اپیدمیولوژی ایران
سال:1386 | دوره:3 | شماره:3-4 |تعداد مقالات:14

مقدمه و اهداف: حاملگی زمانی پرخطر محسوب می گردد که سلامتی مادر یا نوزاد بیشتر از حد معمول در معرض خطر قرار گیرد. میزان مرگ و میر نوزادان یکی از مهم ترین شاخص های تعیین کننده سلامت کودکان به شمار می رود و نظر به نقش تعیین کننده حاملگی پرخطر بر مرگ نوزاد این تحقیق در بخشی از مناطق روستایی کشور به منظور بررسی تاثیر هر چه دقیقتر رابطه این دو متغیر اجرا گردید.روش کار: این تحقیق با استفاده از روش مورد - شاهدی لانه گزیده (Nested case-control study) صورت گرفت. با توجه به وقوع 97 مورد مرگ در هم گروه مورد مطالعه تعداد 97 شاهد به روش Risk set sampling انتخاب گردید. آنالیز داده ها با نرم افزار Stata و با روش Conditional Logistic Regression انجام شد.نتایج: حاملگی پرخطر رابطه کاملا معنی داری با مرگ نوزاد نشان داده و نسبت شانس خام مرگ نوزاد برای حامگلی پرخطر در مقایسه با نسبت شانس اصلاح شده آن با حضور سایر متغیرها کاهش قابل توجهی نداشته است (از 5.50 به 3.25 برای حاملگی با یک عامل خطر و از 5.21 به 4.80 برای حاملگی با بیش از یک عامل خطر تغییر یافته است).نتیجه گیری: حاملگی پرخطر در مناطق روستایی از مهمترین عوامل خطر مرگ نوزادان محسوب گردیده و مراقبت های دوران بارداری توجه بیش از پیش را می طلبد. هم گروه های بالقوه در سیستم شبکه ای بهداشت و درمان کشور فرصت مناسبی جهت اجرای مطالعات مورد - شاهدی لانه گزیده برای محققین فراهم نموده اند.

مقدمه و اهداف: هدف مطالعه حاضر مقایسه آگاهی، نگرش و عملکرد جمعیت مهاجرین افغانی (جامعه غیربومی) با ایرانیان (جامعه بومی) در یکی از مالاریا خیرترین مناطق؛ شهرستان ایرانشهر؛ نسبت به انتقال و پیشگیری از مالاریا است.روش کار: این مطالعه، یک بررسی مقطعی است بر روی 775 نفر ایرانیان و افاغنه ساکن منطقه ایرانشهر در محدوده سنی 15-55 سال در طی 10 ماه در طی سال های 1384-1385 انجام گرفت. با مراجعه به درب منازل 381 نفر ایرانی و 376 نفر ایرانی و 376 نفر افاغنه به طور تصادفی با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. برای همه نمونه ها پرسش نامه ای حاوی پرسش های دموگرافیک، آگاهی، نگرش و عملکرد به طریق مصاحبه تکمیل شد.نتایج: در این مطالعه نتایج نشان داد که بیشتر شرکت کنندگان ایرانی و افغانی با حداقل یکی از سه علایم مشخصه مالاریا یعنی تب، لرز و درد استخوان و عضلات آشنایی دارد. اکثریت ایرانیان و افاغنه می دانستند که نیش پشه عامل انتقال مالاریا است ولی تفاوت معنی داری بین دو گروه از نظر آگاهی به انتقال مالاریا توسط نیش پشه مشاهده شد (χ2=142.2, P<0.001). بیشترین منبع کسب اطلاعات درباره مالاریا برای ایرانی ها %44.5) از آن ها) از طریق مراکز بهداشتی درمانی بود در حالی که در بین افاغنه %65.3 آن ها اظهار داشتند که اطلاعات خود را از خویشان و دوستان کسب می کنند. به طور کلی %3.4 از شرکت کنندگان به نقش رسانه های عمومی به اطلاع رسانی در مورد مالاریا اشاره کردند. طبق نتایج به دست آمده فقط %24 از کل شرکت کنندگان در این مطالعه اظهار داشتند که از پشه بند استفاده می کنند. میزان استفاده از پشه بند در بین ایرانیان 4 برابر افاغنه بود.نتیجه گیری: در یک جمع بندی کلی اگر چه اکثر شرکت کنندگان از هر دو گروه با مالاریا و نحوه انتقال آن آشنا هستند ولی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری اقدامی نمی کنند. هم چنین علت بالا بودن نسبی موارد مالاریا در بین افاغنه ممکن است ناشی از شیوه زندگی آن ها باشد نه صرفا از مسافرت های برون مرزی، چرا که در مقام مقایسه اهالی بلوچستان نیز این گونه تردد را دارند. در این مطالعه هم چنین مشخص شد که افاغنه ارتباط ضعیفی با مراکز بهداشتی درمانی دارند که این امر نیز در درمان به موقع و کامل بیماری اهمیت زیادی خواهد داشت.

