علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز
سال:1382 | دوره:20 | شماره:1 (پیاپی 39) |تعداد مقالات:12

میان کودک، ادبیات کودک و نقد این ادبیات رابطه ای چند سویه و ژرف برقرار است. نقد ادبیات کودک، آنگاه که متکی بر نظریه ای منسجم و در برگیرنده باشد می تواند بر تعامل این ادبیات و کودک تاثیری ژرف و گسترده داشته باشد. نظریه ادبیات کودک، اما، از آنجا که ناگزیر از پرداختن به مقولاتی همچون «روش» و «هدف» در ادبیات کودک است، با فلسفه ادبیات کودک، همپوش و به تعبیر این پژوهش یکسان است. از این رو کوشش در تدوین فلسفه ادبیات کودک بنیادی ترین وظیفه پژوهشگران در حیطه این ادبیات است. پژوهش حاضر، نخست به روشن کردن موقعیت و ویژگی های ادبیات کودک پرداخته، سپس مهم ترین ویژگی ها و مسایل فلسفه ادبیات کودک را مطرح می سازد. آنچه در این مقاله عرضه می گردد، در واقع مبانی و بنیادهایی است که گمان می رود، هر فلسفه ادبیات کودک ناگزیر از پرداختن به آن و یا آغاز کردن آن است.

هدف اصلی این تحقیق، بررسی باورهای والدین در مورد فرزندپروری و هوش کودکان، در رابطه با میزان تحصیلات است. بدین منظور 100 نفر از والدین شامل 72 مادر و 28 پدر با تحصیلات متفاوت که فرزندان آنان در کلاس اول بودند؛ در این تحقیق شرکت نمودند. این والدین به پرسش های دو پرسشنامه باورهای فرزندپروری و هوش پاسخ دادند. در این تحقیق، دو پرسش مطرح بود. 1. آیا والدین با تحصیلات متفاوت در میزان اهمیتی که برای فرزندپروری قایل هستند، تفاوت دارند؟ 2. آیا والدین با میزان تحصیلات متفاوت در باورهای خود درباره هوش فرزندان، تفاوت دارند؟نتایج مربوط به پرسش اول نشان داد که سه گروه والدین با تحصیلات راهنمایی و کمتر، دیپلم و کاردانی یا بالاتر، از نظر باورهای مربوط به فرزند پروری تفاوتی ندارند. هم چنین نتایج مربوط به پرسش دو نشان داد که از نظر باورهای کلی، در مورد هوش فرزند (کل باورهای هوشی)، والدین دارای دیپلم نسبت به والدین دارای کاردانی یا بالاتر، در سطح بالاتری قرار داشتند (P<0.05)، اما با والدین دارای تحصیلات راهنمایی یا کمتر تفاوتی نداشتند. در ضمن نتایج تحلیل زیر مقیاس های هوش نشان داد که والدین دارای دیپلم در رابطه با باورهای انگیزش تحصیلی فرزند، یعنی زیر مقیاس ششم هوش، نسبت به والدین دارای کاردانی و بالاتر، در سطح بالاتری قرار داشتند ( (P=0.01هم چنین والدین دارای تحصیلات راهنمایی یا کمتر، در این زیر مقیاس، نسبت به والدین دارای کاردانی یا بالاتر در سطح بالاتری قرار داشتند (.(p=%38

استادان همیشه درگیر اثرات ارزشیابی تکوینی بر یادگیری هستند. بسیاری بر این عقیده اند که ارزشیابی تکوینی پیشرفت بیشتری به دانشجو می دهد و بر نگرش مثبت به یادگیری تأکید می کند. این پژوهش به بررسی این فرضیه می پردازد که استفاده از ارزشیابی تکوینی فراگیری را بهبود می بخشد. صد و دوازده نفر از دانشجویان تربیت دبیر دانشگاه شهید چمران که در درس آزمون و ارزشیابی حضور داشتند در این پژوهش شرکت کردند. این دانشجویان به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند و در پیش آزمون شرکت نمودند. در ابتدای دوره هیچ تفاوت معناداری در زمینه اطلاعات، مهارت ها و درک بین آنها وجود نداشت (P<0.05). به گروه آزمایشی پنج ارزشیابی تکوینی و یک ارزشیابی نهایی و به گروه دیگر فقط ارزشیابی نهایی داده شد. روش آموزش برای هر دو گروه یکسان بود و تنها گروه آزمایشی، ارزشیابی تکوینی دریافت نکرد. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در پس آزمون دو گروه وجود دارد. این نتایج نشان می دهد که استادان باید توجه بیشتری به مزایای ارزشیابی تکوینی در پیشرفت دانشجویان نشان دهند.

