علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز
سال:1382 | دوره:19 | شماره:2 (پیاپی 38) |تعداد مقالات:16

این مقاله با استفاده از نظریه بازی ها به تکوین یک الگوی دو دوره ای برای انتخاب یک رژیم مناسب ثبات قیمت ها می پردازد. فرض کلیدی در این تحقیق وجود اطلاعات نا متقارن در مدل می باشد. الگو شامل دو بازیگر (1) سیاستگزار پولی (2) عموم مردم است. هر بازیگر به حداکثر سازی تابع هدف خود می پردازد. به طور خاص سیاستگزار پولی میزان سیاست پولی را به گونه ای انتخاب می نماید تا به رفاه اجتماعی بیشینه گردد. هدف عامه مردم حداکثر سازی مطلوبیت می باشد. فرض می شود که سیاستگزار نسبت به عموم مردم دارای برتری اطلاعاتی بوده و در نتیجه عدم تقارن در اطلاعات به وجود می آید. با این فرض که منشا اصلی تورم برای مردم ناشناخته اما برای سیاستگزار مشخص باشد وی می تواند عامل اصلی تورم به وجود آمده را به اختلالاتی نسبت دهد که ربطی به سیاست پولی اعمال شده و به وسیله وی نداشته باشد. بنابراین سیاستگزار می تواند خود را در قبال تورم به وجود آمده بی تقصیر جلوه دهد. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی این موضوع است که آیا سیاستگزار پولی می تواند از طریق انتخاب رژیم مناسب ثبات قیمت ها یک تعهد الزام آور برای خود ایجاد کرده و در نتیجه ملزم به پیروی از یک قاعده شده و اعتبار کسب نماید. برای اینکار مقاله از چهارچوب ادبیات مربوط به «هماهنگی دینامیکی» استفاده کرده و به مقایسه «هدف گذاری تورم صفر» و «هدف گزاری سطح قیمت» به عنوان دو مکانیزم برای تحقق ثبات پولی می پرازد. نتایج نشان می دهد که مکانیزم دوم باعث افزایش امکان حل مسئله ناهماهنگی دینامیکی شده و ممکن است اعتبار سیاستگزار برای تثبیت قیمت ها را تقویت نماید. علت افزایش احتمال موفقیت رژیم دوم در الگوی ساخته شده این است که «هدف گذاری سطح قیمت» هر گونه انحراف سیاستگزار از سیاست اعلام شده را شدید تر تنبیه می نماید

این مقاله به بررسی فن « ارزیابی متوازن» که یکی از نوین ترین فن های حسابداری مدیریت است، می پردازد. ابتدا جنبه های اصلی آن تشریح می گردد. سپس فرآیند ارزیابی متوازن و گام های لازم جهت پیاده نمودن آن به گونه اختصار شرح داده می شود. به منظور معرفی نمونه های عملی، پاره ای از کاربردهای آن در صنایع گوناگون و کشورهای مختلف ارایه شده و ضرورت و منابع آن نیز تشریح می گردد. در پایان نتیجه گیری و پیشنهادها ارایه می شود. چنین نتیجه گیری می شود که فن ارزیابی متوازن یکی از مهم ترین و نوین ترین فن های ارزیابی عملیات عملکرد سازمان است و می تواند به عنوان چارچوبی جهت مدیریت استراتژیک و نظامی در راستای تغییرات سازمانی به کاربرده شود و مکمل فن های فعلی حسابداری مدیریت در این زمینه می باشد. با وجود این، به کارگیری آن باید بر اساس اصل هزینه و فایده و همچنین بر مبنای گام هایی باشد که در این مقاله ارایه گردیده است.

