طب جانباز
سال:1392 | دوره:6 | شماره:21 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: حملات شیمیایی در جنگ می تواند آسیب های کوتاه مدت و بلندمدت فردی، خانوادگی و اجتماعی بر جای گذارد و روابط اجتماعی آسیب دیدگان را نیز در مقایسه با مردم عادی محدود نماید. لذا هدف از این مطالعه، بررسی رابطه حمایت اجتماعی با رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت در جانبازان شیمیایی استان ایلام در سال 92 - 1391 بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی کلیه جانبازان شیمیایی سطح متوسط و شدید تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران استان ایلام به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات توسط پرسشنامه های استاندارد رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت و حمایت اجتماعی ادراک شده چند بعدی (خانواده، دوستان، افراد مهم) جمع آوری گردید. ابزارها از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار بودند. معیار ورود درصد جانبازی با سطح متوسط و شدید و توان جسمانی کافی جهت پاسخگویی به سوالات و معیار خروج نیز عدم همکاری فرد و نداشتن سکونت دائم در استان ایلام بود. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها توسط نرم افزار آماری SPSS ویرایش 20 و با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شد.نتایج: اطلاعات 239 جانباز مورد بررسی نشان داد که کلیه آن ها مرد و میانگین سنی آن ها 51.17±8.87 بود و بین تمامی زیرمقیاس های حمایت اجتماعی با رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت و زیرمقیاس های آن ارتباط معنادار وجود داشت (p<0.05) و از بین ابعاد حمایت اجتماعی، حمایت دوستان بالاترین همبستگی (r= 0.391) و حمایت افراد مهم کمترین همبستگی (r= 0.367) را با رفتارهای ارتقاء دهنده نشان داد. کل مدل های رگرسیونی بین زیرمقیاس های حمایت اجتماعی با ابعاد رفتار ارتقاء دهنده سلامت معنادار بودند.بحث: بین حمایت اجتماعی بویژه حمایت دوستان با رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت ارتباط وجود دارد لذا در طراحی برنامه های آموزشی توصیه می شود تا از دوستان به عنوان یک منبع حمایتی استفاده شود.

زمینه و هدف: سندرم فیبرومیالژی بیماری های مزمن اسکلتی عضلانی با اتیولوژی ناشناخته ای است که با نشانه های اصلی درد منتشر در سراسر بدن و نقاط حساس متعدد شناخته می شود. هدف از این مطالعه بررسی کیفیت زندگی بیماران فیبرومیالژی مراجعه کننده به درمانگاه طب فیزیکی و توانبخشی بیمارستان بقیه الله (عج) می باشد.مواد و روش ها: بیماران مراجعه کننده به درمانگاه طب فیزیکی و توانبخشی توسط یک پزشک متخصص تحت پرسش های لازم در رابطه با وجود درد منتشر مزمن، احساس خستگی، اختلال خواب، سن، شاخص توده بدنی، میزان تحصیلات و تعداد فرزندان قرار گرفتند. برای بررسی کیفیت زندگی، از تست 36-SF استفاده شد. همچنین برای ارزیابی میزان درد، از معیار اندازه گیری بینایی درد استفاده شد. تشخیص ابتلا به سندرم فیبرومیالژی بر اساس معیارهای تشخیصی American College of Rheumatology (ACR) توسط همان پزشک، صورت پذیرفت.نتایج: در بررسی انجام شده بر روی 59 بیمار مراجعه کننده به بیمارستان بقیه الله (عج)، نتایج نشان داد که رابطه آماری معنی داری بین کیفیت زندگی و درد (p= 0.002)، سن بیمار (p= 0.01)، شاخص توده بدنی (p= 0.04) و خشکی صبحگاهی (p= 0.001) وجود دارد. اگر چه، بین میزان تحصیلات و کیفیت زندگی رابطه آماری معنی داری وجود ندارد .(p= 0.09) همچنین با توجه به یافته ها، کیفیت زندگی در تمام اجزاء، به خصوص اجزاء فیزیکی و جسمانی، تحت تاثیر بیماری فیبرومیالژی می باشد.بحث: با توجه به یافته های مطالعه، کیفیت زندگی بیماران مبتلا به فیبرومیالزی تحت تاثیر عوامل متعددی از قبیل درد منتشر، شاخص توده بدنی، سن بیمار، خشکی صبحگاهی می باشد.

