کود کامل، کود شیمیایی ماکرو، بیوفسفات × نیتروکسین، نیتروکسین × نانو کود، بیوفسفات × نانو کود و بیوفسفات × نیتروکسین × نانو کود بود. نتایج نشان داد که صفت های ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک پیکر رویشی، درصد اسانس و ترکیب های تشکیل دهنده اسانس بالنگو، به طور معنی داری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. به طوری که بالاترین ارتفاع گیاه در تیمار کاربرد کود شیمیایی (35 سانتی متر)، بیشترین وزن تر و خشک پیکر رویشی در تیمار کاربرد همزمان نانو کود و نیتروکسین (به ترتیب 36.05 و 5.09 گرم) و بالاترین درصد اسانس در تیمار کاربرد همزمان نانو کود و بیوفسفات به میزان 0.57% حاصل شد. 24 ترکیب در اسانس این گیاه شناسایی شد که مهمترین آنها، لیمونن، لینالول، وربنون، بتا-کاریوفیلن، جرماکرن D و بتا-کوببن بود. بیشترین مقدار لیمونن (7%)، در تیمار کاربرد همزمان بیوفسفات و نیتروکسین، بالاترین مقدار لینالول (17.9%) در حضور تیمار نیتروکسین× نانو کود، بیشترین مقدار وربنون (8.8%) در تیمار کاربرد همزمان بیوفسفات، نیتروکسین و نانو کود، بالاترین درصد بتا-کاریوفیلن (12%) در تیمار کاربرد بیوفسفات× نانو کود و بیشترین درصد جرماکرن D و بتا-کوببن (به ترتیب 15% و 11.5%) نیز تحت تاثیر تیمار نانو کود حاصل شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که کاربرد همزمان نانو کود و کودهای زیستی تاثیر هم افزایی بر کمیت و کیفیت محصول و بازده اسانس بالنگو دارند.

تاثیر ورمی کمپوست و کودهای زیستی محرک رشد، بر ترکیب های اسانس بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) در شرایط مختلف آبیاری در آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح (60 و 100% ظرفیت زراعی)، ورمی کمپوست در سه سطح (0، 5 و 10 تن در هکتار) و کودهای زیستی محرک رشد گیاه در چهار سطح (سودوموناس فلورسنت، ازتوباکتر + آزوسپیریلیوم، ازتوباکتر + آزوسپیریلیوم + سودوموناس فلورسنت و شاهد) بود. ترکیب های مورد بررسی شامل سیترونلال، نرال، ژرانیال، بتا- کاریوفیلن و متیل سیترونلات بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل آبیاری×ورمی کمپوست بر سیترونلال در سطح 1% و بر ژرانیال و متیل سیترونلات در سطح 5% معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که تحت تنش خشکی (60% ظرفیت زراعی) بیشترین مقدار سیترونلال، ژرانیال، نرال و بتا-کاریوفیلن تحت تنش خشکی (60% ظرفیت زراعی) و کمترین میزان این ترکیب ها در شرایط بدون تنش خشکی (100% ظرفیت زراعی) بدست آمد. اما بیشترین میزان متیل سیترونلات در 100% ظرفیت زراعی و کمترین مقدار آن تحت تنش خشکی مشاهده شد. همچنین، بیشترین مقدار سیترونلال (47.7%) با مصرف 10 تن در هکتار ورمی کمپوست و کمترین میزان آن (45%) در تیمار شاهد حاصل گردید. بیشترین مقدار بتا-کاریوفیلن (6%) نیز با مصرف 5 تن در هکتار ورمی کمپوست بدست آمد. مقایسه میانگین اثر کودهای زیستی نشان داد که تلقیح ازتوباکتر + آزوسپیریلیوم + سودوموناس فلورسنت بیشترین سیترونلال (47.2%) و بتا-کاریوفیلن (5.9%) و کمترین سیترونلال (45.6%) و بتا-کاریوفیلن (5.1%) مربوط به تیمار شاهد بود. تنش خشکی باعث افزایش ترکیب های اسانس شد. اثر ورمی کمپوست تنها بر سیترونلال تاثیر داشت. باکتری های محرک رشد نیز تنها بر سیترونلال و بتا-کاریوفیلن اثر مثبت داشتند.

باتوجه به نقش مهم مغز میوه های خشکباری در جلوگیری و کاهش بیماری های قلبی و سرطان و باتوجه به مصرف بالای آنها در کشورمان که برای تغذیه و سلامت انسان می تواند مفید باشد، در این پژوهش به بررسی درصد روغن و عناصر پرمصرف موجود در بادام وامچک (Amygdalus arabica Olivier) و تاثیر جهت جغرافیایی پرداخته شده است. این تحقیق در جنگل های منطقه کره بس استان چهارمحال و بختیاری انجام گردید و نمونه برداری از پایه های سالم و شاداب با بذردهی کافی در پنج طبقه قطر تاج شامل 2، 2.5، 3، 3.5 و 4 متر انجام شد. در هر طبقه قطری تعداد 5 اصله به صورت تصادفی از دو جهت اصلی شمالی و جنوبی به طور مجزا با ثبت موقعیت و وضعیت درختچه ها انتخاب شد. تمامی بذر تولیدی آنها جمع آوری و در کیسه های جداگانه به آزمایشگاه منتقل و در هر طبقه قطری 10 گرم مغز بادام پس از خرد کردن به روش سوکسله روغن گیری و بعد عناصر پرمصرف موجود در کنجاله و اسیدهای چرب روغن اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای EXCEL و SAS استفاده شد. نتایج نشان داد که از نظر کمیت، مقدار روغن در جهت جنوبی 15.76% و در جهت شمالی 14.84% بود و این اختلاف از نظر آماری معنی دار شد. همچنین، بیشینه و کمینه درصد روغن بذر به ترتیب متعلق به طبقه قطری 4 و 2 متر با میزان 18.94 و 10.94 بود. از نظر عناصر پرمصرف، عناصر پتاسیم، فسفر و نیتروژن در جهت جنوبی بیشترین مقدار را داشتند، در حالی که میزان عنصر کلسیم در جهت شمالی بیشینه مقدار خود را داشت.