این مقاله روش ساده ای را برای برآورد ضریب جینی، به ویژه برای اطلاعات گروه بندی شده در K طبقه، بدون انتها و بدون اطلاعات درباره میانگین درآمدهای طبقات، مطرح می نماید. در این روش توزیع درآمد به صورت لگ لجستیک فرض شده است. این فرض به آسانی با رسم خط راست قابل ارزیابی است و آنگاه ضریب جینی با کاربرد روش حداقل مربعات معمولی برای رسم آن خط براورد می گردد. نشان داده شده است که این مدل برای دو دسته از محموعه داده های بسیار متفاوت، اقتصاد بریتانیا(توزیع درآمد قبل و بعد از مالیات) و اقتصاد ایران(توزیع هزینه در مناطق شهری و روستایی) در زمان های مختلف بسیار خوب عمل نموده است. مدل ارایه شده در این مقاله حاکی از آن است که در هر سطحی از درآمد (y) جامعه را به دو قسمت تقسیم می کند؛ لگاریتم نسبت کسانی که تا آن درآمد دارند F(y) به کسانی که بیشتر از آن درآمد دارند[1-F(y)]، با لگاریتم همان درآمد، y یک رابطه خطی دارد. شیب خط را می توان شاخص برابری و معکوس آن را همان ضریب معروف جینی تفسیر نمود. نصف جامعه درآمدی کمتر و یا بیشتر از [1/a]g، یعنی میانه، دارند و اکثر اعضای جامعه درآمدی حدود [1-g/a(1+g)]g، یعنی نما یا مد، دارند.نتایج حاصل را می توان با قانون توزیع درآمد پارتو که بیان می کند لگاریتم نسبت کسانی که درآمدی بیشتر از y دارند [1-F(y)]، با لگاریتم y رابطه خطی دارد، قابل مقایسه دانشت. قانون پارتو تنها به قسمت بالایی درآمد توجه داشته و برای آن قسمت کاربرد دارد، در حالی که مدل اراه شده در این مقاله تمام قسمت توزیع درآمد را پوشش می دهد.

امروزه، سازمان ها از اطلاعات و روش های متعددی در انجام وظایف مدیریتی و استفاده بهینه از منابع استفاده می کنند. یکی از مهمترین ابزار، تهیه اطلاعات مدیریت مالی است که وظیفه آن تامین نیازهای اطلاعاتی مدیران سطوح مختلف، در زمینه های برنامه ریزی و کنترل منابع، ارزیابی عملکرد و تصمیم گیری است. اهمیت نظام مدیریت مالی در اداره شرکت ها، انجام تحقیقات علمی را در این زمینه توجیه می نماید. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی کاربرد مدیریت مالی در شرکت های تحت پوشش دولت در ایران می باشد. این تحقیق با نگرشی ویژه به بررسی میزان کاربرد روشهای مدیریت مالی در زمینه های متنوع می پردازد. نتایج آزمون فرضیات حاکی از آن است که شرکت های تحت پوشش دولت، جهت پیش بینی متغیرهای مالی، از روش های صورت های مالی مقایسه ای، بررسی روند و تجزیه و تحلیل نسبت های مالی استفاده می کنند و برای ارزیابی طرح های بلند مدت (سرمایه ای) نیز روش دوره بازیافت سرمایه را بکار می گیرند. افزون بر این، جهت تأمین مالی بلند مدت، از دو روش افزایش سرمایه و استقراض استفاده می نمایند، لیکن در شرکت های یاد شده روش های صورت های مالی همگن شده، معکوس دوره بازیافت سرمایه، نرخ بازده حسابداری، ارزش فعلی خالص، نرخ بازده داخلی، تجزیه و تحلیل حساسیت، حسابرسی طرح و روش های تأمین مالی، از طریق انتشار اوراق مشارکت و عقد مضاربه با شرکت های دیگر به کار گرفته نمی شود. تحقیق حاضر، همچنین دیدگاه مدیران مالی را در مورد میزان کاربرد و اهمیت روش های مدیریت مالی مشخص می نماید. افزون بر این، علل (موانع) عدم استفاده از روش های مدیریت مالی را، از دیدگاه مدیران مالی مورد شناسایی قرار می دهد. بدیهی است، شناسایی موانع یاد شده، زمینه ساز ایجاد بستر لازم برای به کارگیری روش های یاد شده خواهد بود.

