اخلاق در علوم و فناوری
سال:1398 | دوره:14 | شماره:3 |تعداد مقالات:24

زمینه وجود بحران ها و مشکلاتی همچون عدم رعایت استانداردها و اخلاق حرفه ای در حوزه مهندسی و فناوری، و وجود تقلب و سواستفاده در حوزه علم باعث اهمیت یافتن موضوع اخلاق در علم و فناوری شده است. اما واقعیت این است که فهم دقیقی از اخلاق علم و فناوری وجود ندارد و در بسیاری از موارد این حوزه با حوزه های دیگری چون اخلاق عمومی و حرفه ای اشتباه گرفته می شود. ازاین رو هدف این مقاله بررسی چیستی اخلاق علم و فناوری است. به این منظور ابتدا خود اخلاق تعریف شده و در گام بعد اخلاق علم و فناوری در قالب دو خوانش قوی و ضعیف مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت نیز بر اساس بخش مشترک دو خوانش چیستی اخلاق علم و فناوری معرفی می شود. نتیجه گیری نتیجه این تحقیق نشان می دهد که برخلاف رویکردهای جاری، اخلاق علم و فناوری بیشتر دارای ماهیتی تجربی-توصیفی است تا نظری-تجویزی. از منظر کاربردی نیز، شناخت صحیح از اخلاق علم و فناوری می تواند به شناخت و حل مسائل اخلاقی حوزه علم و فناوری کمک نماید و همچنین می تواند در سیاستگذاری این حوزه که جایگاه مهمی در توسعه و رشد اقتصادی-اجتماعی دارد، نقشی سازنده ایفا کند.

زمینه علی رغم اثرات بی بدیل ورزش متعادل و متناسب در سلامتی جسم و روح، ورزش حرفه ای از این قاعده مستثنی است. ورزش حرفه ای مانند هر شغلی مشکلات و چالش های اخلاقی خود را دارد. کسب شهرت، مقام، و ثروت به ویژه برای کسانی که تنها راه موفقیت خود را ورزش و قهرمانی می دانند ممکن است ورزشکار را به سوء استفاده از داروها و مواد نیروزا و بازار تجارت داروها و مکمل ها سوق دهد، که این موضوع با روح و اصل ورزش مغایرت دارد. هدف از این پژوهش مروری، بررسی پیامدهای اخلاقی تجارت داروها و مواد نیروزا در ورزش مدرن می باشد. نتیجه گیری شیوع مصرف زیاد داروها و مواد نیروزا در رشته های گوناگون ورزشی امری انکار ناپذیر است. پیامد استفاده از این مواد علاوه بر اختلالات قلبی-عروقی تنفسی و عضلانی، مشکلات روحی و روانی می باشد و در صورت مشخص شدن به رسوایی یک فرد یا ملت می انجامد. این موضوع در چند سال اخیر قربانی های زیادی داشته است. کانون میزان استفاده و شیوع این محصولات، ورزشکاران رشته های قدرتی و پرورش اندام است. البته در سایر مسابقات مانند دوچرخه سواری دور فرانسه نیز بسیار شایع است. مهم ترین علت شیوع استفاده از این محصولات درآمدزایی، دسترسی آسان و راحت، تجویز بدون نسخه و بدون نظارت پزشکان و گاهی عدم آگاهی و تبلیغات زیاد شرکت های تولید کننده خارجی، وارد کنندگان و فروشندگان و نظارت ناکافی است که بایستی برای این موضوعات چاره اندیشی شود.

