جغرافیا
سال:1391 | دوره:10 | شماره:35 |تعداد مقالات:19

قرن بیست و یکم قرن شهرهاست، چرا که اکنون بیش از نیمی از مردم دنیا شهرنشین اند، بر این اساس اغلب صاحبنظران علوم اجتماعی و انسانی بر این باورند که سرنوشت بشر امروز و آینده در شهرها رقم می خورد.قدرت ملی به عنوان مفهومی ژئوپلیتیکی، ویژگی و صفت جمعی برای افراد یک ملت را منعکس می کند و همزمان به عنوان یک صفت فردی در رابطه با یک کشور و یک دولت تجلی پیدا می کند. قدرت وقتی در قالب یک جامعه یا ملت نگریسته می شود، از برآیند توانائی های آن جامعه، قدرت عمومی و کلی آن پدیدار می شود. بنابراین مجموعه انسان هایی که تشکیل ملتی را داده که در شکل یک کشور سازمان سیاسی پیدا کرده اند، دارای قدرتی هستند که از برآیند قوای ترکیب شده آنها بدست می آید و می توان آن را قدرت ملی آن کشور یا ملت دانست جهان شهرها به این دلیل در قدرت ملی کشورها موثرند که به مثابه مراکز فرماندهی اقتصاد جهانی و کانون هایی حیاتی جریان کالاها، افراد و عقاید، می توانند به تولید قدرت و فرصت سازی برای پیشبرد نقطه نظرات، سیاست ها، اهداف و برنامه های کشور خود در سطح منطقه ای و جهانی عمل کنند.این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی نقش اقتصادی شهرهای جهانی در قدرت ملی کشورها می پردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد، با ملاحظه وضعیت فعلی قدرت ملی کشورها و تعداد شهرهایی که در روند جهانی شدن دارای رتبه های بالا هستند می توان دریافت که رابطه مستقیمی بین جهانی شدن و سیاست های توسعه ای و فراملی کشورها و پیدایی شهرهای جهانی وجود دارد و به مقداری که یک کشور در اقتصاد، سیاست، امنیت و فرهنگ بین المللی و جهانی صاحب جایگاه و نقش است به همان نسبت شهرهای آن کشور هم وارد عرصه جهانی می شوند.

پدافند غیرعامل و کاربرد آن در ژئوپلیتیک و برنامه ریزی شهری و منطقه ای تاریخچه ای طولانی دارد. صحت این ادعا را می توان در جنگ های صدر اسلام (سلمان فارسی) و تدابیر دفاعی همچون: حفر خندق و حصار، و ایران باستان در ساخت: زیگورات، کهندژ، شارستان، رباط، دیوار و ... جستجو نمود، اما با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تغییرات بنیادین در تسلیحات نظامی؛ لزوم بکارگیری پدافند غیرعامل نوین در کاهش تلفات و خسارات جنگهای نوین، به خصوص در شهرها بیش از پیش احساس می شود. ایران به عنوان یک بازیگر مستقل بین المللی با اهداف ایدئولوژیک مثل: مردم سالاری دینی، اقتدارگرایی (عزت طلبی)، ضد هژمونی، حفظ تمامیت ارضی، استقلال سیاسی، الگوی پیشرفت بومی، تمدن معنوی، امنیت ملی، قدرت سازی، بازتولید قدرت، الهام بخشی، الگوی پیشرفت بومی و ایرانی اسلامی و ... همچنین به دلیل قرارگیری در خاورمیانه و موقعیت های منحصر به فرد ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک، ژئوکالچرال، ژئوراهبردی، ژئوایدئولوژیک، هیدروپلیتیک، آئرواستراتژیک، ژئومدیا، رسالت جهانی و منطقه ایی و اعتماد به نفس ناشی از آن؛ مورد طمع، ترس و تهدید هژمونی جهانی است. این پژوهش از نوع کاربردی است و متغیرهای مورد بررسی در آن شامل شناسایی مکان های حیاتی، حساس و مهم شهریار، به منظور کاهش خسارت های ناشی از حملات دشمن، بالا بردن قدرت دفاعی ، آستانه مقاومت ملی، بازدارندگی و شهرسازی دفاعی و نهایتاً شکل گیری شهر قدرت و شهر ایرانی-اسلامی است. روش جمع آوری اطلاعات عمدتا کتابخانه ای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی (مصاحبه) نیز استفاده شده است. در این مقاله از تکنیک ماتریسی برای بررسی انطباق نظام شهری شهریار با اصول پدافند غیرعامل استفاده شده است که به شناسایی شهرک اداری شهریار و تبعات تمرکز بیش از 40 مرکز در این شهرک پرداخته شده؛ نتایج پژوهش بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در شهرک اداری شهریار است. بدین طریق می توان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود.

