مدیریت صنعتی
سال:1387 | دوره:1 | شماره:1 |تعداد مقالات:10

به دلیل وسعت شبکه های انتقال برق، همواره این احتمال وجود دارد که این شبکه ها در اثر بروز خطاهای مختلف، دچار شرایط اضطراری گردد. در این حالت اگر اقدامات اصلاحی مناسب بر روی شبکه مذکور صورت نگیرد این شبکه دچار ناپایداری شده و عملا خاموشی سراسری اتفاق می افتد. در این شرایط اضطراری معمولا از گزینه هایی مانند بارزدایی (قطع انرژی الکتریکی برخی از مصرف کنندگان) و جابجایی در میزان تولید نیروگاه ها در مراکز پخش و توزیع نیروی برق، جهت کنترل شبکه انتقال برق استفاده می گردد. اما همواره این بحث مطرح بوده است که کمترین میزان بارزدایی یا جابه جایی تولید جهت خروج شبکه انتقال برق از شرایط اضطراری به چه میزان می باشد. در این مقاله، بر اساس یکی از روش های قدرتمند ریاضی (مانند برنامه ریزی غیرخطی)، که یکی از ابزارهای تحلیلی رشته مدیرت صنعتی می باشد، جهت تحلیل و بهینه سازی بارزدایی و جابجایی تولید استفاده می گردد. در نهایت مدل فوق به همراه الگوریتم طراحی شده، در یک شبکه توزیع انرژی الکتریکی (شامل هشت ایستگاه توزیع انرژی) مورد آزمون و شبیه سازی قرار گرفته تا میزان کارایی و برتری این روش نسبت به روش های دیگر مشخص گردد.

بطور طبیعی هر فعالیتی با ریسک و مخاطره همراه است. ریسک پروژه ها مفهومی غیر از مفاهیم مالی دارد. در مدیریت پروژه، اتفاقاتی که می توانند در حین اجرای پروژه، رخ دهند و وقوع پروژه را به مخاطره بیاندازند، مفهوم ریسک را دارند. شناسایی، تجزیه و تحلیل، اولویت بندی و داشتن برنامه برای برخورد با این اتفاقات، می تواند نقش بسزایی در موفقیت پروژه داشته باشد. استاندارد دانش مدیریت پروژه جهت مدیریت ریسک، رویکردی هدفمند ارایه می دهد که پیاده سازی آن، می تواند منجر به کمینه شدن احتمال وقوع یا اثر پیامدهای ناگوار بر اهداف پروژه باشد. از طرفی وجود ریسک حاکی از اجرای پروژه در محیط های با عدم قطعیت و عدم اطمینان است که محاسبات فازی ابزار بسیار مناسبی جهت برخورد با نایقینی می باشد. در این مقاله ابتدا ریسک های ممکن الوقوع در یک پروژه حفاری چاه نفت شناسایی و سپس با رویکرد فازی به سنجش و رتبه بندی ریسک ها پرداخته خواهد شد. مدل شناسایی و تحلیل همانطور که اشاره گردید، مبتنی بر مدل استاندارد مدیریت پروژه است.

در این پژوهش، بهره وری کل بانک توسعه صادرات ایران و تغییرات بهره وری شعب آن با استفاده از تحلیل پوششی داده ها، مورد بررسی قرار گرفته است. از مدل رتبه بندی کامل  SBM(سنجه مبتنی بر متغیرهای کمکی) برای تحلیل بهره وری کل بانک توسعه صادرات ایران طی سالهای 1373 تا 1384 و از شاخص بهره وری مالمکوئیست برای اندازه گیری رشد بهره وری شعب این بانک طی سال های 1382 تا 1384 استفاده گردیده است. در مدل SBM، از متغیرهای هزینه مطالبات مشکوک الوصول، منابع مالی قابل استفاده جهت اعطای تسهیلات و تعداد کارکنان به عنوان ورودی و تسهیلات اعطایی به عنوان خروجی و با فرض بازده به مقیاس متغیر استفاده گردید. روند میانگین متحرک امتیاز کارایی بدست آمده نشان داد که بهره وری کل بانک توسعه صادرات ایران بهبود یافته است. در مدل شاخص بهره وری مالمکوئیست از متغیرهای تعداد کارکنان، سود و کارمزد پرداختی و هزینه های اداری و پرسنلی به عنوان ورودی و تسهیلات اعطایی، کارمزد دریافتی، سپرده های بدون هزینه و سپرده های هزینه زا به عنوان خروجی استفاده گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که بهره وری شعب بانک در سال 1383 به طور متوسط یک درصد و در سال 1384، دو درصد رشد داشته است. همچنین شعب بانک بر اساس رشد بهره وری، رتبه بندی شدند.

