پژوهش در نظام های آموزشی
سال:1395 | دوره:10 | شماره:35 |تعداد مقالات:14

در صورتی می توان آموزشی را اثربخش دانست که از مبنای طراحی آموزشی مناسبی برخوردار باشد. در واقع بدون طراحی آموزشی مناسب، هیچ آموزشی اثربخش نخواهد بود. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر طراحی آموزشی تلفیقی مبتنی بر اصول سازنده گرایانه بر میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس زیست شناسی بود. روش این پژوهش نیمه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پایه سوم متوسطه شهر البرز در سال تحصیلی 95-94 بود. از این جامعه آماری تعداد 30 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه کنترل و آزمایش گماشته شدند. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری تی زوجی به کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی که درس زیست شناسی را بر اساس الگوی طراحی آموزشی تلفیقی مبتنی بر اصول سازنده گرایانه آموزش دیدند، بیش تر از میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی بود که درس زیست شناسی را به روش متداول آموزش دیدند. با توجه به نتیجه پژوهش مبنی بر تاثیر الگوی طراحی آموزشی تلفیقی مبتنی بر اصول سازنده گرایانه در درس زیست شناسی، به مجریان آموزش توصیه می شود که از اصول طراحی آموزشی سازنده گرایانه در فرآیند یاددهی - یادگیری درس زیست شناسی استفاده نمایند.

در آزمون های سراسری مانند آزمون کارشناسی ارشد که سنجش داوطلبان توسط یک معیار واحد صورت می گیرد، به دلایل مختلفی از جمله متفاوت بودن آموزش مقطع کارشناسی از جنبه های مختلفی مانند استاد، شیوه ارزش گذاری، امکانات آموزشی و بسیاری از عوامل دیگر و در نتیجه عدم یکسانی معدل کارشناسی داوطلبان و همچنین یکسان نبودن انگیزه های ادامه تحصیل دانشجویان پسر و دختر که باعث می شود سطح متفاوت تحصیلی در میان دختران و پسران ایجاد گردد و به نوعی می تواند در نتیجه نمره در آزمون کارشناسی ارشد افراد اثرگذار باشد. این موضوع در گروه های مختلف آموزشی نیز متفاوت از یکدیگر خواهد بود، در این پژوهش بررسی فوق به صورت موردی برای گروه علوم انسانی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. نتایج بیان می کند که هر دو عامل متفاوت بودن عوامل آموزشی در مقطع کارشناسی که باعث عدم یکسانی معدل کارشناسی داوطلبان و همچنین سطح آموزش متفاوت تحصیلی در میان دختران و پسران، در نتیجه نمره در آزمون کارشناسی ارشد افراد اثرگذار بوده است. نتایج بر اساس روش های چند متغیره گسسته برای جداول پیشایندی سه طرفه انجام گرفته است.

در مقاله حاضر ضمن توجه به اهمیت مستندسازی تجارب مدیران به تحلیل کیفی اصول مستندسازی تجارب روسای دانشگاه پرداخته و در نهایت بر اساس مصاحبه صورت گرفته با خبرگان، ساختار فرایند مستندسازی، ارزیابی و انتشار تجربیات به عنوان یک چارچوب و با روش علمی و کاربردی طراحی شد. ساختار طراحی شده از شیوه های مدیریت دانش، مدیریت استراتژیک، مدیریت کیفیت، مدیریت ارزیابی عملکرد، مدیریت فناوری اطلاعات و نیز تکنیک هایی همچون مورد نویسی، خاطره نویسی، سخنرانی، تهیه فیلم و... الهام گرفته است و بر اساس مفهوم سازمان یادگیرنده طراحی و تدوین شده است. بر اساس این ساختار، فرایند نظام مستندسازی تجربیات مدیران از یک فرایند سه مرحله ای تبعیت می کند. این مراحل عبارتند از:برنامه ریزی مستند سازی، 2- اجرای مستند سازی، 3- پایش، کنترل، تسهیم. هریک از این مراحل نیز به فعالیت ها و سپس گام های مختلف در هر فعالیت تقسیم می شود که مستند ساز را به نتیجه منطقی و مورد نظر می رساند.

