تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
سال:1387 | دوره:24 | شماره:1 (پیاپی 39) |تعداد مقالات:14

نعناع فلفلی با نام علمی Mentha piperita L.، از جمله گیاهان دارویی و معطر باارزش در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی است که به دلیل طیف وسیع کاربرد آن در صنایع مختلف دارویی در سطح وسیعی از مزارع کشت می شود. به منظور بررسی تاثیر عناصر ریز مغذی و تراکم بوته بر درصد و عملکرد اسانس آزمایشی در سال 1384، در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد که فاکتورهای آن را عناصر ریز مغذی در دو سطح (عدم محلول پاشی و محلول پاشی) و تراکم بوته در چهار سطح (8، 12، 16 و 20 بوته در متر مربع)، تشکیل می دادند. داده های بدست آمده از هر دو چین به صورت آزمایش فاکتوریل بر مبنای بلوکهای کامل تصافی و داده های حاصل از یک سال به صورت اسپلیت پلات در زمان آنالیز شده است. نتایج حاصل از دو چین نشان داد که نعناع فلفلی در چین اول نسبت به چین دوم از رشد مناسب تری برخوردار بود. به طوری که این گیاه بیشترین عملکرد اسانس را در چین اول تولید نمود، اما میزان اسانس در برگ و بوته در چین اول نسبت به چین دوم کمتر بود. بیشترین درصد اسانس برگ در چین دوم و در اثر محلول پاشی با عناصر ریز مغذی به میزان 2.96 درصد حاصل شد. بیشترین عملکرد اسانس نیز در چین اول به میزان 20.02 لیتر در هکتار بدست آمد. نعناع فلفلی در تراکم 20 بوته در متر مربع و در اثر محلول پاشی با عناصر ریز مغذی بیشترین عملکرد خشک و عملکرد اسانس را در واحد سطح تولید نمود.

در این آزمایش اثر ضد قارچی اسانس بذر های باریجه (Ferula gummosa Boiss.) مربوط به شهرهای کاشان، ایلام و سمنان بر روی دو قارچ بیماری زای گیاهی Botrytis cinerea و Rhizopus stolonifer بررسی شد. نتایج آزمون چند دامنه ای دانکن نشان داد که میانگین رشد قارچ B. cinerea در هر سه نمونه اسانس با افزایش غلظت اسانس کاهش می یابد، به طوری که کمترین و بیشترین میزان رشد این قارچ به ترتیب در غلظتهای 1200 و صفر میکرولیتر بر لیتر اسانس مشاهده گردید. در مقابل، تاثیر غلظتهای مختلف اسانس بر روی قارچ R. stolonifer نشان داد که در هر سه نمونه اسانس با افزایش غلظت، تقریبا میزان رشد قارچ افزایش یافته است و در حقیقت افزایش غلظت، تاثیر تشدید کننده رشد قارچ را داشته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که افزایش غلظت اسانس می تواند تاثیر متفاوتی بر روی قارچ های گیاهی داشته باشد.

به منظور بررسی تاثیر سوپر فسفات تریپل، تنش کم آبی و کود بیولوژیک Glomus hoi بر تعدادی از صفات کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.)، این تحقیق در سال 1385 انجام گرفت. آزمایش مزرعه ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی، شامل مقادیر صفر، 16 و 32 کیلوگرم در هکتار P2O5 (سوپر فسفات تریپل)، دو سطح دور آبیاری که آبیاری بعد از 30 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر (شرایط بدون تنش) و آبیاری بعد از 60 میلی متر تبخیر (شرایط تنش خشکی) و کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزا (Glomus hoi) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تنش خشکی بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد ریشه، درصد اسانس سرشاخه گلدار، طول و قطر ریشه در سطح 1 درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار و عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد و قطر ریشه در شرایط بدون تنش و بیشترین درصد اسانس سرشاخه گلدار و طول ریشه در شرایط تنش بدست آمدند. همچنین اثر فسفر بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد ریشه، درصد اسانس سرشاخه گلدار و طول ریشه در سطح 1 درصد معنی دار و بر قطر ریشه معنی دار نبود. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار و عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد ریشه و طول ریشه از کاربرد 70 کیلوگرم فسفر در هکتار و بیشترین درصد اسانس سرشاخه گلدار از کاربرد 35 کیلوگرم فسفر در هکتار بدست آمد. اثر میکوریزا بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار و عملکرد ریشه در سطح 1 درصد، بر طول ریشه در سطح 5 درصد و بر قطر ریشه و درصد اسانس سرشاخه گلدار معنی دار نبود. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس سرشاخه گلدار، عملکرد و طول ریشه از کاربرد قارچ میکوریزا بدست آمدند. نتایج نشان داد که قارچ میکوریزا صفات کمی و کیفی گشنیز را افزایش داد و از طرفی موجب کاهش مصرف فسفر گردید.

