سلامت و محیط زیست
سال:1387 | دوره:1 | شماره:2 (پی در پی 2) |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف: تصفیه آب های زیرزمینی بوسیله نانو ذرات آهن در طی سالیان اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کروم بعنوان یکی از آلاینده های متداول خاک و آب های زیرزمینی محسوب می گردد. آهن با ظرفیت صفر، به عنوان عامل احیا کننده طبیعی می تواند در کنترل مکان های آلوده مورد استفاده قرار گیرد. هدف از انجام این تحقیق بررسی حذف کروم (VI) ظرفیتی از محیط های آبی با استفاده از نانو ذرات آهن تولیدی و پارامترهای موثر بر آن می باشد.روش بررسی: در این تحقیق سنتز نانو ذرات آهن با ظرفیت صفر (nZVI) بوسیله افزودن محلول آبکی بورو هیدرید سدیم به محلول آبکی کلرور فریک صورت پذیرفت و کارآیی حذف کروم (VI) در سیستم ناپیوسته مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین تاثیر عوامل موثر در این فرآیند شامل pH محلول ، غلظت اولیه کروم، غلظت nZVI و مدت زمان تماس نیز بررسی گردید.یافته ها: نتایج حاصل از تحقیق مشخص ساخت که ذرات تولیدی در مقیاس نانو بوده و در PH=3 و با غلظت اولیه کروم 10میلی گرم بر لیتر، اضافه نمودن 5/0 گرم بر لیتر نانو ذرات آهن و زمان تماس 2 دقیقه، %100 از کروم (VI) حذف گردیده است.نتیجه گیری: غلظت nZVI اثر قابل توجه ای در احیا کروم شش ظرفیتی دارد. واکنش در محدوده وسیعی از pH صورت گرفته و کارآیی حذف با  pHرابطه عکس دارد. کارایی حذف قابل توجه، سرعت بالای فرآیند و زمان کوتاه واکنش نشان می دهد که nZVI دارای توانایی بالایی در حذف کروم از آب های آلوده می باشد.

زمینه و هدف: انتقال میکروب ها از طریق هوا یک عامل مهم در پراکندگی آن ها می باشد. انتقال میکروب های هوابرد از این طریق می تواند اثرات قابل ملاحظه ای بر سلامت انسان داشته باشد. هوا در محیط های بسته بخصوص در اماکنی چون بیمارستان می تواند حامل انواع گسترده ای از میکروارگانیسم ها از قبیل باکتری، قارچ و ویروس باشد. هدف اصلی این مطالعه تعیین دانسیته باکتری های هوابرد در یک بیمارستان کودکان بود.روش بررسی: برای نمونه برداری هوای داخل بیمارستان 3 نقطه در نظر گرفته شد. این نقاط در طبقات مختلف بیمارستان بوده و نمونه های میکروبی هوا با استفاده از نمونه بردار Quick take مدل 30 به مدت 4 ماه متوالی (از آذر تا اسفند) و هر 6 روز یک بار برای هر طبقه برداشت شدند. میزان جریان نمونه برداری 3/28 لیتر در دقیقه بود و پلیت حاوی محیط کشت که در این دستگاه قرار داده می شد در معرض هوای نمونه برداری قرار می گرفت و پس از 2 دقیقه نمونه برداری ، پلیت از دستگاه خارج و به آزمایشگاه منتقل شد.یافته ها: طبق نتایج این مطالعه میانگین واحدهای تشکیل دهنده کلنی در طول دوره نمونه برداری در طبقه سوم بخش خون و انکولوژی، با مقدار 429 CFU/m3 از سایر بخش ها بیشتر بود. جنس باکتری های شناسایی شده، فلور نرمال پوست، سیستم تنفسی و دستگاه گوارش بودند.نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که تعداد کلنی ها در %14 موارد در اتاق بستری از استاندارد (500 CFU/m3) بیشتر بود. که از این میزان %11 مربوط به بخش خون و انکولوژی بود.

