علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز
سال:1384 | دوره:22 | شماره:2 (پیاپی 43) (ویژه نامه حسابداری) |تعداد مقالات:17

این تحقیق با موضوع «بهینه سازی سبد سرمایه گذاری، با استفاده از روش های برنامه ریزی خطی و ارایه یک مدل کاربردی»، سعی دارد با در نظر گرفتن دانش مدیریت مالی و سرمایه گذاری جهت ارزیابی ریسک و بازده، به تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف مدل مبنا که توسط اسپرانزا، در سال 1995 برای به کارگیری در بازار سهام میلان ایتالیا ارایه شده، بپردازد و بر این اساس، مدلی جدید را در قالب برنامه ریزی خطی جهت بهینه سازی سبد سرمایه گذاری با در نظر گرفتن نرخ بازده مورد انتظار و حداقل ریسک طراحی نماید.مدل پیشنهادی، انواع مختلف سرمایه گذاری هایی را بررسی می کند که یک سرمایه گذار می تواند و تمایل دارد جهت تشکیل سبد سرمایه گذاری خود، آن ها را مورد ملاحظه قرار دهد. در نهایت، برای حل این مدل، یک روش پیشنهادی ارایه و روی یک مثال واقعی اجرا و تحلیل می شود، به طور نمونه نتایج نهایی، اطلاعات بازار سهام میلان نشان داده اند که مدل جدید، در زمان بسیار کوتاه تری قابل حل می باشد. در صورتی که مدل مبنا با نرخ بازده مورد انتظار %12، قادر به حل مساله ای با 14 نوع سهام بیشتر نبود. مدل جدید، مساله ای با تعداد 20 نوع سهام مورد استفاده تحقیق را، به راحتی و در زمانی بسیار کوتاه حل می نماید. افزون بر کوتاه تر شدن زمان حل، بر اساس نتایج این تحقیق، مدل جدید ریسک نامطلوب را، به میزان بسیار زیادی در مقایسه با مدل مبنا، کاهش داده؛ به گونه ای که این روند با افزایش تعداد سهام مورد مطالعه، به صورت پله ای و نزولی ادامه می یابد.

این مقاله، به بررسی ارتباط اطلاعات حسابداری با ریسک بازار شرکت ها در ایران پرداخته است. در این تحقیق رابطه تعدادی از نسبت های مالی از جمله نسبت دارایی جاری به بدهی جاری، سود خالص به حقوق صاحبان سهام، فروش به حقوق صاحبان سهام و جمع دارایی ها که به عنوان نمادهایی از اطلاعات حسابداری انتخاب شده اند با ریسک بازار (سیستماتیک) شرکت های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران، مورد آزمون قرار گرفته است. فرضیه های تحقیق از طریق روش های آماری رگرسیون خطی ساده و چندگانه، آزمون تی استیودنت مورد آزمون قرار گرفته است.نتایج تحقیق نشان می دهد که بین اطلاعات حسابداری با ریسک بازار شرکت ها، رابطه معنی داری وجود ندارد. این موضوع نشان می دهد که در ایران اطلاعات تاریخی حسابداری به طور کامل در قیمت اوراق بهادار انعکاس نمی یابند. به بیان دیگر بورس اوراق بهادار تهران، از کارآیی لازم برخوردار نیست.

