نیاز روستاها به مسکن مناسب و محیط مطلوب کالبدی با اقدامات گسترده ای مانند تهیه و اجرای طرح های هادی و نوسازی و بهسازی مسکن روستایی طی چند دهه پس از انقلاب همراه شده است. در این راستا طی 30 سال پس از انقلاب 18469 طرح هادی روستایی تهیه و اجرا و حدود 1700000 واحد مسکونی در روستاها نوسازی و بازسازی شده است (1387، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی)، اما در کشور پهناوری مانند ایران که از تنوع جغرافیایی، اقلیمی، قومی و اقتصادی بسیاری برخوردار است؛ نیازها و کاستی های مسکن روستایی در مناطق مختلف متفاوت است. سیستان و بلوچستان از استان های پهناور کشور است که روستاهای آن از اقدامات فوق مستثنی نبوده بطوریکه تا پایان سال 87 حدود 620 طرح هادی و حدود 30000 واحد مسکونی آنها نوسازی شده که چنانچه واحدهای بازسازی شده در نتیجه سوانح را به آنها اضافه نماییم رقم قابل توجهی خواهد بود (1386، سرتیپی پور و همکاران). نگاه سیستمی به کالبد و مسکن روستاها بطوری که اجزا تشکیل دهنده سکونتگاه و مسکن را شناسایی و ارتباط آنها با یکدیگر را کشف نماید در شکل گیری توسعه روستایی و کالبدی و مسکن مناسب اثرات تعیین کننده ای به جای می گذارد (Gray, 2004). این که بدانیم اجزای تشکیل دهنده واحد مسکونی (مواد و مصالح، سازه، فضاهای معماری، زیبایی، عملکرد، و ...) عناصری به هم پیوسته و مرتبط با یکدیگرند که در تعامل با هم مسکن را شکل می دهند و ارتباط و هماهنگی بین آنهاست که می تواند مسکن مطلوب را بوجود آورد، اصلی اساسی است که باید در طرح های بهسازی و نوسازی مسکن مورد توجه قرار گیرد (1384، سرتیپی پور). این مقاله با اتکا به بررسی داده های طرح نمونه گیری ویژگی های مسکن روستایی سال 82 ابتدا وضعیت مسکن روستایی استان را در 4 زمینه شامل شرایط استحکام (امنیت)، برخورداری (آسایش)، اقتصادی معیشتی (کارکرد معیشتی و نقش اقتصادی) و زیست محیطی (هماهنگی با محیط و آسیب های زیست ناشی از مسکن) مورد ارزیابی قرار داده و سپس به منظور سیاست گزاری در جهت رفع مشکلات و کاستی های موجود پیشنهاداتی متناسب با شرایطی که استان از آن برخوردار است ارائه می نماید.