هدف از مطالعه حاضر، مقایسه ارزشیابی رفتار دانش آموزان از نظر خودشان، معلمان و والدین آنها است. بدین منظور از یک مطالعه بزرگ که 1784 دانش آموز (در مقطع ابتدایی و راهنمایی) در شهر شیراز را شامل می شود، تعداد 220 دانش آموز که مقیاس های درجه بندی رفتار به وسیله خود دانش آموز، معلم و والدین آنها تکمیل شده بود، مورد بررسی قرار گرفتند. جهت کسب اطلاعات، از نیمرخ درجه بندی رفتار براون و هامیل (1978) یعنی سه مقیاس رفتار به وسیله خود دانش آموز، معلم و والدین، استفاده شد. پایایی و روایی مقیاس های مورد استفاده در تحقیق حاضر مورد تأیید قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که ما بین زیر مقیاس های نمونه پرسشنامه دانش آموز (خانه، مدرسه و همسالان) همبستگی مثبت و معنی داری (P<0.001) وجود دارد و حاکی از اعتبار سازه ای نمونه دانش آموز می باشد. به علاوه ما بین ارزشیابی رفتار خود دانش آموز با ارزشیابی والدین با ارزشیابی معلم از رفتار دانش آموز همبستگی مثبت و معنی داری (P<0.01) به دست آمد، در حالی که ما بین ارزشیابی والدین و ارزشیابی معلم از رفتار دانش آموز، رابطه معنی داری به دست نیامد. جهت بررسی تفاوت میانگین های ارزشیابی رفتار از نظر خود دانش آموز، معلم و والدین آنها، از تحلیل واریانس چند متغیره طرح های تکراری (MANOVA) استفاده شد و تفاوت ما بین کلیه میانگین ها معنی دار بود. هم چنین تفاوت های فوق در دو گروه دانش آموزان پسر و دختر به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت و یافته ها نشان داد که بین (خود - ارزشیابی) رفتار دانش آموز با ارزشیابی والدین و ارزشیابی معلم از رفتار دانش آموز همبستگی وجود دارد. به عبارت دیگر، ارزشیابی والدین و معلم با خود ارزشیابی دانش آموز همسویی دارد. به منظور بررسی تفاوت نظرات سه گروه (دانش آموز، والدین و معلم) بررسی میانگین نمرات ارزشیابی رفتار نشان داد که معلمان رفتار دانش آموزان را مطلوب تر از دو گروه دیگر ارزیابی می کنند و برعکس، والدین ارزیابی پایین تری از رفتار فرزندانشان نسبت به معلمان و خود فرزندانشان دارند. در پایان نتایج مورد بحث و بررسی قرار گرفت و پیشنهادهای لازم ارائه گردید.