زمینه و هدف: در بسیاری از کشورها باور عمومی بر این است که دستکاری همزمان پول و غذا می تواند در ایجاد بیماری های ناشی از غذا موثر باشد. این مطالعه با هدف تعیین میزان آلودگی (تعداد کلی باکتری ها) و آلودگی به باکتری های بیماریزای غذازاد در اسکناس های جمع آوری شده از فروشگاه های تهیه و توزیع مواد غذایی انجام گردیده است.روش بررسی: در این مطالعه تعداد 120 نمونه از اسکناس های رایج کشور (2000، 5000، 10000 و 20000 ریالی) از فروشگاه های مختلفی که با مواد غذایی در ارتباط بودند شامل نانوایی، مرغ فروشی، ساندویچ و پیتزا فروشی، قصابی، شیرینی فروشی و بستنی فروشی جمع آوری گردید. اسکناس ها از نظر ظاهری به سه دسته نو، معمولی و کهنه تقسیم گردیدند. بر روی تمامی اسکناس ها آزمایش های تعیین تعداد کلی باکتری ها، جستجوی اشریشیاکولای، استافیلوکوکوس آرئوس، باسیلوس سرئوس، سالمونلا، لیستریا بر اساس روش های استاندارد انجام گردید.یافته ها: میانگین تعداد کلی باکتری ها در اسکناس های 2000، 5000، 10000 و 20000 ریالی به ترتیب 49/118، 32/106، 44/69 و 81/220 واحد تشکیل دهنده کلنی بر سانتی متر مربع بود. بر اساس نتایج بدست آمده تفاوت معنی داری بین انواع مختلف اسکناس در ارتباط با بار کلی میکروبی مشاهده نشد. در هیچکدام از اسکناس های جمع آوری شده از فروشگاه های مختلف مرتبط با مواد غذایی لیستریا و سالمونلا مشاهده نگردید. درصد آلودگی کل اسکناس های جمع آوری شده به باکتری های اشریشیا کولای، استافیلوکوکوس آرئوس، باسیلوس سرئوس به ترتیب 3/13، 5/32 و 8/10 درصد مشاهده گردید. درصد آلودگی اسکناس های جمع آوری شده از فروشگاه های نانوایی، مرغ فروشی، شیرینی فروشی، بستنی فروشی، قصابی و ساندویچ فروشی به باکتری اشریشیاکولای به ترتیب صفر، 10، 5، صفر، 60 و 5 درصد؛ به باکتری استافیلوکوکوس آرئوس به ترتیب 30، 35، 10، 40، 55 و 25 درصد؛ به باکتری باسیلوس سرئوس به ترتیب 10، 10، 20، 20، صفر و 5 درصد مشاهده شد. بین وضعیت ظاهری و آلودگی باکتریایی اسکناس ها ارتباط معنی داری مشاهده نشد. تاثیر وجود یا عدم وجود صندوق دار در فروشگاه های مرتبط با مواد غذایی بر آلودگی باکتریایی اسکناس ها نیز بررسی گردید.نتیجه گیری: اسکناس یا به طور کلی پول در طی دوره عمر خود از محیط های مختلف و دست های مختلف آن هم با فراوانی بسیار زیاد عبور می کند. از آنجایی که اطلاعات کمی در مورد سابقه بهداشتی پول در دسترس می باشد، بنابر این در هنگام دستکاری همزمان پول و غذا بایستی توجه زیادی به این مساله نمود تا از آلودگی متقاطع این دو جلوگیری شود.

زمینه وهدف: متداول ترین روش تثبیت لجن های بیولوژیکی مازاد، هضم هوازی می باشد که به دلیل بالا بودن زمان هوادهی، اندازه این تاسیسات بزرگ بوده و هزینه سرمایه گذاری زیادی را به سیستم تحمیل می کند. به دلیل قدرت اکسیداسیون بالای ازن، افزودن این ماده به لجن باعث واپاشی جامدات لجن و تسریع در عمل تثبیت و در نتیجه کاهش اندازه و هزینه تاسیسات تصفیه لجن می گردد. بنابراین در این تحقیق، فرآیند تلفیقی پیش تصفیه با ازن و سپس هضم هوازی لجن مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این پژوهش از یک سیستم آزمایشگاهی شامل ژنراتور ازن، راکتور ازن زنی با حجم 2 لیتر و یک راکتور هوادهی استفاده گردید و پارامترهای TSS،VS ،COD  کل و محلول، HPC، کلیفرم مدفوعی و قابلیت ته نشینی لجن اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میزان کاهش جامدات فرار پس از گذشت 10 روز از هوادهی لجن بدون پیش تصفیه با ازن هنوز قادر به تامین استاندارد EPA (کاهش 38 درصد (VS در این زمینه نمی باشد. در حالی که نتایج حاصل از تلفیق ازن زنی با دوز 25/0 یا 0.5 g O3/g TS و به ترتیب 6 یا 3 روز هوادهی باعث کاهش VS به بیش از 38 درصد شده و استانداردهای EPA را از این نظر برآورده می کند. بنابراین زمان هضم که در سیستم های متداول هضم هوازی 60-40 روز است پس از پیش تصفیه با ازن به 3 تا 6 روز کاهش می یابد. همچنین ازن زنی به لجن تا حد زیادی باعث بهبود قابلیت ته نشینی لجن و کاهش حجم لجن دفعی نهایی می شود.نتیجه گیری: پیش ازن زنی لجن با مقادیر کم ازن به دلیل واپاشی جامدات می تواند راندمان هضم هوازی را به میزان زیادی افزایش دهد که این امر باعث کاهش اندازه تاسیسات و هوای موردنیاز شده و هزینه های سرمایه گذاری و تا حدودی بهره بردای را نیز می تواند کاهش دهد.