مقدمه و اهداف: استان گلستان هر ساله، بعد از سیستان و بلوچستان به عنوان دومین استان پرشیوع کشور از نظر بیماری سل گزارش می شود. این مطالعه با هدف بررسی میزان بروز سل در قومیت های مختلف ساکن استان گلستان انجام شد.روش کار: در مطالعه ای توصیفی، تمامی بیماران مبتلا به یکی از اشکال مختلف سل ریوی اسمیر مثبت و منفی، خارج ریوی و ارزنی طی سال های 1378-1382 در استان گلستان مورد مطالعه قرار گرفتند و میزان بروز همه اشکال سل در قومیت های مقیم استان مورد مقایسه گردید.نتایج: تعداد 2773 بیمار سلی ثبت شده بین سالهای 1378-1382 در مرکز مبارزه با بیماری های واگیر استان گلستان قابل دسترسی بودند که وارد مطالعه شدند. %47 آن ها مرد و بقیه زن بودند. بر اساس نوع بیماری، %62.7 بیماران، سل ریوی اسمیر مثبت، %16.4 اسمیر منفی، %20.7 خارج ریوی و %0.1 ارزنی بودند. به طور کلی میزان بروز تمامی اشکال سل طی مدت مطالعه 36 مورد در صد هزار نفر بوده که روند تغییرات این شاخص طی مدت مطالعه اختلاف آماری معنی داری را نشان نداد. نظر به توزیع سل در قومیت های این استان، سیستانی ها و بلوچ ها با مجموع تنها %20 کل جمعیت استان، بیش از %50 کل موارد سل این منطقه را به خود اختصاص دادند. میزان بروز سل در سیستانی ها، 10 برابر ترک و کردها، 6 برابر فارس ها، 4 برابر ترکمن ها و 2.5 برابر افغانی های این منطقه بود.نتیجه گیری: میزان بروز سل نزد قومیت های مختلف استان گلستان تفاوت چشمگیری داشت و سیستانی ها بیش از همه اقوام ساکن در این منطقه مبتلا به بیماری سل شدند.

