علوم گیاهان زراعی ایران
سال:1397 | دوره:49 | شماره:2 |تعداد مقالات:20

ارزیابی اثر کشت مخلوط افزایشی جو (رقم آبیدر) و ماشک برگ درشت (لاین 2561) در شرایط مصرف کود کمپوست بر عملکرد علوفه خشک و شاخص های سودمندی، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در طی دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 با آزمایش فاکتوریل 5×4 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در یک مکان و در شرایط دیم انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل: چهار سطح کود کمپوست (شاهد، 20، 40 و 60 تن در هکتار) و 5 سطح اجزای مکمل مخلوط شامل: 0: 100 (کشت خالص ماشک)، ترکیب 100: 40 (ماشک: جو)، 100: 70، 100: 100 و 100: 0 (کشت خالص جو) بود. در این آزمایش، بیوماس تولید شده در برهمکنش شاهد×100: 40 (ماشک برگ درشت: جو) در سال های اول و دوم، برابر 03/5 و 28/5 تن در هکتار بود و برتری 77/4 درصدی بیوماس در سال دوم به دست آمد. نتایج نشان داد که با افزایش مصرف کمپوست (40 و 60 تن در هکتار) و ترکیب جزء مخلوط ماشک برگ درشت (100: 100)، نسبت برابری زمین کل (TLER) به سمت 2 و حتی بیش از آن میل می کند. نسبت برابری زمین-زمان (ATER) در تمام برهمکنش های سال×کمپوست×کشت مخلوط، بیش از 1 بود. حداکثر راندمان استفاده از زمین (LUE) جو نیز متعلق به نسبت بذری 100: 100 در تمام سطوح مصرف کمپوست بود. کمترین نسبت معادل زمان– سطح زیر کشت (E) در سال اول و دوم به برهمکنش تیمار شاهد×100: 40 به ترتیب معادل 25/1 و 26/1 تعلق داشت.

هدف از تحقیق حاضر تعیین حد مطلوب سطح برگ گندم جهت دستیابی به تعادل منبع و مخزن تحت شرایط محدودیت رطوبتی بود. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بر روی گندم زراعی رقم پیشتاز در مزرعه آموزشی پژوهشی واقع در دانشگاه تهران (کرج)، در سال زراعی 94-1393 انجام شد. کرت اصلی شامل دو سطح رطوبتی آبیاری نرمال (شاهد)، و تنش ملایم رطوبتی و کرت فرعی شامل چهار سطح حذف برگ بود. نتایج حاصل از تجزیه داده ها نشان داد که بین تنش رطوبتی اعمال شده و شدت های مختلف حذف برگ اثر متقابل معنی داری وجود نداشت. تنش رطوبتی اعمال شده بر روی عملکرد تک سنبله نیز از لحاظ آماری اثر معنی دار نداشت. در مقابل تیمارهای حذف برگ بر روی عملکرد تک سنبله و همچنین وزن دانه در قسمت های مختلف سنبله تاثیر معنی داری داشت و از این نظر، بین شدت های مختلف حذف برگ اختلاف معنی داری وجود داشت. در بین قسمت های مختلف، وزن دانه در قسمت میانی سنبله کمترین درصد کاهش را نسبت به سایر قسمت های سنبله به خود اختصاص داد. با این حال صفت تعداد دانه در قسمت های مختلف سنبله از تیمارهای تنش رطوبتی و برگ زدایی اثر معنی داری را نپذیرفت. بین تیمارهای برگ زدایی و تنش رطوبتی اعمال شده از نظر آزادسازی کربوهیدرات های محلول ذخیره شده اثر متقابل معنی داری وجود داشت و موجب افزایش معنی داری انتقال مجدد کربوهیدرات های محلول ساقه به سمت دانه گشت.