مولوی یکی از شخصیت های برجسته تاریخ و تمدن ایران اسلامی است که به لحاظ جامعیت فکر و آرا و اندیشه های بدیعش همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. مولانا علاوه بر آن که شاعری چیره دست و تواناست دیدگاه های ارزشمندی در زمینه عرفان، اخلاق و کلام و غیره نیز دارد. بنابراین هدف پژوهش حاضر نیز بررسی داستان های مثنوی مولوی بر اساس شاخص های جبر و اختیار در دیدگاه تربیتی، کلامی و عرفانی مولاناست. روش پژوهش حاضر تحلیل محتوای کیفی با رویکرد توصیفی تفسیری می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه حکایات، اشارات و تمثیلات دفاتر شش گانه مثنوی مولوی تشکیل می داد که با توجه به امکان بررسی کلیه حکایات، اشارات و تمثیلات، بجای نمونه گیری، بررسی به صورت سرشماری انجام شد. در نهایت تعداد 66 درون مایه و مضمون مرتبط با مساله جبر و اختیار از موارد مورد بررسی استخراج شد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که ذوق و اندیشه عرفانی مولوی از یک سو و نگرش او به مساله تربیت پذیری انسان از سوی دیگر موجب شده است که مولوی در مثنوی خود نسبت به جبر و اختیار نظری متفاوت داشته باشد. از دیدگاه تربیتی و اخلاقی مولوی، با توجه به دو سوی حیوانی و فرشتگی انسان و انتخاب گریزناپذیر ذاتی و دائمی که هویت اخلاقی انسان را می سازد، با جبرگرایی به شدت مخالفت می کند و جبریان را فریبکار می نامند. از دیدگاه کلامی نیز جبر متکلمان را جبر عامه نامیده، معتقدان به آن را بی اعتبار می داند. دیدگاه عرفانی مولوی نیز درباره جبر و اختیار بیان کننده آن است که وجود مطلق فقط از آن خداوند است و هر خیر و شری از جانب اوست و این جبر عامه نیست بلکه اثر معیت با حق و حاصل فنا در ذات خداوندی است.

کیفیت آموزش عالی و بهبود و ارتقاء آن به خودی خود ایجاد نمی شود و مستلزم برنامه ریزی علمی و عملی است و یکی از وجوه مورد توجه در طراحی و استقرار ساختار مناسب آن بایستی انتخاب افراد شایسته و با صلاحیت در حوزه ارزشیابی و ممیزی کیفیت و آموزش مستمر آنها باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی صلاحیت حرفه ای ارزشیابان و ممیزان کیفیت در نظام آموزش عالی و ارائه چارچوب اولیه نظام صلاحیت حرفه ای در 11 نهاد / انجمن متولی دارای تجربه ارزشیابی و ممیزی کیفیت آموزش عالی (انجمن ارزیابی استرالیا، انجمن ارزیابی نیوزیلند، انجمن ارزیابی اتحادیه اروپا، انجمن ارزیابی کانادا، انجمن ارزیابی آلمان، انجمن ارزیابی ژاپن، انجمن ارزشیابی انگلستان، انجمن ارزشیابی آفریقای جنوبی، انجمن ارزیابی فنلاند، انجمن بین المللی توسعه ارزشیابی، انجمن ارزشیابی دانشگاه میشگان) با استفاده از شیوه سندکاوی و بررسی تطبیقی انجام شده است. بر اساس نتایج پژوهش چارچوب اولیه نظام صلاحیت حرفه ای ارزشیابان و ممیزان کیفیت در نظام آموزش عالی ارائه شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش مهارت های تفکر انتقادی بر خودنظم دهی دانش آموزان انجام گرفت. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر پایه اول دوره متوسطه دوم ناحیه دو شهر اردبیل در سال تحصیلی 95-1394 تشکیل می دادند که از میان آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، 60 دانش آموز انتخاب شده و به طور تصادفی در گروه آزمایش (30 نفر) و گروه کنترل (30 نفر) جایگزین شدند. به شرکت کنندگان گروه آزمایش، 6 جلسه مهارت های تفکر انتقادی آموزش داده شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه خودنظم دهی بوفارد استفاده شد. داده ها با روش آماری کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که فرضیه پژوهش مبنی بر تاثیر آموزش مهارت های تفکر انتقادی بر خودنظم دهی دانش آموزان مورد تایید قرار گرفته است. بدین صورت که میانگین نمره های پس آزمون دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به دانش آموزان گروه کنترل به طور معناداری در خودنظم دهی بیشتر بود. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های تفکر انتقادی در افزایش خودنظم دهی دانش آموزان تاثیر معناداری دارد.

