اعتیاد پژوهی
سال:1391 | دوره:6 | شماره:23 |تعداد مقالات:8

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه های پیشگیری از سوء مصرف مواد در تغییر نگرش دانش آموزان و عوامل موثر بر آن است.روش: برای این منظور، با استفاده از روش فراتحلیل، مطالعاتی که به ارزیابی برنامه های پیشگیری پرداخته بودند، گردآوری شدند. برای گردآوری مطالعات از کلید واژه های مرتبط استفاده شده و جستجو در سایت ها و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها صورت پذیرفت و مطالعاتی که با معیارهای ورود به فراتحلیل همخوانی داشتند گزینش شدند و اطلاعات مورد نظر برای آزمون فرضیه ها با پرسشنامه معکوسی که توسط نویسندگان تهیه شده بود، استخراج شد. از 20 مطالعه گزینش شده، آماره های مناسب برای محاسبه اندازه اثر و اطلاعات مورد نیاز دیگر ثبت شده و با نرم افزار CMA2 به محاسبه اندازه اثرها و تجزیه و تحلیل اقدام شد.یافته ها: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که در مجموع برنامه های پیشگیری از سوء مصرف مواد در تغییر نگرش دانش آموزان نسبت به سوء مصرف مواد موفق بوده است. مقدار اندازه اثر تلفیق شده (d=0.608) بوده و به لحاظ آماری نیز معنادار است. از آنجایی که این مقدار در دامنه ای بین 0.6 تا 0.7 قرار دارد، طبق دسته بندی کوهن متوسط ارزیابی می شود. همچنین، نتایج نشان می دهد متغیرهایی نظیر داشتن مبنای نظری، رویکرد تعاملی در ارایه برنامه، شدت برنامه، استفاده از راهبردهای آموزشی متنوع در ارایه، استفاده از آموزش دهندگان همتا به لحاظ آماری تاثیر معناداری بر اثربخشی برنامه پیشگیری داشته و برنامه های اثربخش تری را در تغییر نگرش دانش آموزان پدید آورده است.نتیجه گیری: برای دستیابی به برنامه های اثربخش تر در تغییر نگرش دانش آموزان بایستی متغیرهای فوق را در تدوین و اجرای برنامه ها مد نظر قرار داد.

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه سوگیری توجه نسبت به محرک های وسوسه انگیز مربوط به مواد افیونی در بین گروه کنترل، ترک کرده و وابسته به مواد انجام شد. طول مدت مصرف و ترک نیز مورد توجه قرار گرفت.روش: طرح پژوهش حاضر از نوع علی-مقایسه ای است. جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش عبارت بود از کلیه افراد وابسته به مواد که به نوعی به ادارات بهزیستی، کلینیک های ترک اعتیاد سرپایی، مراکز تولد دوباره و انجمن معتادان گمنام استان آذربایجان شرقی مراجعه می کردند. در این تحقیق پنج گروه شرکت کننده، شامل افراد وابسته به مواد افیونی (که به دو گروه دارای مصرف طولانی و افراد دارای مصرف کوتاه تقسیم می شدند)، افراد ترک کرده (که به دو گروه دارای ترک طولانی و افراد دارای ترک کوتاه بودند) و گروه گواه می شد. در مجموع، در این تحقیق 103 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه های نمونه از نظر سن، سواد، و جنس مشابه بودند. برای سنجش سوگیری توجه نسبت به محرک های وسوسه انگیز مربوط به مواد افیونی، از آزمون بازشناسی کلمات استفاده شد که در این آزمون سه خرده آزمون اصلی و یک آزمون بازشناسی وجود داشت.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در سوگیری توجه نسبت به محرک های مواد افیونی در گروه گواه و مصرف کننده های خفیف و شدید و همچنین افراد ترک کرده با فاصله زمانی کوتاه مدت تفاوت وجود داشت. همچنین، گروه کنترل دارای وسوسه و سوگیری توجه کمتری نسبت به گروه های دیگر بودند. در نهایت، افرادی که دارای مصرف خفیف هستند در مقایسه با گروه کنترل احساس تهدید بیشتری می کردند.نتیجه گیری: یافته های این تحقیق تلویحات کاربردی دارند و می تواند مورد توجه متخصصان در امر درمان اعتیاد قرار گیرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه مکانیسم های دفاعی و ویژگی های شخصیتی افراد معتاد و عادی شهر همدان بود.روش: در این مطالعه علی- مقایسه ای تعداد 70 نفر معتاد با میانگین سنی 37.39±9.81 و دامنه سنی 23 تا 58 از کلینیک های ترک اعتیاد شهر همدان در پاییز 1390 به روش در دسترس و تعداد 70 نفر از بستگان این افراد که از لحاظ متغیرهای جمعیت شناختی تا حد امکان با آنها همتا بودند به عنوان گروه مقایسه انتخاب شدند. از هر دو گروه خواسته شد تا به پرسشنامه سبک های دفاعی و پرسشنامه شخصیتی آیزنک پاسخ دهند. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین نمرات افراد معتاد نسبت به گروه عادی در متغیرهای سبک های دفاعی رشد نایافته، روان آزردگی و ویژگی های شخصیتی روان رنجوری و برون گرایی بیشتر و در متغیر سبک های دفاعی رشد یافته کمتر بود.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق می توان گفت بین افراد معتاد و عادی در سبک های دفاعی و ویژگی های شخصیتی تفاوت معنادار وجود دارد.