این پژوهش با هدف تعیین اثر هورمون 24-اپی براسینولید و نانواکسید روی بر تحمل گیاهچه کلزا به تنش شوری طراحی و اجرا شد. در این راستا، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 انجام شد. عوامل آزمایش عبارت بودند از: محلول پاشی برگی نانواکسیدروی (ppm0، 500 و 1000 از ZnO-NPs)، 24-اپی براسینولید (0، 15 و mg h-130) و تنش شوری (mM 0، 50 و 100 NaCl). نتایج نشان داد، تنش شوری موجب افزایش معنی دار میزان مالون دی آلدهید و کاهش قابل توجه وزن خشک و سطح برگ گیاهچه، پایداری غشا، بیشینه عملکرد کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) و فعالیت کاتالاز و پراکسیداز گردید. محلول پاشی توام 24-اپی براسینولید و نانواکسید روی توانست اثرات زیان بار تنش اکسیداتیو ناشی از شوری را مرتفع نماید. به طوری که با تحریک فعالیت آنتی اکسیدان ها، محتوای مالون دی آلدهید کاهش و در مقابل، فراسنجه های وزن خشک و سطح برگ گیاهچه، محتوای نسبی آب برگ، پایداری غشا و Fv/Fm افزایش یافتند. از طرف دیگر، اثر منفی نانواکسیدروی در غلظتppm 1000 بر تولید ماده خشک و پایداری غشا مشاهده گردید. با توجه به این نتایج، به نظر می رسد که کاربرد (mg. ha-1 EBL 30 ppm ZnO-NPs + 500) بهترین نتیجه را در راستای تخفیف اثرات سوء تنش شوری در برداشته باشد.

به منظور مطالعه اثر کود دامی و کود بیولوژیک حل کننده فسفات بر رشد، عملکرد و کیفیت اسانس بادرشبی، آزمایشی به صورت فاکتوریل شامل کود دامی (0، 10 و 20 تن در هکتار) و کود بیولوژیک بیوسوپرفسفات (عدم تلقیح و تلقیح با بذر) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شرکت کشاورزی ران در شهرستان فیروزکوه در سال 1394 انجام گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین تعداد سرشاخه گلدار در بوته (8/2) در مصرف 10 تن کود دامی و بیشترین وزن خشک بوته (7/83 گرم) و عملکرد اسانس (9/11 کیلوگرم در هکتار) در مصرف 20 تن کود دامی حاصل گردید. کود بیولوژیک بیوسوپرفسفات نیز دارای تأثیر معنی داری روی غالب صفات بود، به طوری که بیشترین تعداد سرشاخه گلدار در بوته (7/5)، وزن خشک بوته (6/65 گرم)، عملکرد اسانس (8/81 کیلوگرم در هکتار) و درصد ژرانیول (6/01%) و درصد لینالول (0/93%) در اسانس در تیمار مصرف بیوسوپرفسفات (تلقیح با بذر) بدست آمد. همچنین اثرات متقابل در بین عامل ها بر روی عملکرد سرشاخه گلدار، میزان اسانس و درصد ژرانیل استات در اسانس معنی دار گردید به طوری که بیشترین عملکرد سرشاخه گلدار (3075/0 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 20 تن کود دامی و عدم مصرف بیوسوپرفسفات و بیشترین میزان اسانس (0/366%) در تیمار 10 تن کود دامی و مصرف بیوسوپرفسفات و نیز بیشترین درصد ژرانیل استات در اسانس (27/99%) در تیمار 20 تن کود دامی و مصرف بیوسوپرفسفات حاصل گردید.