نتیجه تحقیقات تجربی انجام شده در مورد بازار سرمایه موید این مطلب است که قیمت گذاری اوراق بهدار در بازار سرمایه به گونه ای بوده است که کسانی که ریسک بیشتری پذیرفته اند، در دراز مدت بازده بیشتری نیز به دست آورده اند. یکی از مدل های رایج تبیین کننده رابطه بین ریسک و بازده، مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای (CAPM) می باشد. در این مقاله سعی شده است تا ضمن تشریح مبانی نظری این مدل و مروری بر آزمون های تجربی انجام شده، معلوم شود که آیا بازار بورس اوراق بهادار تهران، بین ریسک سیستماتیک و بازده سهام عادی ارتباط خطی ساده و مثبت وجود دارد یا خیر؟ برای این منظور داده های مربوط به بازده سهام شرکت های نمونه و بازده گردید. نتایج به دست آمده نشان می دهد ریسک سیستماتیک به تنهایی، تغییرات بازده سهام شرکت ها را نمی تواند توجیه نماید.

یکی از مقوله های مهم در بحث کیفیت خدمت، اندازه گیری آن می باشد. برای این منظور ابزاری تحت نام «سروکوال» طراحی شده است که از آن بطور گسترده برای اندازه گیری کیفیت خدمات استفاده می شود. هدف از این مقاله تشریح شیوه به کارگیری «سروکوال» در سنجش نظر بیماران از کیفیت خدمات درمانی در استان فارس می باشد. به همین منظور روایی و پایایی این ابزار آزمایش شده و قابلیت به کارگیری آن در بخش خدمات درمانی استان فارس تجزیه و تحلیل گردیده است. نتایج حاصله نشان می دهد که : الف- «سروکوال» ابزاری مناسب و قابل اطمینان برای اندازه گیری کیفیت خدمات درمانی می باشد. ب - عملکرد خدمات درمانی نتوانسته است انتظارات بیماران را تامین نماید. پاسخگویی سریع و به موقع، خدمات مطمئن و برخورد متناسب با بیماران جزء مولفه های عمده ای هستند که بیماران از خدمات درمانی انتظار دارند.

اساسی ترین مفهوم در ارزیابی اندازه گیری های مربوط به وضعیت مالی و نتایج عملکرد موسسه ها، مفهوم حفظ سرمایه است. از این دیدگاه، تحقق سود واقعی به معنای پدید آمدن مازادی است که برداشت و مصرف غیر تولیدی خللی در سرمایه اصلی پدید نیاورد. از آنجا که هر موسسه تجاری باید سالانه مبالغی به عنوان سهم سود، بهره وام و مالیات بر درآمد به صاحبان سرمایه، اعتبار دهندگان و مقامات دولتی بپردازد، تشخیص این که مبالغ توزیع شده بازده سرمایه است یا بازگشت سرمایه اهمیت حیاتی دارد. در تحقیق حاضر اثرات تورم بر روی سود و مالیات شرکت های صنایع فلزی فابریکی و فلزات اساسی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا آمار و اطلاعات مورد نیاز از صورت های مالی شرکت های مربوطه، ماهنامه، گزارش های ادواری بورس و بانک مرکزی استخراج شده و براساس روش گمانه زنی دیویدسون، استیکنی و ویل، تعدیل گردیده و با صورت های مالی واقعی طی سال های (1376 تا 1378) مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که در سال های مورد بررسی، بین سود گزارش شده و تعدیل شده، تفاوت معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر، تورم باعث فرسایش سرمایه شرکت ها گردیده است.

با توجه به نقش و اهمیت ارزیابی و کنترل رهبردی در طراحی و اجرای راهبردهای پویا و منطبق بر شرایط تجاری متغیر کنونی، دراین مقاله تلاش شده است که چگونگی تدوین و طراحی یک نظام ارزیابی و کنترل راهبردی جامع و مناسب در جهت اجرای الگوی میریت راهبردی طرح گرا در یکی از شرکت های بزرگ صنعتی کشور تشریح شود. برای این منظور ابتدا الگوی مدیریت راهبردی طرحگرا مورد بحث قرار گرفته و پس از آن به مرور کارهای انجام شده در زمینه ارزیابی و کنترل راهبردی پرداخته ایم. سپس برای آشنایی با محیطی که طرح تحقیق در آن انجام یافته، تصویری کلی از شرکت صنایع آذر آب ارایه گردیده است. پس از آشنایی مختصر با شرکت مزبور، گام هایی که جهت طراحی نظام ارزیابی و کنترل راهبردی این شرکت برداشته شده، به صورت مختصر توضیح داده شده است.