کامازولن، آلفا- بیسابولن اکسید A و آلفا- بیسابولول اکسیدهای A و B از سسکوئی ترپن های مهم و ارزشمند در بابونه هستند که به دلیل موارد استفاده متعدد در مواد آرایشی- بهداشتی مورد توجه هستند. در این تحقیق گلهای سه گونه Matricaria recutita L. (از سه رویشگاه در استان خوزستان، بوشهر و فیروزآباد فارس)، Matricaria aurea (Loefl.) Schultz-Bip. و Anthemis hyalina DC. هر کدام از یک رویشگاه به ترتیب در تنگ ارم و دشتستان جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش تقطیر با آب مورد اسانس گیری قرار گرفت. سپس ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه ای (Analytical GC) و گازکروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) و محاسبه اندیس های بازداری، مورد شناسایی قرار گرفتند. بازده اسانس M. recutita در نمونه بوشهر 2.85%، در نمونه خوزستان 0.68% و در نمونه فارس 2.35% بود، در حالی که بازده اسانس %0.63 M. aurea و بازده اسانس %2.54 Anthemis hyaline بدست آمد. تعداد 9 ترکیب در اسانس نمونه های مختلف M. recutita شناسایی شد که از بین آنها آلفا- بیسابولن اکسید (%63.4-%92.4) A، آلفا- بیسابولول اکسید (%3.3-%15.4) A و کامازولن (%2.6-%10.6)  عمده ترین اجزا بودند. تعداد 7 ترکیب در اسانس M. aurea شناسایی شد که اجزای اصلی شامل آلفا- بیسابولن اکسید (%59.0) A، آلفا- بیسابولول اکسید (%22.3) A و کامازولن (%8.8) بودند. همچنین 6 ترکیب در اسانس Anthemis hyaline شناسایی شد. ترکیبهای عمده این اسانس آلفا- بیسابولن اکسید (%66.1) A، آلفا- بیسابولول اکسید (%15.5) A و کامازولن (%6.9) بودند.

خانواده Avicenniaceae یکی از اعضـای گیاهـان مانگرو حقیقی است که دارای یک جنس، یـازده گونـه و چند زیر گونـه می باشد. گیاه حرا با نام علمی Avicennia marina (Forssk.) Vierh. رایج ترین گونه این گیاهان در جنگلهای مانگرو ایران است. با توجه به وجود ترکیبهای بیولوژیک فعال موجود در آن و استفاده هایی که از این گیاه در طب سنتی به عمل می آید، بر آن شدیم که اثر ضد ویروسی عصاره حاصل از برگ گیاه مذکور را بر روی ویروس پولیو (سویه واکسنی) مورد بررسی قرار دهیم. در این پژوهش از محلول گلیسیرین 10% به عنوان حلال جهت عصاره گیری از برگ گیاه استفاده شد. سپس سمیت عصاره حاصل بر روی سلولهای Vero مورد بررسی قرار گرفت. همچنین میزان اثر عصاره مذکور بر عفونت زایی ویروس پولیو، قبل و بعد از اتصالش به سلول مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتـایج این مطالعه غلظتی از عصـاره کـه موجب آثار سمی در50 درصد از سلولها می شود (CC50)، به میــزان 5750.96 mg/ml محاسبــه شد و متعاقبـا غلظتی از عصـاره کـه مانع بروز 50 درصد آثار تخریب سلولی می شود (IC50)، قبـل و بعد از اتصــال ویروس بــه ترتیب 145.7 mg/ml و 314.3 mg/ml بدست آمد. در نهایت معیار SI عصاره مذکور قبل و بعد از اتصال ویروس پولیو به سلول، به ترتیب 39.5 و 18.3 محاسبه شد. با توجه به SI های بدست آمده می توان نتیجه گرفت که عصاره گلیسیرینی برگ حـرا اثر قابل توجهی در ممانعت از عفونت زایی این ویروس در کشت سلول Vero داشتـه و می تواند کاندید مناسبی جهت بررسیهای بعدی و در نتیجه طراحی دارو با منشا طبیعی ضد ویروسی باشد.

