پژوهش نفت
سال:1390 | دوره:21 | شماره:68 |تعداد مقالات:9

در این پژوهش، نحوه ساخت هیدروژل کیتوسان N- ایزوپروپیل اکریل آمید به دو روش حرارتی و تابشی مورد بررسی قرار گرفته است. با مطالعه خواص این هیدروژل مشخص گردید که نمونه های حاصل از پرتودهی نسبت به حرارتی دارای نسبت تورم و بازدهی بالاتری هستند. سپس اثر افزودن هیدروژل ساخته شده به سیال حفاری بررسی گردید و مشخص شد که چگونه می توان خواص رئولوژی گل حفاری را با کمک هیدروژل ارتقا بخشید. کمیت های رئولوژی مهم سیال حفاری مانند گرانروی ظاهری، گرانروی موثر، گرانروی پلاستیکی، نقطه واروی و همچنین نمودارهای تنش-کرنش بعد از افزودن هیدروژل اندازه گیری شدند. نتایج نشان می دهد در صورتی که افزایش زیاد خواص رئولوژی گل حفاری مدنظر باشد، استفاده از غلظت های بالای هیدروژل مناسب تر است، ولی برای افزایش کم خواص رئولوژی گل، پلیمرهای خطی انتخاب مناسب تری به نظر می رسد. از طرفی مشخص شد که خواص رئولوژی پر اهمیت هیدروژل تهیه شده به روش تابشی بیشتر از نمونه حرارتی می باشد. در ضمن مشاهده گردید که نسبت تورم هیدروژل رابطه مستقیمی با افزایش خواص رئولوژی گل حفاری دارد و نمونه هایی که دارای نسبت تورم بالاتری باشند، خواص سیال حفاری را بیشتر افزایش می دهند. بنابراین افزایش میزان تابش و مقدار مونومر در نمونه های به دست آمده از پرتو گاما و افزایش مقدار مونومر و کاهش شبکه ساز در نمونه های حرارتی باعث بهبود عملکرد هیدروژل در گل حفاری می شوند.

در این پژوهش، داده های تعادلی جدید هیدرات برای گاز دی اکسیدکربن در حضور دو بازدارنده گلایکولی و برای گاز متان در حضور دو بازدارنده ترکیبی (گلایکولی+الکترولیتی) در غلظت های مختلف با استفاده از روش حجم ثابت اندازه گیری شده است. داده های تعادلی به دست آمده در این تحقیق برای گاز دی اکسیدکربن در مجاورت دو بازدارنده مونواتیلن گلیکول و دی اتیلن گلیکول و برای گاز متان در حضور بازدارنده ترکیبی کلریدسدیم+دی اتیلن گلیکول و کلریدسدیم+تری اتیلن گلیکول برای حالت هایی که داده های بسیار محدودی در مراجع وجود دارد، گزارش شده است. جهت تخمین شرایط تشکیل هیدرات برای داده های اندازه گیری شده از رابطه و مدل ترمودینامیکی دانشگاه هریوت وات (HWHYD) استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که بین داده های اندازه گیری شده و تخمین زده شده توسط رابطه و مدل ترمودینامیکی دانشگاه هریوت وات (HWHYD) تطابق خوبی برقرار است.

در این مقاله، ایزوترم جذب دی اکسیدکربن در دمای 273 K بر روی پنج جاذب کربنی تجاری، به روش حجمی اندازه گیری شده است. در ادامه به کمک داده های تعادلی جذب، توزیع اندازه حفرات این جاذب ها، با سه مدل DS ,DA و HK تعیین و مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد، هرچند متوسط قطر حفرات به دست آمده از این مدل ها، تقریبا یکسان است ولی این مدل ها توزیع اندازه حفرات متفاوتی را ارائه می کنند. در ادامه نتایج حاصل از آنالیز عکس های HRTEM یکی از نمونه ها با نتایج مدل های مذکور، مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که میزان خطای متوسط برای مدل های DA ,HK و DS به ترتیب برابر 2.04، 2.73 و 1.42 می باشد. بنابراین مدل DS به عنوان مدل برتر جهت تعیین توزیع اندازه حفرات معرفی می شود و مدل DA از نظر دقت پیش بینی، در رتبه آخر قرار می گیرد.

