نشریه پرستاری ایران
سال:1383 | دوره:17 | شماره:39 |تعداد مقالات:15

ارزیابی کیفی خدمات بهداشتی علاوه بر اثر گذاری بر محیط سلامت انسان ها و جامعه، می تواند به پویایی و ارتقا کیفیت سیستم ارایه خدمات بهداشتی درمانی نیز کمک کند. دریافت ناکافی مراقبت های دوران بارداری منجر به افزایش مواردی چون زایمان زودرس، تولد کودکان کم وزن، مرگ و میر کودکان و مادران می شود.یکی از روش های سنجش کیفیت مراقبت ها (LQAS) Lot Quality Assurance Sampling است که روشی سریع و نسبتا ارزان می باشد. با کمک این روش می توان همه واحدهای ارایه دهنده خدمت را با استاندارد و یا با یکدیگر مقایسه کرد تا نسبت به رفع مشکلات و کمبودهای آنان اقدام شود. لذا این پژوهش در سال 1383 با هدف بررسی کیفیت مراقبت های دوران بارداری آن به معرفی روش (LQ1AS) نیز پرداخته شده است تا در صورت لزوم جهت اطمینان از کیفیت خدمات بهداشتی، این روش توسط مدیران محلی و سطوح بالاتر مورد استفاده قرار گیرد.این مطالعه توصیفی تحلیلی به صورت مقطعی انجام شده است و در آن 18 مرکز شامل 3 مرکز بهداشتی درمانی شهری و 15 خانه بهداشت مورد بررسی قرار گرفته اند.جهت گردآوری داده ها از برگه ثبت موارد و پرسشنامه استفاده گردید. ابتدا برگه ثبت موارد مربوط به کفایت وسایل و مواد مورد نیاز مراقبت های بارداری برای هر مرکز و خانه بهداشت تکمیل شد. سپس جهت بررسی کیفیت مراقبت های بارداری از برگه ثبت موارد مربوطه استفاده گردید. برای هر یک نفر ارایه دهنده مراقبت، 6 برگه ثبت موارد تکمیل شد و برای هر یک از مادران مورد مطالعه پرسشنامه رضایت از مراقبت های بارداری تکمیل گردید.نتایج نشان داد که تنها یکی از مراکز، بدترین کیفیت را در ارایه مراقبت های بارداری داشته است و بقیه مراکز کیفیت مطلوب داشتند. همچنین کمبود کارت مراجعه مادر باردار و قرص آهن در سطح شهرستان وجود داشت. به علاوه کیفیت مراقبت های بارداری از نظر گرفتن شرح حال و معاینه شکم دچار مشکل بود. اما در مجموع کیفیت مراقبت های دوران بارداری در سطح شهرستان در حد مطلوب ارزیابی شد.

صاحبنظران پرستاری معتقدند توانایی تفکر انتقادی پرستاران نقش بسیار مهمی در ارایه مراقبت های خاص به هر بیمار، حل مشکلات و اتخاذ تصمیمات پیچیده دارد، به همین جهت لازم است این توانایی در دانشجوی پرستاری پرورش یابد و طی کسب تجارب آموزشی و پس از اشتغال به حرفه پرستاری نیز رشد و توسعه پیدا کند.این پژوهش با هدف تعیین و مقایسه توانایی تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری ترم های اول و آخر و پرستاران بالینی به صورت توصیفی مقایسه ای انجام گردید. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از طریق تکمیل پرسشنامه خود ایفا صورت گرفت. نمونه پژوهش مشتمل بر 172 نفر از سه گروه یعنی دانشجویان ترم های اول و آخر پرستاری دانشکده های پرستاری و مامایی و پرستاران دارای حداقل دو سال سابقه بالینی شاغل در بیمارستان های منتخب وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، تهران و شهید بهشتی بودند که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند.تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد، 93 درصد دانشجویان ترم اول، 94 درصد دانشجویان ترم آخر و 98.3 درصد پرستاران بالینی دارای توانایی تفکر انتقادی ضعیف بودند. همچنین میانگین امتیازات توانایی استنباط (P<0.0001)، تعبیر و تفسیر (P=0.026)، ارزشیابی دلایل (P<0.001) و توانایی تفکر انتقادی (P<0.001) دانشجویان پرستاری ترم های اول و آخر به طور معنی داری بالاتر از میانگین امتیازات پرستاران بالینی از نظر توانایی های ذکر شده بود. لیکن بین میانگین امتیازات توانایی های تشخیص پیش فرض ها و استنتاج دانشجویان ترم های اول و آخر و پرستاران تفاوت معنی داری وجود نداشت. با توجه به یافته های این پژوهش مبنی بر این که توانایی تفکر انتقادی دانشجویان ترم آخر علی رغم گذراندن یک دوره چهار ساله در آموزش پرستاری با دانشجویان ترم اول تفاوتی نداشته است و توانایی تفکر انتقادی پرستاران بالینی نیز با گذشت حداقل دو سال تجربه بالینی کمتر از توانایی تفکر انتقادی دانشجویان ترم های اول و آخر پرستاری بوده است، می توان بر لزوم بازنگری در استراتژی های آموزشی فعلی و استفاده بیشتر از استراتژی های فعال یادگیری تاکید کرد. همچنین به کارگیری روش های مدیریتی که لازمه آن ها مشارکت فعال پرستاران در نصمیم گیری های و حل مشکلات خرد و کلان است، توصیه می گردد.