جذب پس اندازهای راکد و سوق دادن آنها به سوی واحدهای تولیدی و ایجاد امکانات و تسهیلات، برای مشارکت عموم و مردم در توسعه صنایع و سهیم شدن در سود کارخانجات از اهداف اصلی بورس اوراق بهادار به شمار می رود. سازمان بورس به لحاظ دارا بودن این خصوصیات می تواند به عنوان یک اهرم مه در کنترل نرخ تورم و افزایش نرخ رشد پس انداز، نقش حساسی را در جامعه ایفا نماید. در جهت نیل به این هدف ، بورس اوراق بهادار باید بتواند اطمینان و اعتماد سرمایه گذاران را جلب کند. این اطمینان و اعتماد جز با وجود یک بازار سرمایه شفاف و روشن تحقق نخواهد یافت و شفافیت بازار سرمایه در گرو گزارشگری درست و به موقع شرکتهای پذیرفته شده در بازار می باشد. زیرا گزارشگری به موقع که معامله بر اساس اطلاعاتی درونی و محرمانه و شایعه را کاهش می دهد، بسیار حائز اهمیت می باشند. پس شناخت و معرفی عامل های موثر بر به موقع بودن گزارش ها می تواند عاملی در جهت افزایش این ویژگی کیفی اطلاعات حسابداری باشد. با عنایت به مطالب یاد شده بالا، این تحقیق با عنوان بررسی عوامل موثر بر گزارشگری میان دروه ای به موقع در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در جهت رسیدن به هدف یاد شده انجام شده است. در این تحقیق، هفت عامل، شامل: اندازه شرکت، سودآوری، پیچیدگی عملکرد، عمر شرکت در بورس اوراق بهادار تهران، میزان معاملات سهام، ترکیب مالکیت و وجود یا عدم وجود نظام حسابداری بهای تمام شده مطلوب، به عنوان عوامل موثر بر سرعت گزارشگری میان دوره ای انتخاب شدند و بر اساس آن، هفت فرضیه تدوین گردید. سپس از میان 239 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران، تعداد 40 شرکت انتخاب و اطلاعات لازم از منابع اطلاعاتی بورس اوراق بهادار تهران، استخراج گردید و پس از پردازش این اطلاعات، با به کارگیری روش های آماری نتایج زیر حاصل شده است: 1- اندازه شرکت ها تاثیری بر سرعت گزارشگری میان دوره ای شرکت ها نداشته است. منظور از اندازه شرکت، سرمایه آن ها در بورس اوراق بهادار می باشد. 2- سودآوری شرکت ها در دوره های میانی ، تاثیری بر سرعت گزارشگری مالی میان دوره ای شرکت ها نداشته است. 3- پیچیدگی عملکرد شرکت ها از نظر نوع محصول، تاثیری بر سرعت گزارشگری میان دوره ای شرکتها نداشته است. 4- تعداد سالهایی که از درج نام شرکتها در بورس می گذرد و یا به عبارت بهتر، عمر شرکت در بورس اوراق بهادار تهران، تأثیری بر سرعت گزارشگری میان دوره ای شرکتها نداشته است. 5- میزان معاملات سهام شرکتها در دوره های میانی، بر سرعت گزارشگری میان دوره ای آنها تأثیر مثبت داشته است، یعنی هرچه میزان معاملات در یک دوره بیشتر باشد، گزارشهای آن دوره سریع تر در بازار منتشر شده است. 6- ترکیب مالکیت شرکتها (از نظر تمرکز یا عدم تمرکز مالکیت)، تأثیری بر سرعت گزارشگری میان دوره ای نداشته است. 7- وجود یا عدم وجود نظام حسابداری بهای تمام شده مطلوب، تأثیری بر سرعت گزارشگری میان دوره ای شرکتها نداشته است.