یکی از مهم ترین معضلات روستاها خصوصا در نواحی خوش آب و هوای ایران، تغییر کاربری اراضی کشاورزی است که علاوه بر پیامدهای اکولوژیکی، سبب تغییرات ناگهانی در اقتصاد و معیشت مردم روستا در درازمدت باعث تضعیف و اضمحلال تولید در روستاها خواهد شد. با این اوصاف، از مبانی مدیریت منابع طبیعی، اطلاعات مربوط به نقشه های تغییرات کاربری اراضی است. در پژوهش حاضر که در دو روستای آلکله و سی بن در شهرستان تنکابن انجام گرفته است، ابتدا نقشه های کاربری اراضی طی سال های 1366 و 1387 با استفاده از تصاویر ماهواره ای تهیه شد. در مرحله بعد با استفاده از روش تحقیق کیفی یا توصیفی نیروهای محرک انسانی مؤثر بر تغییرات کاربری اراضی در روستاهای مورد مطالعه بررسی شد که ابزار مورد استفاده در این مرحله، پرسشنامه خانوار بوده است. بر اساس نتایج این پژوهش در روستای آلکله و سی بن درصد زیادی از جنگل ها تخریب شده و جای خود را به اراضی مسکونی داده است. مهم ترین عامل تغییر کاربری در روستاهای آلکله و سی بن، مشکلات اقتصادی مردم (درآمد کم و نداشتن پشتوانه مالی) و به صرفه نبودن فعالیت های کشاورزی یا به عبارت دیگر بالا رفتن هزینه های کشاورزی و مشکلات مربوط به فروش محصولات است. همچنین رکود بازار ملک و قیمت زمین در چند سال اخیر مهم ترین نیروی بازدارنده تغییرات کاربری اراضی بوده و همچنین می توان با تدوین قانون کارآمد در خصوص کاربری زمین و حمایت دولت از کشاورزان و باغ داران از تغییرات شدید کاربری اراضی جلوگیری و روند این تغییرات را تا حد زیادی متوقف نمود.

گردشگری را به طور کلی می توان سفر بیرون از خانه و محل کار، انجام فعالیتهای مرتبط در مقصد و تسهیلات موجود برای پذیرایی و پاسخگویی به نیازهای گردشگر تعریف کرد. به سخن دیگر، گردشگری را می توان به مثابه نظامی در نظر گرفت که دارای عناصر مختلفی است: محل مبدا (عنصر تقاضا)، محل مقصد (عنصر جاذبه)، همراه با عنصر سفر بین این دو محل و همچنین عنصر نتیجه (پیامدها). بدین ترتیب، از یک سو بایستی برای عنصر جاذبه در محل مبدا تقاضای کافی وجود داشته باشد و از سوی دیگر، ضمن برآورده شدن تقاضا و نیازهای گردشگر در محل مقصد، پیامدهای این فعالیت به درستی مورد ارزیابی قرار گیرد. این مقاله کوشش دارد، این عناصر را به صورت تطبیقی در دو ناحیه متفاوت مورد بررسی قرار دهد.

