نشریه جراحی ایران
سال:1389 | دوره:18 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

همچنان که جوامع پزشکی و جلسات عمومی گسترش می یابند، جراحان قویا و مکررا به انجام مسافرت برای ارایه سخنرانی، شرکت در کنفرانس های علمی و مجامع یا ملاقات با سایر پزشکان برای بررسی دقیق مسایل ویژه می شوند، درحالی که این امر مستلزم سفر هوایی، گذشتن از مناطقی با زمان، اقلیم و آب و هوای متفاوت، خوردن غذاهای متفاوت، خوابیدن در مکان ها و شرایط ناآشنا و ملاقات با افراد جدید فراوان می باشد و در مقابل حاصل این همه چیزی جز خستگی مفرط نخواهد بود.

کشف انتی بیوتیک ها یکی از سه پیشرفت مهم در حوزه جراحی در 150 سال گذشته است. از طرف دیگر، انتی بیوتیک ها یکی از رایج ترین داروها در جراحی هستند. بنابراین جراحان باید خود را با دانش این حوزه و تغییرات ان به روز نگه دارند. چون انتی بیوتیک ها به طور روزمره بکار می روند، عفونت ها بسیار پیچیده تر و شدیدتر شده اند و این به علت ایجاد مقاومت در باکتری ها است. ناپدید شدن باکتری های غیرمقاوم منجر به پیدایش زهراگین ترین نوع انها شده است و این می تواند منجر به ناتوانی اعضا، شوک و گاهی وضعیت های برگشت ناپذیر شود.انجام اعمال جراحی در سالمندان که اغلب دچار بیماری های همراه و زمینه ای هستند، انها را برای عفونت مستعدتر می سازد. کاربرد مش ها و ایمپلنت ها و داروهای کاهنده ایمنی که به خصوص در پیوند اعضا متداول است، بیمار را بیش از پیش در معرض انواع عفونت های باکتریال قرار می دهد، لذا بایستی تشخیص به موقع و درمان حساب شده متناسب باهر مورد انتخاب شود. مع الوصف عفونت دومین علت مرگ، پس از حوادث قلبی در جراحی است.

زمینه و هدف: ایسکمی و نکروز فلپ های مختلف از جمله فلپ های راندوم همیشه از مشکلات جراحی ترمیمی بوده است. داروها و روش های مختلفی جهت جلوگیری از ایسکمی یا معکوس کردن روند ایسکمی روی فلپ ازمایش شده اند. هدف این پ‍ژوهش بررسی اثر کلگزان، پلاویکس و ترکیب انها در افزایش بقا فلپ پوستی راندوم در موش می باشد.مواد و روش ها: تعداد 40 موش مذکر از یک نژاد بصورت تصادفی به 4 گروه مساوی تقسیم شدند. در تمامی موش ها جراحی فلپ به روش ذیل انجام شد: تحت بیهوشی فلپ پوستی خلفی راندوم برپایه دیستال مطابق روش تغییر یافته مک فارلین قرار گرفتند. در گروه اول به غیر از داروهای بیهوشی و انتی بیوتیک پروفیلاکسی، داروی دیگری استفاده نشد. در گروه دوم بعد از انجام عمل فوق امپول کلگزان به صورت زیرجلدی و با دوز 3.2 mg/kg به صورت تک دوز داده شد. در گروه سوم بعد از انجام عمل جراحی فلپ، قرص پلاویکس به حالت محلول در N/S و با دوز25 mg/kg  به صورت خوراکی و از طریق لوله دهانی معدی داده شد و این کار به صورت روزانه تا 7 روز متوالی ادامه یافت. در گروه چهارم نیز امپول کلگزان مثل گروه دوم و قرص پلاویکس مثل گروه سوم داده شد. بعد از سپری شدن 7 روز تمام موش ها با روش بی درد کشته شده و پس از عکسبرداری دی‍جیتال، سطح کل نکروز فلپ با برنامه نرم افزاری IMAGE J با دقت 0.01 سانتیمتر مربع محاسبه گردید. از میانگین و انحراف معیار جهت توصیف داده ها و از ازمون انالیز واریانس جهت مقایسه گروه ها استفاده شد.یافته ها: مقایسه اختلاف میانگین های بین گروه های مختلف، کاهش متوسط میزان نکروز فلپ فقط در گروه پلاویکس قابل توجه و از نظر اماری معنی دار بود (P=0.012) ولی اثر کلگزان و نیز کلگزان همراه با پلاویکس بارز نبود.نتیجه گیـری: کاربرد پلاویکس در افزایش بقا فلپ پوستی راندوم موش موثر بود، ولی استفاده از کلگزان تاثیر بارزی در بقا فلپ نداشت.