زمینه و هدف: در پی قطع عضو اندام تحتانی درونداد های حسی پیکری، فعالیت عضله و تحرک مفصل در ناحیه قطع شده به خطر می افتد. اهداف مطالعه حاضر (1) مقایسه حس عمقی زانوی پای قطع شده جانبازان ورزشکار و غیرورزشکار و (2) مقایسه حس عمقی زانوی پای سالم با پای قطع شده در جانبازان ورزشکار و غیرورزشکار و افراد سالم است.مواد و روش ها: در این مطالعه 8 جانباز ورزشکار (46.38±2.77 سال) و 6 جانباز غیرورزشکار (47.8±6.06 سال) با قطع عضو یک طرفه زیر زانو و 8 فرد سالم (46.75±2.61 سال) انتخاب شدند. حس وضعیت مفصل از طریق بازسازی فعال زاویه (45 درجه فلکشن) با استفاده از دستگاه الکتروگونیامتر و حس نیرو از طریق تولید مجدد نیروی هدف (50% حداکثر نیروی ایزومتریک اکستنشن زانو) با استفاده از دستگاه دینامومتر، برای بررسی حس عمقی مفصل زانو ارزیابی شد. از آزمون هایواریانس یک راهه و تی برای بررسی داده ها استفاده شد.نتایج: نشان دادند که جانبازان غیرورزشکار نسبت به جانبازان ورزشکار و افراد سالم دقت کمتری در بازسازی زاویه در پای قطع شده داشتند (p<0.05)، در حالی که تفاوت معناداری در خطای مطلق بازسازی نیروی هدف در هر دو پا بین جانبازان ورزشکار، غیرورزشکار و افراد سالم مشاهده نشد. همچنین تفاوت خطای بازسازی زاویه و نیرو بین پای سالم و قطع شده در دو گروه جانبازان ورزشکار و غیرورزشکار معنادار نبود (p>0.05).بحث: مقایسه جانبازان ورزشکار و غیرورزشکار با افراد سالم نشان می دهد که احتمالا ورزش می تواند به بهبود حس وضعیت مفصل در افراد قطع عضو کمک کند. عدم وجود تفاوت معنادار در حس عمقی پای سالم و قطع شده در هر دو گروه می تواند به علت سازماندهی مجدد کورتکس حسی حرکتی طرف سالم و قطع شده پس از قطع عضو باشد. به نظر می رسد با توجه به اهمیت حس عمقی در کنترل حرکت و راه رفتن جانبازان قطع عضو و متفاوت بودن نتایج حس عمقی و حس نیرو مطالعات بیشتر در این زمینه ضروری باشد.

زمینه و هدف: هماهنگی روش های مقابله فشار روانی با فرهنگ دینی و اجتماعی افراد اثربخشی آن ها را بیشتر خواهد کرد. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر آموزش مهارت های مقابله دینی بر تاب آوری، انطباق پذیری و مدیریت فشار روانی همسران جانبازان انجام گرفته است.مواد و روش ها: پژوهش از نوع شبه آزمایشی است و جامعه آماری مورد بررسی تعداد 70 نفر از همسران جانبازان بودند که فرزندانشان در مدارس ابتدایی پسرانه شاهد ناحیه 5 مشهد در سال تحصیلی 92 - 91 مشغول به تحصیل بودند. روش نمونه گیری از نوع در دسترس است، بدین صورت که پرسشنامه تاب آوری کانر - دیویدسون و هوش هیجانی بار - آن در دو مولفه توسط همه 70 نفر تکمیل شد، توسط همه شرکت کنندگان تکمیل شد، سپس 30 نفر که پایین ترین نمره را کسب نمودند، انتخاب و به روش تصادفی ساده به دو گروه گواه و آزمایش تقسیم شدند. برای گروه آزمایش 10 جلسه آموزش مهارت های مقابله دینی برگزار گردید و سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها آزمون تحلیل کوواریانس و همبستگی پیرسون انجام گرفت.نتایج: تحلیل کوواریانس در سطح 0.01 معنادار است و نشان دهنده اثربخشی آموزش است. بر هر سه متغییر در همسران جانبازان اثربخش بوده است. همچنین اجرای آزمون همبستگی رابطه معناداری را بین متغیرها نشان داد.