زمینه و هدف: بازیافت یکی از بهترین گزینه ها در مدیریت مواد زاید جامد می باشد که از نظر اقتصادی و زیست - محیطی دارای فواید قابل توجهی می باشد. یکی از مواد قابل بازیافت در مواد زاید، کاغذ و مقوا می باشد. ادارات، سازمان ها و موسسات دولتی و خصوصی یکی از منابع مهم تولید کاغذ هستند. آگاهی از میزان کاغذ تولیدی ادارات در مدیریت مواد زاید و بازیافت اهمیت دارد. لذا هدف از این مطالعه، تعیین میزان تولید کاغذ باطله و پتانسیل بازیافت کاغذ در 20 اداره کل استان مازندران می باشد.روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی است که در20 اداره کل و یا سازمان مستقر در مرکز استان مازندران انجام شده است. ادارات بصورت تصادفی انتخاب شدند. بررسی و عمل نمونه برداری در طی 4 ماه انجام شده است. کاغذ باطله تولیدی واحدهای انتخابی در پایان وقت ادرای تفکیک و توسط یک ترازوی دقیق وزن شد و این عمل برای هر اداره بمدت یک هفته در هر ماه انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که در جامعه مورد مطالعه ماهانه بیش از 2 تن کاغذ باطله تولید می گردد. بیشترین و کمترین میزان کاغذ باطله تولیدی در بین ادارات به ترتیب مربوط به آموزش وپرورش و موسسه بازیافت می باشد. اما از نظر سرانه تولید به ازای هر کارمند، آموزش و پرورش و جهاد کشاورزی به تر تیب با 058/2 و 192/0 کیلوگرم به ازای هر نفر در ماه دارای حداکثر و حداقل سرانه تولید کاغذ می باشند. همچنین میزان تولید کاغذ باطله در روز اول (شنبه) و آخر (پنج شنبه) کاری هفته به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار است اما اختلاف شان معنی دار نیست P>0.05 تنها در یک اداره عمل جداسازی کاغذ از سایر زباله ها و در نهایت فروش آنها انجام می شود.نتیجه گیری: مدیریت مواد زاید در ادارات نیاز به توجه بیشتری دارد و باید نگرش مدیران بخصوص بخش خدماتی تغییر یابد تا مواد زاید بخصوص کاغذ را بعنوان یک ماده با ارزش تلقی نمایند. متولیان مدیریت مواد زاید کشور باید نسبت به تدوین دستورالعمل جمع آوری و بازیافت مواد زاید ویژه ادارات اقدام نمایند تا تمام ادارات مطابق آن عمل نمایند. محاسبات ارزش اقتصادی نشان می دهد که بازیافت کاغذ در ادرات صرفه اقتصادی نیز دارد.

زمینه و هدف: امروزه تولید ورمی کمپوست از پسماندهای غذایی یکی از روش های مناسب دفع پسماندهای غذایی به شمار می رود که محصول آن به عنوان کودی سودمند در کشاورزی و باغداری کاربرد دارد، از طرفی این فرآیند علاوه بر تولید کود مفید کشاورزی محصولات جانبی نیز دارد که یکی از آنها خود کرم ها می باشند که می توان از آنها در تولید غذای طیور و ماهی استفاده کرد. لذا تعیین شرایط بهینه انجام فرآیند ورمی کمپوست پسماندهای غذایی و همچنین رشد کرم ها در این پسماندها حایز اهمیت است. هدف از این مطالعه تعیین حدود دما و رطوبت بهینه رشد کرمها و پیشرفت فرآیند در تولید ورمی کمپوست از پسماندهای غذایی بود.روش بررسی: در این مطالعه از کرم های گونه Eisenia foetida استفاد شد. انجام فرآیند در محیط های کوچک به اندازه گلدان به ارتفاع 15cm و قطر 12cm و به مدت یک ماه صورت گرفت. سه بازه دمایی 5-15، 15-25 و 25-35 درجه سانتی گراد و سه بازه رطوبتی 55-65% ، 65-75% و %85-75 استفاده شد.یافته ها: برای آنالیز آماری نتایج از آزمون Multivariate استفاده شد که تحلیل نتایج نشان دهنده معنی دار بودن تاثیر دما و روطوبت بر نسبت C:N در فرآیند می باشد (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج نشان داد که دمای 15-25 درجه سانتی گراد برای انجام فرآیند مناسبتر می باشند. بر طبق نتایج با افزایش یا کاهش دمای محیط، مانند فصل زمستان و تابستان، نگهداری رطوبت در حد 65-75% در انجام بهتر فرآیند موثر است. با توجه به نتایج به دست آمده، همچنین به نظر می رسد که دمای 15-25 درجه و رطوبت 65-75% برای رشد کرم ها مناسب است.

