تحقیقات مرتع و بیابان ایران
سال:1390 | دوره:18 | شماره:4 (پیاپی 45) |تعداد مقالات:18

در این تحقیق، مقاومت گونه Seidlitzia rosmarinus در مراحل جوانه زنی و رشد اولیه نسبت به دو نمک NaCl و Na2SO4 در غلظتهای صفر (شاهد)، 100، 200، 300، 400 و 500 میلی مولار در سه تکرار بر اساس طرح کاملا تصادفی مطالعه شد. صفات مطالعه شده شامل درصد، سرعت و شاخص جوانه زنی، طول ساقه چه، گیاهچه و ریشه چه و شاخص بنیه بذر می باشد. برای تجزیه و تحلیل تاثیر هر یک از دو نمک NaCl و Na2SO4 از تجزیه واریانس یکطرفه و آزمون مقایسه میانگین دانکن استفاده گردید. برای بررسی چگونگی تاثیر غلظتهای یکسان هر یک از دو نمک NaCl و Na2SO4 بر روی صفات مطالعه شده از آزمون جفتی وابسته در نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که افزایش میزان شوری در هر دو نمک NaCl و Na2SO4 سبب کاهش معنی دار در صفات مذکور می شود. گونه S. rosmarinus در صفات طول ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه در تیمارهای یکسان در هر یک از دو نمک NaCl و Na2SO4 دارای اختلاف معنی دار بوده، ولی در صفات درصد، سرعت و شاخص جوانه زنی و شاخص بنیه بذر در تیمارهای یکسان در دو نمک، دارای اختلاف معنی داری نمی باشد. نتایج نشان می دهد که S. rosmarinus نسبت به Na2SO4 حساس تر از NaCl بوده و می توان S. rosmarinus را هالوفیت کلرورپسند دانست.

در این مطالعه الگوی مکانی درختچه ها بر روی نوع الگو در دو قسمت تخریبی و حفاظتی پارک ملی گلستان توسط روش فاصله ای مربع T بررسی شد. طبق نتایج بدست آمده در تیپ بیشه، درختچه ها به صورت کپه ای- یکنواخت و کپه ای- تصادفی هستند. در قسمت حفاظتی به دلیل عدم چرای دام، گونه های متعددی از درختچه ها ظاهر شده و پوشش گیاهی (گندمیان و پهن برگان علفی) زیراشکوب درختچه ها، سطح بیشتری از خاک منطقه را پوشش داده و غنا و تنوع بیشتری به الگوی حاکم بر منطقه داده است. در حالی که در قسمت تخریبی، گونه غالب Ephedra distachya می باشد. از این رو، گندمیان و پهن برگان علفی سهم کمتری را در منطقه به خود اختصاص داده اند؛ و خاک لخت و سنگریزه ها نمایان شده اند. در نتیجه منطقه از غنا و تنوع کمتری برخوردار می باشد.

تنش شوری از عوامل موثر در جلوگیری از جوانه زنی و استقرار گیاهچه محسوب می گردد. نمک ها در روند جوانه زنی با محدود کردن مقدار آب در دسترس (اثر اسمزی) و یا به سبب صدمات ناشی از ورود یون ها، در روند متابولیسم (اثر یونی) موثر می باشند. به منظور بررسی اثر تنش یونی و اسمزی ناشی از وجود نمک در محیط بذر دو گونه Agropyron cristatum و Agropyron elongatum از محلول های ایزواسمزی کلرید سدیم (NaCl) و پلی اتیلن گلایکول 6000 (PEG 6000) در سطوح تنش اسمزی صفر، 4 و 8 بار برای القاء اثر یونی و اسمزی استفاده شد. آزمایش فاکتوریل (2×2×3) در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و 50 بذر در هر تکرار انجام شد. درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و شاخص بنیه بین دو گونه Agropyron با افزایش سطح اسمزی تنش، روند کاهشی معنی داری را نشان دادند. به طوری که تنها طول ریشه چه بین سطوح تنش صفر و 4 بار تفاوت معنی داری نشان نداد. محلول های ایزواسمزی NaCl و PEG 6000 در گونه A. cristatum تفاوت معنی داری نشان نداد، ولی در گونه A. elongatum بین این دو محلول تفاوت معنی داری (P<0.05) مشاهده شد. این مطالعه نشان داد PEG 6000 به عنوان القاگر عامل اسمزی شوری، اثر بازدارندگی بیشتری نسبت به محلول NaCl به عنوان عامل یونی داشت. هر چند، با افزایش سطح تنش از شدت متوسط به زیاد، بر میزان سمیت یونی اضافه شد. این بررسی نشان داد که گونه A. elongatum به لحاظ مقاومت به شوری از گونه A. cristatum مقاومتر است.