مقدمه اهداف: آرسنیکوزیس یکی از جدی ترین بیماری های زیست محیطی ناشی از ماده شیمیایی آرسنیک است که اغلب به واسطه مصرف آب آلوده به آرسنیک بروز می نماید. عوارض و ناراحتی های بهداشتی شامل کراتوزیس، پیگمنتاسیون و زخم های پوستی و انواع سرطان در انسان ها می باشد. در مطالعه حاضر با توجه به آلودگی گزارش شده در روستای قویوز از توابع شهرستان هشترود، عوارض بهداشتی و تغییرات کروموزومی حاصل از مصرف آب آلوده به آرسنیک مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: تحقیق یک مطالعه مقطعی است که با هدف تعیین شیوع عوارض کروموزومی، پوستی (هیپرکراتوزیس و هیپرپیگمانتوسیون) و دیگر عوارض (فشارخون بالا) حاصل از آرسنیک در آب روستای قویوز به عنوان گروه در معرض خطر مواجهه انجام شد. در طی مطالعه 101 نفر در روستای قوپوز و 107 نفر در روستای مایان به عنوان روستای شاهد مورد مطالعه قرار گرفتند. معاینات پزشکی توسط پزشک آموزش دیده به عمل آمد. 46 نمونه خون جهت مطالعه کاریوتایپ تهیه شد. آنالیز فلزات سنگین آب با استفاده از روش Inductively Coupled Plasma (ICP) به انجام رسید.نتایج: در روستای قوپوز آلودگی آب به آرسنیک مشاهده گردید به طوری که در آب چشمه های یوخاری بلاغ، لوله بلاغ و آب لوله کشی به ترتیب 49.8, 7.7 و 25 برابر حداکثر مجاز استاندارد ملی بود. در روستای قوپوز میانگین سطح فشارخون سیستولیک (137, %95CI:132-142) به طور کاملا معنی داری بیشتر از همان مقدار در روستای مایان به عنوان گروه کنترل بود (107, %95CI:99.9-114). به همین ترتیب متوسط سطح فشارخون دیاستولیک نیز در روستای قوپوز (82, %95CI:79-85) به طور معنی داری بیشتر از میانگین مربوطه در روستای مایان (71, %95CI:66-75) بود. وقوع هیپرکراتوزیس در اثر مواجهه طولانی مدت با آرسنیک حدود 34 برابر بیشتر از گروه کنترل می باشد (OR=34, P<0.001) که این تفاوت در شدت وقوع ضایعه و همین طور محل ایجاد آن نیز از نظر آماری معنی دار بود. به طور مشابهی وقوع پیگمانتاسیون نیز در اثر مواجهه طولانی مدت با آرسنیک به طور معنی داری در گروه مواجهه یافته افزایش یافته بود (OR=2.4, P<0.007). گسترش های کروموزومی به دست آمده، ناهنجاری شکاف کروماتیدی و قطعه کروموزومی را در گروه مواجهه یافته نشان داد که تفاوت موجود معنی دار بود (P<0.05).نتیجه گیری: وضعیت آب شرب روستای قوپوز از نظر آرسنیک و نیترات و ... مغایر با استاندارد ملی بود. مصرف آب آلوده به آرسنیک باعث شده تا افراد دچار ناراحتی های پوستی، فشارخون بالا و برخی اختلالات کروموزومی شوند. لازم است افراد متاثر شده از موضوع تحت درمان قرار گیرند و نظارت مستمر بر تامین آب شرب سالم در روستا به عمل آید.

مقدمه و اهداف: ناهنجاری های دندانی - صورتی بیماری نیستند اما در مجموع می توانند در کیفیت زندگی فرد تاثیر داشته باشند. این مطالعه به منظور تعیین میزان فراوانی آنومالی های دندانی، فضا یا اکلوژن و در مجموع تعیین نیاز جامعه به درجات مختلف درمان های ارتودنسی انجام شد.روش کار: در این پژوهش مقطعی و توصیفی 600 دانش آموز (286 دختر و 314 پسر) با میانگین سنی 11.97 ساله از مدارس راهنمایی شهرستان کرج در سال تحصیلی 84-85 به طور تصادفی انتخاب شدند و از نظر ناهنجاری های دندانی - صورتی مورد معاینه قرار گرفتند. اطلاعات در خصوص دندان های کشیده شده، شلوغی دندانی (Crowding)، وجود فضا (Spacing)، دیاستم، بیشترین بی نظمی دندان های قدامی فک بالا و پایین، اورجت و اورجت منفی، مقدار باز بودن بین دندان های قدامی بالا و پایین و رابطه قدامی - خلفی مولرها از طریق پرسش نامه جمع آوری شد.نتایج: نود و نه درصد از افراد دندان های قدامی بالا و %98.3 دندان های قدامی پایین خود را از دست نداده بودند. %41.2 بدون وجود شلوغی بودند، %57.7 بدون وجود فضا بین دندان ها بودند. میانگین وجود دیاستم بین افراد 0.36 میلی متر بود. میانگین بیشترین بی نظمی در دندان های قدامی فک بالا 1.08 میلی متر و در فک پایین 0.78 میلی متر بود. میانگین اورجت 1.98 و میانگین اورجت منفی 0.03 میلی متر بود. میانگین باز بودن بین لبه دندان های بالا و پایین 0.28 میلی متر بود و در %58.5 افراد رابطه مولرها نرمال بود. در مجموع میانگین شاخص زیبایی دندان 24.12 و با کمترین مقدار 13 و بیشترین مقدار 63 بوده است.نتیجه گیری: بر اساس نتایج فوق ناهنجاری های دندانی - صورتی در بیش از یک سوم (%33.6) از جمعیت مورد مطالعه نیاز به درجات مختلف درمان های ارتودنسی دارند.