یکی از مشکلات صنعت امروز کشور، عدم وجود یک رویکرد مشخص بمنظور افزایش رقابت پذیری است. لذا در این مقاله قصد داریم که مدلی برای بررسی و اندازه گیری رقابت پذیری یا توان رقابتی بنگاه ارایه نماییم. برای استخراج مدل مفهومی، از یک طرف، تئوری ها، مدل ها، رویکردها و چارچوب های مرتبط با رقابت پذیری در سطوح مختلف بنگاه، صنعت و ملی و از طرف دیگر تحقیقات پیشین مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه آن شناسایی رویکردهای اصلی مورد استفاده در تدوین مدل مفهومی اولیه بود که عبارتند از: رویکردهای سیستمی، دارایی - فرآیند - عملکرد، مبتنی بر قابلیت و مبتنی بر بازار. با استناد به این رویکردها مدلی با سه جزء اصلی منابع ورودی سازمان، موقعیت بنگاه در بازار و توان خلاقیت و نوآوری برای اندازه گیری توان رقابتی بنگاه توسعه داده شد. سپس با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و مدلسازی شبکه های بیزین، این مدل مورد بررسی قرار گرفت. پس از تایید مدل، مشخص شد که توان رقابتی شرکت صنایع پتروشیمی ایران به عنوان یک مطالعه موردی بیش از هر چیز وابسته به منابع است.

در شرایط متغیر و پیچیده امروزی که بر محیط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و… حاکم است یکی از عواملی که می تواند به بقای سازمان کمک نماید، مساله بهره وری است، به همین دلیل در این تحقیق سعی نموده ایم مهمترین عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی را شناسایی کرده و در گام بعد به اولویت بندی این عوامل بپردازیم. پس از مطالعه متون و تحقیقات موجود در زمینه بهره وری و تکنیک های تصمیم گیری و هم چنین مصاحبه با متخصصین و اساتید، پرسشنامه ای تهیه گردید که شامل عواملی چون مدیریتی، اجتماعی - روانی، فرهنگی، محیطی، فردی و اقتصادی بود. پس از تجزیه و تحلیل پرسشنامه اول، معیارهای نهایی شناسایی شد و پرسشنامه دوم تهیه گردید که شامل جداول مقایسات زوجی معیارها بود و داده های حاصل از آن به منظور رتبه بندی معیارها در روش های AHP، SAW،TOPSIS  و ELECTRE استفاده شد. با توجه به این که نتایج حاصل از اجرای روش های فوق در مواردی با یکدیگر هم خوانی نداشت، برای رسیدن به یک اجماع کلی از رتبه بندی معیارها از تکنیک های ادغامی (Poset) که شامل روش های میانگین، بردا و کپ لند است، استفاده نمودیم. در نهایت عوامل مدیریتی مهمترین عامل شناخته شد و سپس به ترتیب عوامل فردی، فرهنگی، اجتماعی - روانی و در انتها عوامل محیطی قرار گرفت.

امروزه کنترل فرایند آماری نقش مهمی را در بررسی و کنترل دقیق کیفیت محصولات ایفا می کند. بدین منظور روشهای متعددی نیز برای انجام این فرآیند مورد استفاده قرار می گیرد. اما از آنجایی که در نمودارهای کنترل گسسته، غالب اطلاعات در دسترس، به صورت ترم های زبانی می باشند که مبهم و نادقیقند، بنابراین در اکثر مواقع تشخیص و تعیین مقادیر به صورت کمی بسیار مشکل است. در این مقاله علاوه بر کمی نمودن ترم های زبانی با استفاده از خواص مجموعه های فاز ی، روشی جهت کنترل فرآیند گسسته ارایه می گردد. در این تحقیق که به صورت مطالعه موردی در شرکت محور سازان ایران خودرو صورت گرفته است، نمودارهای کنترل فازی پیشنهاد شده بوسیله ونگ و رز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در شرایطی که ناچار به استفاده از متغیرهای زبانی هستیم، نمودارهای کنترل فازی گزارش دقیق تر و مناسب تری از فرایند را نسبت به نمودارهای کنترل کلاسیک ارایه می دهد. این روش به ویژه در زمانی که فرایند از کنترل خارج می گردد، سریع تر هشدار داده و وجود یک حالت غیر عادی در فرایند را نشان می دهد. تعداد واژه های زبانی مورد استفاده برای بیان سطح کیفیت محصول بر روی دقت و حساسیت نمودارهای کنترل موثر است و هر چه تعداد واژه های زبانی مورد استفاده برای بیان سطح کیفیت محصول نیز بیشتر باشد، احتمال رسم یک نقطه در فاصله بین حدود کنترل یا احتمال خطای نوع دوم کمتر می شود.