زمینه و هدف: هماتوم ساب دورال مزمن خونریزی شایع در فضا داخل جمجمه ای است. تروما شایعترین علت ایجاد کننده هماتوم ساب دورال مزمن محسوب می شود. این مطالعه به منظور تعیین عوامل موثر بر عاقبت بالینی جراحی در بیماران مبتلا به هماتوم ساب دورال مزمن به روش برهول و شستشو با استفاده از درن، طراحی و اجرا شده است.مواد و روش ها: در یک مطالعه مقطعی آینده نگر، کلیه 59 بیماری که با تشخیص هماتوم ساب دورال مزمن در طی سال های 88 - 1387 در بخش جراحی مغز و اعصاب بیمارستان بعثت سنندج بستری و تحت عمل جراحی گرفتند، وارد مطالعه شدند. جمع آوری اطلاعات از طریق چک لیست و انجام مصاحبه و مراجعه به پرونده صورت گرفت. بیماران بر اساس معیارهای Odom Finney and ابتدا به چهار گروه و سپس به دو گروه با عاقبت بالینی خوب و عاقبت بالینی نامطلوب تقسیم شدند. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله ازمون های تی مستقل، مجذور کای و تست دقیق فیشر و هم چنین رگرسیون لجستیک با SPSS نسخه 17 انجام گردید.یافته ها: از مجموع 59 بیمار مورد مطالعه، 51 نفر (86.4 درصد) مذکر بودند. میانگین سنی 62.0±19.9 سال بود. عاقبت بالینی بیماران ساب دورال هماتوم مزمن با متغیرهایی چون زمان سپری شده از رخداد تروما تا جراحی، فاصله زمان بستری تا جراحی، محتویات خونی هماتوم، محل اناتومیک درن، علایم عود در سی تی اسکن و درمان عود در هماتوم پس از جراحی از نظر آماری رابطه معنی داری را نشان نداد (P>0.05) .متغرهای دموگرافیک سن (سالمندان بالای 65 سال) و جنس (مونث) واحدهای مورد مطالعه، استفاده از داروی ضد انعقادی (وارفارین)، زمان ماندن درن، نوع عارضه و وجود عارضه داخلی یا جراحی بعد از عمل، مقیاس اغمای گلاسکو موقع بستری و موقع ترخیص و یک ماه پس از ترخیص و نیز نوع بیماری زمینه ای و عامل خطر با عاقبت بالینی این بیماران پس از جراحی رابطه معناداری داشت (P<0.05). با اینحال در معادله آنالیز رگرسیون لجستیک تنها متغیرهای سن بالا(Adjusted OR, 4.2, 95% CI, 2.5 – 6.4)  و جنس مونث (AOR; 7.2, 95% CI, 2.5 - 6.4) رابطه معنادار خود را با عاقبت بالینی نامطلوب جراحی در بیماران مبتلا به هماتوم ساب دورال مزمن حفظ نموده بودند.نتیجه گیـری: جنسیت مونث و سن بالا بر عاقبت بالینی جراحی در بیماران مبتلا به هماتوم ساب دورال مزمن اثر منفی دارند.