مقاله حاضر به بررسی کارکردهای مهارت های ارتباطی "غیرکلامی" و "گوش دادن مؤثر" در تحقق وظایف و بهبود روابط انسانی در یک سازمان پرداخته است. روش تحقیق، نیمه تجربی و طرح "آزمون نهایی و یک گروه" بود. جمعیت نمونه 56 درصد کل جمعیت 80 نفری کارشناسان میدانی ادارات منابع طبیعی شهرستان استان فارس را شامل می شد که پس از تقسیم بر مبنای محل جغرافیایی کار به صورت تصادفی همه در سه کارگاه آموزشی شرکت داده شدند جمع آوری داده ها، پاسخ به پرسش ها و مشاهده به طور منظم انجام گرفت. روایی پرسش ها با کمک متخصصان تعیین گردید. هر کارگاه با یک پرسش باز پیرامون هر یک از دو مهارت ارتباطی آغاز گردید. سپس آموزش پیرامون مهارت های یاد شده ارایه شد و پس از آن تمرین انجام می گرفت. در انتهای هر کارگاه، شرکت کنندگان به پرسش های مکتوب پیرامون کارکردهای مهارت های دو گانه در تحقق وظایف سازمانی و بهبود روابط انسانی پاسخ می دادند. برای تحلیل پاسخ پرسش های باز، از تحلیل محتوایی و پرسش های بسته از آمارهای پارامتریک و غیر پارامتریک استفاده شد. نتایج نشان می دهند که وضعیت پیش از برگزاری کارگاه و پس از آن، تفاوت معنی داری دارد. هم چنین نقش و مهارت "گوش دادن موثر" نسبت به مهارت "غیرکلامی" در تحقق وظایف سازمانی و بهبود روابط انسانی نقش مساعدتری داشته است. افراد در گروه سنی (30-2) سال، پیرامون کارکردهای مهارت "غیرکلامی" در گروه 41 سال به بالا در مورد کارکردهای مهارت گوش دادن مؤثر داشته اند. کارشناسان ارشد سازمانی، درباره کارکردهای مهارت گوش دادن مؤثر و دارندگان مدرک رشته کشاورزی نظر مساعدتری پیرامون کارکرد مهارت غیرکلامی، داشتند. پیشنهاد می شود که این مهارت ها در قالب کارگاه آموزشی به افراد بیشتری آموزش داده شوند و دیگر مهارت های ارتباطی را نیز در بر گیرد.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه راهبردهای خود نظم ده یاد گیری (بر اساس الگوهای ولترز، 1998) و پیشرفت تحصیلی دانشجویان است. در این زمینه، به سه پرسش تحقیقاتی پرداخته شد: 1. دانشجویان از چه نوع راهبردهایی برای خود نظم دهی به مشکلات انگیزشی استفاده می کنند؟ 2. آیا استفاده از این راهبردها وابسته به موقعیت های آموزشی است؟3. رابطه خود نظم دهی های شناختی، فرا شناختی، ارادی و پیشرفت تحصیلی چگونه است؟ در این تحقیق، تعداد 184 داوطلب دانشجو (98 دختر و 86 پسر) ثبت نام شده، در سه گروه درس رشد که توسط یک مدرس ارایه می گردید، شرکت نمود. دانشجویان در چهار موقعیت مشکل زای آموزشی که موجب کاهش انگیزش می شود، قرار گرفتند. سپس از آنها خواسته شد تا راهبردهایی که آنها در موقعیت ها به کار می گیرند تا همچنان به تلاش خود ادامه دهند و موفق شوند را نام ببرند. نتایج نشان داد که دانشجویان متناسب با نوع مشکل از راهبردهایی استفاده می کنند موجب خود نظم دهی یادگیری آنان در آن موقعیت خاص گردد. نتایج همچنین نشان داد که انگیزش های درونی یا ذاتی به شکلی مثبت فرآیندهای شناختی و پیشرفت تحصیلی را پیش بینی می نماید، در حالی که انگیزش های عمل کردی روابطی منفی با هر دو عامل یاد شده دارد. از مجموعه راهبرد های شناختی و فراشناختی در دو سطح ساده پیچیده، تنها راهبرد تمرین و تکرار بود که توانست پیشرفت تحصیلی را پیش بینی نماید. پژوهش در انتها با چند پیش نهاد آموزشی خاتمه می یابد.