بحث: با توجه به نتایج این پژوهش؛ آموزش مهارت های مقابله دینی می تواند در ارتقای سطح سازگاری و توانمندسازی آن ها در مقابله با مشکلات موثر باشد بنابراین آموزش راهبردهای مقابله دینی جهت افزایش تاب آوری، انطباق پذیری و و مدیریت فشار روانی برای همسران جانبازان پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: جنگ ایران و عراق تاثیر زیادی بر سلامت عمومی جانبازان و خانواده های آنان گذاشته است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه سلامت عمومی جانبازان شهرستان ایلام با سلامت همسران آنان در سال 1390 انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی 112 جانباز و همسران آن ها (224 نفر) بصورت تصادفی انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه استاندارد سلامت عمومی (GHQ) شامل چهار حیطه نشانه های جسمانی، اضطراب و بی خوابی، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی بود. داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS  و آزمون های من ویتنی و کروسکال والیس و آزمون همبستگی اسپیرمن در سطح معنی داری کمتر از 0.05 آنالیز شد.نتایج: میانگین سنی شرکت کنندگان 44.55±8.04 سال و میانگین سن همسران آن ها 40.8±6.84 سال بود. بین سلامت عمومی جانبازان در ابعاد نقش جسمانی (p= 0.001) اضطراب و بی خوابی (p= 0.045)، افسردگی (p= 0.02) و سلامت عمومی (کل).(p= 0.017)  با سلامت همسرانشان ارتباط معنی دار آماری وجود دارد. همچنین ارتباط معنی داری بین جنسیت و ابعاد نقش جسمانی (p= 0.005)، اضطراب و بی خوابی (p= 0.000) و سلامت عمومی (کل) (p= 0.025) وجود داشت. ارتباط بین درصد جانبازی و ابعاد نقش جسمانی (p= 0.042)، اضطراب و بی خوابی (p= 0.004) و افسردگی (p= 0.0108) از نظر آماری معنی دار بود، اما بین سابقه بستری و نوع جانبازی و ابعاد سلامت عمومی ارتباط معنی دار آماری وجود نداشت.بحث: با توجه به ارتباط معنی دار سلامت عمومی جانبازان و همسران آن ها در ابعاد مختلف پیشنهاد می شود در اجرای برنامه های مداخله ای برای ارتقاء سلامت جانبازان، همسران آن ها نیز مدنظر قرار گیرد.

زمینه و هدف: مشکل کیفیت خدمات در سازمان هایی به وجود می آید که به شناخت نیازهای مشتری و برآورده کردن آن ها توجه نمی نمایند. این مطالعه با هدف بررسی کیفیت خدمات ارائه شده به جانبازان نیروهای مسلح و شناسایی میزان شکاف کیفیت خدمات در شعبه خدمات درمانی نیروهای مسلح شهر همدان در سال 1392 با استفاده از روش سروکوال انجام گرفت.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی - تحلیلی بود که در سال 1392 شعب بیمه نیروهای مسلح در شهر همدان انجام پذیرفت. حجم نمونه شامل 100 نفر و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد مدل سروکوال با 26 سوال بود. جانبازان در بخش انتظارات در مورد وضعیت ایده آل یا مطلوب و در بخش ادراکات در مورد وضعیت موجود یا آنچه هست به سوالات پاسخ دادند و بر این اساس شکاف کیفیت تعیین شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آمار SPSS 16 و با بهره گیری از روش های آمار توصیفی همچون جداول فراوانی و انحراف معیار و همچنین روش های آمار تحلیلی انجام شد.نتایج: بر این اساس، انتظارات ازکارکنان در همه ابعاد و شاخص ها بالاتر از وضعیت موجود بود. بیشترین میانگین نمره در بخش انتظارات مربوط به بعد تضمین خدمات تعهد شده(3.93±1.02)  و کمترین نمره مربوط به بعد همدلی (3.63±1.05) بود.بحث: سازمان های خدماتی از جمله شعبه بیمه می بایست تلاش نماید نیازها و خواسته های مشتریان را بدرستی بشناسد. گاهی این سازمان ها خود تشخیص می دهند که چه چیزی برای مشتریان حائز اهمیت است. تشخیص نادرست سبب نارضایتی مشتریان و بیشتر شدن فاصله بین رضایت واقعی مشتری و رضایت مطلوب خواهد شد. با بکارگیری مدل سروکوال و ارزیابی کیفیت از دیدگاه مشتری و با برنامه ریزی صحیح، اصلاح نابسامانی ها و نهایتا بهبود کیفیت خدمات ، ممکن خواهد شد.