در این تحقیق اثر نوع تمپلیت بر عملکرد کاتالیستی SAPO-34 در فرآیند تبدیل متانول به الفین های سبک در دماهای مختلف بررسی شد. کاتالیست ها به روش هیدروترمال و با استفاده از تمپلیت مورفولین، تترااتیل آمونیوم هیدروکسید و دی پروپیل آمین، با ترکیب مولی ژل 1Al2O3:1P2O5:0.6 SiO2:2 Template:50 H2O سنتز شدند و با استفاده از آنالیزهایXRD ،SEM ، NH3-TPD و TGA-DTA مشخصات آنها ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نوع تمپلیت بر ویژگی کاتالیست نهایی شامل اندازه کریستال، مورفولوژی، کریستالینیتی و خلوص اثر گذاشته و استفاده از مورفولین به عنوان تمپلیت منجر به تولید کریستال هایی با اندازه بزرگ تر نسبت به سایر تمپلیت ها می شود. واکنش تبدیل متانول به الفین های سبک در مجاورت کاتالیست H-SAPO- 34 با تمپلیت های مختلف در دمای250-450 °C ، فشار اتمسفر و WHSV= 1 hr-1 بررسی شد. نتایج آزمایشات راکتوری نشان داد که تمام کاتالیست ها فعالیت و توزیع محصول واکنش نسبتا مشابهی داشتند. همچنین کاتالیست حاصل از تمپلیت مورفولین کمترین طول عمر را دارد.

در بسیاری از مخازن نفتی که به علت گذشت زمان طولانی از شروع برداشت مخزن قادر به تولید طبیعی نمی باشند، از فرایند فرازآوری پیوسته با گاز برای افزایش تولید استفاده می گردد. در این تحقیق، محاسبات افت فشار جریان دو فازی در چاه تحت فرازآوری که پیچیده ترین و زمان برترین بخش مدل سازی این فرایند است، با استفاده از نقشه جریان و روابط مکانیستیک صورت گرفت. استفاده از توصیف دو جزئی نفت- سیاه به دلیل منظور نکردن تغییرات ترکیب سیال و ثابت گرفتن فشار حباب در طی عبور سیال در چاه، خطای قابل توجهی در محاسبات افت فشار ایجاد می کند. بنابراین، برای توصیف دقیق و سریع رفتار ترمودینامیکی سیال هیدروکربنی جاری در فرایند، از توصیف چندجزئی با به کارگیری روش پارامترهای کاهش یافته استفاده شد. نتایج نشان می دهد که استفاده از روابط تجربی در مدل سازی چاه تحت فرازآوری با گاز، باعث خطای قابل توجهی در محاسبات می شود. زیرا در روش های تجربی، روابط مناسبی برای گذر از الگوهای جریان به یکدیگر وجود ندارد و گرادیان فشار در این مرزها دچار گسستگی می شود.

ابزارهای چاه نگاری یکی از مفیدترین روش های ارزیابی سازند در یک حوضه رسوبی می باشد. داده های چاه نگاری را می توان به عنوان یک شاخص برای به دست آوردن پتانسیل سنگ منشا به کار برد. با انجام مطالعات مختلف ژئوشیمیایی در برخی از میادین نفتی در فروافتادگی دزفول ایران، مشخصات سنگ های منشا که شامل سازندهای کژدمی، گورپی و پابده می باشد، تعیین گردیده است. با این وجود تاکنون سازندهای این میادین از نظر میزان ماده آلی، زون بندی نشده و تفسیری در این زمینه صورت نگرفته است. در این مطالعه با استفاده از تلفیق لاگ های صوتی و مقاومتی (روش ΔlogR) رانده شده در سازند پابده در میادین اهواز و مارون و همچنین با استفاده از روش شبکه عصبی میزان کل کربن آلی محاسبه شده و با مقادیر حاصل از آنالیزهای ژئوشیمیایی مقایسه گردیده است که نهایتا منجر به زون بندی سازند پابده از نظر غنای ماده آلی شده است. همچنین با بررسی ضخامت زون غنی از ماده آلی و با در نظر گرفتن گرادیان حرارتی، فواصلی که سازند پابده در این میادین به نفت زایی رسیده، مشخص شده است.