زمینه و هدف: فرآیند USBF یک نوع سیستم لجن فعال متعارف می باشد که با یک منطقه غیر هوازی و یک زلال ساز ترکیب و در یک بیوراکتور قرار داده شده است. این فرآیند یک سیستم کارآمد جهت تصفیه انواع فاضلاب های بهداشتی، صنعتی است که در این تحقیق هدف بررسی کارایی آن در تصفیه فاضلاب صنایع قندی می باشد.روش بررسی: از یک پایلوت 60 لیتری از جنس پلکسی گلاس شامل سه بخش هوازی به حجم 38 لیتر، غیر هوازی به حجم 14 لیتر و زلال ساز به حجم 8 لیتر استفاده و ملاس موردنیاز جهت تهیه فاضلاب خام از کارخانه قند ورامین تامین شد. در طول دوره، فاضلاب خام وارد بخش غیرهوازی شده و در آنجا با لجن برگشتی از کف مخزن ته نشینی مخلوط می گردید. پس از آن، جریان از قسمت زیر زلال ساز بصورت نهر گونه وارد بخش هوازی و سپس پایین زلال ساز می شد. در این بخش بستر لجن، لخته های لجن را جذب کرده و فاضلاب تصفیه شده از سیستم خارج می شد. پس از تکمیل چرخه داخلی، لجن فعال جمع آوری شده در کف زلال ساز به قسمت غیرهوازی در ابتدای راکتور برگشت داده می شد.یافته ها: راندمان حذف  CODبا زمان ماند هیدرولیکی 21 تا 26 ساعت در بخش هوازی و 8 تا 10 ساعت در بخش غیرهوازی، حدود 77 تا 97 درصد بسته به میزان بارگذاری بارآلی COD در محدوده 1000 تا 30000 میلی گرم بر لیتر در سیستم متغیر بوده است.نتیجه گیری: راکتور USBF به عنوان یک فرآیند تصفیه پیشرفته، قابلیت مناسبی در حذف بیولوژیکی فاضلاب صنایع قندی نسبت به سایر روش ها دارد.

زمینه و هدف: در فرآیند تولید مواد غذایی پرمصرفی نظیر کیک، بیسکوییت، شکلات، ماکارونی و... در مراحل خمیرگیری و آماده سازی مواد اولیه، آب مورد استفاده قرار می گیرد. در تحقیق حاضر کیفیت میکربی و شیمیایی آبهای مصرفی صنایع بزرگ غذایی استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: تعداد 11 کارخانه با تولیدات متنوع انتخاب گردید. نمونه های آب مصرفی طی فصل تابستان تهیه و از نظر وضعیت کنترل کیفی آب، آلودگی میکربی آب مصرفی و پارامترهای شیمیایی و فلزات سنگین آنالیز شدند. علاوه بر آن صنایع انتخاب شده از نظر وضعیت کنترل کیفی آب مصرفی نیز مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: بر اساس نتایج حاصل در صنایع بررسی شده وضعیت پایش کیفیت آب مطلوب نمی باشد. در برخی از صنایع آب مصرفی از نظر میکربی مشکوک به آلودگی بود. کیفیت شیمیایی آب مصرف شده از تفاوت های عمده ای برخوردار بود. در کلیه آبهای آنالیز شده فلزات نیکل، کروم، مس، روی، آهن و منگنز مشاهده شد اما مقادیر اندازه گیری شده پایین تر از حداکثر مجاز استاندارد ملی آب شرب بود. سرب در کارخانه ماکارونی شماره 2 بالاتر از حداکثر مجاز و در صنایع غذایی شماره 1، کارخانه سوسیس و کالباس و کارخانه قند نزدیک به حداکثر مجاز بود. کادمیوم نیز در کارخانه ماکارونی شماره 2 و کارخانه سوسیس و کالباس نزدیک به حداکثر مجاز مشاهده شد.نتیجه گیری: به منظور اطمینان از سلامت و ایمنی مواد غذایی بهتر است صنایع تولید مواد غذایی حداقل برای آب مصرف شده در پروسه تولید از آب شبکه شرب استفاده نمایند. همچنین با توجه به احتمال آلودگی شیمیایی محصول نهایی لازم است بحث کنترل کیفی آب بیشتر مورد توجه قرار گرفته و استاندارد های ویژه آب در صنایع غذایی رعایت گردد و پایین بودن حجم آب مصرفی نمی تواند دلیلی بر عدم توجه به پایش کیفیت آب باشد. همچنین در محصولات نهایی چنین صنایعی لازم است میزان فلزات سنگین مورد آنالیز قرار گیرد.