جو یکی از مهم ترین گیاهان خانواده غلات است و از نظر اهمیت اقتصادی در مقام چهارم دنیا قرار گرفته است. وجود تنوع ژنتیکی اساس برنامه های اصلاحی است و برای بهبود گیاهان زراعی ضروری است. نشانگرهای اس. ان. پی به دلیل فراوانی زیاد در ژنوم یکی از بهترین نشانگرها برای مطالعه تنوع ژنتیکی و ساختار جمعیت است. در این مطالعه 100 رقم جو پاییزه با استفاده از 3964 نشانگر اس. ان. پی با MAF بیشتر از ده درصد مورد ارزیابی قرار گرفت. دامنه شاخص PIC در کل جمعیت از 0. 19 تا 0. 5 با میانگین 0. 39بود. مقدار این شاخص برای اغلب نشانگرها (3352 نشانگر) بیشتر از 0. 25 بود. میانگین شاخص PIC بر روی کروموزوم های مختلف از 0. 37 (کروموزوم های شماره 2 و 5) تا 0. 42(کروموزوم های شماره 3 و 7) متغیر بود. تعیین ساختار جمعیت نشان داد که ژنو تیپ ها بر اساس نشانگرهای مورد استفاده در دو زیرگروه قرار می گیرند که با مورفولوژی دوردیفه یا شش ردیفه بودن سنبله مطابقت داشت. تجزیه واریانس مولکولی و تعیین شاخص Fst در نواحی از ژنوم که باعث تمایز دو زیرجمعیت شده اند، نشان داد این مناطق ژنومی با ژن های کنترل کننده مورفولوژی سنبله هم مکان هستند. میانگین عدم تعادل لینکاژی با افزایش فاصله ژنتیکی کاهش یافت و در داخل زیرگروه ها بیشتر از عدم تعادل موجود در کل جمعیت بود. عدم تعادل ژنتیکی در ارقام شش ردیفه نسبت به ارقام دو ردیفه روند کاهشی سریع تری داشت. این پژوهش نشان داد تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای در ارقام جو پاییزه وجود دارد و می توان از آن در برنامه های اصلاحی استفاده کرد.

به منظور مطالعه اثر محلول پاشی نانو کود کلاته آهن و منگنز در کاهش اثرات کمبود آب بر صفات کیفی گیاه ماش رقم پرتو آزمایش بصورت کرت های خرد شده بر اساس طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار درسال زراعی 93-1392در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای آزمایشی در کرت اصلی شامل 3 سطح رژیم آبیاری و در کرت فرعی شامل 10 سطح محلول پاشی طی مراحل قطع آبیاری در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر کمبود آب و محلول پاشی نانو کلات آهن و منگنز بر اکثر صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1% معنی دار بود. اعمال تنش کم آبی در مرحله رشد رویشی و رشد زایشی موجب کاهش همه ی صفات مورد مطالعه بجز میزان رنگیزه کاروتنوئید و پرولین شد. همچنین محلول پاشی سطوح مختلف نانو کلات آهن و منگنز در مراحل رشد رویشی و زایشی موجب افزایش میزان کلروفیل و کاروتنوئید گردید. در نهایت اثر متقابل تنش کمبود آب و محلول پاشی نانو کلات آهن و منگنز بر اکثر صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1 % معنی دار بود.

گل جالیز یک تمام انگل اجباری در بسیاری از گیاهان زراعی مهم ازجمله گوجه فرنگی است. موفقیت در کنترل گل جالیز ناچیز بوده، بنابراین شناخت سازوکار مصرف ساکارز به عنوان یک فرآیند حیاتی برای انگل می تواند به توسعه استراتژی های کنترلی اختصاصی کمک کند. این انگل به عنوان سینک رقابتی برای ساکارز بوده، آن را در غده تجزیه و به گلوکز و فروکتوز تبدیل می کند. اینورتازها مهم ترین آنزیم های تجزیه کننده ساکارز و تنظیم اسمزی در انگل می باشند. در این مقاله، فعالیت دو اینورتاز (PrSAI و PrCWI) درگیر در تبدیل ساکارز در مراحل مختلف نموی سه گونه انگل (مصری، راموزا و نانا) هنگام اتصال به گوجه فرنگی بررسی شد. مشاهدات مؤید فعالیت این دو آنزیم در همه مراحل رشدی گونه های مختلف انگل است. اما میزان فعالیت آنزیم PrSAI همواره بالاتر از PrCWI بود. باگذشت زمان، میزان فعالیت PrSAI افزایش ولی میزان فعالیت PrCWI کاهش یافت. فعالیت آنزیم ها، میزان پروتئین و قند در گونه مصری در مراحل اولیه بالاتر بوده و با ظهور سریع تر این گونه در میزبان ارتباط داشت ولی این فعالیت در گونه راموزا در مراحل انتهایی بیشتر بوده که با تعداد شاخه و بیوماس بالاتر مطابقت داشت. نتایج نشان داد که ژن های کد کننده PrSAI و احتمالاً PrCWI می توانند اهداف خوبی برای استراتژ ی خاموشی ژن در جهت کنترل انگل باشند.