در این تحقیق تغییرات برخی شاخصهای فیزیولوژیکی گونه مرتعی Kochia prostrata که بومی ایران و دارای ارزش غذایی بالایی برای دامهاست، در هنگام مواجهه با تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای این گیاه در اتاق رشد و در دمای 25±2 درجه سانتی گراد و تناوب نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی کشت شدند. برای انجام تحقیق تیمارهای 0، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار NaCl اعمال گردید. طرح مورد استفاده در این آزمایش طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار بود. برای جلوگیری از شوک اسمزی، تیمارها به تدریج اعمال گردیدند، بعد از گذشت 21 روز از زمان اعمال آخرین تیمار شوری، گیاهان برداشت شدند و شاخصهای پرولین، گلایسین بتائین، قندهای محلول، پتانسیل آبی و محتوای نسبی آب مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد با افزایش غلظت شوری تا 200 میلی مولار NaCl غلظت پرولین، گلایسین بتائین و قندهای محلول افزایش یافت. البته این گیاه با سنتز ترکیبهای سازگار نظیر پرولین و قندهای محلول به عنوان ساز و کارهای مقاومت به شوری جهت تنظیم اسمزی و سازش با محیط های شور استفاده می نماید. همچنین بالا بودن محتوای نسبی آب برگ (RWC) تا 150 میلی مولار و کاهش قابل ملاحظه پتانسیل آبی موجب افزایش کارایی مصرف آب می شود و در نتیجه گیاه آب کمتری از طریق تبخیر و تعرق از برگ های خود خارج می کند و پتانسیل آبی نشان دهنده حفظ و نگهداری آماس و در نتیجه افزایش رشد و تولید در سطوح شوری تا 150 میلی مولار نمک بود.

برای شناسایی مناطق تخریب یافته و معرفی یک پیوسفر، توزیع و پراکنش گونه های گیاهی در اطراف یک آبشخور مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور در 113 پلات درصد تاج پوشش و تراکم گونه ها برآورد گردید. برای شناسایی الگوهای پراکنش ترکیب گیاهی بر روی داده های تاج پوشش و تراکم گونه ها آنالیز خوشه بندی انجام شد و سه گروه متمایز از نظر ترکیب گیاهی بدست آمد. آنالیز تجزیه واریانس تمایز گروه های بدست آمده را نشان داد (p<0.01). با آنالیز DCA نیز ارتباط گروه های بدست آمده، با هر یک از گونه های گیاهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج موید یک پیوسفر تا شعاع 300 متری از آبشخور می باشد. به طوری که ترکیب گیاهی در اثر چرای دام بشدت تغییر کرده بود و گونه های فورب یکساله و چندساله غیرخوشخوراک، جایگزین گونه های دائمی و خوشخوراک شده بودند. اما با فاصله از آبشخور گونه های چندساله و خوشخوراک در ترکیب گیاهی افزایش پیدا کرده بودند. بنابراین مطالعه ارتباط بین نسبت های ترکیب گیاهی (بدست آمده با تیپ های کارکردی) و شدت چرا نیز نشان داد که علاوه بر روشهای کمی روشهای کیفی نیز همچون ترکیب گیاهی و تیپ های کارکردی گیاهان می توانند یک روش مناسب برای تعیین وضعیت اکوسیستم در بوته زارها باشند.