تهران یکی از 10 کلانشهر توسعه نیافته در بین 124 کلانشهر موجود در جهان است که با مشکلات متعددی از قبیل آلودگی هوا، آلودگی صوتی، آلودگی آب، مشکلات ترافیکی، کمبود مسکن، از بین رفتن و تخریب محیط زیست و تنوع زیستی موجود، آسیب پذیری در برابر حوادث غیرمترقبه طبیعی از قبیل زلزله، رانش، سیل، کمبود خدمات، سرانه ها، تأسیسات و تجهیزات شهری، فقر و نابهنجاری و ... مواجه است.ایجاد شاخص های ارزیابی و بکارگیری روشی کارا به منظور دستیابی به آرمان توسعه پایدار جزو نیازهای اساسی و ضروری شهرهای امروزی ایران است. در حال حاضر حدود 440 شاخص برای ارزیابی و سنجش پایداری در دنیا وجود دارد. از بین این شاخص ها تعداد اندکی را بخاطر محدودیت در موجودیت داده ها و اطلاعات در کشور ایران می توان بکار گرفت. این مقاله قصد دارد با انتخاب شهر تهران به عنوان مطالعه موردی، شاخص هائی را برای ارزیابی پایداری شهر در بعد اجتماعی بیان دارد. پس از جمع آوری اطلاعات و داده های موردنیاز، اطلاعات موجود برای هر شاخص بی مقیاس گردید سپس با استفاده از منطق فازی و استدلال ممدانی به بررسی وضعیت و سنجش پایداری شهری در بین مناطق شهر تهران پرداخته شد. نهایتا شاخص نهایی پایداری با استفاده از منطق فازی محاسبه شد. نتایج حاکی از نابرابری در پایداری اجتماعی در بین مناطق شهر تهران است. در بین مناطق شهرداری تهران مناطق 1، 2 و 14 از وضعیت مطلوبی نسبت به سایر مناطق بر اساس شاخص های انتخاب شده دارا هستند.

امروزه حاکمیت و مدیریت بر منابع آبی، علی الخصوص منابع آبی مشترک بین کشورها در ارتباط با برنامه های توسعه آنها و یا بکارگیری آن در سایر بخش ها، مورد توجه ژئوپلیتیست ها، سیاست گذاران و بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای قرار دارد. ماهیت سیال آب حل مسائل پیرامون آن را در بین واحدهای سیاسی از جمله دولتها را بسیار دشوار، پیچیده و چند بعدی نموده است بر همین اساس، با توجه به پیچیدگی هیدروپلیتیک ایران و کشورهای همسایه چهار فرضیه طرح و به روش های علی، تاریخی و توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و در نهایت، هر کدام از فرضیه ها در مورد کشورهای مورد مطالعه به صورت مجزا مورد بررسی قرار گرفته، سپس نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد گردید.نتایج این طرح پژوهشی نشان داد، در هیدروپلیتیک ایران و کشورهای همسایه به دلیل پیچیدگی شرایط کشورها، تعدد عوامل تاثیرگذار در هیدروپلیتیک، شرایط خاص هر کدام از کشورها و نیز شرایط خاص در هر کدام از منابع آبی نمی توان از شیوه واحدی برای پیگیری مسائل منابع آبی مشترک استفاده کرد و لذا به تعداد منابع آبی مشترک، راه حل تدبیر شده نیاز هست.