به منظور بررسی اثر دما، محتوی رطوبت بذر و زمان بر روی زوال بذر عدس (Lens culinaris) و نخود (Cicer arientinum )؛ همچنین کمی سازی این اثر و تعیین ضرایب حیات، آزمایشی به صورت فاکتوریل شامل دما در چهار سطح (5، 19، 33 و 47 درجه سانتی گراد)، محتوی رطوبت بذر در سه سطح (5، 12 و 19 درصد) و زمان در شش سطح (یک، دو، سه، چهار، پنج و شش ماه) در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. بعد از هر بار نمونه گیری در پایان هر ماه انبارداری، آزمون جوانه زنی استاندارد و تست هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر انجام گرفت. اثر سه گانه دما، محتوی رطوبت و زمان بر روی شاخص های درصد جوانه زنی کل و سرعت جوانه زنی در سطح پنج درصد معنی دار بود. کمترین سطح زوال در دمای 5 درجه سانتی گراد با محتوی رطوبت 5 درصد بود که برای عدس بعد از یک ماه جوانه زنی از 98 به 92درصد و برای نخود از 99 به 98 درصد کاهش یافت. با گذشت زمان هدایت الکتریکی افزایش یافت و در دماهای بالا این افزایش بیشتر بود. V= Ki-p /10KE – CW log10 m – CH t – CQ t معادله قابلیت حیات بذر میباشد که در آنCH, KE، CW وCQ ضرایب ثابت معادله به ترتیب برای عدس2919/4، 4928/1، 0244/0و 00017/0و نخود 5067/8، 5238/4، 0486/0و00028/0 محاسبه گردید.

این پژوهش با هدف بررسی اثر دما و رقابت ناشی از تراکم در دوره های حساس رشد و نمو گیاه بر ترکیب نسبی اندازه بذر انجام شد. عملکرد بذر و نسبت اندازه های چهارگانه اصلی بذر در پاسخ به میانگین دمای روزانه و درجه روز رشد دریافتی بر پایه تابع مدل CERES، در مراحل مختلف نموی گیاه بررسی شدند. نتایج نشان داد که میانگین دمای بالاتر از 34 باعث کاهش تعداد بذر در بوته و افزایش نسبت بذرهای گرد به پهن در توده بذری شده است. به ازای هر یک درجه سلسیوس تغییر در میانگین بیشینه ی دمای دوره گرده افشانی از 34، سهم بذرهای پهن در توده بذر هیبرید 3/0± 8/3 درصد تغییر کرد. کاهش دما در دوره رسیدگی فیزیولوژیک به کمتر از 13، سبب کاهش نسبت وزنی بذرهای گرد شد. با این حال، دما تأثیر معنی داری بر میانگین وزن هزار دانه توده بذر نداشت. افزایش رقابت، سبب کاهش اندازه و تعداد بذرها در بوته شد. رقابت بیشتر باعث افزایش نسبت وزنی بذرهای گرد به بذرهای پهن درشت شد. بیشترین سهم بذرهای پهن و کمترین افت بذری از تراکم 60 و 70 هزار بوته در هکتار به دست آمد. در کل، به نظر می رسد که برای افزایش نسبت بذر پهن در توده بذر هیبرید 704 لازم است مزرعه با تراکمی بین 60 تا 70 هزار بوته در هکتار و در زمانی کشت شود که گرده افشانی لاین ها با دماهای بیشینه ی کم تر از 34 همزمان گردد.