تنش های محیطی به ویژه تنش خشکی از مهمترین عوامل کاهش و اختلال در مراحل مختلف رشد و نمو گیاهی بخصوص جوانه زنی در مناطق خشک و نیمه خشک ایران است. بدین منظور آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط آزمایشگاه به اجرا در آمد. در این آزمایش از سه گونه مرتعی از جنس Bromus ((Br.tomentellus, Br.inermis, Br.persicus و چهار تیمار خشکی (آب مقطر، 3-، 6- و 9- بار) استفاده گردید. در این آزمایش، درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، طول گیاهچه، نسبت طول ریشه چه به طول ساقه چه، وزن خشک گیاهچه، وزن تر گیاهچه، نسبت وزن خشک به وزن تر گیاهچه، سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه بذر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی تمامی صفات به طور قابل توجهی کاهش یافتند. این کاهش در تمامی صفات مورد ارزیابی در تغییر پتانسیل از 3- به 6- بار حداکثر بود. به طور کلی در میان گونه های مورد آزمایش، گونه Br.tomentellus در پتانسیل های مورد مطالعه جوانه زنی مناسبی را نشان داد و از این نظر بر سایر گونه ها برتری معنی داری داشت. از عامل های مورد ارزیابی، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر بیشترین واکنش را به تغییر پتانسیل آب نشان دادند. البته در بین سطوح تنش خشکی، پتانسیل های 6- و 9- بار بهترین سطوح جهت ارزیابی مقاومت به خشکی بودند.

این تحقیق به منظور بررسی اثر تیمارهای مختلف شکست خواب بذر بر جوانه زنی گیاه کور (Capparis spinosa L.) در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. تیمارهای شکست خواب بذر شامل کاربرد جیبرلیک اسید با غلظت های 500 و 1000 پی پی ام، نیترات پتاسیم (0.3 درصد)، آبشویی (قرار دادن بذر در آب جاری) به مدت 12 ساعت، خراش دهی بذر با اسید سولفوریک 90 درصد به مدت 20 دقیقه، تلفیق آبشویی بذرها به مدت 12 ساعت به همراه کاربرد جیبرلیک اسید 500 و 1000 پی پی ام، تلفیق آبشویی بذرها به مدت 12 ساعت به همراه کاربرد نیترات پتاسیم، تلفیق خراش دهی بذرها با اسید سولفوریک به همراه کاربرد جیبرلیک اسید با غلظت های 500 و 1000 پی پی ام و شاهد (آب مقطر) بود. نتایج نشان داد که بین تیمارهای شکست خواب بذر اختلاف معنی داری در سطح آماری یک درصد وجود دارد. به طوری که بالاترین درصد جوانه زنی در تیمار آبشویی بذرها به همراه اسید جیبرلیک 1000 پی پی ام (98 درصد) و آبشویی بذرها به همراه اسید جیبرلیک 500 پی پی ام (75 درصد) مشاهده شد. نتایج نشان داد که آبشویی بذرهای کور سبب کاهش تشکیل موسیلاژ در اطراف بذر و افزایش جوانه زنی بذرها شد و کاربرد اسید جیبرلیک یا نیترات پتاسیم به تنهایی وقتی می تواند سودمند باشد که غلظت موسیلاژ موجود در پوسته بذر به وسیله آبشویی به حداقل برسد.

کوشیا (Kochia scoparia L. Schard) گیاهی یکساله، شورزیست، مقاوم به شرایط خشکی بوده که قابلیت آبیاری با منبع آب شور را دارد و از جنبه تولید علوفه، منبع ارزشمندی در اکوسیستم های تحت تنش خشکی و شوری می باشد. به منظور ارزیابی رفتار جوانه زنی بذر کوشیا (Kochia scoparia L. Schard) مطالعه ای تحت دماها و سطوح مختلف پتانسیل آب در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل نه سطح خشکی (0.25-، 0.5-، 0.75-، 1-، 1.25-، 1.5-، 1.75- و 2- مگاپاسکال) و نیز تیمار بدون اعمال تنش (شاهد) و هشت سطح دمایی شامل (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی گراد) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح مختلف خشکی و دما بر درصد، سرعت، میانگین زمان جوانه زنی و شاخص جوانه زنی تاثیر معنی داری (P<0.01) دارد و اثر متقابل خشکی و دما نیز بر صفات مذکور معنی دار شد. بالاترین درصد جوانه زنی در دمای 20 تا 25 درجه سانتی گراد و در چهار سطح اول پتانسیل آب رخ داد که اختلاف معنی داری را با یکدیگر نشان ندادند. همچنین بالاترین سرعت جوانه زنی در دمای 25 درجه سانتی گراد و در تیمار شاهد مشاهده شد. با کاهش پتانسیل آب سرعت جوانه زنی در تمامی تیمارهای دمایی کاهش یافت. به علاوه کاهش پتانسیل آب افزایش میانگین زمان جوانه زنی را به دنبال داشت. به طوری که کمترین میانگین زمان جوانه زنی در تیمار شاهد در دمای 25 درجه سانتی گراد مشاهده شد که معادل 1.07 روز بود. همچنین بالاترین شاخص جوانه زنی در دمای 25 درجه سانتی گراد و در تیمار شاهد مشاهده شد. به طور کلی بذرهای کوشیا در محدوده دمایی وسیعی از درجه حرارت و پتانسیل آب قادر به جوانه زنی هستند.