هدف از این تحقیق، مطالعه امکان سنجی تصفیه پذیری پساب واحد نمک زدایی نفت با استفاده از سامانه های غشایی به منظور دست یابی به استانداردهای تزریق به داخل چاه دفع و کاهش مشکلات زیست محیطی ناشی از تخلیه پساب به حوضچه های تبخیر به دلیل گرفتگی چاه در اثر تزریق پساب حاوی ذرات جامد و مواد نفتی و روغنی بیشتر از استاندارد به چاه می باشد. بدین منظور خروجی فیلتر شنی واحد تصفیه پساب نمک زدایی مارون 2 آغاجاری به عنوان خوراک در نظر گرفته شده است. در این تحقیق در مقیاس پایلوت از مدول های غشایی میکروفیلتر و اولترافیلتر استفاده شده است. میکروفیلتر مورد استفاده یک مدول غشایی کارتریج از جنس پلی پروپیلن با اندازه تخلخل 0.45 میکرون و اولترافیلتر از نوع الیاف توخالی از جنس پلی پروپیلن با اندازه تخلخل 0.1تا 0.01 میکرون می باشد. در این مطالعه درصد حذف پارامترهای موردنظر نسبت به زمان در سه فرایند میکروفیلتراسیون، اولترافیلتراسیون و فرایند ترکیبی میکرو و اولترافیلتراسیون مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش هایی در دو دبی متفاوت برای هر فرایند انجام گرفت. دبی 32 L/min در این فرایندها بهینه بود. در فرایند ترکیبی میکرو و اولترافیلتراسیون نتایج بهتری نسبت به دیگر فرایندها به دست آمد. متوسط درصد حذف پارامترهای مورد بررسی در این فرایند عبارت است از 98.81% مواد نفتی و روغنی، 98.53% کدورت و TSS %97.06در این حالت اندازه ذرات موجود به کمتر از 0.05 میکرون رسیده است. در هیچ یک از نمونه ها باکتری احیاکننده سولفات (SRB) مشاهده نشده است. نتایج به دست آمده در همه فرایندها بیان گر کیفیت مناسب پساب تصفیه شده برای تزریق به داخل چاه دفع است. میزان بازیابی تراوایی غشا بعد از پایان مطالعه 96.32% بوده است.

جابجایی توسط سفره آبی یکی از مکانیزم های تولید نفت در مخازن جهان و در برخی از مخازن نفتی ایران می باشد. در این مکانیزم پارامترهای متعددی بر روند تولید تاثیرگذار هستند که مهم ترین آنها ترکیب شیمیایی نفت و آب موجود در فضای متخلخل سنگ مخزن و اثرات متقابل سیالات و سنگ است. از این جهت بررسی نتایج تزریق آب در سیستم "نفت- آب- سنگ" حائز اهمیت است. میزان تولید نفت بر اثر تزریق آب، به علت گوناگونی ترکیب نفت و آب و در نتیجه نیروهای تاثیرگذار بر روی جابجایی، در سیستم های مختلف "نفت- آب- سنگ" می تواند خیلی متفاوت باشد. در مطالعات صورت گرفته بر روی سنگ مخزن سازندهای آسماری و بنگستان، تزریق آب در سیستم های متفاوت سیالات و سنگ بررسی و نتایج آن با لحاظ کردن نیروهای مکانیکی و کلوئیدی، بر اساس تئوری DLVO شرح داده شده است. نتایج حاصل از مطالعات سیستم های مختلف "نفت- آب- سنگ" نشان می دهد که میزان تولید نفت بستگی به تاثیر متقابل بین سنگ و سیالات دارد و برتری نیروهای مختلف ازجمله نیروهای کلوئیدی، موئینه، گرانروی، کشش بین سطحی بین سنگ و دو سیال آب و نفت تحت تاثیر شرایط موجود سیستم "نفت- آب- سنگ" می باشد.