زمینه و هدف: جهت انجام مراقبت مطلـوب در بیمـارانی که تحت عمل جراحی لاپاراسکوپیک کله سیستکتومی قـرار می گیرند، کنتـرل درد یک اصل است که به روش های مختلـف انجـام می شود. استفاده از مسکـن های ضدالتهـابی غیـراستروییدی می تواند یک جایگـزین مناسب مخدرها باشد که علاوه بر خواص ضد درد عوارض مخـدرها را نیز ندارد. سلکوکسیب یک مهارکننده اختصاصی 2 COX - است که در ایران تولید می شـود و منعی در جراحی ها ندارد. هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر این دارو در کاهش درد در بیماران پس از عمل لاپاراسکوپیک کله سیستکتومی است.مواد و روش ها: این مطالعه یک کارازمایی بالینی تصادفی (Randomized Clinical Trial) بوده که بر روی بیمارانی که در بیمارستان دکتر شریعتی از شهریور 1386 تا فروردین 1387 تحت عمل کله سیستکتومی لاپاروسکوپیک قرار گرفته اند، انجام شده است. 75 بیمار به شکل تصادفی به دو گروه سلکوکسیب و پلاسبو تقسیم شدند. بیماران در گروه درمان 200 میلی گرم سلکوکسیب یک ساعت قبل از عمل و پس از عمل 200 میلی گـرم هر 12 ساعت به مدت 2 روز دریافت کردند و در گـروه شاهد پلاسبو تجویز شد. سپس میزان درد پس از عمل به وسیله آنالـوگ درد بصری (VAS) هر 6 ساعت سنجیده شد. میزان پتدین دریافتی تا زمان ترخیص، تهوع، استفراغ، زمان بازگشت صدای روده و دفع گاز و مـدفوع و مدت زمان بستـری در بیمارستان نیز بررسی شد. سپس داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 16  مورد تحلیل اماری قـرار گرفتند. متغیرهای کیفی با تسـت chi - square و متغیرهای کمی با توزیع نرمال توسطT – test ، هم چنین میانگین میزان درد در ساعات مختلف توسط تحلیل اندازه های تکراری و T- test مورد تحلیل قرار گرفتند. احتمال 95% (P<0.05) به عنوان شاخص معنی دار بودن در نظر گرفته شد.یافته ها: به طور کلی 37 بیمار در گروه درمان و 38 نفر در گروه شاهد مورد مطالعه قرار گرفتند و فرم ثبت اطلاعات پس از انجام مداخله توسط فردی که از نوع مداخله اطلاع نداشت، تکمیل گردید. طبق نتایج به دست آمده از دو گروه (دریافت سلکوکسیب قبل و بعد از عمل جراحی و عدم دریافت سلکوکسیب) از نظر سن و جنس و تشخیص قبل از جراحی تفاوتی نداشتند. بر اساس نتایج این بررسی در گروه درمان کاهش مصرف پتدین مصرفی در گروه درمان36.1±15.2  میلی گرم و در گروه شاهد 63.2±18.7 میلی گرم بود (P<0.001). همچنین میانگین نمره درد بین دو گروه اختلاف معنی دار داشت (P<0.001). این نتایج برای تهوع استفراغ بعد از عمل، مدت اقامت بیمارستانی و همچنین عملکرد روده نیز معنی دار بود.نتیجه گیری: استفاده از سلکوکسیب (مهارکننده اختصاصی COX – 2) قبل و بعد از عمل جراحی در کاهش درد و نیاز به مخدر و کاهش عوارض آن، کاهش تهوع و استفراغ و مدت اقامت بیمارستانی موثر بوده است.