بابونه گاوی گل سفید، گیاهی علفی، چند ساله و متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) می باشد. این گیاه از جمله گیاهان دارویی ارزشمند است که طبق تحقیقات اخیر اثرهای مصرف آن در پیشگیری و معالجه میگرن به اثبات رسیده است. گیاه مذکور دارای اثرهای ضد التهاب، ضد درد، قاعده آور، تب بر و ضدعفونی کننده نیز می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثر ضد باکتریایی اسانس گیاه دارویی بابونه گاوی گل سفید با تعیین قبلی بازده و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس مورد آزمایش بود. استخراج اسانس از اندامهای هوایی در مرحله گلدهی کامل، با روش تقطیر با آب (Hydro-distillation) و با بکارگیری دستگاه Clevenger انجام شد. جداسازی و شناسایی ترکیبهای متشکله اسانس با استفاده از دستگاه های GC و GC/MS صورت گرفت. خواص ضد باکتریایی اسانس گیاه با استفاده از روش رقت در براث و ول دیفیوژن آگار بر چهار باکتری بیماری زا آزمایش شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بازده اسانس گیاه مورد مطالعه 0.66 درصد است که حدود 50 درصد آن را ترکیب ضدعفونی کننده کامفور تشکیل داد. اسانس گیاه بیشترین اثر ضد باکتریایی را بر باکتری اشرشیاکلی و کمترین اثر را بر باکتریهای سودوموناس آئروژینوزا و استافیلوکوکوس اورئوس نشان داد. به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که اسانس این گیاه می تواند به عنوان یک ماده آنتی سپتیک در صنایع داروسازی و غذایی مورد توجه و بررسی بیشتری قرار گیرد.

گیاه لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent.)، گیاهی است بوته ای از خانواده چتریان (Umbelliferae) که معمولا در مناطق جنوبی ایران یافت می شود. مردم این منطقه به طور گسترده ای از قسمتهای هوایی این گیاه در درمان بیماریهای عفونی استفاده می کنند. هدف از این مطالعه، ارزیابی خاصیت ضد میکروبی اسانس حاصل از اندام هوایی این گیاه بر طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها شامل باکتریهای گرم منفی و مثبت، قارچهای رشته ای و مخمرها با استفاده از روشهای دیسک دیفیوژن و میکروبراث دایلوشن در شرایط آزمایشگاه بوده است. شناسایی اجزای اصلی موجود در اسانس به وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) انجام شد. ترکیبهای شناسایی شده در اسانس شامل تیمول (26.9%)، کارواکرول (0.25%)، پاراسیمن (13.3%) و گاما-ترپینن (11%) بود. اسانس حاصل از اندام هوایی با میانگین قطر هاله عدم رشد 34.86 میلی متر و MIC کوچکتر از 0.25 ml ml-1 اثر ضد قارچی خوبی در مقابل قارچهای رشته ای و مخمر نشان داد. اثر 2 میکرولیتر از اسانس بر قارچها با قطر هاله عدم رشد بزرگتر از 27.3 میلی متر از اثر آمفوتریسین B با قطر هاله عدم رشد کوچکتر از 17 میلی متر بیشتر بود. باکتریهای گرم مثبت نسبت به باکتریهای گرم منفی در مقابل اسانس لعل کوهستان حساس تر بودند (21.9 در برابر 18.4 میلی متر). باکتریهای تشکیل دهنده اسپور (جنس باسیلوس) نسبت به اسانس مقاوم بوده و اسانس لعل کوهستان در مقابل باسیلوس ها دارای اثر مهاری بود. پسودوموناس آئروجینوزا با قطر هاله عدم رشد کمتر از 8 میلی متر از سایر میکروارگانیسم ها نسبت به اسانس مقاوم تر بود. میکروارگانیسم ها از نظر مقاومت نسبت به اسانس گیاهی متفاوت بوده و باکتریها (گرم مثبت و منفی) نسبت به قارچها و باکتریهای گرم منفی نسبت به باکتریهای گرم مثبت مقاوم تر بودند. این اثر به ترکیبهای فنلی اسانس، به ویژه تیمول آن مربوط می شود. مطالعات بیشتری لازم است تا کارآیی این اسانس به عنوان یک عامل ضد میکروبی ارزیابی گردد.