به منظور بررسی تاثیرپذیری عملکرد دانه سویا نسبت به تراکم های مختلف کاشت بذر ارقام مختلف در سیستم های خاک ورزی متداول و حفاظتی، آزمایشی در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران در سال 1394 انجام شد. این آزمایش به صورت کرت های دوبار خردشده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل های مورد مطالعه شامل خاک ورزی در دو سطح (خاک ورزی رایج و بدون خاک ورزی)، به عنوان عامل اصلی، رقم در سه سطح (M9، Habbit و L17)، به عنوان عامل فرعی و تراکم کشت در سه سطح (30، 45 و 60 بذر در متر مربع)، به عنوان عامل فرعی فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد خاک و رزی تاثیر معنی داری روی صفات مورد بررسی نداشت و بیشترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه از تراکم 45 بوته در متر مربع به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه از رقم Habbit و سیستم بدون خاک ورزی به دست آمد که اختلاف معنی داری با رقم L17 و رقم M9 در سیستم خاک ورزی مرسوم و رقم M9 در سیستم بدون خاک ورزی نداشت. بیشترین تعداد غلاف در بوته از تیمار سیستم خاک ورزی مرسوم× رقم L17 × تراکم 45 بوته در متر مربع به دست آمد. ارقام مختلف مورد مطالعه در سیستم های مختلف شخم، واکنش های متفاوتی را از لحاظ صفات مورد اندازه گیری نشان دادند و این امر لزوم انتخاب رقم مناسب برای هر نوع روش خاک ورزی را مشخص می کند.

بیماری بلایت فوزاریومی سنبله که توسط گونه های مختلف قارچ Fusarium به ویژه گونه Fusarium graminearum ایجاد میشود یکی از مهمترین بیماریهای گندم در ایران مخصوصاً در اقلیم گرم و مرطوب کشور است که باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول میشود. در این پروژه تعداد 20 ژنوتیپ گندم مربوط به آزمایشات مقایسه عملکرد امیدبخش اقلیم گرم و مرطوب شمال کشور در سال 1392 (ERWYT-N-1392) طی دو سال در شرایط مزرعه در دو منطقه گرگان و مغان نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله با هدف شناسایی و گزینش ژنوتیپهای دارای مقاومت به بیماری، مورد آزمایش قرار گرفتند. ارزیابی ژنوتیپهای آزمایشی و تجزیه مرکب داده های مربوط به میزان وقوع، شدت و شاخص بیماری و میزان آلودگی دانه به بیماری نشان داد که برای هر چهار صفت گفته شده، تفاوت معنی داری بین ژنوتیپها وجود دارد. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که پنج ژنوتیپ آزمایشی N-92-3، N-92-1 (رقم مروارید)، N-92-19، N-92-4 و N-92-9 با داشتن پایینترین میانگین وقوع، شدت و شاخص بیماری و آلودگی دانه، و کسب بهترین میانگین رتبه از چهار صفت مورد بررسی، به عنوان مقاومترین ژنوتیپهای آزمایشی به شمار میروند. پایین بودن بودن میزان وقوع بیماری و آلودگی دانه در ژنوتیپهای گفته شده میتواند دلیلی بر وجود به ترتیب مقاومت نوع I و IV در آنها باشد. براساس نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر، چهار ژنوتیپ آزمایشی N-92-3، N-92-19، N-92-4 و N-92-9 در صورت داشتن عملکرد بالا و مقاومت مطلوب در برابر سایر بیماریها میتوانند کاندیدهای مناسبی برای جایگزینی ارقام قدیمیتر در این اقلیم باشند.

مطالعات سیتوژنتیکی بر روی ده جمعیت محوری یونجه انتخاب شده از منایع ژرم پلاسم مناطق دریاچه ای استانهای ترکیه برای تولید واریته های سنتتیک انجام گردید. مریستم های نوک ریشه ای حاصله از گیاهان مشابه و هم سن تکثیر یافته از طریق غیرجنسی رویشی از یک والد در گلدانهای گلخانه، در محلول دو هزارم مولار 8-هیدروکسی کینولین پیش تیمار و سپس در رنگ استوایرون هماتوکسیلن رنگ آمیزی شدند. آنالیز کاریوتیپ جمعیت ها نشان داد که همه جمعیت ها تتراپلوئید و دارای 32=x4=n2 کروموزوم هستند. اندازه کروموزومها خیلی کوچک در محدوده 1. 69-5. 92 میکرون هستند. کروموزومهای B و هترومورف مشاهده شده است. بدین سبب هتروژن بودن جمعیت های یونجه این مناطق محرز شده است. در فرمول کاریوتیپ جمعیت ها که کروموزومهای آنها در 8 تتراد کلاس بندی شده اند دو تیپ کروموزوم (m متاسانتریک و sm ساب متاسانتریک) دیده شده است. تقارن و عدم تقارن کاریوتیپ جمعیت ها با استفاده از شاخص های مختلف؛ استبینس، A1 (درون کروموزومی) و A2 (میان کروموزومی) روش رومرو و زارکو ارزیابی شد. بر اساس تفاوت درون کروموزومی و بین کروموزومی جمعیت ها گروه بندی شدند.