زمینه و هدف: فرکتال ها عبارتند از ساختارهای هندسی پیچیده. علم فرکتال که به بررسی این ساختارها می پردازد در سال 1975 ابداع گردید و امروزه نه تنها در علوم مهندسی بلکه در علوم پزشکی نیز جایگاه ویژه ای یافته است. فرکتال ها در تشخیص بیماری های استخوانی و مدل سازی ساختار استخوان ها و تحلیل تغییرات ساختار ان ها و تحلیل ریتم و ضربان قلب و تشخیص بیماری های قلبی کاربرد دارند. به نظر می رسد هرکجا که یک بی نظمی و اغتشاش ساختاری وجود دارد، هندسه فرکتال می تواند کارایی دیاگنوستیک و پروگنوستیک خوبی داشته باشد. از آنجایی که سرطان ها نیز نوعی بی نظمی سلولی و نسجی محسوب می شوند، می توان با کمی کردن این مساله و گزارش ان در قالب عدد فرکتال ابعاد این بی نظمی را نشان داد. در این مطالعه به مقایسه ارتباط بین عدد فرکتال در بیماران مبتلا به سرطان پستان و گرید (Grade) پاتولوژیک سرطان در انها پرداختیم.مواد و روش ها: این مطالعه یک بررسی توصیفی - تحلیلی مقطعی است که بر روی 60 خانم مبتلا به سرطان پستان از نوع داکتال و با درجه پاتولوژیک 2 و 3 انجام شده است. نمونه گیری به شیوه در دسترس (Convenient) بود و از کلیه بیماران علاوه بر اسلایدهای پاتولوژی، عکس هایی جهت بررسی توسط نرم افزار مخصوص محاسبه عدد فرکتال گرفته شد که برای این منظور از روش Box - Counting و از نرم افزار MATLAB نسخه R2007a استفاده گردید. تحلیل داده های حاصل به کمک ازمون های تی مستقل، تحلیل واریانس اماری یکطرفه، آزمون دقیق فیشر و آزمون کای دو انجام شد. برای این منظور نیز از نرم افزار اماری SPSS نسخه 15 بهره گرفته شد.یافته ها: میانگیـن سنی خانم های مـورد بررسی در این مطالعه 52.48±10.83 سال بود. 38 نفر (63.3%) گـرید 2 و 22 نفر (36.7%) گـرید 3 بـودند. میانگیـن اندازه تومـور 2.8±1.48 سانتیمتـر بود. میانگین عدد فـرکتال در تمام نمـونه ها 1.95±0.03 بود. بین گرید و عـدد فـرکتال ارتـباط آماری معنـاداری وجـود داشت و میانگین عـدد فرکتال در گرید 2 بـرابر با 1.94 و در گرید 3 برابر با 1.98 بود (P<0.001).نتیجه گیری: یافته های این مطالعه حاکی از ارتباط آماری معنادار بین عدد فرکتال و گرید هیستوپاتولوژیک تومور بودند و به عبارتی با افزایش گرید هیستوپاتولوژیک سرطان پستان، عدد فرکتال نیز به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. بنابراین عدد فرتکال می تواند مفهومی کمی از گرید تومور باشد که به عنوان یکی از تعیین کننده های پیش آگاهی سرطان پستان قابل اندازه گیری باشد.

زمینه و هدف: تغییرات همودینامیکی در بیماران تحت عمل جراحی قلب باز پس از انتقال به بخش مراقبت های ویژه و در ساعات اولیه بستری بسیار شایع می باشد. شایعترین علت افت فشار خون در بخش مراقبت های ویژه بعد از اعمال جراحی کمبود حجم داخل عروقی می باشد و جبران حجم کافی و مناسب داخل عروقی بعد از جدا شدن از دستگاه گردش خون برون پیکری در جهت ثبات همودینامیکی بعد از عمل یک اصل مهم است. هدف این مطالعه مقایسه استفاده از سه محلول جایگزین حجم خون هیدروکسی اتیل استارچ 6%، ژلاتین 4% و رینگر بر وضعیت همودینامیک بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق کرونر می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه تصادفی بالینی دو سو کور، 92 بیمار که کاندید عمل جراحی کرونری بای پس با پمپ قلبی ریوی برون پیکری بودند، بطور تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. در گروه اول از محلول رینگر لاکتات، درگروه دوم ژلاتین و در گروه سوم از هیدروکسی اتیل استارچ 6% (والوون) استفاده شد.