مدیریت سلامت
سال:1387 | دوره:11 | شماره:34 |تعداد مقالات:10

مقدمه: زلزله یکی از حوادث شایع در دنیاست که گاهی به عنوان مرگبارترین حادثه جهان از آن یاد می شود. ایران نیز به دلیل استقرار در کمربند زلزله آلپ - هیمالیا جزء ده کشور اول زلزله خیز دنیا؛ و یکی از قربانیان همیشگی لرزش زمین می باشد. در شرایط بروز بلایای طبیعی بویژه زلزله، بیمارستانها جزو اولین واحدهایی هستند که ارایه خدمات بهداشتی - درمانی بهینه و بموقع آنان می تواند در کاهش مرگ و میر ناشی از زلزله و نجات جان مصدومان نقش حیاتی و تعیین کننده داشته باشد. همچنین آگاهی از محتوای برنامه هایی که برای مقابله با بحران ها طراحی می شود توسط مدیران بیمارستانها و آمادگی آنها برای اجرای آن برنامه ها و دستورالعمل ها در مواقع بحران نقش مهم و تعیین کننده در کاهش بار آسیب وارده از زلزله دارد. این مطالعه با هدف تعیین میزان آگاهی و عملکرد مدیران اجرایی و آمادگی بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران در مقابل خطر زلزله و رابطه بین آنها در سال 1385 انجام گرفته است. روش بررسی: این پژوهش، مطالعه ای مقطعی؛ توصیفی - تحلیلی ست. جامعه پژوهش در این مطالعه، کلیه بیمارستانهای آموزشی و غیر آموزشی دولتی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیران اجرایی آنهاست. جمع آوری داده ها جهت بررسی میزان آگاهی و عملکرد مدیران بیمارستانها و میزان آمادگی این بیمارستانها در مقابل خطر زلزله از طریق چک لیست (وارسی نامه)، پرسشنامه و مشاهده، صورت گرفته است. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 11.5 و آزمون آماری همبستگی (ضریب همبستگی اسپیرمن) استفاده شده است. یافته ها: میزان آگاهی مدیران اجرایی بیمارستانها در مقابل خطر زلزله 47.52 درصد، عملکرد کلی آنها 56.69 درصد، و میزان آمادگی کلی بیمارستانهای تحت مدیریت آنان به طور متوسط 49.54 درصد بوده است. همچنین، ارتباط مستقیمی در ارتباط بین آگاهی مدیر، عملکرد وی، و میزان آمادگی بیمارستان تحت مدیریت او در مقابل خطر زلزله نشان داده شد؛ ولی تنها رابطه میان آگاهی و عملکرد مدیر از نظر آماری معنی دار بود. (P=0.016)نتیجه گیری: میزان آگاهی و عملکرد مدیران اجرایی بیمارستانها و میزان آمادگی بیمارستانهای تحت مدیریت آنان در مقابل خطر زلزله، بسیار پایین است. این موضوع، لزوم توجه و رسیدگی بیشتر و اقدام عاجل مسوولین دانشگاه در جهت بهبود حیطه های مورد نظر را یادآور می شود. همچنین، رابطه معنی دار آماری بین آگاهی و عملکرد مدیران اجرایی نشان دهنده لزوم تدوین و اجرای برنامه های آموزشی کوتاه مدت در جهت افزایش دانش و آگاهی مدیران اجرایی بیمارستانها در مقابله با حوادث و خطرات طبیعی از جمله زلزله می باشد.

مقدمه: شرایط رقابت جهانی به گونه ای ست که سازمان ها همزمان ناچار به بهبود کیفیت، افزایش رضایتمندی مشتریان، کاهش هزینه ها، و افزایش بهره وری می ‏باشند. چنین فضایی منجر به پیدایش تکنیک ها و رویکردهای متعدد نظیر مدیریت کیفیت فراگیر، مهندسی مجدد، مهندسی ارزش، تولید ناب و شش سیگما شده است. شش سیگما به عنوان جدیدترین برنامه مدیریت کیفیت در جهت افزایش رضایتمندی مشتری و سودآوری مالی به سازمان ها کمک می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر اجرای شش سیگما در کاهش مدت اقامت بیماران بستری در بخش ارتوپدی مرکز آموزشی و درمانی فیروزگر با استفاده از آموزش چرخه DMAIC به اعضای تیم پروژه می باشد. روش بررسی: این پژوهش به صورت مقطعی ـ طولی ست. جمع آوری داده های مدت زمان بستری قبل از آموزش (در ماه های آذر، دی، بهمن) و بعد از آموزش شش سیگما (در ماه های اسفند، فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر) در یک دوره زمانی 7 ماهه با استفاده از پرونده های پزشکی صورت گرفته؛ و با نرم افزار آماری MINITAB و آزمون t-test تحلیل شده است. یافته ها: میانگین مدت زمان بستری قبل از آموزش چرخه DMAIC در نمونه 200 نفری برابر با 7.915 روز و بعد از آموزش در همان تعداد نمونه برابر با 6.375 روز بود. با استفاده از آزمون مقایسه میانگین در دو جامعه، رابطه میان آموزش چرخه DMAIC و میانگین مدت زمان بستری تایید شد. یافته ها نشان داد که آموزش شش سیگما موجب کاهش مدت اقامت بیماران بخش ارتوپدی شده است (Pvalue=0.001).نتیجه گیری: برای بهره گیری از شش سیگما در بهبود کیفیت خدمات بیمارستانی، آموزش این ابزار اهمیت دارد. این بر یادگیری توام ابزارها و فرایند DMAIC تاکید دارد و استقرار آن را در سازمان تسهیل می کند.