مقدمه و اهداف: امروزه سوء تغذیه به عنوان یکی از عواملی که می تواند بر کیفیت زندگی نقش داشته باشد شناخته شده است. عوارض آن در سنین مختلف متفاوت گزارش شده است. افت تحصیلی و کاهش آستانه یادگیری و مورد آزار و اذیت قرار گرفتن دانش آموزان از عوارض لاغری و چاقی می باشد. هدف از انجام مطالعه حاضر تعیین شیوع چاقی و لاغری در دانش آموزان بر اساس نمایه توده بدن و برخی از عوامل مرتبط با آن می باشد.روش کار: در یک مطالعه مقطعی بر روی دانش آموزان شهرستان دزفول، با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای 5726 دانش آموز از 39 خوشه جهت مطالعه انتخاب شد. معاینات تن سنجی در شرایط استاندارد و در مدرسه انجام گرفت. وضعیت چاقی و لاغری با استفاده از صدک شاخص توده بدن برای سن و جنس (NCHS) تعیین گردید. صدک بالای 95 و کم تر از 5 به عنوان چاقی و لاغری تعریف گردید.نتایج: طی اجرای این مطالعه (%96.2) 5508 دانش آموز در مطالعه شرکت کردند. شیوع لاغری در دانش آموزان 1716) %33 نفر) با %95CI:27.3-38.8 بود، هم چنین شیوع چاقی در 157) %2.6 نفر) دانش آموزان با %95CI:1.7-3.4 مشاهده گردید. تفاوت شیوع چاقی و لاغری در دو جنس از نظر آماری معنی دار نبود (P>0.05). شیوع لاغری و چاقی به طور معنی داری با افزایش سن به ترتیب کاهش و افزایش می یافت (P<0.05).نتیجه گیری: مشکل سوء تغذیه در دانش آموزان شهرستان دزفول بیشتر به صورت لاغری می باشد و چاقی و اضافه وزن در دانش آموزان مشکل جدی به حساب نمی آید. نتایج حاکی از وضعیت تغذیه ای ضعیف و فقیر در دانش آموزان می باشد. گروه های در معرض خطر برای ارایه برنامه های مداخله ای توسط وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت و سایر نهادهای موثر مشخص شده است.