زمینه در ادبیات گذشته ایران رسم بر آن بود که برخی شاعران کلام خود را در خدمت توصیف و تمجید شاهان و صاحبان قدرت قرار می دادند و در پاسخ با انواع عطایا و ملاطفات که صله نام داشت مورد نوازش قرار می گرفتند. اما در این میان گاه در کلام برخی سخنوران مداحی و ستایشگری از مسیر معمول خود خارج می گردید و شاعر با کمک آن ضمن به دست آوردن دل ممدوح با انتقاد و اعتراض بر رفتارهای غیرمعمول او و محیط اطرافش نیز می تاخت. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و با هدف مقایسه و بررسی ستایش و ستایشگری در خلق مضامین اخلاقی اعتراضی در کلیات سعدی و دیوان خواجوی کرمانی انجام شده است. مدایح سعدی محدود است و او این شیوه ی کلامی را بستر مناسبی برای مبارزه با بی عدالتی در رسیدن به جامعه ی آرمانی دلخواه خود می داند اما مدح های فراوان خواجو، عموما ادامه ی همان شیوه ی رایج ستایشگری با کارکرد سنتی در ادب گذشته ایران یعنی خوشنودی صاحبان قدرت است. نتیجه گیری شیخ اجل به سبب استقلال اندیشه و اعتقاد به ارزش ها، ستایشگری را فرصت خوبی برای بیان اعتراضات روشن اخلاقی، اجتماعی، تربیتی و حتی سیاسی قرار می دهد حال آنکه خواجو به سبب نیاز مادی و محروم بودن از جایگاه اجتماعی خاص در مقایسه با سعدی هم مدایح اغراق آمیزتری دارد و هم به همان اندازه اعتراضات و نقدهایش در بیشتر موارد به علت عدم دریافت این هدایا با چاشنی از توهین همراه است و جنبه ی غیراخلاقی هجو و غیراجتماعی به خود می گیرد.

زمینه زندگی در روزگار کنونی به شکل روزافزونی بر زیرساخت های فراگیر علمی و فناورانه تکیه دارد. امروزه استفاده از فناوری در تمام ابعاد زندگی مردم تجلی یافته است به طوری که فرایندهای تصمیم گیری در تمامی جوانب براساس شاخص های علم و فناوری صورت می گیرد. علم حتی به مسائلی همچون اخلاق و سنت نیز راه یافته است بنابراین مسائل و دغدغه های سنتی اخلاق در عصر حاضر ابعاد جدیدی یافته و نیازمند بررسی و کنکاش های تازه ای اند. پیدایش قلمرو پژوهشی اخلاق علم و فناوری نتیجه این کنکاش هاست. مباحث اخلاق امروزه به کلیه حوزه های دانش راه یافته، به صورتی که از اخلاق در شاخه های مختلف علوم بشری سخن گفته می شود. هدف این مطالعه شناسایی مراکز فعال در حوزه اخلاق علم و فناوری اعم از مراکز علمی و دانشگاهی و غیردانشگاهی در کشورهای امریکا، انگلستان، هند و چین است. نتیجه گیری در این مقاله، تجربه کشورهای امریکا، انگلستان، هند و چین به عنوان کشورهای دارای مراکز فعال در حوزه اخلاق در علم و فناوری بررسی شد. این مقایسه بیانگر گستردگی فعالیت های سازمان های فعال در حوزه اخلاق در علم و فناوری است. بنابراین می توان از تجارب مثبت این کشورها استفاده کرد.

زمینه گسترش سلامت الکترونیک منجر به مسائل چالش برانگیز اخلاقی شده است. هدف این پژوهش، شناسایی کدهای اخلاق سازمانی سلامت الکترونیک با رویکرد فضیلت محور در بیمارستان ها و اولویت بندی آن ها برای کمک به درک بهتر مدیران از ماهیت چالش های اخلاقی سلامت الکترونیک است. روش روش این پژوهش کاربردی-توصیفی است و به صورت تفصیلی تر از نوع پیمایشی-تک مقطعی است. جامعه ی آماری پژوهش، شامل کلیه خبرگان اخلاق پزشکی با سابقه تجربی حداقل 5 سال در خدمات سلامت الکترونیک بوده است. به خاطر محدود بودن تعداد خبرگان، از روش گلوله برفی برای نمونه گیری استفاده شد و اندازه نمونه شامل 9 نفر از خبرگان شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه مقایسات زوجی بوده و روش تجزیه و تحلیل داده ها فراگرد تحلیل سلسله مراتبی فازی است. یافته ها بر اساس یافته ها فراگرد تحلیل سلسله مراتبی فازی، در بین کدهای اخلاقی سلامت الکترونیک، «حریم خصوصی»، «افزایش کیفیت خدمات الکترونیک» و «حرفه ای گری در مراقبت های بهداشتی آنلاین»، بیشترین اهمیت را برای بیمارستان ها دارند. نتیجه گیری این پژوهش آگاهی فعالان سلامت الکترونیک را درباره کدهای اخلاق پزشکی ارتقا می دهد. همچنین این کدها ابزار مناسبی برای مدیران و تصمیم گیران حوزه سلامت الکترونیک، جهت اندازه گیری وضعیت اخلاق فضیلت محور فراهم می کنند.