یکی از چالشهای فراروی برنامه ریزی مدیریت مطلوب شهری و منطقه ای در راستای شهر و منطقه پایدار عدم تعادل و توازن در میزان توسعه پایدار شهرهای استقرار یافته در منطقه است. هدف از مقاله حاضر سنجش و تحلیل میزان توسعه پایدارشهری در ساختارهای اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی- بهداشتی شهرهای استان آذربایجان شرقی به منظور تبیین سطوح متفاوت پایداری است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی با استفاده از مدل ترکیبی Topsis-AHP، ضریب آنتروپی، ضریب پراکندگی، نرم افزار Arc GIS و SPSS است. داده ها و اطلاعات موردبررسی و تحلیل شامل 30 شاخص است. مهمترین یافته های پژوهش نشان می دهد که شهر تبریز با دارا بودن 1378935 نفر و 57.91 درصد از جمعیت شهری استان آذربایجان شرقی از لحاظ ساختارهای مورد بررسی گرفته در سطح توسعه پایدار خیلی بالا قرار گرفته است. شهرهای مراغه، میانه، مرند و سراب با دارا بودن 9.75 در صد از جمعیت شهری استان در سطح توسعه بالا قرار گرفته اند. گروه سوم شهرها که شامل شهرهای بناب، اهر، جلفا، صوفیان و ممقان با دارا بودن با 20.18 درصد در سطح متوسط توسعه یافتگی قرار گرفتند.مابقی شهرها که 62 درصد از تعداد شهرها و فقط 7.29 درصد از جمعیت شهری استان را شامل می شوند در سطوح پایین توسعه یافتگی در ساختارهای اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی- بهداشتی قرار دارند. همچنین یافته های پژوهش نشان می دهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین توسعه شاخص های تلفیقی ساختارهای اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی- بهداشتی شهرهای استان آذربایجان شرقی و تعداد جمعیت این شهرها برابر 0.991 با سطح اطمینان 99 درصد بوده و بنابراین یافته ها بیانگر توسعه شهرهای با جمعیت بیشتر و توسعه کمتر شهرهای کوچک و با جمعیت اندک است. لذا می توان نتیجه گرفت که این نتایج بیانگر آن است به لحاظ توسعه کلی الگوی فضای ناحیه ای در پهنه استان الگوی مرکز – پیرامون است.

مراکز خدمات بهداشتی و درمانی از مهمترین کاربری های شهری است که به طور مستقیم در تأمین سلامت فرد و جامعه دخیل هستند. دسترسی سریع، به موقع و ارزان به این مراکز در هر جامعه، به خصوص در جوامع شهری اهمیت فوق العاده ای دارد. در این تحقیق چگونگی توزیع خدمات مراکز درمانی و بیمارستانی شهر فیروزآباد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و استانداردهای شهری و شاخص های تأثیرگذار، تحلیل و ارزیابی شده و ضمن ترسیم وضع موجود چگونگی وضع مطلوب آن با مکانیابی مراکز بهداشتی و بیمارستانی جدید ارائه گردیده است. بدین منظور با در نظر گرفتن معیارهایی چون واقع شدن در همجواری کاربری مناسب، فاصله از کارگاههای صنعتی، نزدیکی به راههای اصلی، نزدیکی به فضاهای سبز شهری، نزدیکی به مراکزشهری، فاصله از سایر مراکز بهداشتی و واقع شدن در شیب مناسب، مکانیابی بهینه این کاربری ها تعیین و تبیین شد. جهت تحقق این مهم ابتدا داده های مکانی جمع آوری شده، سپس پایگاه اطلاعاتی تشکیل شد و نقشه های مورد نیاز تهیه و هر یک از معیارها به یک لایه اطلاعاتی در GIS تبدیل گردید. آنگاه به هر کدام از لایه های اطلاعاتی بر اساس میزان اهمیتی که در مکان یابی مراکز بهداشتی دارند، با استفاده از مدل AHP وزن مناسبی اختصاص داده شد و نهایتا با بهره گیری از نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، زمین های شهر فیروزآباد تقسیم بندی گردید. با بهره گیری از نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، زمین های شهر فیروزآباد برای انتخاب مکان مناسب جهت کاربری بهداشتی- درمانی در 9 دسته از بسیار خوب تا بسیار ضعیف تقسیم بندی گردید؛ نتایج یافته ها بیانگر آن است که شهر فیروزآباد از توزیع مناسب مراکز بهداشتی درمانی برخوردار نیست، سپس مکان های انتخاب شده را با نقشه کاربری اراضی شهر فیروزآباد مقایسه نموده و مکان های متناسب جهت کاربری های بهداشتی درمانی جدید تعیین گردید.