زمینه و هدف: جانبازان یک گروه خاص از جامعه می باشند و به خاطر معلولیت هایی که دارند، در عرصه ورزش همواره با محدودیت هایی روبرو بوده و در دست یابی به اهداف خود مشکلاتی را دارند. هدف از پژوهش حاضر تعیین روایی و پایایی پرسشنامه دست یابی به هدف بود.مواد و روش ها: جامعه آماری پژوهش را جانبازان و معلولان ورزشکار استان خراسان رضوی (N= 700) تشکیل دادند که از بین آن ها 210 آزمودنی به شکل تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری مورد استفاده پرسشنامه 12 سوالی دست یابی به هدف (سین و همکاران، 2008) بود که دارای 2 خرده مقیاس (تسلط و عملکرد) است. روش امتیازگذاری به سوالات بر اساس طیف لیکرت پنج گزینه ای (از کاملا غلط= 1 تا کاملا درست= 5) بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه پس از ترجمه توسط اساتید متخصص مدیریت ورزشی مورد تایید قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی و تحلیل عاملی تاییدی برای تعیین روایی ساختاری در نرم افزارهای آماری SPSS و EQS استفاده شد.نتایج: یافته های پژوهشی نشان دهنده پایایی (a=0.82) برای پرسشنامه دست یابی به هدف بود. در خصوص روایی ساختاری و بر اساس میزان روابط و T-value، تمامی سوالات رابطه معناداری با عامل ها داشتند و توانستند پیشگوی خوبی برای عامل خود باشند. شاخص های نسبت x2 به (2.75) df، RMSEA= 0.068 و همچنین RMR= 0.001،CFI= 0.96  و GFI= 0.99 هم برازش مدل را تایید کردند. همچنین در خصوص روابط عامل ها با مفهوم دست یابی به هدف نتایج نشان داد که تمامی عامل ها توانستند پیشگوی خوبی برای مفهوم دست یابی به هدف باشند.بحث: در نتیجه روایی درونی و بیرونی مدل «دست یابی به هدف» مورد تایید قرار می گیرد و محققان در داخل کشور می توانند از این ابزار به منظور سنجش اهداف جانبازان و معلولان در رشته های مختلف ورزشی نیز استفاده نمایند.

زمینه و هدف: استفاده از قابلیت های پزشکی از راه دور در محیط های نظامی، دسترسی به خدمات تخصصی پزشکی و درنتیجه تداوم مراقبت های بهداشتی را برای جانبازان امکان پذیر نموده است. این پژوهش با هدف بررسی دیدگاه جانبازان اعصاب و روان نسبت به بکارگیری سیستم های سلامت روان از راه دور برای جانبازان جنگ تحمیلی انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع کاربردی توصیفی - مقطعی و در سال 1391 انجام گرفت. پس از اخذ مجوزهای لازم با مراجعه به بیمارستان های روانپزشکی جانبازان شهر تهران با تعداد 53 نفر از جانبازان مراجعه کننده به این مراکز که حاضر به همکاری بودند مصاحبه و نظرات و پیشنهادات آنان ثبت گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 17.0 و آمارهای توصیفی صورت گرفت.نتایج: جانبازان اغلب بر تاثیر مثبت و ضرورت بکارگیری این روش ارائه خدمات تاکید داشتند. بحث های مربوط به دسترسی به کامپیوتر، نحوه تهیه دارو، نیاز های آموزشی و همچنین ضرورت مشارکت فعال خانواده ها در سیستم ارائه و دریافت خدمات سلامت روان از راه دور از جمله دغدغه های این عزیزان بود.بحث: سلامت روان از راه دور یکی از راه حل های مناسب و عملی برای رفع نیازهای بهداشت روانی جانبازان است. البته باید توجه داشت که توسعه یک برنامه پایدار و موفق سلامت روان از راه دور مستلزم ملاحظات فنی و مدیریتی است. تجربیات سایر کشورها همه موید موفقیت این نوع خدمات در صورت نیازسنجی، امکان سنجی و برنامه ریزی صحیح است.