زمینه تخریب دیگران (زیرآب زنی) رفتاری است که در آن فرد چنان از دیگری بدگویی و غیبت کرده و یا به ضرر وی عمل می کند که شخص، بدان واسطه، امتیازی را از دست بدهد و متضرر شود. با توجه به پیامدهای نامطلوب این رفتار برای فرد، سازمان و جامعه پژوهش حاضر در تلاش است تا با واکاوی این رفتار زوایای گوناگون آن را در بستر حقیقی سازمان، شناسایی و تبیین کند. روش فلسفه این پژوهش تفسیری، رویکرد آن کیفی و استراتژی مورد استفاده آن داده بنیاد و مبتنی بر رویکرد ظاهر شونده می باشد. جامعه مورد مطالعه مدیران سازمان های دولتی شهر مشهد می باشند که 19 نفر تا رسیدن به اشباع نظری با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. جهت بررسی استحکام پژوهش نیز از چهار معیار قابلیت اعتبار، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تاییدپذیری استفاده شد. تحلیل داده ها نیز با کمک نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA و فرآیند های کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گردید. یافته ها تجزیه و تحلیل انجام شده از طریق مقایسه مستمر در فرآیند کدگذاری حقیقی و نظری، 100 کد، 38 مفهوم، 8 طبقه و 2 مقوله را نشان داد که منجر به ظهور مدل نهایی پژوهش پیرامون مقوله محوری، با عنوان مدل " رفتار زیرآب زنی" شد. مدل مربوطه به علل و نتایج مربوط به مقوله محوری پژوهش اشاره دارد. نتیجه گیری در مجموع این پژوهش با تبیین نظریه رفتار زیرآب زنی، زمینه لازم برای فهم و شناخت این رفتار و همچنین کنترل و پیشگیری آن را در سازمان فراهم آورده است.

زمینه فعالیت صنایع، ایجاد کننده بحران های گسترده زیست محیطی پذیرفته شده ای در سطح جهان هستند که علم به تنهایی برای حل مسائل زیست محیطی کافی نخواهد بود. از آن جا که جهت گیری اخلاقی نیروی انسانی شاغل در این بخش می تواند یک عامل تعیین کننده در رفتار با محیط زیست باشد، از این رو، تحقیق حاضر با هدف سنجش اخلاق زیست محیطی کارکنان شرکت فولاد اکسین خوزستان به اجرا درآمد. روش روش تحقیق توصیفی از نوع پس رویدادی است. جامعه آماری شامل 790 کارمند شرکت فولاد اکسین خوزستان بود که از این تعداد با استفاده از جدول مورگان و اعمال روش نمونه گیری تصادفی ساده، 259نفر مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. به منظور تجزیه و تحلیل از آماره های توصیفی به همراه آزمون تی مستقل و آزمون آنووا استفاده گردید. اطلاعات بدست آمده با نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نتایج حاصل از آزمون تی مستقل و آزمون آنالیز واریانس یکطرفه، عدم تفاوت معناداری بین متغیرهای مستقل؛ جنسیت، سطح تحصیلات، سابقه کار، سن و سطوح مختلف درآمد و میزان برخورداری آنان از اخلاق زیست محیطی نشان داد. نتیجه گیری نتایج این تحقیق بیانگر نوعی وجود تعهد اخلاقی برای حفظ محیط زیست نزد هر دو گروه زنان و مردان بوده است. و هم چنین کارکنان شرکت فولاد اکسین خوزستان از زمینه اخلاقی بسیار مطلوبی در تبیین رفتار درست با محیط زیست پیرامون برخوردار بوده اند.