کلیه یافته های دموگرافیک و پارامترهای خون شامل الکترولیت و ایندکس های همودینامیک مانند ضربان قلب، فشار متوسط شریانی، فشار خون سیستولیک، فشار خون دیاستولیک، فشار وریدی مرکزی، برون ده قلب، برون ده ادرار و بروز تغییرات ریتم قلب در طی 24 ساعت اول بستری ثبت گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های One-Way ANOVA (همراه با آزمون (Bonferroni Post - hoc و نیز Pearson’s chi square استفاده شد. بررسی روند تغییرات شاخص های همودینامیک در طول زمان و مقایسه آن در گروه های مورد مطالعه توسط مدل های Repeated Measure ANOVA انجام شد.یافته ها: میزان حجم لازم برای جایگزینی در بیماران برای حفظ فشار ورید مرکزی در رنج نرمال (7 – 14 mmHG) و فشار خون مناسب، در زمان اتمام جراحی و نیز در مدت 24 ساعت اول اقامت در بخش مراقبت های ویژه در گروه هیدروکسی اتیل استارچ 6% بطور معنی داری کمتر از گروه ژلاتین 4% و رینگر بود ((p – Value=0.001 ولی تفاوتی واضح بین گروه رینگر و ژلاتین 4% وجود نداشت. میزان حجم ادرار در 4 ساعت اول و همچنین 24 ساعت اقامت در بخش مراقبت های ویژه در گروه هیدروکسی اتیل استارچ 6% بطور معنی داری بیشتر از گروه رینگر و ژلاتین 4 % بود (p – Value=0.03) همچنین میانگین سطح سرمی کراتینین به طور معنی داری از دو گروه دیگر کمتر می باشد ((p – Value=0.004.نتیجه گیـری: هیدروکسی اتیل استارچ 6% یک محلول حجم دنده موثر در مقایسه با محلول های ژلاتین 4% و رینگر بوده استفاده از آن در کوتاه مدت اثرات بهتری در وضعیت همودینامیک و عملکرد کلیه نسبت به محلول های رینگر و ژلاتین دارد.

زمینه و هدف: از فعالیت های اصلی بیمارستان های عمومی، ارایه خدمات جراحی می باشد. بطوریکه بیماران جراحی، درصد زیادی از پذیرش ها را به خود اختصاص می دهند. در این میان، حدد 11 درصد از بیماری ها، قابل درمان با جراحی است که تعداد جراحی های انجام شده در کشورهای ثروتمند بسیار بیشتر از کشورهای فقیر است. همچنین هزینه - اثربخشی مراقبت های جراحی ضروری در کشورهای با درآمد کم و متوسط وضعیت مناسبی ندارد. براین اساس، سازمان جهانی بهداشت طرحی را جهت تعیین وضعیت مراقبت های جراحی در بیمارستان های عمومی کشورهای مختلف انجام داده که این پژوهش نیز در این راستا و با هدف تعیین وضعیت مراقبت های جراحی در بیمارستان های عمومی ایران بر اساس برنامه سازمان جهانی بهداشت انجام گرفت.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی کاربردی بوده و جامعه مورد مطالعه ان شامل 53 بیمارستان عمومی کشور می باشد که به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات 13 بیمارستان، اطلاعات 40 بیمارستان عمومی با استفاده از پرسشنامه استاندارد سازمان جهانی بهداشت با 130 سوال جمع آوری گردید و تفسیر شد.یافته ها: نتایج مطالعه بیانگر آن بود که در ارتباط با زیر ساختارهای خدمات جراحی، 100 درصد بیمارستان ها دارای بخش حوادث و فقط 50 درصد آنها دارای اکسیژن سانترال بودند. در زمینه نیروی انسانی دخیل در ارایه خدمات جراحی، به طور میانگین 2.12 درصد جراح، 0.97 درصد متخصص بیهوشی، 0.68 درصد متخصص زنان و زایمان به صورت تمام وقت در بیمارستان های عمومی مورد مطالعه وجود دارد. بیشترین خدمات ارایه شده در بیمارستان های عمومی مورد مطالعه شامل بخیه زدن، پاک کردن زخم، بی حسی موضعی، بی حسی نخاعی، بیهوشی عمومی و ختنه به میزان100 درصد می باشد. بیشترین موارد ارجاع به ترتیب مربوط به خدمات درمان سوختگی های حاد 62.5 درصد، ترمیم شکاف لب و جراحی نوزادان 60 درصد، ترمیم پاچمبری 57.5 درصد، پیوند بافت و ترمیم تنگی پیشابراه 55 درصد می باشد. میانگین تجهیزات مورد نیاز برای ارایه خدمات احیا در بیمارستان های عمومی مورد مطالعه، 42.2 می باشد. این میزان برای اقلام مصرفی 97.43 و برای تجهیزات مکمل خدمات جراحی، 12.8 بوده است.