استفاده از گیاهان دارویی در معالجه هیپرکلسترولمی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. سیاه دانه از گیاهان موثر بر حالت هیپرکلسترولمی است اما اثرهای جانبی احتمالی آن بر فاکتورهای هماتولوژیک و دستگاه هموستاز مشخص نمی باشد. به همین دلیل در این تحقیق اثر این گیاه را بر فاکتورهای گفته شده در خرگوشهای تحت رژیم پرکلسترول و تحت رژیم معمولی بررسی نمودیم. در این تحقیق 20 سر خرگوش نر بالغ به 4 گروه آزمایشی، گروه معمولی، گروه پرکلسترول (%1 کلسترول)، گروه معمولی + سیاه دانه (%5 سیاه دانه)، گروه پرکلسترول (%1 کلسترول) + سیاه دانه (%5 سیاه دانه) تقسیم شدند و به مدت 8 هفته تحت رژیمهای غذایی قرار گرفتند. در انتهای مطالعه، نمونه خون خرگوشها برای بررسی فاکتورهای هماتولوژیک بکار برده شد. نتایج نشان داد که سیاه دانه تاثیری بر گلبولهای سفید (WBC)، گلبولهای قرمز (RBC)، هماتوکریت (HCT)، هموگلوبین (HGB)، فیبرینوژن (FIB) و فاکتور VII انعقادی ندارد و تنها سبب افزایش معنی دار میزان پلاکتها می گردد و در نتیجه ممکن است سبب افزایش انعقاد گردد. بنابراین سیاه دانه به استثنای افزایش در میران پلاکتها، تاثیری بر سایر فاکتورهای هماتولوژیک ندارد و انجام مطالعات گسترده تر با تاکید بر اثرهای سیاه دانه همراه با رژیمهای غذایی مختلف (پرکلسترول و معمولی) بر فاکتورهای مختلف انعقادی و تاثیر نهایی آن بر سیستم هموستاز پیشنهاد می شود.

یکی از عفونتهای مهم روده ای به خصوص در کشورهای در حال توسعه، عفونت با سالمونلا است. با افزایش مقاومت باکتریایی به آنتی بیوتیکها، توجه به توسعه انواع آنتی باکتریال ها برای کنترل عفونت افزایش یافته است. یکی از روشهای درمانی و کنترل علایم که از زمانهای قدیم مرسوم بوده، استفاده از گیاهان دارویی می باشد. در این مطالعه، اثر سیر در درمان و کاهش علایم بالینی عفونت روده ای با سالمونلا تیفی موریوم بررسی شده است. این مطالعه روی 60 خرگوش نژاد Dutch-polish در سه گروه 20 تایی انجام شد. خرگوشها ابتدا با 1011 باکتری سالمونلا تیفی موریوم آلوده شدند و 48 ساعت پس از آلودگی گروه 2 و 3 به ترتیب با دوز 20mg/kg و 40mg/kg عصاره آبی سیر سه بار در روز تحت درمان قرار گرفتند. علایم بالینی شامل ضربان قلب، وزن، درجه حرارت و وضعیت مزاجی حیوان 24، 48، 72، 96 و 168 ساعت پس از درمان و در گروه بدون درمان (گروه 1) در زمانهای مشابه مورد ارزیابی قرار گرفت. ضربان قلب، درجه حرارت و وضعیت مزاجی در سه گروه در روزهای مختلف و میان گروههای مختلف اختلاف معنی داری داشت (p=0.000). اما در مورد تغییر وزن، اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد (P>0.05). سیر در تسریع بهبود علایم بالینی عفونت روده ای سالمونلا تیفی موریوم موثر بوده و برای استفاده بالینی از این گیاه دارویی مطالعات وسیعتر به صورت کارآزمایی بالینی توصیه می شود.