ارزیابی تولید علوفه یکی از مسائل مهم در تعیین ظرفیت چرای مراتع محسوب می شود. شکی نیست که تمامی علوفه تولید شده در مراتع به طور یکسان قابل دسترس نمی باشد و عوامل مختلفی میزان در دسترس بودن علوفه را تحت تاثیر قرار داده و آن را محدود می نمایند. در این تحقیق، عوامل تاثیرگذار بر دسترسی به علوفه مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی منابع متعدد، فاکتورهایی مانند فاصله از منابع آبی، تراکم گیاهان بوته ای و درختچه ای، شیب و کاربری اراضی از عمده ترین عوامل کاهش دهنده دسترسی به منابع علوفه ای تشخیص داده شد. تولید با استفاده از روش قطع و توزین و تراکم با استفاده از روش فاصله ای اندازه گیری گردید. به منظور بالا بردن دقت داده های حاصل از 18 شاخص گیاهی و نسبت باندی مختلف استفاده شد تا بهترین شاخص تعیین گردد. در ابتدا تولید به عنوان متغیر مستقل (X) و شاخصهای گیاهی به عنوان متغیر وابسته (Y) وارد نرم افزار آماری SPSS گردیدند. سپس نقشه تولید بر اساس برازش بهترین مدل رگرسیونی ایجاد گردید. آنگاه با تعدیل همه عوامل محدودکننده در تولید بر اساس جدولهای مربوطه، نقشه تولید قابل دسترس ایجاد گردید. نتایج آماری نشان داد که تولید با در نظر گرفتن شیب، تراکم گیاهان بوته ای و درختچه ای و همچنین تولید با در نظرگرفتن کلیه عوامل محدودکننده قابلیت دسترسی، با تولید در حالت معمولی تفاوت معنی داری (p<0.05) را داشته اند، اما فاصله از منابع آبی‏ و دیگر کاربری‏ اراضی‏ تفاوت‏ معنی‏ داری‏ را با روش معمول اندازه گیری تولید (حالتی که هیچ یک از عوامل موثر در نظر گرفته نشود) نشان ندادند.

به منظور بررسی واکنش بذرهای بسیار سخت گونه دائمی کهورک از خانواده لگوم ها در مرحله جوانه زدن و رشد گیاهچه، آزمایشی به صورت فاکتوریل (ABC) در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در شرایط شوری اجرا گردید. هورمون سالسیلیک اسید در سه سطح (صفر، 0.3 و 0.6 میلی مولار) و نمک طعام (NaCl) در چهار سطح (صفر، 5، 10 و 15 دسی زیمنس بر متر) بر جوانه زنی بذرهای کهورک در شرایط تیمار خراش دهی (کشت غلاف سالم و سخت حاوی بذرهای کهورک، کشت بذرهای سالم و سخت بدون غلاف کهورک و کشت بذرهای سالم خراش داده شده کهورک با تیغه استاندارد خراش بذر) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شوری تاثیر معنی داری بر میزان جوانه زنی نداشت و این نشان از تحمل بالای این گیاه نسبت به مقادیر بالاتر نمک است. البته در شرایط کشت غلاف و بذر بدون خراش جوانه زنی مشاهده نشد. بیشترین میزان خصوصیات کیفی نظیر محتوی پرولین، پروتئین و کربوهیدرات در تیمار اسید 0.3 میلی مولار، شوری 10 دسی زیمنس و شکستن غلاف و خراش بذرهای داخل آن حاصل شد. بطور کلی این تحقیق نشان داد که گیاهچه کهورک برای حصول درصد جوانه زنی بالا نیازمند حذف مانع فیزیکی و ترکیبات بازدارنده موجود در غلاف و پوسته می باشد؛ از طرفی تحمل به شوری این گیاه تا شوری 15 (ds/m-1) به اثبات رسیده است که می تواند به عنوان یکی از مهمترین گونه های لگومی تثبیت کننده نیتروژن در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی جهت رفع بیابان زایی در نظر گرفته شود.