نتیجه گیـری: بیمارستان های عمومی ایران توانایی ارایه خدمات جراحی عمومی را داشته و پتانسیل لازم برای ارایه خدمات جراحی پیشرفته تر را نیز دارا هستند. بنابراین بر مبنای این مطالعه و در راستای فعالیت های سازمان جهانی بهداشت جهت مدیریت یکپارچه برای ارتقای کیفیت خدمات اورژانس و مراقبت های جراحی ضروری می توان اطلاعات مدون و ساختاریافته ای در ارتباط با وضعیت خدمات جراحی در ایران فراهم اورد و به تکمیل اطلاعات مربوط به ایران در اطلس جهانی مراقبت های جراحی اقدام نمود و با همکاری سازمان جهانی بهداشت گامی جهت ارایه راهکارهای مطلوب به دست اندرکاران نظام سلامت کشور جهت ارتقا خدمات جراحی برداشته شود.

زمینه و هدف: اغلب توصیه می شود که پس از انجام عمل اصلی و دوختن فاشیا، زیر جلد با نخ های قابل جذب ترمیم شود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه پیامد های حاصل از عمل های جراحی ارتوپدی همراه با بخیه زیر جلدی با مواردی که از ترمیم زیر جلد صرف نظر شده است.مواد و روش ها: این مطالعه به شیوه کارازمایی تصادفی بالینی یک سو کور طی 6 سال (1382 تا 1388) بر روی کلیه بیماران کاندید عمل جراحی ارتوپدی و دارای معیار های ورود به مطالعه مراجعه کننده به بیمارستان سینا انجام شد. بیماران کاندید عمل که نیازی به باز گذاشتن زخم و ترمیم ثانویه آن نداشتند و مواردی که گرافت و فلاپ پوستی و یا عضلانی پوستی مورد نیاز نبود، وارد مطالعه شدند. پس از اعمال معیار های ورود و خروج و امضای فرم رضایت اگاهانه بیماران ابتدا به دو گروه اصلی اندام فوقانی و اندام تحتانی تقسیم شدند. سپس هر گروه به دو دسته با ترمیم فاشیا و بدون ترمیم فاشیا تقسیم و سپس به صورت تصادفی به دو دسته با و بدون ترمیم زیر جلد تقسیم شدند. تصادفی سازی به روش ساده و با استفاده از جدول اعداد تصادفی رایانه ای انجام شد. بیماران به مدت 3 ماه از نظر عوارض احتمالی (عفونت، باز شدن زخم، واکنش جلدی، نکروز لبه های پوست و تجمع مایع زیر جلدی) مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: پس از اعمال معیارهای ورود و خروج، 14953 بیمار (11.1% زن، 88.9% مرد، سن 40.6±4.9 سال) وارد مطالعه شدند که 4153 نفر در گروه اندام فوقانی و 10800 نفر در گروه اندام تحتانی قرار گرفتند. ترمیم زیر جلدی در 6120 نفر (41% موارد) انجام شد. در کل، عوارض مشاهده شده در گروه اندام تحتانی بیش از اندام فوقانی ( 355 در مقابل 47)، در بیماران بدون ترمیم فاشیا بیش از بیماران با ترمیم فاشیا (284 در مقابل 118) و در گروه بدون بخیه بیش از گروه با بخیه (247 در مقابل 145) بود. رابطه معنی داری بین انجام بخیه زیرجلدی و مشاهده هر یک از عوارض نکروز لبه های پوست، واکنش جلدی و پوستی (التهاب)، عفونت، باز شدن لبه های زخم (Dehiscence)، تجمع مایع و خونابه زیر جلد در کل دوره پیگیری مشاهده نشد.نتیجه گیـری: با توجه به نتایج حاصل از مطالعه حاضر با اطمینان بالایی می توان اظهار داشت که استفاده از بخیه های زیر جلدی از نظر کاهش عوارضی مثل نکروز لبه های زخم، تجمع مایع زیر پوست، باز شدن زخم، عفونت زخم و واکنش جلدی (التهاب) اثر قابل توجهی نداشته است. از طرف دیگر با توجه به نیاز صرف وقت اضافی برای انجام بخیه های زیر جلدی، حذف این قسمت از عمل جراحی باعث صرفه جویی در زمان عمل و بی هوشی و نیز سبب صرفه جویی در هزینه ها می شود.