اطلاعات مالی، اساس ارزشیابی را در بورس اوراق بهادار تشکیل می دهد. صورت های مالی، در بردارنده اطلاعات بسیار مهمی است که سهام داران در تصمیم گیری های مربوط به سرمایه گذاری در سهام، از آن استفاده می کنند. با توجه به اینکه وجه نقد در اغلب روش های تصمیم گیری به کار می رود. پس مطالعه پیوند بین محتوای اطلاعاتی گردش وجوه نقد و بازده سهام از اهمیت ویژه ای برخوردار است. چنانچه تغییر در قیمت و بازده سهام، نشان دهنده اطلاعات ناشی از گردش های نقدی باشد، پس روشن است که هر گونه تغییر در بازده سهام را می توان از بررسی ارتباط بین گردش های نقدی و بازده سهام استنتاج کرد. فرضیه اصلی. روابط بین تغییرات اجزای اصلی صورت گردش وجه نقد با تغییرات بازده سهام را مورد رسیدگی قرار می دهد. فرضیه اصلی خود به سه فرضیه فرعی تقسیم می شود و بررسی روابط بین تیغیرات گردش های نقدی اجزای صورت گردش وجوه نقد با تغییرات بازده سهام می پردازد. دوره زمانی این تحقیق، مربوط به سالهای 1375 تا 1379 و جامعه آماری را شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می دهد که تا سال 1375 در بورس پذیرفته شده باشند. روش جمع آوری اطلاعات نیز کتابخانه ای است و به طور عمده از صورتهای مالی شرکتهای نمونه، سالنامه های بورس اوراق بهادار و سیستم رایانه ای بورس استفاده شده است. برای محاسبه بازده سهام و متغیرهای مستقل و وابسته از برنامه اکسل استفاده شده است. جهت آزمون های آماری، برآورد ضرایب و به دست آوردن مقدارهای لازم برای تجزیه و تحلیلهای آماری، از روش رگرسیون و آماره های تی و اف و نرم افزار اس. پی. اس. اس بهره گرفته شده است. آزمون فرضیه نشان می دهد که فرضیه اصلی در کلیه سال ها، به غیر از سال 1379، تایید نگردیده و یا در سطح ضعیف تایید گردیده است. بررسی اجزای گردش های نقدی نشان میدهد که دلایل اصلی عدم تایید فرضیات، ناشی از خنثی شدن اثرات اجزا توسط یکدیگر بوده است.

سرمایه گذران (خریداران سهام) در خصوص خرید سهام، قدرت سود آوری آتی شرکت های مختلف را پیش بینی می کنند و بر اساس نتایج به دست آمده، تصمیم می گیرند. روشن است که پیش بینی مزبور با استناد به یکی از مفاهیم متعدد سود برای سرمایه گذاران امکان پذیر است. در این پژوهش قدرت پیش بینی سود خالص و سود عملیاتی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران مورد آزمون قرار گرفت و نتیجه گیری شد که سود عملیاتی مبنای مناسب تری جهت پیش بینی قدرت سود آوری خواهد بود.

مقاله حاضر که الگوی رفتاری شرکت های عمده انگلیسی در رابطه با نوسان ها ارزی از نوع حسابداری را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده؛ در صدد بر آمده است تا پاسخ پرسش هایی را چون میزان ضرورت و اهمیتی که آن ها برای مدیریت رویارویی با نوسان های ارزی از این نوع قایلند و نیز دلیل توجه و یا عدم توجه شرکت های یاد شده به این نوع رویارویی و ابزارها و ساز و کارهایی که ممکن است برای مقابله با آن مورد استفاده قرار دهند. بیابد. نتیجه بررسی گزارش های مالی شرکت های مورد مطالعه که بعد از کسب شرایط انتخاب. جامعه آماری مرکب از 50 شرکت از بزرگ ترین شرکت های انگلیسی را رقم زد. نشان داد که این شرکت ها به لحاظ اهمیتی که برای مدیریت یاد شده قایلند، در پهنه ای بسیار نا همگون قرار می گیرند. در این پهنه، شرکت هایی که برای این نوع نوسان ها اهمیتی بیشتر از سایر انواع نواسان های ارزی (اقتصادی و معاملاتی) قایلند تا شرکت هایی که مقابله با آن را به خاطر برخورداری از ماهیت دفتری غیر ضروری می دانند، جای گرفته اند. فزون بر این، بر خلاف شرکت های دسته نخست که همه نوع ساز و کار تامینی اعم از درون زا و تکنیک های برون زای موجود در بازار را، برای مقابله با رویارویی مورد نظر به کار می گیرند، شرکت های یاد شده به هیچ ساز و کار تامینی توسل نمی جویند. در این میان، شرکت هایی نیز یافت شدند که تنها به ساز و کار تلاقی بدهی ها و دارایی ها (تامین طبیعی) روی آورده اند. تحقیق حاضر همچنین نشان داد که شرکت های مختلف و دارای فعالیت تجاری واحد، همگی به طور یکسان از نوسان های ارزی تاثیر نمی پذیرند و طبیعی است که الگوی رفتاری آن ها هم در این مورد یکسان نیست.