بابونه آلمانی با نام علمی Matricaria recutita یکی از مهمترین گیاهان دارویی اسانس دار است که اسانس آن از اجزای متفاوت (کامازولن، آلفا- بیسابولول و آلفا- بیسابولول اکسید A و (B تشکیل شده و از آن در صنایع مختلف داروسازی و آرایشی- بهداشتی استفاده فراوانی می شود. در این تحقیق اثر سطوح مختلف کود آلی ورمی کمپوست و آبیاری بر خصوصیات مورفولوژیک و میزان اسانس رقم اصلاح شده Goral مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در شرایط گلخانه و به صورت گلدان صورت گرفت. تیمارها شامل 4 سطح کود آلی ورمی کمپوست صفر، 5 ،10 و 15 درصد وزنی و 3 سطح آبیاری (هر هفته 2 میلی متر، هر دو هفته 4 میلی متر و هر دو هفته 2 میلی متر) بودند. در مرحله گلدهی کامل شاخصهای رشد و نمو مانند زمان گلدهی، ارتفاع بوته، قطر نهنج، طول نهنج، عملکرد گل، درصد اسانس و عملکرد اسانس اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که افزایش سطوح ورمی کمپوست باعث بهبود معنی دار صفات ارتفاع بوته، زود گلدهی، عملکرد گل، طول نهنج و قطر نهنج می گردد. اثر سطوح مختلف آبیاری با برتری تیمار هر دو هفته 2 میلی متر، در صفات ارتفاع بوته، عملکرد گل و زمان گلدهی، برتری تیمار هر هفته 2 میلی متر در صفات طول و قطر نهنج معنی دار شد. در واکنش متقابل آبیاری و ورمی کمپوست، بهترین نتایج در صفات ارتفاع بوته (64.82 سانتی متر)، وزن خشک گل (7.84 گرم در گلدان) و زود گلدهی (35.5 روز) در تیمار 15 درصد ورمی کمپوست و هر دو هفته 2 میلی متر آبیاری مشاهده شد. بیشترین عملکرد اسانس (23.2 میلی گرم در گلدان) در تیمار 10 درصد ورمی کمپوست و با آبیاری هر دو هفته 4 میلی متر مشاهده شد. مطابق نتایج بدست آمده به نظر می رسد کاربرد تیمار 15 درصد ورمی کمپوست و هر دو هفته 2 میلی متر آبیاری بهترین تیمار در تولید گل خشک رقم Goral بابونه آلمانی باشد.