زمینه و هدف: در اغلب وضعیت های اضطراری همچون سوختگی های شدید، خیز بسیار زیاد، وجود ترومبوز در عروق سطحی،چاقی مفرط، شوک ناشی از خونریزی های شدید دستیابی مستقیم به سیستم گردش خون به خصوص به عروق سطحی مشکل و در برخی از موارد غیر ممکن می باشد. لذا در چنین شرایطی جهت تزریق مایعات و داروهای اضطراری باید از روش های دیگر به جز تزریق داخل وریدی استفاده نمود. در این مطالعه دو روش تزریق داخل استخوانی و وریدی در خرگوش بالغ با استخوان های تکامل یافته مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها: این بررسی به صورت یک مطالعه تجربی بر روی 20 سر خرگوش نر سفید نیوزلندی 6 - 4 ماهه انجام شد. جهت مقایسه دو روش تجویز متیلن بلو،داخل استخوانی و داخل وریدی، 10 خرگوش به میزان 5 سی سی متیلن بلو از طریق داخل وریدی و 10 خرگوش نیز 5 سی سی متیلن بلو از طریق داخل استخوانی دریافت کردند. اطلاعات لازم از فرم اطلاعاتی استخراج گردید و با استفاده از جداول فراوانی مناسب بر اساس متغیرها داده های لازم تجزیه و تحلیل گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس آزمون آماری مان - ویتنی انجام شد.یافته ها: میانگین زمان ظاهر شدن متیلن بلو در کانولیشن ایورت در روش تزریق داخل استخوانی 9.781±2.3 ثانیه و در روش تزریق داخل وریدی 10.052±2.33 ثانیه می باشد. این اختلاف از لحاظ آماری (Man Whitney) معنی دار نبود (P=0.800).نتیجه گیـری: به نظر می رسد که تزریق داخل استخوانی به اندازه تزریق داخل وریدی حتی در استخوان بالغ نیز کارایی داشته باشد و می توان در شرایط عدم دسترسی به ورید از روش داخل استخوانی در بالغین نیز استفاده کرد و در اورژانس های حیاتی زمان را از دست نداد.

انفارکتوس امنتوم یک علت نادر درد حاد شکـم است که می تواند ثانویه به پیچش امنتوم به دور پایه عـروقی، ترومبوز، واسکولیت یا انسداد وریدی رخ دهد و می تواند علایم بیماری هایی مثل اپاندیسیت، کله سیستیت، دیورتیکـولیت یا پارگی کیست تخمدان را تقلید کند. این گـزارش به معـرفی بیماری می پردازد که به دنبال مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی و با تشخیص همـاتوکریت بالا با درد در سمـت راست شکـم مراجعه کرده بود و در طی بررسی ها مشخص شد که دچار ترومبوز در وریدپورت و نیز انفارکتوس قسمتی از امنتوم شده است. بیمار تحت جراحی قرار گرفت و قسمت گانگرنه امنتـوم برداشته شد و سپس با حال عمومی خوب و تجویز درمان ضد انعقادی مرخص گردید.