هزینه یابی بر مبنای هدف، به عنوان یک ابزار اساسی و کارآمد مدیریت، جهت مدیریت هزینه و کاهش بهای تمام شده محصولات، رویکردی همه سویه را به مرحله طراحی محصول دارد. در این شیوه، بر اساس تحقیقات بازار، قیمت فروش محصولات، پیش از شروع فرآیندهای تولیدی پیش بینی؛ سپس سعی می شود، محصولی با بهای تمام شده از پیش تعیین شده، طراحی و تولید گردد؛ تا بتواند سود مورد نظر مدیریت را تامین کند و در عین حال، از کیفیت مطلوب و شرایط رقابتی برخوردار باشد؛ به گونه ای که رضایت مشتری به شیوه ای شایسته جلب شود.اجرای فرآیند هزینه یابی بر مبنای هدف، تحت تاثیر عوامل و شرایط محیطی است؛ تا جایی که این شرایط، تعیین می کنند، آیا زمینه های کافی، برای اجرای این شیوه وجود دارد یا خیر؟ یا به عبارتی ضرورت استفاده از آن احساس می شود یا خیر؟ و در صورتی که بخواهیم از این شیوه، استفاده کنیم، شرایط محیطی و بستر مناسب برای اجرای آن وجود داد یا خیر؟ شناسایی شرایط محیطی و الزامات به کارگیری یک شیوه از این حیث می تواند دارای اهمیت باشد؛ زیرا در صورت به کارگیری یک شیوه، بدون آشنایی با کارکردها و مزایای آن و عدم شناسایی عوامل مثبت و منفی موثر بر اجرای آن، از سویی می تواند به هدر رفتن منابع مادی و انسانی هنگفت و قابل توجه، منجر شود، از سوی دیگر، منطقی بودن و علت استفاده از یک شیوه را نیز زیر سوال می برد.

طراحی و استقرار مدل اندازه گیری ریسک اعتباری در نظام بانکی نقش کارآمدی را در راستای بالا بردن بهره وری بانک های کشور در تخصیص بهینه منابع خواهد داشت. در این مقاله تلاش شد تا کارآیی مدل های احتمالی خطی، لجستیک و شبکه های عصبی مصنوعی برای پیش بینی ریسک اعتباری مشتریان نظام بانکی کشور، مورد بررسی قرار گیرد. متغیرهای پیش بینی کننده در این مدل ها، نسبت های مالی وام گیرندگان بوده که معنی داری ارتباط آن ها با ریسک اعتباری از آزمون های آماری مناسب تایید شد. با استفاده از داده های مالی و اعتباری 316 نفر از مشتریان حقوقی بانک های کشور مدل های یاد شده طراحی و مورد آزمون کارآیی قرار گرفت. نتیجه های به دست آمده بیانگیر این است که ارتباط بین متغیرها در مدل پیش بینی ریسک اعتباری به صورت خطی نبوده و تابع های نمایی و سیگموئید مناسب ترین مدل های پیش بینی ریسک اعتبار محسوب می شوند. بیشترین کارآیی برای پیش بینی ریسک اعتباری به ترتیب مربوط به شبکه های عصبی مصنوعی و مدل لجستیک می باشد.

این پژوهش رابطه بین برخی متغیرهای بنیادی حسابداری و بازده سهام را بررسی و مدلی برای پیش بینی ارایه کرده است. داده های پژوهشی ترکیبی از متغیرهای مالی و غیرمالی 51 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در خلال 5 سال (60 ماه) اخیر می باشد. متغیرهای پژوهش در بر گیرنده تغییرات در سودآوری، دارایی ها و نوع گزارش حسابرس مستقل می باشد (روی هم نه متغیر). تغییر در هر یک از متغیرهای گزینشی برای هر شرکت در هر سال به علایم خوب (بد) طبقه بندی و امتیاز یک (صفر) به آن ها اختصاص یافته است. مجموعه امتیاز اکتسابی هر شرکت (بیشتر از 9 امتیاز) وضعیت قوت شرکت را نشان می دهد. این مجموعه در مدل پژوهش امتیاز مالی نامیده شده است. نتیجه پژوهش نشان داد که تغییر در سودآوری، جمع دارایی ها و نوع گزارش حسابرس با بازده غیر عادی سهام رابطه معنی داری دارد. سه متغیر یاد شده 48 درصد تغیرات در بازده غیرعادی را توضیح می دهند. هم چنین به منظور بهبود مدل ارایه شده، اثر تورم در سال های انتخابی نشان داد که در دوره های مالی با تورم بالا، ضریب تعدیل شده همبستگی از 48 درصد به 59 درصد افزایش یافت، ولی در دوره های مالی با تورم پایین، میزان همبستگی تغییر با اهمیتی نکرد.