زمینه شناسایی وضعیت اخلاق دانشجویان نسبت به محیط زیست به عنوان قشر آگاه و تاثیرگذار جامعه، می تواند گامی اساسی و مهم در برنامه ریزی سیاست های زیست محیطی آموزش عالی کشور باشد. ازاین رو هدف از این مطالعه، بررسی رابطه بین ابعاد اخلاق زیست محیطی دانشجویان کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی بود. روش این مطالعه ازلحاظ روش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری دانشجویان مقطع دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسی، دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی بود که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 140 نفر تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب نسبت به مقطع تحصیلی داده ها جمع آوری گردید. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن با نظر متخصصان و پایایی آن با استناد به ضرایب آلفای کرونباخ، CR و AVE مورد تایید قرار گرفت. جهت تجزیه وتحلیل یافته ها نیز از آمار توصیفی و استنباطی و برای تعیین ارتباط بین ابعاد مختلف اخلاق زیست محیطی از مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و LISREL استفاده شد. یافته ها نتایج معادلات ساختاری نشان داد بین انسان محوری با زیست بوم محوری (47/0) و بین انسان محوری با خدامحوری پاسخ دهندگان (71/0) رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل همبستگی نیز حاکی از وجود رابطه مثبت معنی دار (58/0) بین زیست بوم محوری دانشجویان با خدامحوری بود. نتیجه گیری با توجه به ارتباط بین انسان محوری با زیست بوم محوری و خدامحوری و همچنین، وجود ارتباط معنادار بین زیست بوم محوری و خدامحوری، تمرکز اصلی برنامه های آموزشی و فرهنگی باید تربیت دانشجویانی باشد که علاوه بر خدامحوری، دارای سطح بالایی از انسان محوری و زیست بوم محوری باشند.

زمینه دسترسی به اینترنت پدیده ای رو به گسترش است. همزمان با دسترسی روزافزون و گسترده مردم به اینترنت، جامعه شاهد نوعی وابستگی در نوجوانان است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه هوش اخلاقی، مهارت های اجتماعی و ویژگی های شخصیتی در نوجوانان پسر معتاد به اینترنت با افراد عادی انجام شد. روش روش پژوهش حاضر علی مقایسه ای و جامعه پژوهش شامل تمامی نوجوانان پسر منطقه 1 شهر تهران در سال تحصیلی1395 1394 بود. 200 نفر(80 نفر معتاد به اینترنت و 120 نفر افراد عادی) به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و هر چهار پرسشنامه هوش اخلاقی لنیک وکیل، اعتیاد به اینترنت، مهارت های اجتماعی نوجوانان و شخصیتی آیزنک را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. یافته ها یافته ها نشان داد که میزان مهارتهای اجتماعی و هوش اخلاقی در نوجوانان پسر معتاد به اینترنت پایین تر از افراد عادی بود و از بین ویژگی های شخصیتی، میانگین مولفه های رنجورگرایی و روان پریش گرایی در نوجوانان پسرمعتاد به اینترنت، بالاتر از افراد عادی بود. نتیجه گیری در این تحقیق نتیجه کلی گرفته شد که اعتیاد به اینترنت بر هوش اخلاقی، مهارت های اجتماعی و ویژگی های شخصیتی نوجوانان معتاد به اینترنت نقش دارد.

زمینه رهبران مخرب و غیراخلاقی با غفلت از استانداردهای اخلاقی و انسانی، می توانند سازمان ها و کارکنان آن ها را به صورت منفی تحت تاثیر قرار دهند. این تاثیر منفی در صورت ادامه می تواند مو جب افت کارایی و عملکرد کارکنان و سازمان ها شود. این پژوهش با هدف بررسی الگوی ساختاری رابطه رهبری مخرب با فرسودگی هیجانی و عملکرد شغلی اجرا شد. روش روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان نیروگاه حرارتی شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان (1000 نفر) تشکیل دادند که از بین آن ها 314 نفر به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه رهبری مخرب، پرسشنامه فرسودگی هیجانی و پرسشنامه عملکرد شغلی بودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و الگو سازی معادله ساختاری (SEM) مورد تحلیل قرار گر فتند. یافته ها نتایج نشان داد که بین رهبری مخرب با فرسودگی هیجانی رابطه مثبت و معنادار (01/0>p)، ولی بین رهبری مخرب با عملکرد شغلی رابطه منفی و معنادار (01/0>p) وجود دارد. همچنین بین فرسودگی هیجانی و عملکرد شغلی نیز رابطه منفی و معنادار به دست آمد (01/0>p). نتایج حاصل از الگو سازی معادله ساختاری (SEM) نشان داد که رهبری مخرب هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم از طریق فرسودگی هیجانی با عملکرد شغلی دارای رابطه معنادار (05/0>p) است. همچنین نتایج نشان داد که فرسودگی هیجانی متغیر واسطه ای پاره ای در رابطه رهبری مخرب با عملکرد شغلی است. نتیجه گیری نتایج این پژوهش نشان می دهد که رهبری مخرب می تواند طی یک سلسله روابط چندسطحی موجب بروز علایم فرسودگی هیجانی و به دنبال آن افت عملکرد کارکنان شود.