در عصر حاضر با توجه به رشد جوامع در ابعاد مختلف، امنیت ملی نیز وارد مرحله نوینی گردیده که تامین آن نه از طریق سنتی و افزایش قدرت نظامی، بلکه با رویکردی نوین و از طریق افزایش قدرت در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی، اجتماعی و ...، حاصل می شود. در این میان ژئوپلیتیک هر کشور با در محوریت داشتن بحث قدرت، جایگاه ویژه ای در مسائل امنیت ملی آن کشور دارد. در جمهوری اسلامی ایران نیز، ژئوپلیتیک و خصوصا متغیر انرژی آن، در جهت دهی به سرنوشت کشور از اهمیتی راهبردی برخوردار است. ژئوپلیتیک انرژی ایران در دو بعد ژئواکونومیک (ظرفیت تبدیل شدن به یکی از اصلی‎ترین شرکای مصرف‎کنندگان بزرگ انرژی جهان) و ژئواستراتژیک (ایفای نقش استراتژیک در امنیت انرژی منطقه‎ای، جهانی و سازمان های بین المللی انرژی)، با افزایش وزن ژئوپلیتیک، قابلیت بالقوه تأمین منافع و امنیت ملی کشور را دارا می باشد. تحقق چنین امری مستلزم بکار‎گیری یک دیپلماسی منسجم انرژی در کنار تعامل بیشتر با نظام جهانی ‎است.

مدیریت روستایی در ایران در گذشته نوساناتی را پشت سر گذاشته است اما امروزه با مدیریت نوین روستایی امید می رود که فضاهای روستایی تغییرات مثبتی را تجربه نمایند و در این فرایند انتظار می رود که خود روستاییان نقش بیشتری را از طریق توسعه درونی با بهره گیری از سرمایه اجتماعی ایفا کنند. در این مقاله تلاش شد تا میزان اثرگذاری مدیریت روستایی بر توسعه درون زای روستاها مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روش های میدانی و اسنادی کمک گرفته شده و بر اساس آن با توجه به حجم جامعه آماری (1711 خانوار)، حجم نمونه خانوارهای مورد پرسشگری بر پایه فرمول کوکران برابر 231 خانوار بوده است. یافته های مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون رگرسیون دو متغیره نشان می دهد که شدت تاثیر متغیر عملکرد مدیریت روستایی بر سرمایه اجتماعی روستا 0.462 است که بیانگر تاثیر متوسط و مثبت عملکرد مدیریت روستایی بر سرمایه اجتماعی روستا است. عوامل اقتصادی بیشترین تاثیر را در میزان شکل گیری سرمایه اجتماعی داشته است، به طوری که به تنهایی 54 درصد از تغییرات سرمایه اجتماعی را تبیین می کند. با توجه یافته ها، راهکارهایی شامل تجهیز و سرمایه گذاری در امور اقتصادی روستاها، تقویت ارزش هایی مانند شایسته سالاری در سطح مدیران محلی روستایی، به کار بردن تشویق و ترغیب اجتماعی و دادن پشتیبانی عاطفی از سوی مدیریت محلی و سطوح بالاتر مدیریت توسعه روستایی و غیره پیشنهاد شده است.