مراقبت های بهداشت باروری در زنان معلول جسمی حرکتی مانند زنان سالم حایز اهمیت است. با توجه به این که زنان مبتلا به معلولیت های جسمی حرکتی برای دریافت مراقبت های بهداشت باروری دچار موانع گوناگونی می باشند. این پژوهش با هدف تعیین مراقبت های بهداشت باروری دریافت شده طی دوران معلولیت در زنان معلول جسمی حرکتی انجام شده است.پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی است و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که به صورت خود گزارش دهی تکمیل گردید. در این پژوهش 241 زن معلول جسمی حرکتی 49-15 ساله متاهل عضو جامعه معلولین ایران که به روش سرشماری انتخاب شده بودند، نمونه پژوهش را تشکیل داده اند.نتایج بیانگر آن بود که 3.1 درصد از مجموع نمونه ها (223 نفر) که در دوران معلولیت ازدواج کرده بودند، مشاوره جنسی دریافت کرده اند. و 2.9 درصد از کل نمونه ها (241 نفر) مشاوره جنسی بعد از ازدواج دریافت کرده اند. مراقبت های تنظیم خانواده (به جز اندازه گیری وزن و معاینه دستگاه تناسلی در اولین مراجعه) در کمتر از 50 درصد از نمونه ها انجام شده بود. همچنین معاینه در اولین مراجعه بارداری (به جز آزمایش خون و ادرار) در کمتر از 37 درصد انجام گردیده بود. آموزش های دوران بارداری (به جز آموزش تغذیه و شیردهی) توسط کمتر از 35 درصد از زنان مورد مطالعه دریافت شده بود. تمامی مراقبت های دوره ای بارداری (به جز ویزیت دندانپزشکی) در 75-60 درصد از نمونه ها انجام شده بود. انجام آزمایش پاپ اسمیر در 14.9 درصد و آموزش خودآزمایی در 4.6 درصد و معاینه پستان توسط کارکنان بهداشتی در 6.2 درصد نمونه ها انجام شده بود و هیچ کدام از زنان دارای سن بیش از 40 سال جهت ماموگرافی ارجاع نشده بودند.طبق یافته های این پژوهش، درصد پایینی از زنان معلول جسمی حرکتی مراقبت های بهداشت باروری را دریافت کرده بودند. لذا توصیه می شود این مساله مورد توجه سیستم بهداشتی و درمانی و سازمان بهزیستی کشور قرار گیرد و تسهیلات لازم برای انجام این مهم فراهم شود. همچنین بررسی موانع دسترسی زنان معلول جسمی حرکتی به مراقبت های بهداشت باروری ضروری به نظر می رسد.

در طی روند بیماری مزمن، گاهی لازم است کودک چندین بار در بیمارستان بستری شود که این مساله می تواند هم برای کودک و هم برای والدین تنش زا باشد. والدین به عنوان مهمترین افراد در سیستم حمایتی کودک می توانند تنش و اضطراب را به کودک منتقل نمایند. زمانی که والدین بتوانند احساس کفایت و توانمندی نمایند به خوبی قادر خواهند بود که کودک بیمار خود را مورد حمایت قرار دهند. بستری شدن کودک در بیمارستان به علت بر هم زدن نحوه زندگی و عملکردهای عادی خانواده، استرس فراوانی را برای والدین ایجاد می کتد. والدین اغلب به دلیل عدم آگاهی از علت و نحوه انجام روش های درمانی و مراقبتی، پی آمدهای اقتصادی ناشی از بیماری فرزند، رنج تحمیل شده بر فرزند در طول بیماری، جدایی از کودک، عدم آگاهی از آینده بیماری و احتمال مسری بودن آن، دچار احساس خشم و گناه می شوند. این دسته از والدین با رفتارهای نامناسب، بی قراری، تحریک پذیری و گوشه گیری، اضطراب خود را نشان می دهند. جهت مقابله با تنش ناشی از بستری شدن، والدین و کودکان نیاز به پرستارانی دارند که منبع قدرت و دانش باشند. پرستاران با برخورداری از امکان زیاد برقراری ارتباط با کودک و خانواده وی، می توانند با تکیه بر علم و آگاهی و تجارب خویش، نقش ارزنده ای در کاهش اضطراب و ناراحتی والدین ایفا نمایند.