هدف پژوهش بررسی اثربخشی آموزش امید بر سرزندگی تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه بوده است. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر همدان در سال تحصیلی 1396-1395 به تعداد 3800 نقر بودند. به روش نمونه گیری تصادفی ساده 30 نفر انتخاب، و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. برای انجام پژوهش ابتدا در شرایط یکسان از هر دو گروه پیش آزمون با استفاده از پرسشنامه سرزندگی تحصیلی مارتین و مارش (2006) به عمل آمد و سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت آموزش امید قرار گرفتند. هر هفته یک جلسه 90 دقیقه ای به طول انجامید. پس از اتمام جلسات آموزشی بر روی گروه آزمایش از هر دو گروه در شرایط یکسان پس آزمون به عمل آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار و آمار استنباطی شامل تحلیل کووایانس استفاده شد. نتایج نشان داد که بین میانگین پس آزمون دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد، در نتیجه آﻣﻮزش امید بر سرزندگی تحصیلی داﻧﺶآﻣﻮزان دﺧﺘﺮ موثر بوده است. با توجه به اثربخشی آموزش امید می توان از آن در جهت افزایش سرزندگی تحصیلی داﻧﺶآﻣﻮزان دﺧﺘﺮ استفاده کرد.

هدف این پژوهش، طراحی برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد رشته تکنولوژی آموزشی با گرایش آموزش ویژه در ایران می باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و منطبق با روش پژوهش بردی انتخاب شد. بر اساس این روش ابتدا اطلاعات مورد نیاز درباره دوره های کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی و آموزش ویژه از منابع معتبر گردآوری، طبقه بندی و تفسیر شده و در نهایت شباهت ها و تفاوت ها مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشگاه هایی است که در سطح جهانی مجری برگزاری دوره کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی با گرایش آموزش ویژه می باشند. همچنین کلیه اساتید و متخصصان رشته های تکنولوژی آموزشی و روان شناسی و آموزش کوکان استثنایی دانشگاه علامه طباطبائی، دانشگاه تهران و سازمان آموزش و پرورش استثنایی ایران به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شدند. نمونه آماری شامل 8 دانشگاه از میان دانشگاه های معتبر امریکا است که در سطح جهانی مجری برگزاری دوره کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی با گرایش آموزش ویژه هستند و همچنین 33 نفر از اساتید و متخصصان رشته های تکنولوژی آموزشی و روان شناسی و آموزش کوکان استثنایی دانشگاه علامه طباطبائی، دانشگاه تهران و سازمان آموزش و پرورش استثنایی ایران به صورت هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش از پرسشنامه به عنوان ابزار اندازه گیری استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و پارامترهایی مانند محاسبه فراوانی، درصد فراوانی و میانگین استفاده شد. سپس بر اساس یافته های بدست آمده، برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی با گرایش آموزش ویژه تدوین گردید.

تا به امروز آموزش مبتنی بر وب روند رو به رشدی را طی نموده است. تعداد بی شماری از دوره های آموزش مبتنی بر وب توسط موسسات آموزشی در سرتاسر دنیا ارائه شده است. برغم افزایش چشم گیر دوره های مبتنی بر وب و فراگیرانی که در این دوره ها ثبت نام می کنند، نشانه های زیادی مبنی بر اینکه دوره های فوق در برآورده سازی نیازهای فراگیران ناموفق بوده و فراگیران تجارب ناموفقی را از چنین دوره هایی به یاد دارند، به چشم می خورد. در این بین نتایج بسیاری از تحقیقات نشان می دهد عامل حضور، عامل مهمی در پیشرفت و موثر بودن همه آموزش ها از جمله آموزش های سنتی و از راه دور بوده و همبستگی بالایی با پیشرفت تحصیلی و رضایت فراگیران دارد. بر این اساس، پژوهش حاضر باهدف طراحی الگویی برای آموزش های مبتنی بر وب بر اساس عامل حضور انجام شد. روش تحقیق مورد استفاده در این مطالعه، تحلیل محتوای کیفی از نوع قیاسی بود جامعه پژوهش، شامل کلیه منابع و مقالات مرتبط نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی پروکوئیست، اسپرینگر، ساینسدایرکت، امرالد، ابسکو، سیج، اریک، و گوگل اسکولار بود. نمونه برداری از این منابع با روش نمونه گیری هدفمند انجام گرفت، 39 مقاله و کتاب مطابق معیارهای مورد نظر بررسی شد و داده های حاصله برای تشکیل چهارچوب پیشنهادی تلفیق گردید.