مقدمه و اهداف: تغذیه انحصاری با شیر مادر بهترین تغذیه برای کودک می باشد که تامین کننده نیازهای جسمی فیزیولوژیکی و روحی او تا 6 ماهگی است و بروز برخی عفونت ها با تغذیه با شیر مادر کاهش می یابد. گزارش حاضر با هدف تعیین شیوع تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی و برخی عوامل موثر بر آن در کودکان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر مشهد ارایه می شود.روش کار: طی یک مطالعه مقطعی مبتنی بر جمعیت به وسیله نمونه گیری طبقه ای خوشه ای تعداد 1450 طفل 7-12 ماه از 30 خوشه انتخاب شد. اطلاعات به وسیله پرسش نامه و مصاحبه با مادر جمع آوری گردید. تغذیه انحصاری با شیر مادر به صورت تغذیه با شیر تا پایان 6 ماهگی بدون مصرف هیچ گونه مواد غذایی بدون در نظر گرفتن قطره و شربت (ویتامین، مکمل ها و داروها) تعریف شد.نتایج: میزان پاسخ مادران به شرکت در مطالعه %87.4 بود. %51.2 پسر و 618) %48.8 نفر) دختر بودند. شیوع تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی %56.4 با (%95CI:63.2-49.7) بود. این مقدار در پسران %57.2 با (%95CI:64.4-49.9) و دختران (%95CI:48.7-62.6) %55.7 بود. (%95CI:88.7-94.7) %91.7 اطفال مورد بررسی بلافاصله پس از زایمان تغذیه با شیر مادر شده اند. سن مادر، آگاهی مادر از کافی بودن شیر و توصیه اطرافیان به مصرف شیر خشک فاکتورهایی بودند که در مدل رگرسیون لجستیگ چندگانه رابطه معنی داری با تغذیه با شیر مادر تا 6 ماهگی داشتند.نتیجه گیری: حدود %43 از کودکان تا 6 ماهگی جایگزینی مثل غذای خانواده یا شیر خشک برای شیر مادر دارند. با توجه به اهمیت تاثیر مصرف شیر مادر ارایه برنامه های آموزشی از طرف وزارت بهداشت و بالا بردن آگاهی مادران نسبت به شیردهی می تواند از اولویت های بهداشتی در سلامت کودکان باشد.

مقدمه و اهداف: نقش مردان در تنظیم خانواده به خصوص در کشورهای در حال توسعه از اهمیت به سزایی برخوردار است. هدف این مطالعه تعیین میزان شیوع روش های پیشگیری از حاملگی در زنان همسردار (10-49) ساله و چگونگی مشارکت همسران آن ها در سال 1383-1384 در ایرانشهر است.روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی است که در آن با استفاده از یک پرسش نامه و نمونه گیری تصادفی از زنان همسردار شهرستان ایرانشهر اقدام به اندازه گیری میزان مشارکت مردان در استفاده و انتخاب وسایل پیشگیری از بارداری گردید. داده ها با استفاده از اندازه گیری شاخص های پراکندگی و مرکزی و حدود اطمینان %95 آن ها توسط نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید.نتایج: تعداد 700 زن ازدواج کرده در گروه سنی 10-49 ساله که 400 نمونه آن از روستا و 300 نمونه از شهر انتخاب گردید که در عمل 696 نفر از آن ها در مطالعه ما شرکت کردند. %65.5 از زنان تحت بررسی یکی از روش های پیشگیری را به کار می برده اند. درصد حاملگی های ناخواسته در این بررسی %16 بوده است. میانگین دفعات حاملگی 7 بار و میانه تعداد حاملگی 4.5 بار بوده است. %63.2 از زنان شرکت کننده در مطالعه ابراز داشته اند که همسر آن ها در زمینه پیشگیری از حاملگی با آن ها همکاری دارد.نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد حمایت شوهران در استفاده از روش پیشگیری از بارداری با استفاده آن رابطه آماری معنی دار دارد. با توجه به داده های مطالعه به نظر می رسد آموزش مردان در بالا بردن پوشش تنظیم خانواده نقش موثری دارد.