در این تحقیق، تاثیر کاربرد غلظت های مختلف سلنات سدیم (0.1، 1 و 10 میلی گرم بر لیتر) در محیط کشت هیدروپونیک و کاربرد برگی 10 میلی گرم بر لیتر این عنصر در شرایط مزرعه بر روی برخی از ویژگی های فیزیولوژیک گیاه بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) مورد مطالعه قرار گرفت. کاربرد سلنیوم در غلظت 10 میلی گرم بر لیتر باعث کاهش وزن خشک شاخساره و ریشه در شرایط کشت هیدروپونیک شد. مهار رشد در این غلظت از سلنیوم نشان داد که افزایش غلظت کلروفیل a و b و فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار 100 میلی گرم بر لیتر سلنیوم نتوانستند مانع از افزایش مالون دی آلدئید به عنوان شاخص پراکسیداسیون غشاها در این گیاه شوند. ولی کاربرد غلظت های 0.1 و 11 میلی گرم بر لیتر سلنیوم در کشت هیدروپونیک نه تنها باعث اُفت رشد بادرنجبویه نشد، بلکه منجر به افزایش ذخیره سلنیوم در شاخساره شد. در مقایسه، نتایج آزمایش مزرعه نشان داد که همان غلظت 10 میلی گرم بر لیتر که در کاربرد ریشه ای در کشت هیدروپونیک باعث مهار رشد گردید، در کاربرد برگی توانست مقدار سلنیوم دانه و شاخساره و بیومس شاخساره را افزایش دهد. همچنین کاربرد برگی سلنیوم توانست باعث افزایش فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز و افزایش غلظت فنل ها به عنوان ترکیب های آنتی اکسیدان، در برگها شود. نتایج این تحقیق نشان داد که محلول پاشی برگی سلنیوم در مقایسه با تغذیه ریشه ای آن از طریق کشت هیدروپونیک، رشد اندام هوایی، مقدار سلنیوم و فنل را در گیاه دارویی بادرنجبویه بیشتر بهبود می بخشد.

به منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی تامین کننده نیتروژن و کود دامی بر عملکرد و اسانس گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شرکت کشاورزی ران در منطقه فیروزکوه در سال زراعی 1391 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود دامی در چهار سطح (عدم مصرف، 2.5، 5 و 7.5 تن در هکتار) و باکتری های تثبیت کننده نیتروژن در چهار سطح (عدم تلقیح، تلقیح با ازتوباکتر، تلقیح با آزوسپیریلوم و تلقیح توأم با ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) بودند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (47.8 سانتی متر)، درصد اسانس در دانه (0.14%) و عملکرد اسانس (768.31 گرم در هکتار) در کاربرد 7.5 تن کود دامی در هکتار بدست آمد، در حالی که بیشترین عملکرد زیستی (1829.16 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (556.22 کیلوگرم در هکتار) از تیمار پنج تن کود دامی در هکتار حاصل شد. کمترین میزان صفات مورد بررسی از تیمار شاهد یا عدم مصرف کود دامی بدست آمد. بیشتر صفات تحت تاثیر مثبت و معنی دار تلقیح بذر با باکتری های ازتوباکتر و آزوسپیریلوم قرار گرفتند. بیشترین ارتفاع (49.61 سانتی متر)، عملکرد دانه (553.41 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (37.71%)، عملکرد زیستی (1697.21 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (664.09 گرم در هکتار) از تلقیح توأم بذر با ازتوباکتر و آزوسپیریلوم بدست آمد. کمترین مقادیر نیز از تیمار شاهد یا عدم تلقیح بذر با باکتری های تثبیت کننده نیتروژن بدست آمد.

به منظور بررسی خصوصیات کمی و کیفی شش جمعیت بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) در شش رویشگاه، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سال 1392 در سه تکرار (با فواصل 500 تا 10000 متر) انجام شد. هر جمعیت بادرشبو متعلق به یک رویشگاه و این رویشگاه ها شامل سلماس، ارومیه، خوی، مراغه، پیرانشهر و تبریز بودند. رقم اصلاح شده Szk-1 به عنوان تیمار شاهد در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور مرکز مرند کشت شد. در هر رویشگاه از شاخه های گلدار بادرشبو در مرحله گلدهی کامل نمونه برداری شد. در این مطالعه صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، تعداد شاخه های گل دهنده، درصد اسانس، درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم در اندام هوایی گیاه، میزان کلروفیل (a،b  و کل)، میزان کارتنوئید، فلاونوئید و آنتوسیانین کل مورد ارزیابی قرار گرفتند. اثر جمعیت بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، درصد اسانس، میزان نیتروژن، فسفر، کلروفیل و فلاونویید در سطح 5% و بر تعداد شاخه های گل دهنده و میزان آنتوسیانین در سطح 1% معنی دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته، درصد نیتروژن، فسفر، میزان کلروفیل، کارتنوئید و درصد اسانس از جمعیت رویشگاه سلماس بدست آمد. رقم Szk-1 بیشترین تعداد شاخه فرعی و گل دهنده و فلاونوئید کل را تولید کرد. به طور کلی، جمعیت سلماس دارای بهترین صفات رویشی و کیفی بود. بنابراین با استفاده از آنها می توان ارقامی با خصوصیات مطلوب زراعی تولید کرد.