هر روزه بیماریهای عفونی در جهان سبب گرفتاری میلیونها نفر می گردد که روزانه مرگ بیش از هزاران نفر را به دنبال دارد. در سالهای اخیر مقاومت دارویی در باکتریهای بیماری زا در سراسر جهان رو به افزایش است. پاتوژنهای باکتریایی مقاوم به دارو نیازمند درمان پیچیده در افراد با نقص سیستم ایمنی، ایدز و بیماران سرطانی می باشند. از طرف دیگر، درمان عوامل عفونی مقاوم به چندین دارو، نیازمند مواد ضد  میکروبی جدید از منابع خاص می باشد تا بتوان بوسیله راهکارهایی قدرت و طیف اثر ضد میکروبی را افزایش داده و یا اینکه اثر ضد میکروبی داروهای موجود را به حداکثر رسانده تا مقاومت میکروبی از بین رفته یا به حداقل برسد. در دو دهه اخیر، برای افزایش طیف اثر ضد میکروبی آنتی بیوتیکها از ترکیبهای مختلف، از جمله عصاره گیاهان استفاده شده است، در همین راستا، مطالعه ای برای بررسی اثر سینرژیک افلوکساسین با نوسکاپین بر روی سوشهای انتروباکتریاسیه های مقاوم به فلوروکینولون ها صورت گرفت. برای این منظور پس از تشخیص جنس و گونه باکتریها، تعداد 25 اشریشیاکلی جدا شده از بیماران با استفاده از آنتی بیوگرام به روش انتشار در آگار مطابق استاندارد NCCLS مقاوم به افلوکساسین جدا گردید. سپس با استفاده از رقت سریال، میزان MIC (حداقل غلظت بازدارنده از رشد) هر یک از سوشها در برابر نوسکاپین و افلوکساسین به تنهایی و توام، به روش فوق تعیین گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که 25 MIC سوش مورد مطالعه نسبت به افلوکساسین از 8 تا 128 میکروگرم در میلی لیتر بوده است. همچنین MIC آنها نسبت به نوسکاپین 0.5 و 1 میکرومول در میلی لیتر بوده است. با توجه به نتایج MIC سوشها نسبت به نوسکاپین، از غلظت .25. میکرومول در میلی لیتربرای تعیین اثر سینرژیسم با افلوکساسین مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بدست آمده از تأثیر توام این دو ماده نسبت به سوشهای مورد مطالعه کاهش و MIC به میزان 2 تا 8 برابر بوده است که این خود تاثیر نوسکاپین به همراه افلوکساسین را در مهار باکتریهای مقاوم نشان می دهد. با انجام مطالعات بیشتر، می توان اثر ترکیبهای مشابه را با آنتی بیوتیکهای مختلف مورد بررسی قرار داد.

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی و نیتروژن بر عملکرد روغن و اجزای آن در گیاه دارویی همیشه بهار (Calendula officinalis L.)، در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی، شامل سطوح نیتروژن به ترتیب با صفر، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و دور آبیاری 40، 80 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر بودند. نتایج نشان داد که اثر دور آبیاری بر عملکرد روغن، عملکرد دانه، درصد روغن، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و قطر طبق در سطح 1 درصد معنی دار است. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین عملکرد روغن و عملکرد دانه به ترتیب با 505.3 کیلوگرم در هکتار و 3044 کیلوگرم در هکتار از دور آبیاری 40 میلی متر تبخیر و بیشترین درصد روغن به میزان 24.15 درصد نیز از دور آبیاری 120 میلی متر تبخیر بدست می آید. همچنین اثر نیتروژن بر عملکرد روغن، عملکرد دانه، درصد روغن، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و قطر طبق در سطح 1 درصد معنی دار است. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین عملکرد روغن، عملکرد دانه از کاربرد 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به ترتیب با 377.4 کیلوگرم در هکتار، 1998 کیلوگرم در هکتار و بیشترین درصد روغن به میزان 22.16 درصد از کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل می شود. نتایج این آزمایش نشان داد که تنش خشکی و کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، درصد روغن در گیاه دارویی همیشه بهار را افزایش داده، اما عملکرد روغن در چنین شرایطی کاهش یافت.

این مطالعه در سال 1384-1383 روی 16 اکسشن موسیر (Allium hirtifoliu Boissier) در استان لرستان انجام شد. این اکسشن ها از نظر تنوع موجود بین آنها مورد بررسی قرار گرفتند. ویژگیهای مورفولوژیک شامل وزن پیاز، تعداد پیاز، ارتفاع گیاه، قطر پیاز، طول برگ و عرض برگ بر روی نمونه های اکسشن یاداشت شدند. جدول تجزیه واریانس نشان داد که اکسشن ها از نظر کلیه صفات بجز صفات قطر پیاز و طول برگ تفاوت معنی داری با همدیگر دارند. همبستگی مثبت و معنی داری بین وزن پیاز با تعداد پیاز (0.474) و همچنین با قطر پیاز (0.624) مشاهده گردید که می تواند در انتخاب غیر مستقیم اکسشن های موسیر با عملکرد بیشتر بر اساس تعداد بیشتر پیاز ها مفید باشد. تجزیه کلاستر و تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس 6 صفت مورفولوژیک اگرچه آنها را به 4 گروه اصلی تقسیم نمود، ولی ارتباط معنی داری را بین تنوع ژنتیکی و منشا جغرافیایی نشان نداد.