مقدمه: امروزه کیفیت زندگی کاری به عنوان یک مفهوم جهانی در مرحله مدیریت منابع انسانی و توسعه سازمانی مورد تامل قرار گرفته و تامین و ارتقای آن کلید اصلی موفقیت مدیریت هر سازمان به شمار می رود و بهره وری نیز به عنوان عامل کلیدی توسعه اقتصادی کشور ها محسوب می شود.روش بررسی: پژوهش حاضر به روش توصیفی مقطعی انجام شده است. جامعه آماری مدیران بیمارستان های تامین اجتماعی استان تهران (N=10) میباشد. ابزار گردآوری داده ها شامل دو پرسشنامه مرتبط با شاخص های کیفیت زندگی کاری و بهره وری می باشد.یافته ها: در بین شاخص های کیفیت زندگی کاری، فضای کاری در سازمان با میانگین 3.72 در بالاترین وضعیت و طراحی شغل با میانگین 2.9 در پایین ترین وضعیت می باشند و مشارکت در تصمیم گیری با ضریب همبستگی 0.858 وPvalue=0.002  از نظر آماری بالاترین میزان همبستگی را را با کیفیت زندگی کاری نشان می دهد و امتیازات مادی با ضریب همبستگی 0.358 و Pvalue=0.31 ارتباط معناداری را با شاخص کیفیت زندگی کاری نشان نداد. از طرف دیگر با توجه به میانگین به دست آمده بین مولفه های بهره وری شناخت شغل با میانگین 4.4 در بالاترین وضعیت و بازخور عملکرد با میانگین 2.3 در پایین ترین وضعیت می باشند و مولفه توانایی با ضریب همبستگی 0.664 وPValue=0.036  همبستی مثبت و معناداری را با مولفه بهره وری نشان داد.نتیجه گیری: بین کیفیت زندگی کاری با بهره وری مدیریت در بیمارستان های تامین اجتماعی استان تهران رابطه معناداری وجود دارد.

مقدمه: شواهد حاکی از عدم استفاده مدیران بیمارستان های کشور از ابزاری استاندارد برای سنجش عملکرد رهبری و شناسایی نقاط قوت و ضعف جهت طراحی پروژه های بهبود است. هدف این پژوهش آن است سنجش عملکرد رهبری در بیمارستان های خرم آباد است؛ تا به ترویج استفاده از سیستم خودسنجی جهت افزایش بهره گیری از پتانسیل رهبری به عنوان مهمترین عامل بهبود کیفیت خدمات بیمارستانی کمک کند.روش بررسی: پژوهش از نوع توصیفی - مقطعی است. جامعه پژوهش بیمارستان های خرم آباد و دو رده مدیران ارشد و میانی آنها بود. برای جمع آوری داده ها از روش کارگاهی استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه استاندارد Simply Better بوده و از اعتبار و روایی لازم برخودار است. از هر یک از بیمارستان های دانشگاهی، خصوصی و تامین اجتماعی، یک بیمارستان با استفاده از روش نمونه گیری ساده در نمونه پژوهش گنجانده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی ارایه شد.یافته ها: میانگین امتیازات بیمارستان های دانشگاهی، تامین اجتماعی، و خصوصی در بعد «رهبری سازمانی» به ترتیب 26 درصد، 32 درصد و 21 درصد؛ در بعد «مسوولیت عمومی و شهروندی» به ترتیب 29 درصد، 39 درصد و 18 درصد؛ و در بعد «خلاقیت، مخاطره و نوآوری» به ترتیب 26 درصد، 32 درصد و 22 درصد بود.نتیجه گیری: بیمارستان های دانشگاهی و خصوصی پیشرفت و بهبود مداوم را در تعداد کمی از فرایندهای رهبری خود آغاز کرده اند. در حالی که بیمارستان تامین اجتماعی پیشرفت و بهبود مداوم را در طیف گسترده ای از فرایندهای رهبری اجرا کرده است. با توجه به این که رهبری نیروی محرکه و پیشبرنده سایر عوامل دستیابی به کیفیت می باشد، پیشنهاد می شود بیمارستان ها نسبت به مستندسازی فرایندهای رهبری، تدوین شاخص هایی برای اندازه گیری میزان پیشرفت آنها، پایش شاخص ها به طور مستمر، شناسایی نقاط قوت وضعف و زمینه های بهبود و اجرای پروژه های بهبود اقدام نمایند.