هدف اصلی این مقاله، استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها، برای تعیین پرتفوی بهینه، از کارآترین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. انتخاب پرتفوی، یکی از مسایل مهم مورد بحث حوزه مالی از دیرباز بوده و با تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته، الگوهایی نیز برای تعیین پرتفوی بهینه ارایه شده که به مرور زمان ایرادات هر کدام مشخص و الگویی دیگر، جایگزین الگوی قبلی گردیده است. از جمله مشکلات اساسی الگوهای ارایه شده، نادیده گرفتن شاخص ها و ابعاد چندگانه، برای ارزیابی نهایی پرتفوی سهام می باشد، و این کاستی اعتبار نتایج ارزیابی را، زیر سوال می برد. کاستی دیگر که به این الگوها وارد است، عدم شناسایی دلایل رد یا پذیرفته شده یک شرکت در پرتفوی بهینه می باشد. برای رفع این کاستی ها، از روش DEA که از جمله روش های تصمیم گیری چند معیاره است، استفاده می شود. با استفاده از این روش، می توان شرکت های کارآ و ناکارآ را مشخص و شرکت های ناکارآ را رتبه بندی و برای آنها از بین شرکت های کارآ، مرجع (الگو) جهت رسیدن به مرز کارآیی مشخص کرد، هم چنین می توان میزان تاثیر هر یک از متغیرها را، در میزان کارآیی شرکت مشخص کرد. در این تحقیق، از الگوی CCR، با ماهیت ورودی و با فرم پوششی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که از بین 90 شرکت مورد بررسی تعداد 29 شرکت که در واقع 32 درصد کل شرکت ها را شامل می گردند، کارآ و تعداد 61 شرکت، ناکارآ شناخته شدند.

این تحقیق، به بررسی کاربرد روش های تحلیلی در حسابرسی پرداخته است. بدین منظور، کاربرد روش های تحلیلی در سه مرحله، برنامه ریزی، آزمون محتوا و بررسی نهایی صورت های مالی توسط حسابداران رسمی شاغل عضو جامعه حسابداران رسمی ایران مورد آزمون قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که کلیه اعضای جامعه حسابداران رسمی به استثنای حسابداران رسمی شاغل انفرادی، کاربرد روش های یاد شده را، در مراحل برنامه ریزی، آزمون محتوا و بررسی نهایی صورت های مالی تایید می کنند؛ ولی حسابداران رسمی شاغل انفرادی، ضمن تایید کاربرد روش های تحلیلی در مراحل برنامه ریزی و آزمون محتوا، کاربرد روش های تحلیلی را در بررسی نهایی صورت های مالی تایید نکرده اند.

تاکنون در بیشتر تحقیقات انجام گرفته، در باب پیوند میان متغیرهای حسابداری و قیمت سهام شرکت های فرض کارآیی بازار پذیرفته شده است. پرسش اساسی در این تحقیق آن است که آیا مساله ناکارآمدی (و یا احتمال ناکارآمدی) باعث ایجاد تفاوت در نتیجه تحقیقات پیشین خواهد شد. در این تحقیق، ابتدا به تجزیه و تحلیل تاثیر ناکارآمدی بازار بر روی ضرایب رگرسیون به دست آمده از تحقیقات پرداخته می شود. در ادامه، نمونه ای معرفی می شود که هدف اصلی آن، کمک به دستیابی شواهد بهتر در روابط متغیرهای حسابداری و بازده سهام شرکت ها است. سپس دو مطالعه انجام شده پیشین، به کمک الگوی جدید در بازار بورس اوراق بهادار تهران، مورد آزمون قرار می گیرد. یکی سنجش دو متغیر سود و ارزش دفتری و دیگری اجزای نقدی و تعهدی سود با قیمت بازده سهام شرکت ها است. اطلاعات به دست آمده از 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در طی سال های (1377-82) و روش استفاده از داده ها، ترکیبی است. نتایج نشان می دهد که با وجود این که توان سود نسبت به ارزش دفتری در سنجش با بازده و قیمت سهام بیشتر (کمتر) است؛ اما به جز یک مورد با تعدیل متغیر وابسته بر اساس الگوی جدید، نمی توان گفت که توان متغیرهای مستقل سود، ارزش دفتری نسبت به متغیر بازده تعدیل یافته، افزایش یافته است. سنجش میان اجزای نقدی و تعهدی سود نیز نتیجه مشابهی را نشان می دهد. بنابراین، الگوی جدید، دارای تاثیر قابل ملاحظه ای بر روی ضرایب به دست آمده از رگرسیون های یک متغیره و چند متغیره در بازار ایران نیست.