این مقاله به بررسی سیستم های شهری کلان منطقه آذربایجان در سالهای 1335تا 1385می پردازد. روش پژوهش به صورت تحلیل محتوا و آماری می باشد. اطلاعات مورد نیاز به صورت اسنادی گردآوری شده و ضمن پردازش و طبقه بندی داده ها به بررسی وضعیت شهرهای شمال غرب ایران با مدل های مختلف نظیر مدل رتبه اندازه، رتبه اندازه تعدیل شده، ضریب آنتروپی، منحنی لورنز، ضریب جینی و شاخص تمرکز شهری پرداخته شده است.هدف از این تحقیق آشنایی از میزان تعادل در نظام شهری کلان منطقه آذربایجان است. نتیجه پژوهش نشانگر آن است که نظام شهری شمال غرب تنها از لحاظ شاخص های ضریب تمرکز نخست شهری تا حدودی متعال شده است ولی در بقیه مدل های مورد بررسی نظیر رتبه اندازه، رتبه اندازه تعدیل شده، منحنی لورنز، ضریب جینی و ضریب آنتروپی از روند شبکه شهری کل کشور تبعیت کرده، و فاصله زیادی با حالت نرمال و استاندارد دارد. لذا این امر ناشی از افزایش تعداد شهرهای بسیار کوچک با جمعیت اندک و افزایش جمعیت شهرهای بسیار بزرگ در نظام شهری آذربایجان است. شهر تبریز بدلیل مرکزیت، سیاسی، اداری، مالی و ... همچنان به عنوان نخست شهر برتر در نظام شبکه شهری شمال غرب قرار دارد و شهرهای ارومیه و اردبیل به عنوان مراکز استان ها در رده های بعدی قرار دارند. در مجموع هنوز سلسله مراتب شهری در شبکه شهری آذربایجان نسبت به مدل رتبه- اندازه «زیپف» و مدل تعدیل شده «بهفروز» فاصله زیادی دارد. لذا با ارائه خدمات و تقویت شهرهای کوچک و میانی و کاهش رشد شهرهای بزرگ در منطقه می توان باعث توزیع بهینه سلسله مراتب شهری در سطح کلان منطقه آذربایجان گردید.

حوضه های شمالی کشور از جمله مناطقی هستند که میزان درصد زمین لغزش آنها به طور نسبی زیاد بوده و همچنین ترکیب عوامل طبیعی و انسانی باعث وقوع خسارتهای زیاد ناشی از این پدیده شده است. بررسی عوامل موثر در وقوع زمین لغزشهای یک منطقه و پهنه بندی خطرهای حاصل از آن می تواند کمک موثری در کاهش خسارت های حاصل از این پدیده با دوری جستن از این مناطق بنماید. با این هدف لازم است تا نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش برای این مناطق تهیه شود.پهنه بندی زمین لغزش یکی از روشهایی است که به کمک آن می توان مناطق بحرانی را به لحاظ پایداری شیب مشخص نمود. تحقیق حاضر با هدف انتخاب و شناسایی مهمترین و موثرترین عامل در ایجاد وقوع زمین لغزش درحوضه کرگانرود تالش به انجام رسیده است. پس از بررسی های میدانی و تهیه لایه های اطلاعاتی از طریق نقشه ها و منابع موجود عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های حوضه بررسی شده و مهمترین عوامل موثر به ترتیب زمین شناسی، شیب، نزدیکی به جاده، جهت شیب، نزدیکی به گسل، کاربری اراضی و نزدیکی به آبراهه ها شناسایی شدند. نتایج حاصل را که از طریق نقشه های شیب، جهت شیب، زمین شناسی، میزان پوشش گیاهی منطقه، نوع کاربری اراضی، فاصله از گسل و شبکه آبراهه و جهت شیب به دست آمده است. وزن هر یک از عوامل را از روش تحلیل سلسله مراتبی یا AHP و با مقایسه زوجی عوامل مذکور محاسبه و پس از تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش و با توجه به وزن نهایی هر عامل به این نتیجه می رسیم که عامل سنگ شناسی، شیب، جاده و جهت شیب در حوضه تالش به ترتیب مهمترین عوامل زمین لغزش منطقه موردنظر است. با توجه به نقشه پهنه بندی زمین لغزه، حوضه آبریز از لحاظ حساسیت به لغزش به پنج پهنه تقسیم گردید و مناطق با ریسک وقوع زمین لغزش زیاد تا بی خطر شناسایی شدند. بیشترین حرکات توده ای از نوع سولیفلوکسیون در مناطق مرتفع و مرتعی حوضه و در دامنه های روبه شمال و شمال شرقی و زمین لغزش نیز در اطراف جاده ها بویژه جاده های جنگلی و کوهستانی بیشترین وقوع را نشان می دهد.