زمینه یکی از ویژگی های مهمی که می تواند سازمان ها را در مسیر بهره وری و سرآمدی قرار دهد، دلبستگی شغلی کارکنان است. به نظر می سد که دلبستگی شغلی کارکنان در گرو هوش اخلاقی کارکنان و به تبع آن ایجاد سرمایه اجتماعی مطلوب در سازمان باشد. با این رویکرد، هدف از پژوهش حاضر، تحلیل روابط هوش اخلاقی، سرمایه اجتماعی و دلبستگی شغلی بوده است. روش پژوهش حاضر جزو تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری را کلیه کارکنان بانک کشاورزی شهر همدان به تعداد 313 نفر تشکیل می دادند. بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 196 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد هوش اخلاقی، سرمایه اجتماعی و درگیری شغلی استفاده شد. روایی سازه پرسشنامه ها با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و پایایی آن ها نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و تایید شد. در نهایت برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای، آزمون همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها میانگین و انحراف استاندارد هوش اخلاقی 57/0± 14/3؛ سرمایه اجتماعی 40/0± 30/3؛ و دلبستگی شغلی 35/0± 98/2 بود. بین هوش اخلاقی، سرمایه اجتماعی و دلبستگی شغلی روابط معناداری مشاهده شد. همچنین نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که هوش اخلاقی می تواند با واسطه سرمایه اجتماعی پیش بینی کننده معنادار دلبستگی شغلی باشد. نتیجه گیری بر اساس یافته های پژوهش، هوش اخلاقی می تواند بهبود سرمایه اجتماعی را به همراه داشته باشد و این امر به نوبه خود زمینه ارتقای دلبستگی شغلی کارکنان را فراهم آورد.

زمینه یک از عوامل مهم در کاهش بهره وری در درون سازمانها، رفتار های ضد شهروندی و غیر مولد است که عوامل مختلفی بر آن اثر می گذارند. هدف این مقاله تبیین رابطه فرهنگ سازمانی با رفتار ضد شهروندی در واحدهای دانشگاه پیام نور جنوب استان آذربایجان غربی است که در این میان به نقش متغیر های میانجی گر ظرفیت سازمانی و حکمرانی اشاره خواهد شد. روش در مطالعه حاضر روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژ وهش شامل کارکنان واحدهای دانشگاه پیام نور جنوب استان آذربایجان غربی 260 نفر بود. تعداد 159 نفر به شیوه تصادفی ساده انتخاب گردید و برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی، از آماراستنباطی و مدل تحلیل مسیر و نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته بر اساس خروجی نرم افزار و اعداد معناداری، یافته ها نشان داد که؛ بین متغیرهای فرهنگ سازمانی با ظرفیت سازمانی و شایستگی اخلاقی و حکمرانی رابطه معنی دار وجود دارد. همچنین بین شایستگی اخلاقی و ظرفیت سازمانی با حکمرانی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد و بین شایستگی اخلاقی و حکمرانی با رفتار ضد شهروندی رابطه منفی و معنی دار وجود دارد. اما بین ظرفیت سازمانی با حکمرانی و رفتار ضد شهروندی رابطه منفی و غیر معنی دار مشاهده گردید. نتیجه گیری بر اساس تحلیل داده ها، میزان توسعه شایستگی اخلاقی بر پایه فرهنگ سازمانی می تواند به خلق ظرفیت راهبردی و تقویت حکمرانی در پیشگیری از رفتارهای ضد شهروندی کمک کند.