حسابداری، فرآیندی است که در سراسر تاریخ طولانی کسب و کار، پیوسته، راه شکوفایی را پیموده است. رسالت و هدف حسابداری فراهم آوردن نوعی اطلاعات در خور اعتماد برای استفاده کنندگان می باشد.اگر چه حسابداری و گزارشگری مالی، همانند علوم فیزیکی بر اساس قوانین طبیعی شکل نگرفته است؛ اما باید مبتنی بر مجموعه ای از قواعد و استانداردهایی باشد که برای نیل به اهداف مورد انتظار از حسابداری و گزارشگری مالی، طراحی شده اند. طی هفتاد سال گذشته، فرایند رسمی تدوین استاندارهای حسابداری به وجود آمده است. بسیاری از کشورها خود به تدوین استانداردهای حسابداری پرداختند؛ هر چند که به تازگی بیشتر آن ها استانداردهای بین المللی را پذیرفته اند.هدف اصلی این تحقیق، بررسی میزان اهمیت و اثر بخشی استانداردهای حسابداری از دیدگاه حسابرسان مستقل است. از این رو، با استفاده از متون و ادبیات حسابداری، ویژگی های اصلی اطلاعات استخراج گردید و مبنای طراحی پرسش های ابزار اندازه گیری، قرار گرفت.اطلاعات لازم برای تحقق بخشیدن به اهداف تحقیق، با استفاده از پرسش نامه کتبی جمع آوری شد. جامعه آماری شامل حسابرسان مستقل بود.این تحقیق، شامل سه فرضیه است: فرضیه اول و دوم تحقیق، مربوط به میزان اهمیت و اثربخشی اجرای استانداردهای حسابداری می باشد. نتایج آزمون فرضیه های اول و دوم که با استفاده از آزمون T و روش آماری بینومیال در سطح معنی داری %5 انجام پذیرفت، نشان می دهد که تدوین استانداردهای حسابرسی اهمیت دارد و به طور اثر بخش اجرا می گردد.فرضیه سوم مربوط به تفاوت بین دیدگاه های گروه های پرسش شونده است. نتایج آزمون این فرضیه که با استفاده از تحلیل آماری کای – دو در سطح معنی داری %5 انجام پذیرفت، نشان می دهد که تفاوت معنی داری بین دیدگاههای گروه های پرسش شونده وجود ندارد.

هدف از این مقاله، بررسی تاثیر استانداردهای ملی حسابداری بر کیفیت اظهارنظر حسابرسان مستقل است. به منظور آزمون کیفیت اظهارنظر حسابرسان مستقل، شش فرضیه ارایه شده است. ابزار مورد استفاده برای آزمون فرضیه های پژوهش، پرسش نامه است و برای آزمودن هر یک از فرضیه ها 6 تا 7 پرسش طراحی و بین جامعه آماری توزیع شد.نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که استانداردهای ملی حسابداری که سازمان حسابرسی آن را تدوین و وزارت امور اقتصادی و دارایی رعایت آن را الزامی کرده است، باعث افزایش کیفیت اظهارنظر حسابرسان مستقل شده است. به عبارت دیگر بر اساس نتایج حاصل از شش فرضیه، پنج فرضیه، تاثیر تدوین استانداردهای ملی حسابداری بر کیفیت اظهارنظر حسابرسان مستقل را تایید کرده است و تنها یکی از فرضیه های پژوهش یعنی فرضیه 4 این موضوع را تایید نکرده است. از آن جا که افزایش کیفیت اظهارنظر حسابرسان مستقل، به منزله بهبود نقش اعتباردهی آنان است، می توان نتیجه گرفت که تدوین استانداردهای ملی حسابداری گام مهم در جهت اعتلای حرفه حسابرسی است و باید این کار با قوت هر چه بیشتر ادامه یابد.