ناباروری و درمان آن علاوه بر در گیری های جسمی موجب واکنش های روانی، مخصوصا اضطراب می شود. این اضطراب می تواند موفقیت درمان را تحت تاثیر قرار دهد. احتمال موفقیت درمان در زنانی که اضطراب بیشتری دارند کمتر است. بنابر این درمان فیزیکی ناباروری به تنهایی کافی نیست و توجه به کاهش اضطراب، در موفقیت درمان ضروری است. برای کاهش اضطراب زنان نابارور، بهتر است از روش های غیر دارویی از جمله آماده سازی استفاده شود. برنامه های آماده سازی با کاستن از اضطراب زنان نابارور سبب افزایش میزان باروری می شود. لذا این پژوهش با هدف تعیین تاثیر آماده سازی بر اضطراب و موفقیت درمان در زنان نابارور در مرکز تحقیقات ناباروری فاطمیه شهر همدان، انجام گرفته است. در این پژوهش سطح اضطراب در بدو ورود و قبل از انجام لقاح آزمایشگاهی و تلقیح داخل رحمی اسپرم بر حسب سن، سطح تحصیلات و مدت ناباروری تعیین شده است. همچنین موفقیت درمان در واحدهای پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.نوع این پژوهش، کار آزمایی با گروه کنترل بوده است. جهت گردآوری اطلاعلت مورد نیاز از پرسشنامه استاندارد اضطراب یک استفاده شده است.در این پژوهش 160 نفر از زنان 18 تا 35 ساله مورد مطالعه قرار گرفته اند. آن ها به روش نمونه گیری آسان انتخاب شده بودند، بدین ترتیب که نفر اول به صورت تصادفی در گروه آزمایش و سپس بقیه یک در میان تا تکمیل نمونه ها در یکی از دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند.یافته های پژوهش نشان داد که اضطراب زنان نابارور در گروه آزمایش (دریافت کننده آماده سازی) در مرحله قبل از شروع درمان نسبت به بدو ورود به پژوهش، کاهش (p<0.0001) و در گروه کنترل افزایش یافته بود (p<0.0001).در بررسی تاثیر آماده سازی بر موفقیت درمان، یافته ها نشان داد که تعداد نتیجه مثبت بارداری در گروه آزمایش 18 و در گروه کنترل 15 نفر بوده است، اما بین آن ها اختلاف آماری معنی داری مشاهده نگردید.با توجه به تاثیر مثبت آماده سازی بر کاهش اضطراب زنان نابارور می توان آماده سازی را در برنامه های قبل از درمان، جهت کاهش اضطراب و در نتیجه افزایش میزان باروری زنان مورد استفاده قرار داد.

با توجه به افزایش روز افزون مرگ های ناگهانی ناشی از بیماری های عروق کرونر و از طرفی اهمیت زمان برای فردی که دچار ایست قلبی ریوی شده است، ارایه روش های آموزش همگانی احیا قلبی - ریوی پایه ضروری به نظر می رسد لذا این پژوهش با هدف تعیین تاثیر آموزش احیا قلبی - ریوی بر آگاهی و عملکرد دانش آموزان انجام شده است.پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی بوده است. تعداد نمونه های پژوهش، 90 دانش آموز دختر سال سوم دبیرستان بودند که به طور تصادفی و به نسبت مساوی از سه رشته تجربی، ریاضی و انسانی انتخاب و در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند. محیط پژوهش شامل کلیه دبیرستان های دخترانه دارای سه رشته تجربی، انسانی و ریاضی (هر یک 45 نفر) شهرستان بجنورد بود.یافته های پژوهش نشان داد بین میانگین نمرات آگاهی و عملکرد دانش آموزان دو گروه مورد و شاهد دو هفته پس از آموزش و همچنین بین میانگین نمرات آگاهی و عملکرد قبل و بعد گروه مورد اختلاف معنی داری وجود داشته است (p=0.000)، لیکن بعد از آموزش اختلاف معنی داری بین میانگین نمرات آگاهی و عملکرد دانش آموزان سه رشته در گروه مورد مشاهده نشد. در مجموع 53.32 درصد نمونه های گروه مورد، تمام مراحل احیای قلبی و ریوی پایه را به طور صحیح انجام دادند.با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش برنامه آموزش همگانی احیا قلبی و ریوی پایه را تدوین و در مدارس اجرا نماید.