زمینه در دنیای امروز، با توسعه روابط، تحقق مفهوم دهکده جهانی و از بین رفتن مرزهای بین ملت ها، اخلاقیات به عنوان یک عامل استراتژیک و مهم در حفظ بقای سازمان ها و کل بشریت مطرح شده است. بررسی عوامل موثر بر قضاوت اخلاقی کارکنان ضروری است. وضعیت اخلاقی و جنسیت حسابداران، از عوامل تاثیرگذار بر قضاوت اخلاقی هستند. هدف این پژوهش، بررسی نقش جهت گیری اخلاقی و اثر جنسیت در قضاوت اخلاقی کارکنان مالی بانک گردشگری است. لذا مساله پژوهش این است که آیا جهت گیری اخلاقی و جنسیت در قضاوت اخلاقی کارکنان نقش دارد یا خیر؟ روش روش پژوهش، توصیفی-همبستگی بود. جامعه و نمونه آماری پژوهش را کارکنان مالی بانک گردشگری تشکیل دادند. اعضای نمونه آماری، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از دو پرسش نامه حاوی سوال های عمومی و تخصصی استفاده شده و به منظور آزمون فرضیه ها، از تجزیه و تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون t استفاده شده است. یافته ها نتایج تحقیق نشان داد که فرضیه های پژوهش در سطح اطمینان 95% رد نشدند بنابراین نسبی گرایی و آرمان گرایی و جنسیت رابطه مثبت و معناداری بر قضاوت اخلاقی دارند. نتیجه گیری نتایج پژوهش نشان داد که در سطوح فرضیه های پژوهش، رابطه معناداری بین قضاوت اخلاقی کارکنان مالی بانک گردشگری با جهت گیری اخلاقی و جنسیت کارکنان وجود دارد و زنان اخلاقی تر از مردان رفتار می کنند

زمینه امروزه ضرورت برقراری فرهنگ و رفتار اخلاقی تا حدی است که بسیاری از سازمان های بزرگ را مجبور به تدوین سیاست های اخلاقی کرده است. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل ارتباط بین کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی با فرهنگ اخلاقی در بین کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان کرمانشاه می باشد. روش روش پژوهش توصیفی-همبستگی و به لحاظ هدف کاربردی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل 150 نفر از کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان کرمانشاه بودند که با استفاده از روش تصادفی ساده، 110 نفر به به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش استفاده از سه پرسشنامه: کیفیت زندگی کاری والتون؛ پرسشنامه توصیف شغلی اسمیت و همکاران و پرسشنامه فرهنگ اخلاقی سینگپا کدی و ویتل بود. در این پژوهش روایی پرسش نامه ها با استفاده از روایی محتوایی و بر اساس نظرخواهی با خبرگان علمی دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفت و پایایی پرسش نامه ها، با ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 89/0، 77/. و 70/. محاسبه شدند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SMART-PLS و روش تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. یافته ها یافته های پژوهش نشان دادند که کیفیت زندگی کاری بر فرهنگ اخلاقی با ضریب مسیر 50/0 و مقدارT 15/16 تاثیر مثبت و معناداری داشت و رضایت شغلی بر فرهنگ اخلاقی با ضریب مسیر 37/0 و مقدارT 13/10 تاثیر مثبت و معناداری داشت، بنابراین کلیه روابط بین متغیرهای پژوهش مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری بنابراین به منظور بهبود کیفیت زندگی کاری ضروری است که به فرهنگ اخلاقی کارکنان توجه شود که این امر می تواند زمینه ساز رضایت شغلی مثبت باشد.

زمینه نقش پژوهش علمی و اجرای شایسته آن در استیلای همه جانبه جایگاه جامعه بدیهی است و ارتقاء سطح کیفی پژوهش ها و به تبع آن بهبود زندگی و رفاه افراد جامعه در سایه ارزش های اخلاقی امکان پذیر است. اعتلای علم با رعایت تمام اصول اخلاق حرفه ای پژوهش میسر خواهد بود. در این راستا شایسته است، به شناسایی و اولویت بندی شاخص های اخلاق پژوهش و میزان اهمیت آن پرداخته شود. روش پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربری و ازنظر جمع آوری اطلاعات، توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل اعضای هیات علمی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران که 17 نفر از خبرگان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. برای شناسایی شاخص ها از روش کتابخانه ای و برای تثبیت و اولویت بندی، از پرسشنامه استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از روش دلفی فازی به منظور غربالگری و تثبیت شاخص ها و روش بهترین-بدترین برای تعیین اهمیت نسبی شاخص ها استفاده شده است. یافته ها پس از تجزیه وتحلیل، درمجموع 18 شاخص طی سه مرحله انجام روش دلفی فازی تایید و انتخاب شدند. شاخص همگرایی کمتر از 0. 2 نشان از تایید کامل اعتبار نتایج دارد. با توجه به حل مدل برنامه ریزی خطی روش بهترین-بدترین، اهمیت نسبی شاخص ها مشخص گردید و نرخ سازگاری در سطح قابل قبولی بود که نشان از اعتبار این بخش از نتایج دارد. نتیجه گیری نتایج پژوهش حاکی از آن است که در نظر گرفتن رفاه جامعه، رعایت عدالت و حفظ وحدت در سطح کلان و رعایت حقوق مالکیت فکری به ترتیب به عنوان مهم ترین شاخص های ارزیابی اخلاق حرفه ای در پژوهش می باشند.