در مسیر انتقال به شرایط نوین و متغیر فن آوری های جدید صنعتی در هزاره سوم که بنیان های فلسفی، علمی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جوامع، دچار دگرگونی های عمیق خواهد شد و جوامع بشری در عمل ویژگی های دوره "پست مدرنیسم" را در خود آشکار می کنند، جوامع با چالش های متعدد ناشی از چنین تغییراتی مواجه خواهند شد. نظام آموزشی، می تواند در همسان سازی، هماهنگی و میانه گزینی دوباره جوامع با شرایط جدید نقش مهمی را ایفا نماید. در این رهگذر، یکی از مقولات مهم، رسالت بسیار اساسی نظام آموزشی در فراهم کردن شرایطی است که در آن نیروهای دانش آموخته بتوانند از مهارت ها، توانایی ها و قابلیت های کلیدی و متناسب با نیازها و شرایط دنیای صنعت و بازار مشاغل فردا برخوردار باشند. بنابراین، اهتمام به این امر و آسان سازی تحقق آن، مستلزم بازنگری دوباره اهداف آموزشی، محتوای برنامه های درسی و روش های اجرای آنها از سویی و سنجش دوباره نیازمندی های شغلی و حرفه ای مراکز اقتصادی و صنعتی کشور است. در این مقاله، سعی می شود تا با بررسی مجموعه مسایل موجود در مسیر پیوند نظام آموزشی به بازار کار، ذهن سیاست گزاران آموزشی کشور با آن دسته از مهارت ها، توانایی ها و قابلیت های کلیدی متناسب با نیازها و شرایط بازار کار آینده معطوف شود. به طوری که با تأکید بر آنها در جهت آماده سازی دانش آموختگان به طور قابل توجهی زمینه بهبود و ارتقای کارایی خارجی نظام آموزشی نیز فراهم گردد. بنابراین، پرسش اساسی در این رابطه آن است که اساسی ترین توانایی ها و مهارت هایی که جوانان جامعه برای مشارکت پیوسته در فعالیت های مختلف اقتصادی و صنعتی آینده نیاز دارند، کدامند؟ نظام آموزشی برای تاکید بر چنین مهارت هایی چه کار باید بکند؟ آیا با سطح فعلی استانداردهای نظام آموزشی، می توان به ترتیب افراد با آن قابلیت ها امیدوار بود؟ و سرانجام به چه نوع نظام آموزشی با چه ویژگی هایی نیاز داریم تا جوانان جامعه را در مسیر توسعه مشارکت آنها، برای بهبود رشد و توسعه اقتصادی جامعه همراهی و یاری کنیم؟

یکی از آزمون هایی که برای بررسی کارکردهای شناختی در سال های اخیر مورد استفاده فراوان قرار گرفته آزمون بازشناسی حافظه است. در این آزمون محرک های دیداری یا شنیداری، با فاصله زمانی مشخص، به آزمودنی ارایه می شود؛ سپس محرک های ارائه شده با محرک های مشابه مخلوط شده و از آزمودنی خواسته می شود که به بازشناسی محرک های قدیمی، از محرک های جدید بپردازد. تجزیه و تحلیل آماری این گونه آزمون ها به صورت سنتی با استفاده از آزمون های  t، تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل واریانس دو طرفه و تحلیل واریانس، با استفاده از اندازه های مکرر، بر مبنای تعداد پاسخ صحیح بین دو یا چند گروه انجام شده است. تحقیقات جدید نشان داده است که استفاده از تعداد پاسخ صحیح که از آن، به حساسیت آزمودنی (d΄) تعبیر شده، نمی تواند تنها معیار ارزیابی در این گونه تحقیقات باشد و گاهی محقق را در نتیجه گیری دچار اشتباهات فاحش می کند. بنابراین، پیشنهاد شده است که در این