این مقاله به بررسی کاربردهای مهم تئوری نمایندگی (کارگزاری) در حسابداری مدیریت می پردازد. ابتدا ساختار نظریه تئوری نمایندگی مورد بحث قرار می گیرد. سپس چهار کاربرد مهم آن تشریح می شود: 1- جنبه های نظری 2- جنبه های عملی؛ 3- مدارک تجربی و 4- نقش فرهنگ. چنین نتیجه گیری می شود که تئوری نمایندگی پیشرفت های زیادی در زمینه های تئوریکی و تعیین قراردادهای استخدامی بهینه و ایجاد انگیزش نموده است. این تئوری هم چنین مبنای علمی جهت به کارگیری فن های مهم حسابداری مدیریت از قبیل ارزیابی عملیات مدیران، اعطای پاداش، بودجه بندی و تضاد منافع و مشارکت در ریسک را فراهم کرده است. تحقیقات تجربی تئوری نمایندگی مدارک و مستندات قوی وعلمی را نیز در زمینه های گوناگون حسابداری مدیریت، ارایه نموده است. در این میان، نقش فرهنگ نیز مهم است و باعث شده تا بعضی از فرض های تئوری نمایندگی، مورد تجدید نظر قرار گیرند.

این پژوهش چگونگی مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1375 تا 1382 مورد بررسی قرار می دهد. یافته های برخی از پژوهش های انجام شده در سایر کشورها، حکایت از مدیریت نامناسب سود و بازتاب نتیجه های دلخواه مدیریت دارد. مدیریت سود با استفاده از پارامترهای اندازه، نسبت بدهی به سرمایه و نرخ موثر مالیات، مورد بررسی قرار گرفت.یافته های این پژوهش نشان می دهد که شرکت های بزرگ در ایران نیز اقدام به مدیریت سود کرده اند و انگیزه اعمال این مدیریت با افزایش بدهی بیشتر می شود. یافته ها همچنین نشان می دهد که مدیران شرکت های بزرگ از اقلام تعهدی برای کمتر کردن مالیات شرکت هایشان استفاده می نمایند. با بزرگتر شدن شرکت ها، تمایل مدیران به مدیریت سودشان بیشتر خواهد شد. این پژوهش با بهره گیری از روش جونز، نخستین پژوهشی است که با استفاده از شاخص های حسابداری، به بررسی مدیریت سود در شرکت های ایرانی می پردازد.

پژوهش حاضر بررسی اثر روزهای هفته بر بازده شاخص کل قیمت های بازار سهام در بورس اوراق بهادار تهران است. با استفاده از رگرسیون خطی کلاسیک و خود رگرسیون ناهمسان واریانس شرطی نشان داده شده است که الگوی نامتعارف بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد. و این اثر در سال ها و دوره های گوناگون متفاوت است؛ به این معنی که روزهای شنبه دارای بازده کلی مثبت و معنادار و روزهای یکشنبه دارای بازده کلی منفی و معنادار است و در سایر روزهای هفته بازده معناداری وجود ندارد. بنابراین فروش سهام در روزهای شنبه و خرید آنها در روزهای یکشنبه پیشنهاد می شود همچنین مقایسه این یافته ها با سایر بازارهای نوظهور نیز نشان می دهد که اثر روزهای هفته بر بورس اوراق بهادار تهران متفاوت با سایر بازارهای نوظهور است.