به منظور شناسایی نواحی ژنومی اصلی و اپیستاتیک و اثر متقابل آن ها با محیط برای برخی صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک گندم، آزمایشی با 167 لاین خویش آمیخته نوترکیب به همراه والدین آن ها (‘ ‘ Babax و ‘ SeriM82’ ) در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی سیستان اجرا گردید. آزمایش در قالب دو طرح آلفا لاتیس با دو تکرار در دو شرایط نرمال و تنش گرمای انتهای فصل اجرا شد. صفات روز تا رسیدگی، دوره پر شدن دانه، حداکثر کارایی فتوسیستمII، پایداری غشاء سیتوپلاسمی، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه و وزن هزار دانه اندازه گیری شدند. اثر ژنوتیپ برای کلیه صفات مورد مطالعه معنی دار بود و بیشترین میزان همبستگی بین عملکرد دانه و حداکثر کارایی فتوسیستمII (**86/0r =) مشاهده شد. تجزیه QTL به روش ترکیبی بر اساس مکان یابی فاصله ای مرکب (MCIM) انجام گرفت. برای صفات مورد مطالعه درمجموع سی QTL اصلی مکان یابی شد. واریانس فنوتیپی توجیه شده به وسیله این QTL ها از 04/7 درصد برای دوره پر شدن دانه تا 41/19 درصد برای وزن هزار دانه متغیر بود. مکان ژنی Qtgw7D درمجاورت نشانگر acc/cat-10 به عنوان یک QTL بزرگ اثر (41/19 R2 =) شناسایی شد و پس از تعیین اعتبار می تواند در گزینش به کمک نشانگر برای ایجاد ارقام گندم متحمل به گرما مورد استفاده قرار گیرد.

شناسایی واریته های کلزای مقاوم به تنش گرمای آخر فصل به روش گلخانه پلاستیکی چکیده بخش اعظم تولید کلزای کشور در مناطق گرم و خشک جنوب و گرم و مرطوب شمال صورت می گیرد و همین امر بهنژادی برای مقاومت به تنش گرما را ضروری می نماید. به منظور شناسایی ارقام مقاوم و حساس به گرما نه واریته بهاره کلزا شامل ارقام زراعی و لاین های امیدبخش در قالب دو طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو آزمایش تحت شرایط دمای طبیعی و تنش گرما در مزرعه پژوهشی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران (واقع درکرج) طی دو سال 1395-1393 مورد ارزیابی قرار گرفتند. تنش گرما با ایجاد گلخانه پلاستیکی در مرحله گلدهی و نصب بخاری برقی اعمال شد. دمای بالای 4/39 – 1/25 درجه سانتی گراد در داخل گلخانه پلاستیکی، تفاوت قابل توجه آن با دمای طبیعی مزرعه و کاهش معنی دار عملکرد دانه واریته ها تحت این شرایط در هر دو سال آزمایش نشان داد که روش گلخانه پلاستیکی می تواند به طور موثری برای اعمال تنش گرما به کار گرفته شود. واریته های رودی22، دلگان و مهتاب واریته های نسبتاً متحمل بودند. واریته صفی5 با احراز رتبه اول عملکرد در هر دو شرایط تنش و بدون تنش و با در نظر گرفتن شاخص های تحمل، متحمل ترین واریته و دی اچ13 حساس ترین واریته به تنش گرما بودند که می توانند در برنامه ریزی توسعه کشت کلزا و همین طور برنامه های بهنژادی مورد استفاده قرار گیرند.