گونه موارد، از روش آماری علامت یابی، قبل از استفاده از روش های آماری یاد شده استفاده شود. بر اساس این نظریه، علاوه بر حساسیت پاسخ (d΄) عامل مهم دیگری، به نام »سوگیری پاسخ« (بتا(β که از تمایل آزمودنی به گفتن »بله« یا »خیر« شکل گرفته؛ صرف نظر از نوع آزمون می باشد، و این عامل می تواند نتایج تحقیق را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، لازم است که نمرات خام قبل از هر گونه تجزیه و تحلیل آماری، به نمرات معیار d΄ و β تبدیل شود. بر اساس این روش آماری »حساسیت پاسخ بالا« بیانگر حساسیت یا توانایی بالای آزمودنی در جداسازی محرک های قدیمی از محرک های جدید می باشد. هم چنین، »سوگیری پاسخ بالا« (نمره β بالا)، بیانگر میزان محافظه کاری آزمودنی در قبول بازشناسی محرک های جدید می باشد و راهبردی نادرست از سوی آزمودنی محسوب می شود. در مجموع، مفید بودن این روش آماری در تحقیقات مربوط، به وسیله بسیاری از محققان مورد تأیید قرار گرفته است (مثال، هالی و همکاران،.(1994 در این مقاله، پس از ارائه تعریفی از حافظه بازشناسی، روش های علمی سنجش آن مورد بحث قرار خواهد گرفت. سپس عناصر اصلی روش آماری علامت یابی (SDT) که عبارت از: Miss, Hit, Correct Rejection, False Alarm می باشد، معرفی و روش محاسبه d΄ و β توصیف خواهد شد.

ماهیت سازمان، به گونه ای است که زمینه مناسبی برای رشد و پرورش تعارض ها می باشد. در مدیریت امروز، وجود تعارض یک واقعیت سازمانی است و مدیران وظیفه دارند که این تعارض ها را در جهت تحقق اهداف سازمان و حیات و پیشرفت آن هدایت کنند. اما لازمه چنین امری به شناخت مدیران نسبت به جوانب این موضوع بستگی دارد. بنابراین، بررسی زمینه های تعارض، ضرورت دارد. پژوهش حاضر از میان علل و عوامل مرتبط و مؤثر بر پدیده تعارض، رابطه فرهنگ را با تعارض های درون پرسنلی و در میان مدیران میانی مرد بانک های ملت شهر کرمان گزارش می کند. به منظور تحقق اهداف تحقیق، فرهنگ جامعه آماری بر اساس الگوی هافستد و نحوه اداره تعارض های درون پرسنلی توسط آنها، بر اساس الگوی توماس، اندازه گیری شد. در مجموع، 49 آزمودنی در تحقیق شرکت داشتند. روش تحقیق، روش تحقیق همبستگی دو متغیری می باشد و هم چنین بر اساس داده های به دست آمده، ضریب همبستگی دو رشته ای، جهت تحلیل داده ها به کار برده شد و نتایج به دست آمده به شرح زیر است: 1. بین فاصله قدرت و استفاده از روش تطبیقی در مقابل مقام بالاتر در تعارض های سازمانی رابطه مستقیم وجود دارد. 2.  بین فاصله قدرت و استفاده از روش اجباری در مقابل زیردست، رابطه مستقیم وجود دارد. 3. بین جمع گرایی و استفاده از روش اجتنابی در مقابل هم ردیف، رابطه مستقیم وجود دارد. 4. بین پرهیز از عدم اطمینان و استفاده از روش همکاری در مقابل مقام بالاتر، رابطه مستقیم وجود دارد. 5. بین زن گرایی و استفاده از روش اجباری در مقابل زیردست، رابطه معکوس وجود دارد. با توجه به یافته های تحقیق، به مدیران سازمان ها پیشنهاد می شود که در حل مسایل و مشکلات سازمانی، به ویژه مساله تعارض، به موضوع فرهنگ توجه خاصی مبذول دارند.