زمینه رفتار غیر اخلاقی شرکت ها اغلب منجر به خشم عمومی می شود، که به نوبه خود باعث تغییر رفتار مصرف کننده می گردد، همانند تحریم مصرف کننده. هدف پژوهش حاضر توسعه و تست مدلی است که بر ادراک مصرف کننده از رفتارهای غیر اخلاقی شرکت ها و پیامدها آن تمرکز دارد. روش این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی بوده و از نظر نحوه گردآوری داده ها جز تحقیقات توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، مراجعه کنندگان برای خرید و همین طور دریافت خدمات پس از فروش شرکت های خودروسازی ایرانی از قبیل سایپا و ایران خودرو در شهر تهران می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، تعداد 410 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود. برای تحلیل داده ها روش معادلات ساختاری به کار رفت و برای این کار از نرم افزار های اسمارت پی ال اس 3 و اس پی اس اس 16 استفاده شد. یافته ها نتایج پژوهش حاضر، نشان دهنده آن است که بین ایدئال گرایی و عدم خودگرایی با ادراک مصرف کننده از رفتارهای غیراخلاقی شرکت ها رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد، و همچنین بین عدم ادراک مصرف کنندگان از رفتارهای غیراخلاقی شرکت ها با خشم و انتقام مصرف کنندگان رابطه مثبت و معنی دار بدست آمده است. نتیجه گیری هرچه میزان درک مصرف کننده از رفتارهای غیراخلاقی شرکت ها پایین تر باشد، در پی واکنش به آن رفتارهای غیراخلاقی، شرکت ها با شدت خشم و انتقام بیشتری از سوی مصرف کنندگان روبرو خواهند بود.

زمینه رفتارهای کاری انحرافی، رفتارهایی است که با نقض قوانین کاری، سازمان را تهدید می کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین جو اخلاقی و استرس شغلی با رفتارهای انحرافی کارکنان با توجه به نقش تعدیل گر سبک رهبری ستمگرانه می باشد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است که به روش پیمایشی انجام شده و از نظر هدف، توسعه ای-کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان خط تولید صنعت فولاد جنوب کشور به تعداد 9361 نفر بوده اند که 596 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه و به روش تصادفی طبقه ای متناسب با حجم طبقات انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی بوده است و ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه و پرسشنامه می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی (آزمون معادلات ساختاری و آزمون t تک نمونه ای و تحلیل عاملی تاییدی) استفاده شده است و داده ها از طریق نرم افزارهای SPSS و Smart PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته ها یافته های پژوهش ضمن تایید الگوی پیشنهادی پژوهش، نشان داد که بین عوامل مرتبط با رفتارهای انحرافی کارکنان (جو اخلاقی و استرس شغلی) با توجه به نقش تعدیل گر سبک رهبری ستمگرانه مدیران صنعتی با رفتارهای انحرافی کارکنان، رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری رفتارهای غیراخلاقی و انحرافی، مسئله ای جدی برای سازمان ها است و سالانه هزینه های کلانی را بر سازمان تحمیل می کند. بدین منظور برای بقای سازمان ها بسیار ضروری است که این رفتارها و عوامل موثر بر آن ها شناسایی شده و به منظورکاهش آن ها اقدامات مناسب صورت گیرد.