فعالیت های مدیریتی از قبیل قرق و احداث هلالی آبگیر تاثیر زیادی بر شاخصهای سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مراتع می گذارد. برای بهره برداری مستمر و پایدار از مرتع، این تغییرات باید شناخته و مدیریت شوند. شاخصهای سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع به محققان کمک می کنند که در مورد اثرهای فعالیت های مدیریتی اعمال شده، قضاوت نمایند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر فعالیتهای اصلاحی قرق و احداث هلالی آبگیر بر شاخصهای سطحی خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع می باشد. بدین منظور سه منطقه قرق رهاشده، قرق و قرق به همراه احداث هلالی آبگیر در مراتع سرچاه عماری بیرجند انتخاب و تاثیر هر یک از فعالیت های مدیریتی مذکور بر شاخصهای سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع با استقاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز (LFA) مورد بررسی قرار گرفت. در این روش برای تعیین 3 ویژگی عملکردی مرتع شامل پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی از 11 شاخص سطح خاک استفاده می شود. این شاخصها عبارتند از: پوشش سطح زمین، لاشبرگ، پوشش قابل تبدیل به هوموس، پوشش کریپتوگام، شکنندگی لایه سطحی خاک، مواد فرسایش یافته، شکلهای فرسایش، میکروتوپوگرافی، طبیعت سطح خاک، آزمایش پایداری در مقابل رطوبت و بافت خاک. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS 16.0 و با استفاده از آزمون غیرپارامتری کروسکال والیس و آزمون چنددامنه ای دانکن انجام گردید. نتایج نشان داد که در اثر فعالیت های مدیریتی اعمال شده شاخصها و ویژگیهای عملکردی مرتع تغییر یافته اند. به طوری که بین تمامی 11 شاخص سطح خاک بجز شکلهای فرسایش و پوشش کریپتوگام اختلاف معنی داری در سه منطقه مورد مطالعه وجود دارد (P<0.05). بدین ترتیب بین سه شاخص عملکردی مرتع در سه منطقه مذکور نیز اختلاف معنی داری وجود دارد. بنابراین نتایج حکایت از این دارد که عملیات اصلاحی قرق و احداث هلالی آبگیر باعث بهبود ویژگیهای عملکردی مرتع می شود.

در این تحقیق سه روش 1) قطع و توزین، 2) نمونه گیری مضاعف و 3) مقایسه ای در دو تیپ علفزار Festuca ovina)) و یک تیپ بوته زار (Onobrychis cornuta/Astragalus verus) واقع در مراتع ییلاقی سرعلی آباد گلستان مورد مقایسه قرار گرفت. در هر تیپ80 پلات یک مترمربعی قطع و توزین گردید. در روش نمونه گیری مضاعف تعداد پلات های برآورد و قطع شده 16 عدد بود. در روش مقایسه ای از پلات استاندارد (مرجع) استفاده شد، به طوری که بیشترین تولید مربوط به پلات استاندارد پنج و کمترین آن مربوط به پلات استاندارد یک بود. بین پلات های برآورد و قطع شده در نمونه گیری مضاعف و همچنین بین امتیازات پلات های استاندارد و وزن های آنها در روش مقایسه ای همبستگی قوی وجود داشت و به همین دلیل با استفاده از معادلات رگرسیون، برآوردها و رتبه های مربوط به پلات ها تصحیح شد. اختلافات بین سه روش فوق از نظر آماری معنی دار نبودند ولی از نظر زمان صرف شده، روش نمونه گیری مضاعف به دو روش دیگر برتری داشت. با توجه به کاربرد وسیع روش مضاعف در علفزارها و بوته زارها و همچنین بالا بودن دقت و صحت برآورد این روش جهت مراتع مورد مطالعه توصیه می شود.