به منظور بررسی کارایی اختلاط علف کش های دو منظوره و پهن برگ کش جهت کنترل علف های هرز مزارع گندم، آزمایشی در استان کرمانشاه در سال زراعی 1394-1393 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد علف کش های مزوسولفورون متیل + آیودوسولفورون متیل+ مفن پایردی اتیل، توفوردی+ام سی پی آ، بروموکسینیل + ام سی پی آومزوسولفورون متیل + آیودوسولفورون متیل + دیفلوفنیکان + مفن پایردی اتیل، در میزان های متفاوت و همین طور مخلوط با یکدیگر بودند. نتایج نشان داد، تیمارهای اختلاط (مزوسولفورون متیل + آیودوسولفورون متیل + مفن پایردی اتیل) همراه با (بروموکسینیل + ام سی پی آ)، نسبت به تیمارهای منفرد آن تأثیر مناسبی روی علف های هرز تاتاری، بی تی راخ، گلرنگ وحشی و خردل وحشی داشتند و تراکم این علف های هرز را بین 74 تا100 درصد کاهش دادند. در حالی که تیمارهای منفرد این علف کش ها، علف های هرز را بین 40 تا 73 درصد کنترل کردند. کاربرد مخلوط (مزوسولفورون متیل+ آیودوسولفورون متیل+ مفن پایردی اتیل) و (بروموکسینیل + ام سی پی آ) به میزان های 25/0 + 25/1 و 5/0 + 25/1 باعث افزایش عملکرد دانه گندم به ترتیب به میزان های 1927(155 درصد) و 2031 (158 درصد) کیلوگرم در هکتار و افزایش وزن هزار دانه گندم به ترتیب به میزان های 144 (198 درصد) و 145 (198 درصد) گرم نسبت به تیمار شاهد بدون سم پاشی شدند.

به منظور مطالعه ﻋ ﻜ ﺲ ﺍ ﻟ ﻌ ﻤ ﻞ عملکرد و برخی از صفات فیزیولوژیکی گیاه ریحان ﺑ ﻪ منابع کود نیتروژن تحت ﺷ ﺮ ﺍ ﻳ ﻂ ﻛ ﺸ ﺖ مخلوط با ذرت علوفه ای، آزمایشی در طی سال های 1393 و 1394 به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه لرستان اجرا شد. فاکتور اول کاربرد کود در چهار سطح: عدم کاربرد کود، کود اوره، کود زیستی نیتروکسین و کاربرد تلفیقی 50 درصد کود اوره + کود زیستی، فاکتور دوم: الگو های کشت مخلوط افزایشی شامل کشت خالص ریحان، کشت مخلوط ذرت علوفه ای +25 % ریحان، کشت مخلوط ذرت علوفه ای + 50 % ریحان، کشت مخلوط ذرت علوفه ای+ 75 % ریحان و کشت مخلوط ذرت علوفه ای + 100 % ریحان و فاکتور سوم شامل تعداد برداشت گیاه ریحان در 3 سطح بود. نتایج مقایسه میانگین مربوط به ریحان نشان داد که تیمار کود تلفیقی دارای بیشترین وزن تر و خشک (25/7579 و 83/1303 کیلوگرم در هکتار)، ارتفاع بوته (62/50 سانتی متر)، کلروفیل a (51/0 میلی گرم بر گرم وزن تر)، کلروفیل b (36/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) و کلروفیل کل (87/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) بود، با این وجود از لحاظ صفات مذکور بجز صفت ارتفاع بوته با تیمار کود شیمیایی نیتروژن اختلاف معنی داری نداشت. در بین ترکیب های مختلف کشت مخلوط، کشت خالص ریحان دارای بیشترین مقادیر در تمامی صفات مورد بررسی بود. بیشترین میزان نسبت برابری زمین (566/1) در هر دو سال زراعی مربوط به تیمار کشت مخلوط ذرت علوفه ای + 100 % ریحان به همراه کود زیستی بود.