مقدمه: تیم (یارگان) ها به عنوان واحدهای بنیادی سازمان ها و نقاط کلیدی، برای بهبود عملکرد سازمان، مورد توجه قرار گرفته اند. سازمان ها برای ارتقای بهره وری و کسب رضایت کارکنان و ارباب رجوع خود، از تیم های کاری استفاده می کنند. بیمارستان نیز یکی از این سازمان ها می باشد، به طوری که برقراری همکاری و هماهنگی در بین اعضای تیم ها، می تواند در سرعت عملیات نجات بیمار و بهبود سلامت و ارایه خدمات بیمارستانی نقش داشته باشد. هدف این تحقیق، تعیین و ارزیابی تاثیر عوامل موثر در اثربخشی تیم های کاری (جراحی) از دید کارمندان بیمارستان های آموزشی بود.روش بررسی: این مطالعه، یک پژوهش توصیفی - پیمایشی ست. جامعه آماری اعضای تیم های جراحی بیمارستان های آموزشی شهر اصفهان است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته است. نمره گذاری آن به شیوه لیکرت انجام؛ و روایی آن با کمک استاد ان و کارشناسان تایید، و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 0.94 تعیین شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS با آمار توصیفی (فراوانی، درصد، نمودار، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمونt  تک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون t مستقل، تحلیل رگرسیون چند متغیره و آزمون تعقیبی (LSD انجام شد.یافته ها: آزمون t تک نمونه ای نشان داد که اندازه، هنجارها، وجود اهداف روشن، تناسب وظایف در اثر بخشی تیم کاری (جراحی) به طور معنی داری بیشتر از متوسط تاثیر داشته و انسجام، ترکیب، ارزیابی عملکرد و پاداش و حمایت سازمانی از تیم در اثربخشی تیم جراحی کمتر از متوسط تاثیر داشته است. در تحلیل رگرسیون چندمتغیره، هنجارهای تیم با 74.5 درصد بالاترین تاثیر را در اثربخشی تیم های جراحی داشت و ترکیب تیم با 0.9 درصد کمترین تاثیر را در اثربخشی تیم های جراحی بر عهده داشت.نتیجه گیری: با ترویج هنجارها، حمایت سازمانی بیشتر و وجود اهداف روشن در تیم می توان اثربخشی تیم های جراحی را افزایش داد. همچنین دیدگاه کارکنان از نظر اندازه، ترکیب، انسجام، هنجارها، اهداف روشن، تناسب وظایف، ارزیابی عملکرد و پاداش و حمایت سازمانی در تیم با تحصیلات، سابقه کاری، جنسیت، سمت شغلی، سن و حجم به یک اندازه تاثیر دارند.

مقدمه: پیشرفت های علوم پزشکی و فناوری اطلاعات، سازمان های ارایه کننده خدمات سلامت را به محیط های رقابتی و مشتری گرا مبدل کرده است. در چنین محیط هایی فرصت های زیادی در اختیار متخصصان مدارک پزشکی قرار می گیرد که فقط برای کسانی قابل استفاده است که دارای مهارت های لازم باشند. هدف این پژوهش بررسی دیدگاه کارکنان مدارک پزشکی درباره مهارت های لازم در بخش مدارک پزشکی بیمارستانهای آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی - مقطعی در سال 1386 انجام گرفت. نمونه مورد مطالعه 12 مسوول بخش مدارک پزشکی و 48 نفر از کارکنان بخش مدارک پزشکی در 12 بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تبریز (60 نفر) است. داده ها از طریق یک پرسشنامه محقق ساخته با استفاده از متون موجود و با مراجعه حضوری به مراکز جمع آوری گردید. اولویت بندی مهارت های مورد نیاز با توجه به پاسخ نمونه ها و نمره گذاری انتخاب های پنج گانه صورت گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزار آماری SPSS انجام شد.یافته ها: اکثر پاسخ دهندگان مونث (73 درصد)؛ میانگین سابقه کاری 6 پاسخ دهندگان 8 سال بود. مهمترین مهارت های لازم برای کارکنان مدارک پزشکی به تفکیک سه نوع مهارت اصلی به ترتیب عبارت بودند از: مهارتهای عمومی (شامل توانایی به کارگیری رایانه، سرعت عمل همراه با سرعت بالا، مسوولیت پذیری، خود یاد گیری و مدیریت تغییر)، مهارتهای ارتباطی (شامل توانایی ارتباط با مدیران، بیماران، پزشکان)، و مهارتهای اختصاصی (شامل گزارش دهی، پردازش داده ها، مستند سازی، آشنایی با HIS، بازیابی اطلاعات و کد گذاری صحیح).نتیجه گیری: نیاز حیاتی نظام سلامت به اطلاعات و حرکت به سوی پرونده الکترونیک سلامت باعث شده که کارکنان بخش مدارک پزشکی به مهارت های جدیدی نیاز داشته باشند. بازنگری دروس دوره های آموزشی و برگزاری دوره های ضمن خدمت جهت کسب مهارت های مود نیاز و تغییر روش مدیریتی از پرونده کاغذی به پرونده الکترونیک سلامت ضروری ست.