تعیین کیفیت علوفه گونه های موجود در مراتع یکی از مهمترین عواملی است که جهت محاسبه ظرفیت چرایی و مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروری می باشد. گونه های مرتعی در مکان و زمان های مختلف کیفیت علوفه متفاوتی دارند. در این تحقیق از دو گونه شورپسند Salsola arbuscula و Salsola richteri در سه مرحله فنولوژیکی رشد اندام های روینده، زمان گلدهی و بذردهی، با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات پشته عباس سبزوار نمونه برداری شد و در آزمایشگاه فاکتورهای کیفی، درصد دیواره سلولی عاری از همی سلولز، درصد پروتئین خام، انرژی متابولیسمی، درصد فیبر خام و درصد هضم پذیری ماده خشک و همچنین هیدرات های کربن محلول اندازه گیری شد. از تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه جهت مقایسه های کلی استفاده گردید و مقایسه میانگین ها بوسیله آزمون چنددامنه ای دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که کیفیت علوفه هر دو گونه در مرحله رشد اندام های روینده بیشتر از مراحل دیگر بود. از لحاظ آماری بین مراحل مختلف رشد و بین گونه ها برای فاکتورهای کیفیت علوفه، تفاوت معنی دار در سطح 95 درصد وجود داشت. به طوری که در هر سه مرحله فنولوژیکی، کیفیت علوفه گونه Salsola richteri همواره بهتر از گونه Salsola arbuscula بود. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان ابتدای گلدهی را مناسب ترین زمان چرا در نظر گرفت. زیرا در این زمان گیاهان از نظر کیفیت علوفه و هیدرات های کربن محلول در حد مطلوبی قرار دارند و در اثر چرا خسارت کمتری به آنها وارد می شود.

چرای بیش از حد ظرفیت می تواند موجب تغییراتی در پوشش گیاهی مراتع گردد. در این تحقیق از تنوع، غنا و برخی گروه ها و خصوصیات کارکردی به عنوان گزینه ای برای ارزیابی پاسخ پوشش گیاهی به شدتهای مختلف چرای دام استفاده شد. مطالعه در منطقه ماهور ممسنی در استان فارس در سه شدت چرا (قرق بلندمدت (مرجع)، کلید و بحرانی) انجام شد. نمونه گیری پوشش گیاهی به صورت تصادفی- منظم با ثبت درصد تاج پوشش گونه های گیاهی انجام گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که افزایش شدت چرای دام موجب کاهش معنی دار شاخص های تنوع و غنای گونه ای گردید. همچنین درصد تاج پوشش تیره های گندمیان، پروانه آساها، پامچالیان، چتریان و علف گربه به طور معنی داری پاسخ منفی به شدت چرای نشان داده و در مقابل پاسخ مثبت به شدت چرای دام در تیره های شب بو، نعناعیان، بارهنگ و پنیرکیان مشاهده گردید. علاوه بر این، برخی گروه های کارکردی نظیر یک ساله ها، تروفیت ها و گندمیان به طور معنی داری از منطقه مرجع به بحرانی کاهش پیدا کردند. از یافته های دیگر این تحقیق می توان به کاهش معنی دار گیاهان کم شونده و افزایش گیاهان زیاد شونده از منطقه مرجع به منطقه بحرانی اشاره کرد. گیاهانی که در بانک بذر خاک حضور داشتند به طور معنی داری نسبت به گیاهانی که در بانک بذر حضور نداشتند درصد تاج پوشش خود را در منطقه مرجع افزایش دادند. بنابراین با توجه به آسیب دیدن برخی شاخص های پوشش گیاهی در اثر چرای دام، اصلاح روشهای بهره برداری و مدیریت مراتع منطقه به منظور احیاء پوشش گیاهی توصیه می گردد.