تحقیق در مسایل کنترل جمعیت در ایران به عنوان اولین اولویت پژوهشی بهداشتی در برنامه دوم 5 ساله اقتصادی و اجتماعی دولت تعیین و توصیه شده است. زیرا عواقب نامطلوب افزایش جمعیت در سال های اخیر هم از نظر مسایل اقتصادی - اجتماعی و هم از جهت سلامتی مادر و کودک مورد توجه قرار گرفته است. به منظور کنترل جمعیت، امکان استفاده از روش های مختلف پیشگیری از بارداری وجود دارد، که یکی از آن ها مصرف قرص های پیشگیری از بارداری خوراکی است. آن ها هورمون های صناعی هستند و آثار دارو شناختی خاصی را بر فرد القا می کنند، و می توانند عوارض جانبی ناخواسته ای ایجاد کنند. ترس از عوارض جانبی یکی از مهم ترین عللی است که تداوم مصرف قرص های پیشگیری از بارداری را به مخاطره می اندازد. بنابراین نیاز به تحقیق در زمینه عوارض جانبی قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی احساس می شود.مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی تحلیلی است که به منظور مقایسه میزان بروز اختلالات قاعدگی قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی یک و سه فازی در گروهی از مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی و درمانی شهر شیراز انجام گردید. روش نمونه گیری در این پژوهش خوشه ای تصادفی بود. تعداد نمونه ها 188 نفر از افراد حایز شرایط پژوهش بودند که در دو گروه مصرف کننده های قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی یک و سه فازی (به ترتیب 92 و 96 نفر) مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. اطلاعات از طریق مصاحبه، مشاهده و اندازه گیری ماهانه تا سه دوره مصرف جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش با استفاده از روش های آمار استنباطی (آنالیز واریانس و آزمون مجذور کای) صورت گرفت.یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که هر دو ترکیب در کاهش مقدار و مدت خونریزی قاعدگی و درد قاعدگی موثر بودند. یافته ها در رابطه با بروز اختلالات قاعدگی بیانگر آن بود که لکه بینی در مصرف کنندگان قرص های یک فازی 1.08 درصد و در مصرف کنندگان قرص های سه فازی 3.12 درصد بوده است. خونریزی حین مصرف قرص و قطع قاعدگی در هیچ یک از نمونه ها مشاهده نشد. همچنین تفاوت آماری معنی داری در بروز لکه بینی بین مصرف کنندگان قرص های یک و سه فازی مشاهده نگردید.با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش مبنی بر این که قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی سه فازی در ایجاد اختلالات قاعدگی با قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی یک فازی مشابه هستند و با عنایت به این که قرص های سه فازی در مقایسه با بعضی از ترکیبات یک فازی مقدار پروژستین کمتری دارند. می توان آن ها را جایگزین قرص های یک فازی کرد.

سرطان پستان شایع ترین نوع سرطان و دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان است. از آنجایی که خود آزمایی پستان روشی ساده، بدون هزینه و غیر تهاجمی جهت تشخیص زودرس سرطان پستان به شمار می آید. این مطالعه به منظور بررسی آگاهی زنان شهرستان گرگان از نحوه صحیح معاینه پستان و ارتباط آن با متغیرهای مختلف انجام شده است.در این مطالعه توصیفی 428 نفر از زنان مراجعه کننده به یک مرکز آموزشی درمانی، کادر درمانی بیمارستان های دولتی گرگان و دانشجویان مونث دانشگاه علوم پزشکی گلستان شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که در آن ضمن کسب اطلاعات فردی نمونه ها، میزان آگاهی آن ها از نحوه صحیح خود آزمایی پستان مورد پرسش قرار می گرفت. اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS و با به کارگیری آزمون آماری کای دو و آنالیز واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.سطح آگاهی 52.3 درصد واحد ها بد، در 17.1 درصد آن ها خوب و در بقیه افراد متوسط بود. سطح آگاهی در دانشجویان، نسبت به سایر گروه ها به طور معنی داری بالاتر بود (P<0.001). سطح آگاهی افراد با سطح سواد آن ها رابطه مستقیم داشت و در بین دانشجویان سطح آگاهی دانشجویان مامایی نسبت به سایر رشته های تحصیلی بیشتر بود (P<0.001).در مجموع میزان آگاهی افراد مورد مطالعه در حد پایینی بوده است. بر این اساس آموزش در مورد رفتارهای بهداشتی پایه مانند خود آزمایی پستان، به خصوص به دانشجویان و پرسنل مراکز درمانی می تواند راه حلی مناسب برای افزایش آگاهی جامعه باشد.