مقدمه: ارزیابی عملکرد فرآیندی ست منظم، و جامع که در آن فعالیت ها، فرایندها و نتایج حاصله با اهداف و معیارهای تعیین شده سازمانی مقایسه می شود و بر اساس یافته های حاصله می توان نسبت به بهبود وضعیت سازمان بر اساس یک مدل تعالی مانند EFQM اقدام کرد. فرایند ارزیابی به سازمان اجازه می دهد به طور شفاف نقاط قوت و زمینه های قابل بهبود را شناسایی کند و برنامه هایی جهت بهبود ابعاد مختلف تدوین کند. هدف این پژوهش مقایسه نتایج ارزیابی عملکرد مدیریت منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس مدل تعالی  EFQMبا دو رویکرد پرسشنامه و پروفرما بود.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - مقطعی و کاربردی ست. جامعه پژوهش 32 نفر مدیران ستادی و معاونان آنان در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1386 است که به صورت سرشماری انتخاب شدند. داده ها توسط دو رویکرد پرسشنامه و پروفرما بر اساس مدل تعالی EFQM جمع آوری؛ و امتیازات کسب شده بر اساس منطق رادار و نرم افزارهای SPSS و EFQM تحلیل شد.یافته ها: مدیریت منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این ارزیابی بر اساس رویکرد پرسشنامه و پروفرما به ترتیب 550 و 516 امتیاز کسب نمود. درصد امتیاز هر کدام از عوامل نه گانه به ترتیب بر اساس رهیافت پرسشنامه و پروفرما به این صورت به دست آمد: رهبری 65 و 61 درصد، سیاستگزاری 80 و 75، کارکنان 60 و 58، منابع 50 و 52، فرآیند ها 60 و 53، نتایج مشتری 50 و 43، نتایج کارکنان 30 و 29، نتایج جامعه 60 و 55، و نتایج کلیدی عملکرد 50 و 52 درصد.نتیجه گیری: با ارزیابی عملکرد بر اساس مدل تعالی EFQM می توان به تشخیص نقاط قوت و فرصتهای بهبود دست یافت تا فعالیتهای الگو برداری روی حوزه هایی متمرکز شود که بیشترین منافع را برای سازمان دارند، و با مداخله در حوزه های بهبود، و پیگیری تغییرات لازم می توان در مسیر تعالی گام نهاد.

مقدمه: یکی از رایجترین روشهای ارزیابی فعالیتهای علمی یک دانشگاه، علم سنجی ست که با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی استنادی همچون Web Of Science (WOS) امکان پذیر است.روش بررسی: این پژوهش توصیفی کاربردی با استفاده از روشهای علم سنجی و فنون تحلیل شبکه انجام شده است. منبع گردآوری داده ها، پایگاه WOS و جامعه آماری 625 مدرک ثبت شده دانشگاه علوم پزشکی ایران تا پایان سال 2007 میلادی است.یافته ها: بیشترین مدرک منتشر شده از دانشگاه علوم پزشکی ایران در این پایگاه مربوط به سال 2006 است. مقالات اصیل از لحاظ نوع مدرک بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده اند. از لحاظ موضوعی بیشترین تعداد مدرک مربوط به جراحی است. حوزه ایمونولوژی بیشترین همکاری در تالیف را داراست.نتیجه گیری: همکاری در تالیف مشترک بین نویسندگان این دانشگاه از رقم قابل قبولی برخوردار است اما کم بودن تولیدات علمی پژوهشگران آن توجه مسوولین پژوهشی دانشگاه را می طلبد.