در هر فرآیند تولید تعدادی ماشین آلات و تجهیزات و همچنین میزان نسبتا ثابتی از نیروی انسانی موجود است که جهت انجام عملیات تولید از آنها استفاده می شود. در بسیاری از موارد با مشاهده نحوه کار یک فرآیند می توان دید که تعدادی از ماشین آلات، مشغول کار نیستند ولی تعداد دیگری از تجهیزات، یکسره مشغول بکار بوده و در جلوی آنها مقدار زیادی از قطعات، آماده بسته شدن روی ماشین جهت انجام عملیات ساخت هستند و در مقابل تعدادی از کارگران به شدت مشغول کار می باشند و حجم قابل توجهی از کار انجام نشده، در کنار آنها انباشته گردیده است. وجود زمانهای بیکاری و یا وجود کار بیش از حد، یعنی نبود توازن و تعادل در فرآیند تولید، از جمله عواملی هستند که مشکلاتی را برای مدیریت سیستم ایجاد می کند. برای رفع این معضلات مدیر ناچار به ارایه راهکارهایی جهت بهبود وضع موجود است. یکی از راهکارهایی که مدیر می تواند برای رفع مشکل عدم توازن و تعادل در فرآیند تولید از آن استفاده کند بحث موازنه و یا متعادل سازی خط تولید است. در این مقاله برای حل مساله موازنه خط مونتاژ، از روش الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. الگوریتم ارایه شده روش جدیدی را به هنگام انجام عملیات تقاطع و ترکیب کروموزوم ها ی والد جهت تولید فرزند و نیز ایجاد جهش در کروموزوم ها، ارایه می دهد. و در نهایت ،کارایی جواب های بدست آمده از روش الگوریتم ژنتیک با روش عددی مقایسه می شود.

مقاله حاضر تاثیر متغیرهای وضعیتی بر فعالیت های مدیریت کیفیت و عملکرد سازمان ها را مورد بررسی قرار می دهد. روش تحقیقی که منجر به این مقاله شده، توصیفی پیمایشی بوده که برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از آزمون های آماری مقایسه میانگین ها استفاده شده است. بررسی و مطالعه تاثیر متغیرهای وضعیتی به عنوان متغیرهای تعدیل کننده پیاده سازی فعالیت های سیستم مدیریت کیفیت و عملکرد سازمان ها نشان داد این متغیرها تاثیر معنی داری بر پیاده سازی فعالیت های مدیریت کیفیت و عملکرد سازمان ها ندارد که این مهم می تواند به عنوان تاییدی بر فراگیر بودن فعالیت های سیستم مدیریت کیفیت باشد.

در این تحقیق تلاش شده است مدل ریاضی جهت بهره برداری به هنگام از مخزن چند منظوره سد ارس با اهداف تامین نیازهای کشاورزی، تولید انرژی برقآبی و کنترل سیلاب ارایه، و معادلات حاکم بسط داده شود. روابط حاکم بر سیستم سد مخزنی شناسایی شده و این روابط در قالب مدل های برنامه ریزی پویای معین و پویایی تصادفی حل شوند. نتایج اجرایی این مدل ارایه دستورالعملی است که مقدار خروجی از مخزن را به صورت تابعی از حجم ذخیره اولیه مخزن و جریان ورودی در ماه جاری و جریان ورودی در ماه قبل نشان دهد. نظر به اینکه در هنگام بهره برداری بهنگام، مقدار جریان ورودی در ماه جاری مشخص نیست لذا به یک مدل پیش بینی جریان نیاز می باشد. همچنین بنا به فرض مارکفی بودن فرایند آب دهی ماهانه رودخانه، از ماتریس های احتمال گذار بین حالات مختلف آب دهی استفاده می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد مدل تصادفی، مقدار آب در دسترس بیشتری را در اکثر ماه های مختلف برای تامین مصارف کشاورزی و برقابی در اختیار می گذارد بنابراین مدل تصادفی مناسب تر است.