کارآیی بیرونی یا موفقیت شغلی فرهیختگان کشاورزی، همواره مورد نظر برنامه ریزان و مسئولان بوده است. در این خصوص پرسشی مطرح می شود که آیا موفقیت تحصیلی، در موفقیت شغلی افراد مؤثر است یا خیر؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ این پرسش، چه عواملی موجب افزایش موفقیت تحصیلی دانشجویان می شود؟هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی دانشجویان کشاورزی می باشد. این پژوهش، به روش پیمایشی انجام شده است. جمعیت مورد مطالعه، دانش آموختگان سال های 1370 تا 1374 دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی، دست کم 40 نفر از دانش آموختگان هر رشته یا طبقه، به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. ابزار سنجش، پرسشنامه بود که روایی صوری آن، توسط استادان صاحب نظر و پایایی آن، پس از انجام یک مطالعه راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. یافته ها نشان داد که رشته تحصیلی دوره متوسطه، سهمیه ورود به دانشگاه، سال ورود و سال فراغت از دانشگاه، با موفقیت تحصیلی دانش آموختگان همبستگی دارد. با توجه به نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون، سطح سواد پدر دانش آموختگان، میزان همکاری آنها با تشکل ها و انجمن های دانشجویی؛ میزان ارتباط آنها با استادان دانشکده؛ اعتقاد آنها به میزان مطلوبیت استادان مشاور، اعضای هیأت علمی و درس های اختصاصی کشاورزی و هم چنین میزان رضامندی آنها از دانشکده با موفقیت تحصیلی دانش آموختگان همبستگی مثبت و معنی دار داشته است. از آنجا که بر اساس یافته های این پژوهش، موفقیت شغلی دانش آموختگان کشاورزی، با موفقیت تحصیلی آنها رابطه ای مثبت و معنی دار دارد. توصیه می شود که در گزینش و به کارگیری فرهیختگان کشاورزی، موفقیت دوران تحصیلی آنها مد نظر باشد و مؤسسات آموزشی نیز با توجه به اهمیت موفقیت تحصیلی، این امر را به دانشجویان تفهیم کنند و در تقویت و بهبود عوامل یاد شده و مؤثر در موفقیت تحصیلی توجه بیشتری مبذول دارند.

هدف از این پژوهش، بررسی میزان شیوع ناهنجاری های وضع قامت در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شیراز بود. در این تحقیق 13 مورد ناهنجاری های وضع قامت در 181 دانشجوی پسر و 194 دانشجوی دختر مورد بررسی قرار گرفت. شدت ناهنجاری ها به سه دسته شدید، متوسط و طبیعی تقسیم گردید و برای وضعیت شدید یک امتیاز، وضعیت متوسط 3 امتیاز و وضعیت طبیعی، 5 امتیاز منظور شد. در این تحقیق، جهت تجزیه و تحلیل نتایج آماری از نرم افزار اس.پی.اس استفاده گردید. به منظور مقایسه میزان ناهنجاری ها در دو گروه دختران و پسران، از آزمون مربع کاری استفاده شد. نتایج حاصل، حاکی از آن است که آزمون شونده ها، به یک یا چند انحراف مبتلا می باشند. بر اساس آزمون مربع کاری، نتایج در بیشتر وضعیت ها، حاکی از تفاوت معنی دار میزان شیوع ناهنجاری ها در دو گروه دختران و پسران دانشجو می باشد و در بیشتر موارد، ناهنجاری ها در دختران، بیشتر از پسران است. شایع ترین انحراف در دختران، با 73.2 درصد، مربوط به کف پای صاف و در پسران، با 56.7 درصد مربوط به پشت گود است. کمترین انحراف، در دختران با 6.2 درصد، مربوط به پشت گود و در پسران، انحراف بالای تنه به عقب با 0.6 درصد است. در این تحقیق، از نمودار درجه بندی نیویورک جهت سنجش ناهنجاری های وضع قامت استفاده گردید.