مجله گیاه شناسی ایران (The Iranian Journal of Botany)
سال:1387 | دوره:14 | شماره:1 (پیاپی 27) |تعداد مقالات:12

در میان نمونه های جمع آوری شده جنس بید از نقاط مختلف و بر اساس نامگذاری نمونه های ناشناخته، دو گونه جدید به نامهای Salix baladehensis Maassoumi, Moeeni & Rahiminejad و S. issatissensis Maassoumi, Moeeni & Rahiminejad شرح داده می شوند. همچنین دو گونه S. denticulata Andersson و S. fedtschenkoi Goerz برای اولین بار از ایران معرفی می گردند.

در طی مطالعات انجام شده و جمع آوری گیاهان از کوه سیاهلان در منطقه الموت قزوین قریب به 350 گونه گیاهی جمع آوری و شناسایی گردید، از میان آنها یک گونه از جنس Lathyrus L. برای جهان گیاهشناسی و ایران جدید است که شرح داده می شود و تصویری از آن نیز ارایه می گردد. این گونه با داشتن دو زایده لبه مانند در بالای ناخنک درفش به خوبی تمیز داده می شود.

طی مطالعه فلور زیر تیره Paronychioideae از تیره میخک و شناسایی نمونه های مربوط به جنس Paronychia در هرباریوم موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، Paronychia lordeganica به عنوان گونه جدیدی برای دنیا از منطقه لردگان چهارمحال بختیاری معرفی می شود. این گونه با گونه های نزدیک خود، P. caespitosa در ایران و P. boissieri, P. mesopotamica از سایر کشورها مقایسه می شود.

گونه جدید Aeluropus peterganicus بعنوان گونه جدید از خراسان معرفی می گردد. این گونه با پوشش کرکی متراکم در کل اندامهای رویشی و گل آذین سنبله منشعب و فشرده، برگهای سفت و خشن و کوتاه تر از گونه نزدیک خود A. macrostachys جدا می گردد.

گونه جدید Linaria boushehrensis (Scrophulariaceae) از ایران معرفی و شرح داده می شود. این گونه متعلق به بخش Diffusae است و با گونه نزدیک خود Linaria albifrons مقایسه می شود. گونه جدید با گونه مذکور در داشتن برگه های بلندتر، جام گل بلندتر، مهمیز بلندتر و همچنسن کپسول کوچک تر و داشتن الگوی متفاوت سلولهای سطحی دانه و کپسول تفاوت دارد.

در این مطالعه 14 گونه از جنس Glaucium Mill. مورد مطالعه و بررسی مورفولوژیکی و میکرومورفولوژیکی قرار گرفت. کلیه این گونه ها مورد مطالعه بیومتری قرار گرفتند و تعداد بیست و هشت صفت کیفی و سی و هفت صفت کمی مورد سنجش قرار گرفت. آنالیز فنتیکی با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد و فنوگرام گونه ها تهیه گردید. همچنین آنالیز P.C.A انجام گرفت و متغیرترین صفات مشخص شدند. در نهایت دانه و گرده های این گونه ها مورد بررسی با میکروسکوپ الکترونی S.E.M قرار گرفت و جدول صفات جداگانه ای برای آنها تشکیل شد، سپس آنالیز فنتیکی و تهیه فنوگرام بر اساس صفات مورفولوژی دانه و گرده گونه ها انجام شد و نتایج زیر به دست آمد:1. جداشدن آرایه G. leiocarpum Bioss. به عنوان یک گونه مستقل و جدا از گونه G. oxylobum Bioss. & Buhse بر خلاف آنچه که در فلورا ایرانیکا آمده است.2. مترادف قرار دادن G. oxylobum subsp. Rechingeri Mory با زیر گونه تیپ.3. مترادف قرار دادن G. haussknechtii Bornm. & Fedde. با G. grandiflorum Boiss. & Huet.4. معرفی گونه جدید به دنیا با نام علمی G. golestanicum Gran & Sharifnia.5. تهیه جدول خصوصیات گرده و دانه کلیه آرایه ها.