هدف: اعتیاد به موادمخدر برحسب نوع ماده مصرفی دارای عوارض و اثرات مختلف است. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف مقایسه عملکردهای عصب-روان شناختی در بین مصرف کنندگان شیشه با افراد عادی انجام شده است.روش: پژوهش از نوع علی-مقایسه ای است که روی دو گروه افراد سوء مصرف کننده مواد و افراد عادی انجام شده است. جامعه آماری کلیه مصرف کنندگان مواد مخدر شهر بهارستان اصفهان بود. گروه مصرف کننده مواد شامل 33 نفر مصرف کننده شیشه بودند که از بین افراد مراجعه کننده به مرکز درمان اعتیاد بهارستان به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. گروه مقایسه شامل 39 نفر از افراد عادی بود که از لحاظ سن، جنس و تحصیلات با گروه اول همتا سازی شدند. افراد هر دو گروه توسط مدیر فنی مرکز و با استفاده از تست های تشخیصی ادراکی مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات از آزمون کارت های ویسکانسین، دستگاه کرونسکوپ (زمان واکنش) در سه وضعیت ساده، تشخیصی و انتخابی و سوگیری توجه (آزمون استروپ) استفاده شد.یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که مصرف کنندگان شیشه در مقایسه با افراد عادی از لحاظ تعداد خطا تفاوت معناداری دارند، ولی از لحاظ خطا، درجاماندگی در آزمون ویسکانسین تفاوت معناداری با هم ندارند. در زمینه زمان واکنش نیز یافته ها نشان داد که مصرف کنندگان شیشه کمترین زمان واکنش و بیشترین میزان خطا را در هر سه حالت داشتند، اما در کوشش به شکل ساده بین دو گروه تفاوتی مشاهده نشد. به عبارت دیگر، دو گروه در کوشش به شکل انتخابی و تشخیصی در زمان و تعداد خطاها با یکدیگر تفاوت معناداری نشان دادند. همچنین، دو گروه در سوگیری توجه (آزمون استروپ) از لحاظ تعداد خطا با یکدیگر تفاوتی نداشتند، ولی از لحاظ زمان، بین مصرف کنندگان شیشه و افراد سالم تفاوت معناداری وجود داشت.نتیجه گیری: می توان گفت مصرف شیشه می تواند شرایط متفاوتی را از لحاظ عملکردهای شناختی- عصبی در افراد ایجاد کند. شناسایی و فهم این عوامل می تواند علاوه بر کمک به درک بهتر مشکل، به ارایه راهکارهای مختلف درمانی منجر شود.

هدف: سوء مصرف مواد یکی از مهم ترین مشکلات و بیماری های قرن حاضر است که نگرانی وسیعی را در سطح جهان ایجاد کرده است و حل مساله اعتیاد در میان جمعیت جوان و قشر تحصیل کرده جوامع از اهمیت بیشتری برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان شیوع مصرف مواد (تریاک، مشروبات الکلی، سیگار و قلیان) در دانشجویان دانشگاه آزاد بندرعباس انجام پذیرفت.روش: این مطالعه به شیوه مقطعی انجام گرفت. آزمودنی ها شامل 310 دانشجو بوده که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و از پرسشنامه شیوع شناسی مصرف مواد برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که سن شروع مصرف مواد 22 تا 25 سالگی است. مصرف سیگار، قلیان، مشروبات الکلی و تریاک در بین دانشجویان پسر بیشتر از دختر است و این تفاوت ها از لحاظ آماری بر اساس آزمون خی دو معنادار هستند.نتیجه گیری: جنسیت، سابقه مصرف مواد در اعضاء خانواده و دوستان از عوامل خطرساز در مصرف مواد تلقی می شوند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه زمان واکنش ساده، انتخابی و تمییزی در افراد وابسته به مواد و افراد غیروابسته انجام شده است.روش: در این مطالعه علی-مقایسه ای، جامعه آماری شامل 425 نفر مرد مراجعه کننده به یکی از مراکز بازتوانی شهر تبریز بود. این افراد به دلیل وابستگی به تریاک یا کریستال به این مراکز مراجعه کرده و از این میان به روش نمونه گیری تصادفی ساده 16 نفر وابسته به تریاک، 16 نفر وابسته به کریستال و 16 نفر نیز به عنوان گروه مقایسه از بین جمعیت عمومی (بدون سابقه وابستگی) انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات را پرسشنامه پذیرش معتادین خودمعرف و دستگاه آزمایشگاهی تحت عنوان دستگاه «زمان واکنش سنج» تشکیل دادند.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین سه گروه افراد غیروابسته (بهنجار) و وابستگان به تریاک و کریستال، از نظر زمان واکنش ساده، زمان واکنش انتخابی و زمان واکنش به محرک شنیداری تفاوت معناداری وجود دارد. اما از نظر زمان واکنش تمییزی و زمان واکنش به محرک دیداری تفاوت معنادار وجود ندارد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، زمان واکنش افراد وابسته به تریاک و کریستال نسبت به افراد غیروابسته (بهنجار) کندتر است.