پیش بینی سود و ارزیابی فایده مندی سودهای گزارش شده برای سرمایه گذاران، از دیرباز مورد توجه پژوهشگران بوده، به طوری که هماهنگ ترین تلاش پژوهشی در تاریخ حسابداری در این زمینه صورت گرفته است. مهمترین پرسش استفاده کنندگان اطلاعات مالی ، فایده مندی سود گزارش شده در صورت های مالی است. نظریه های اقتصادی، نقش اصلی سود شرکت را کمک به تخصیص منابع در بازار سرمایه می دانند . بیشتر الگوهای ارزیابی، سهام سود مورد انتظار را به عنوان یک متغیر توضیحی در نظر می گیرند (لیو ، 1989)، با وجود این، نتایج تحقیقات انجام شده حمایت قاطعی از فایده مندی سودهای گزارش شده یعنی آسانی پیش بینی بازده سهام را اریه نمی دهند. بنابراین تحقیقات بیشتر ضرورت می یابد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی توانایی پیش بینی سود در سطح صنعت، با به کارگیری الگوهای سری زمانی است. یافته های این تحقیق که از تجزیه و تحلیل داده های مربوط به 103 شرکت، در ده رشته صنعتی به دست آمده است دلالت به موارد زیر دارد,: 1- برای پیش بینی سود شرکت ها الگوی خود بازنگر با میانگین متحرک ( ARMA ) با وقفه دو، نسبت به وقفه چهار برتری دارد. 2- مقایسه الگوی ARMA با وقفه دو الگوی گام تصادفی؛ نشان می دهد الگوی گام تصادفی، برای پیش بینی سود در صنعت محصولات غذایی، لاستیک و پلاستیک، محصولات کانی غیر فلزی و وسایط نقلیه موتوری بر الگوی ARMA با وقفه دو، برتری دارد. 3- فرایند تولید سود شرکت های فعال در صنعت وسایط نقلیه موتوری، ماشین آلات و دستگاه های برقی و شرکت های دارویی مشابه می باشد. در سایر صنایع نیز فرآیند تولید سود برای بیش از دو سوم شرکت های هر صنعت مشابه می باشد.

درگذار سازمان ها از الگوهای اقتصادی و مدیریتی سنتی، به الگوهای شبه متغیر و متغیر مهارت های پایه و رابطه این مهارت ها و سازمان های تولیدی و خدماتی شبه متغیر و متغیر جایگاه ویژه ای دارند، در این نوشتار به صورت تحلیلی این مقوله بررسی خواهد شد، و به پرسش هایی چون؛ مهارت های پایه کدامند، چگونه در نظام های اقتصادی وتولیدی و سازمان های خدماتی مورد استفاده قرار می گیرند؟ و آیا امکان آموزش و کار آموزی مهارت های پایه وجود دارد یا خیر؟ چگونه پاسخ داده خواهد شد. این مقاله با این نتیجه به پایان می رسد که مراکز آموزشی مانند مدارس، دانشگاه ها و مراکز کار آموزی برای آموزش و توسعه مهارت های پایه، نقش مهمی بر عهده دارند. ولیکن هنوز ابهامات زیادری در معانی و اشکال مهارت های پایه پا برجاست که نیاز به کند و کاو بیشتری دارد.