مشاهدات کروموزومی برای 34 گونه متعلق به 21 خانواده از گیاهان گلدار ارایه شده است. شمارش کروموزومی برای 5 گونه شامل Papver fugax (Papaveraceae) n=7، Ceratocephala testiculatus (Ranunculaceae) n=14، Ziziphus spina-christi (Rhamnaceae) 2n=96، Rubia florida (Rubiaceae) n=22 و Daphne angustifolia (Thymeleaceae) n=9 برای نخستین بار ارایه شده است. همچنین گزارش کروموزومی 15 گونه برای فلور ایران جدید می باشد.

اعداد کروموزومی برای 15 گونه جنس Plantago از ایران بررسی شده است. اعداد کروموزومی برای سه گونه P. loeflingii (2n=24) و P. stocksii (2n=10) برای اولین بار و برای گونه P. albicans (2n=10, 8) و دو زیر گونه P. coronopus subsp. commutata (2n=10) و P. coronopus subsp. coronopus (2n=20) جدید می باشد. سطح دیپلوییدی کروموزومی گونه های مطالعه شده از (2n=8) تا (2n=24) متغیر می باشد. نتایج بدست آمده با گزارشات قبلی مقایسه شده است.

28 گونه از جنس درمنه (Artemisia L.) بمنظور شناسایی مهمترین ویژگی های تشریحی این جنس و امکان کاربرد تاکسونومیکی آنها، مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مقطع برش عرضی برگ، سه گروه قابل تشخیص می باشند که از نظر شکل رگبرگ میانی، موقعیت آن نسبت به پهنک، طول پهنک و تعداد دستجات آوندی در هر نیمه پهنک، متفاوت می باشند. این تفاوتها منطبق با صفات ریخت شناسی بوده و گونه های نم پسند و خشکی پسند را بخوبی نشان می دهند. طبق صفات تشریحی، برخی گونه ها در کمپلکسهایی قرار می گیرند که از نظر ریخت شناسی نیز به هم نزدیک هستند. گونه های کمپلکسهای A. aucheri، A. sieberi، و A. kopetdaghensis، دارای صفات مشترکی هستند که ارتباط نزدیک بین آنها را تایید می کند.

حدود 600 کیلومتر از خطوط ساحلی ایران در ناحیه جنوب شرقی همجوار با آبهای دریایی خلیج عمان می باشد. در این تحقیق که از سال 1378 به مدت 3 سال به اجرا در آمده است جلبکهای دریایی نواحی جزر و مدی منطقه چهابهار در مختصات جغرافیایی (25o 10’ و 25o 21’ شمالی و 59o 52′ و (61o 31′ جمع آوری و شناسایی گردیده اند. نمونه های جلبکی از 8 ایستگاه شامل مناطق ساحلی گواتر، بریس، رمین، کچو، چابهار، پزم، جود و تنگ جمع آوری و آماده سازی و شناسایی آنها انجام شد. از مجموع گونه های شناسایی شده 74 گونه جلبک قرمز متعلق به 19 خانواده جلبکی در این گزارش فهرست گردیده است. خانواده Rhodomelaceae دارای بیشترین تعداد جنس ها و جنس Gracilaria دارای بیشترین تنوع گونه ای در مناطق مورد مطالعه می باشند. 19 گونه از این مجموعه گزارش جدید برای فلور جلبکی ایران و 45 گونه گزارش جدید هستند که به فهرست جلبکهای ناحیه خلیج فارس در کاتالوگ جلبکهای اقیانوس هند افزوده می شود. نمونه های هربایومی در هرباریوم مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان نگهداری می شود.

به منظور ارزیابی تنوع فنوتیپی تعداد 40 اکسشن گل محمدی (Rosa damascena) در یک طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور مورد ارزیابی قرار گرفت. صفات مختلفی شامل وزن گل، قطر گل، طول نهنج، تعداد گلبرگ، تعداد پرچم، سطح برگ، وزن خشک برگ و تراکم خار در سالهای زراعی 1384 و 1385 مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده همبستگی عملکرد گل با تعداد گلبرگ مثبت و با صفات طول نهنج، سطح برگ، وزن خشک برگ، و تراکم خار منفی بود. وراثت پذیری بالای وزن گل، تعداد گلبرگ و پرچم و تراکم خار نیز گزینش بر اساس این صفات را امکان پذیر می نماید. همچنین نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای و تجزیه به مولفه های اصلی ارتباطی را میان تنوع ژنتیکی و مبدا جغرافیایی نشان ندادند، که نشان دهنده تبادل ژرم پلاسم گل محمدی بین مناطق مختلف کشور می باشد.