مقدمه و اهداف: در حال حاضر بررسی کیفیت زندگی (Quality of Life) به عنوان یک موضوع مهم در مطالعات بیماری های مزمن، به خصوص سرطان، مطرح می باشد. سرطان در تمام موارد بر کیفیت زندگی بیماران به درجات مختلف تاثیر می گذارد و در حال حاضر ابتلا به سرطان ها یکی از مسایل مهم در ایران و تمام دنیا می باشند. در این بین سرطان پستان یکی از شایع ترین سرطان ها در زنان می باشد. میزان بقای مبتلایان به سرطان پستان طولانی بوده و در نتیجه مدت زمان بیشتری با سرطان و عوارض و پیامدهای آن دست به گریبان هستند. از این رو انجام اقداماتی در جهت شناسایی عوامل موثر بر کیفیت زندگی این مبتلایان ضروری به نظر می رسد.روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی - تحلیلی بوده که به منظور بررسی عوامل موثر بر کیفیت زندگی مبتلایان به سرطان پستان بر روی 119 بیمار مبتلا، در بخش شیمی درمانی بیمارستان نمازی شیراز انجام شده است. جمع آوری اطلاعات مربوط به کیفیت زندگی با استفاده از دو پرسش نامه QLQ-BR23, QLQ-C30 در طی دو ماه، از ابتدای دی ماه 1384 تا پایان بهمن ماه 1384 انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش های تک متغیره ناپارامتریک و روش رگرسیون خطی چند متغیره صورت پذیرفت.نتایج: میانگین نمره کلی کیفیت زندگی در افراد تحت مطالعه 64.92 با انحراف معیار 24.28 تعیین شد. وضعیت شغلی، طول دوره بیماری، درجه تمایز یافتگی تومور، عملکرد جسمانی، احساسی، شناختی و هم چنین علایم بیماری نظیر خستگی، تهوع و استفراغ، درد، تنگی نفس، کاهش خواب، یبوست و مشکلات اقتصادی از جمله متغیرهایی بودند که در تحلیل تک متغیره ارتباط معنی داری با کیفیت زندگی نشان دادند (P<0.05). این در حالی است که با استفاده از تحلیل چند متغیره تنها ارتباطی معنی دار میان درجه تمایز یافتگی تومور، وضعیت شغلی، وضعیت یائسگی، تنگی نفس و مشکلات اقتصادی با کیفیت کلی زندگی مشاهده گردید (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله به نظر می رسد انجام حمایت های اقتصادی از سوی دولت و انجام اقداماتی در جهت تشخیص بیماری در مراحل اولیه، در ارتقا کیفیت زندگی این بیماران موثر خواهد بود.

مقدمه و اهداف: اخلال بیش فعالی کم توجهی یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی در کودکان می باشد که هم در کوتاه مدت و هم در درازمدت عوارض نامطلوبی برای کودک، خانواده و جامعه به همراه دارد، در نتیجه پیدا کردن راهکارهایی جهت تشخیص صحیح و به موقع آن فواید بسیاری خواهد داشت. به این منظور در این تحقیق به بررسی میانگین نمرات علایم نرم نشانگان عصبی، به عنوان ابزاری جهت تشخیص صحیح تر و سریع تر در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی کم توجهی، و مقایسه آن با کودکان فاقد این اختلال پرداخته ایم.روش کار: بیست و پنج کودک بیش فعال کم توجه 7-12 ساله تحت بررسی با پرسش نامه بیش فعالی کم توجهی DSM-VI، آزمون کانرز والدین و تست 28 موضوعی NES (جهت بررسی علایم عصبی نرم) قرار گرفتند. سپس نتایج آن ها با 25 کودک فاقد اختلال مقایسه شد.نتایج: نمره کلی در آزمون NES در گروه مورد 11.4±4.14 و در گروه کنترل 5.6±2.79 بود که این اختلاف با P<0.0001 کاملا معنی دار بود. گروه مورد خصوصا در رفلکس گلابلار، حرکات آلترناتیو سریع و جداسازی راست - چپ نمرات بالاتری نسبت به گروه کنترل داشتند.نتیجه گیری: با توجه به تفاوت معنی دار علایم نرم نشانگان عصبی در کودکان بیش فعال کم توجه، احتمالا می توان از این علایم برای تشخیص زودتر اختلال و برداشتن قدم های سریع تر جهت پیشگیری و درمان آن استفاده کرد.