زمینه مقالات علمی بازنمونی از تلاش های پژوهشگران و منبع مفید و ارزشمند اطلاعاتی هستند و می توانند مبنایی برای تحلیل های علمی و عملکردی باشند. بنابراین ضرورت است مورد تحلیل و بررسی قرار گیرند. هدف این پژوهش بررسی تولیدات علمی حوزه موضوعی اخلاق در حسابداری می باشد. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی، به بررسی 145 عنوان مقاله حوزه موضوعی اخلاق در حسابداری، بین سال های 1363-1397 پرداخته است. داده ها با بکارگیری ابزار سیاهه وارسی گردآوری و با استفاده از نرم افزار اکسل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. در تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی نظیر؛ دسته بندی داده ها بر حسب توزیع فراوانی، درصد فراوانی و رسم جداول و نمودار ها استفاده گردید. یافته ها یافته ها نشان می دهند در 145 عنوان مقاله منتشر شده، 318 نویسنده مشارکت داشته اند. در بین مراکز آموزشی و پژوهشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات با 17 مقاله در رتبه اول قرار گرفته است. بیشترین گرایش موضوعی، موضوع اخلاق حرفه ای با 21 مقاله و از مجموع 3288 منبع مورد استناد در مقالات، 72 درصد منابع به زبان انگلیسی و 28 درصد به زبان فارسی بوده است. نتیجه گیری با توجه به اهمیت موضوع، تعداد اندک تولیدات علمی مرتبط با اخلاق در حسابداری و به تبع آن کمبود منابع علمی مرتبط در کشور، بر لزوم توجه بیشتر به این حوزه تاکید دارد.

زمینه چگونگی ایجاد بسترهای مناسب برای عوامل انسانی جهت بروز رفتار های اخلاقی و شهروندی در سازمان، یکی از مهم ترین چالش های مدیران کارآمد امروزی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ارزش های اخلاقی و بروز رفتارهای اخلاقی و شهروندی با توجه به نقش میانجی گری عدالت و تعهد سازمانی انجام شده است. روش روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری، 946 نفرکارکنان شرکت مخابرات استان تهران بوده و نمونه آماری با استفاده ازجدول مورگان 274 نفر تعیین و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزارگردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی سوالات آن، با اجرای آزمایشی و روش تحلیل عاملی تاییدی و پایایی آن به روش محاسبه آلفای کرنباخ با ضریب (84/0) محاسبه و مورد تایید قرار گرفته است. آزمون فرضیه ها با به کارگیری همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری انجام شده است. یافته ها بین ارزش های اخلاقی سازمان با میانجیگری عدالت و تعهد سازمانی و بروز رفتارهای اخلاقی در سازمان رابطه مثبت وجود دارد. بین ارزش های اخلاقی سازمان با میانجیگری تعهد سازمانی و بروز رفتارهای شهروندی سازمانی رابطه مثبت وجود دارد. بین رفتارهای اخلاقی ورفتارهای شهروندی سازمانی رابطه مثبت وجود دارد. رابطه بین عدالت سازمانی وبروز رفتارهای شهروندی سازمانی تایید نشد. نتیجه گیری ایجاد ارزش های اخلاقی در سازمان منجر به بروز رفتارهای اخلاقی خواهد شد. ارزش های اخلاقی همچنین می تواند جوعمومی سازمان را مهیای بروز رفتارهای شهروندی نماید.

زمینه جهت گیری های اخلاقی به عنوان رهنمونی در شکل گیری اعتقادات فردی و نگرشها در برخورد با دو راهی های اخلاقی می تواند تصمیم گیری اخلاقی حسابرسان را تحت تاثیر قرار دهد. از این رو در این تحقیق رابطه بین جهت گیری های اخلاقی با شدت و حساسیت اخلاقی حسابرسان بررسی شده است. روش روش اجرای تحقیق حاضر توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری، حسابرسان شاغل در موسسات حسابرسی خصوصی و نمونه آماری مورد بررسی شامل 186 عضو جامعه است. داده های تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری شده و با استفاده از مدل معادلات ساختاری به کمک نرم افزار pls مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نتایج حاصل از فرضیه های تحقیق نشان می دهد که بین جهت گیری اخلاقی آرمانگرا با شدت و حساسیت اخلاقی رابطه مثبت و معنادار و بین جهت گیری اخلاقی نسبی گرا با شدت و حساسیت اخلاقی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. نتیجه گیری نتایج تحقیق بیانگر این است که حسابرسان با درجه نسبی گرایی بالا در مقایسه با حسابرسان آرمانگرا، فرایند های تصمیم گیری اخلاقی نامطلوبی را به نمایش می گذارند. به این دلیل که نسبت به معضلات اخلاقی حساسیت و شدت اخلاقی پایین تری دارند. بنابراین این تحقیق نقش جهت گیری اخلاقی آرمانگرا و نسبی گرا را در امر تصمیم گیری حسابرسان نشان می دهد.