نیاز فزاینده به منابع آب در ایران، موجب بهره برداری بی رویه و سبب بر هم زدن تعادل طبیعی منابع آب زیرزمینی شده است. با توجه به اینکه استان هرمزگان یکی از مناطق کم باران کشور محسوب می شود، آبهای سطحی قادر به تامین نیاز آبی استان نیست. حوزه آبخیز ایسین با مساحت 47793.5 هکتار در حاشیه شمالی خلیج فارس قرار گرفته است. این حوضه جهت تامین آب مصرفی، نیاز مستمر به استفاده از منابع آب زیرزمینی منطقه دارد بنابراین، با افت سطح آب زیرزمینی روبرو شده و این روند تاکنون رو به تشدید بوده است. در این پژوهش پس از جمع آوری اطلاعات مربوط به مدیریت آبخیز در حوضه ایسین و شناخت ویژگی های طبیعی و تجزیه و تحلیل آن، حالتهای مختلفی که طی سالهای آتی ممکن است بدون مدیریت آبخیز و همراه با مدیریت آبخیز انجام گیرد، پیش بینی شده است. بدین منظور با تدوین 4 سناریو و تحلیل نتایج آن مشخص شد، در صورتی که مدیریت آبخیز در حوضه اعمال گردد مقادیر آب نفوذ یافته تقریبا یک و نیم برابر مقادیر آب نفوذ یافته در زمانی است که هیچگونه مدیریتی در حوضه اجرا نشود. بر این اساس با اعمال مدیریت آبخیز در حوضه ایسین و اجرای عملیات تغذیه مصنوعی پیشنهادی، در یک دوره بازگشت 25 ساله در سالهای خشک به طور متوسط 1.72 و در سالهای تر 6.63 میلیون مترمکعب در سال، آب از طریق بارش به سطح آبهای زیرزمینی حوضه افزوده خواهد شد.

مجموعه هیدروپلیتیک امنیتی حوضه دجله و فرات همانند سایر حوضه های هیدروپلیتیک خاورمیانه با مشکلاتی بر سر آب و مدیریت آن روبه رو است. اما در این مقاله تحلیل مجموعه امنیتی هیدروپلیتیک دجله و فرات بیش از آنکه از زوایه تقسیم آب بین کشورهای مجموعه بررسی و تحلیل شود، از دیدگاه امنیتی و چالش های ناشی از سهم بری آب بر وضعیت ژئوپلیتیکی و مناسبات بین سه کشور ترکه، سوریه و عراق مورد پژوهش قرار گرفته است. بر اساس دستاوردهای این پژوهش هیدروپلیتیک حوضه دجله و فرات بیشتر تحت تأثیر مسائلی نظیر: هیدروپلیتیک امنیتی ترکیه، سوریه و عراق، طرح های توسعه ای آبی از جمله پروژه گاپ، کردهای جنوب خاوری آناتولی، سیاست های آبی دوگانه و متناقض سوریه، مساله مدیریت آب در کشورهای مجموعه، و در آخر دلایل ناکامی آنها در رسیدن به توافق در راستای همکاری و همگرایی هیدروپلیتیک امنیتی حوضه دجله و فرات است. نتیجه این پژوهش بیان کننده چرایی پیچیدگی تقسیم آب و چالش های سیاسی و امنیتی ناشی از آن در بین سه کشور است، تصور چشم اندازی روشن برای این مجموعه امنیتی را در هاله ای از ابهام قرار داده است.

مطالعه حاضر با هدف کلی شناسایی عوامل موثر بر تقویت کارآفرینی کشاورزان در مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر صورت گرفته است. روش مورد استفاده در این تحقیق کاربردی، اکتشافی، توصیفی و تحلیلی است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای محقق ساخته بوده است که ضریب پایایی آن 0.85 برآورد شده است. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه کشاورز موفق (کارآفرین) 25 نفر و کشاورز عادی 25 نفر از سال 1389-1375 است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری کروسکال- والیس و t تک نمونه ای و از طریق نرم افزار SPSS انجام پذیرفت. در این تحقیق درجه اهمیت هر یک از عوامل از دیدگاه نمونه ها تعیین شد. تبیین، توصیف و نتایج آزمون های آماری نشان داد که عوامل اقتصادی از اهمیت زیادی در میان دو گروه جامعه نمونه برخوردار است.