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش تفکر ریاضی بر عملکرد ریاضی دانش آموزان پایه دوم ابتدایی انجام شد. این پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. از بین کلاس های پایه دوم مدارس دوره اول ابتدایی در شهرستان میبد در سال تحصیلی 93-92، دو کلاس به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و پس از همتا کردن دانش آموزان از لحاظ عملکرد ریاضی، یکی از کلاس ها به تصادف به عنوان گروه آزمایش و کلاس دیگر به عنوان گروه کنترل انتخاب شد. به دانش آموزان گروه آزمایش، 11 جلسه دوساعته (هر هفته دو جلسه)، خارج از برنامه های کلاسی، برنامه آموزشی تفکر ریاضی ارائه شد، درحالی که شرکت کنندگان گروه کنترل در انتظار آموزش قرار داده شدند. هر دو گروه یکبار قبل از اجرای برنامه آموزشی و یکبار پس از آن به سوالات آزمون ریاضی کی مت و یک آزمون محقق ساخته پاسخ دادند. همچنین از نمرات نیمسال اول و دوم دانش آموزان نیز به عنوان پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس چندراهه ( مانکوا) نشان داد که دانش آموزان گروه آزمایش به طور معنی داری در هردو آزمون محقق ساخته و کی مت و همچنین در نمرات نیمسال دوم، نتیجه ای بهتر از دانش آموزان گروه کنترل گرفته اند، بنابراین می توان نتیجه گرفت که آموزش تفکر ریاضی بر بهبود عملکرد ریاضی دانش آموزان شرکت کننده در پژوهش تاثیر معنی داری داشته است.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین تاثیر آموزش از راه دور (مبتنی بر موک) بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز کرمان می باشد. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود که در این پژوهش از نمونه گیری خوشه ای با حجم مناسب (یک کلاس در گروه آزمایش و یک کلاس در گروه کنترل) استفاده شده، روش انتخاب نمونه، به صورت نمونه گیری خوشه ای یک مرحله ای می باشد. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه پیام نور کرمان می باشند که 40 نفر از آن ها (20 نفر گروه کنترل و 20 نفر گروه آزمایش) به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل کوواریانس تک و چند متغیری برای تعدیل اختلافات اولیه (کنترل آماری اختلافات اولیه) گروه آزمایش و گروه کنترل استفاده شد. برای بررسی عملکرد تحصیلی دانشجویان ازآزمون استاندارد کتاب تکنولوژی آموزشی استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که بین میانگین نمرات عملکرد تحصیلی گروه آزمایش و گروه گواه در مرحله پس آزمون، پس از حذف اثر پیش آزمون، تفاوت معناداری وجود دارد و میانگین تعدیل شده نمرات عملکرد تحصیلی در گروه آزمایش، بالاتر از میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون در گروه گواه بود. متغیر آزمایشی با اندازه اثر 0.52، 52 درصد از واریانس متغیر عملکرد تحصیلی را پیش بینی کرد. بنابراین آموزش با موکبر افزایش میزان عملکرد تحصیلی دانشجویان در درس تکنولوژی آموزشی تاثیر مثبت دارد. بر اساس نتایج حاصله ، پیشنهاد می شود از فناوری موکبرای غنی سازی آموزش سایر دروس دانشجویان دانشگاه پیام نور استفاده شود.

هدف کلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر کیفیت زندگی کاری بر اعتیاد به کار اعضای هیات علمی دانشگاه با ارائه مدل معادلات ساختاری می باشد. روش تحقیق توصیفی همبستگی است. جامعه آماری شامل اعضای هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان می باشد که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان و با نمونه گیری تصادفی مرحله ای 350 نفر به دست آمد. ابزار اندازه گیری شامل دو پرسشنامه کیفیت زندگی کاری والتون و اعتیاد به کار اسپنس و رابینز با پایایی مطلوب می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و با نرم افزار لیزرل انجام گرفت. اهم یافته ها نشان می دهد که بیشترین تاثیر مرتبط با مولفه دلبستگی اجتماعی از مفهوم کیفیت زندگی کاری بوده و سپس در تاثیرگذاری اعتیاد به کار نیز بیشترین مولفه تاثیرپذیر عجین شدن با کار می باشد. در واقع می توان نتیجه گرفت که زندگی کاری خوشایند با تمرکز بر دلبستگی اجتماعی مابین اعضای هیات علمی دانشگاه بر بروز اعتیاد عجین شدن با کار تاثیر دارد. در نهایت مدل معادلات ساختاری تحقیق و برازش آن مبتنی بر نتایج به دست آمده تایید شده است.