مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران
سال:1394 | دوره:21 | شماره:3 (پیاپی 82) |تعداد مقالات:11

این نوشتار، به تاریخچه انستیتو روانپزشکی تهران از زبان روسای آن می پردازد. پیش از ورود به بحث، مختصری درباره ساختار انستیتو و نحوه شکل گیری آن می آید.

هدف: هدف از انجام این پژوهش مقایسه ابعاد سرشتی- منشی در بیماران مبتلا به اضطراب جدایی بزرگسالی با افراد سالم بود.روش: طرح پژوهش حاضر علی- مقایسه ای بود. نمونه پژوهش شامل 200 نفر از دانشجویان دختر مشغول به تحصیل در دانشگاه های تهران و شاهد بود که به روش در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان با استفاده از پرسش نامه 27 سوالی تشخیص اضطراب جدایی بزرگسالان (ASA- 27)، مصاحبه بالینی ساختار یافته برای نشانگان اضطراب جدایی بزرگسالان (SCI-SAS) و پرسشنامه سرشتی- منشی TCI مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) استفاده شد.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان دادکه افراد مبتلا به اضطراب جدایی بزرگسالی در مقایسه با افراد سالم، نمرات بالاتری در ابعاد آسیب گریزی و پاداش وابستگی (p<0.001) و نمرات پایین تری در ابعاد خودراهبری (p<0.001) و همکاری کسب نمودند (p<0.01) که این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار بود. نتیجه گیری: ابعاد سرشتی- منشی شخصیت در تشدید و تداوم خصوصیات بالینی اختلال اضطراب جدایی بزرگسالی نقش دارد.

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه واکنش افراد متاهل، به تعارض زناشویی در طول سه نسل اخیر زنان و دو نسل اخیر مردان انجام شد. روش: پژوهش حاضر، از نوع مطالعه کیفی بود و جامعه آماری آن، کلیه افراد متاهل متعلق به سه نسل از ساکنین تهران در سال 1392 بودند. نمونه گیری، در دو مرحله و به صورت در دسترس و هدفمند انجام شد. داده های پژوهش از طریق مصاحبه عمقی با 9 نفر در هر گروه نسلی (نسل اول، دوم و سوم زنان و نیز نسل دوم و سوم مردان) که جمعا شامل 45 نفر بودند، به دست آمد. این مصاحبه ها در گروه زنان، با مراجعه به محل زندگی و در گروه مردان، به صورت تلفنی انجام گرفت. سپس داده ها با روش تحلیل محتوا کدگذاری شدند. یافته ها: در این پژوهش، اطلاعات از طریق مصاحبه با 9 دختر، 9 مادر و 9 مادربزرگ جمع آوری شد که میانگین سنی این سه گروه به ترتیب 27، 49 و 71، انحراف معیار سنی آن ها به ترتیب 2.5، 4.7 و 6.1 و دامنه تغییرات سنی آن ها به ترتیب 6، 14و 20 بود. هم چنین فرآیند مصاحبه با 9 پسر و 9 پدر نیز صورت گرفت که میانگین سنی این دو گروه نسلی 28 و 45، انحراف معیار آن ها 1.2 و 6.3 و دامنه تغییرات سنی آن ها 4 و 19 بود. پس از تحلیل داده ها، میزان اجتناب از تعارض در نسل دوم، بیش تر از نسل سوم مشاهده شد. هم چنین مردان اجتناب کم تری را در مقایسه با زنان در طرح موضوعات تعارض برانگیز گزارش کردند. نتیجه گیری: به نظر می رسد که عواملی مانند تفاوت سنی، چرخه زندگی و تفاوت در استاندارد های افراد، بر نوع رفتار آن ها در حین تعارض زناشویی اثرگذار است.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به دیابت و ارتباط آن با هوش هیجانی انجام شد. روش: این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع همبستگی- توصیفی است که بر روی 85 سالمند مبتلا به دیابت مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان شریعتی تهران انجام شد. برای بررسی کیفیت زندگی از پرسش نامه کیفیت زندگی سالمندان لیپاد و برای سنجش میزان هوش هیجانی از پرسش نامه هوش هیجانی شرینک استفاده شد. داده های به دست آمده توسط نرم افزار SPSS- 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان دادند که میانگین نمره کلی کیفیت زندگی و هوش هیجانی سالمندان مبتلا به دیابت، در حد متوسط به بالا هستند. کیفیت زندگی سالمندان مرد نسبت به سالمندان زن و هم چنین هوش هیجانی سالمندان مرد نسبت به سالمندان زن در سطح بالاتری قرار داشت. کیفیت زندگی با سطح تحصیلات، وضعیت تاهل و مسکن رابطه معناداری داشت (p<0.05)، ولی بین کیفیت زندگی با سن و وضعیت اقتصادی، رابطه معناداری وجود نداشت (p>0.05) اما بین هوش هیجانی با سن و وضعیت اقتصادی رابطه معناداری وجود نداشت (p>0.05). به طور کلی نتایج نشان داد که بین هوش هیجانی و کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به دیابت (p<0.01 و r=0.536) همبستگی مثبت وجود دارد.نتیجه گیری: با توجه به ارتباط معنادار بین هوش هیجانی و کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به دیابت، در صورت تمرکز و برنامه ریزی بر هوش هیجانی و ابعاد آن در سالمندان مبتلا به دیابت، می توان بستر مناسبی برای ارتقای کیفیت زندگی آنها فراهم نمود.

هدف: پژوهش حاضر، با هدف بررسی پدیده نادیده انگاری کاذب از دو جنبه بینایی و بازنمایی، و ارتباط آن با اختلال توجه در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا طراحی شد. روش: یک گروه 30 نفری از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا به صورت نمونه گیری در دسترس و یک گروه 30 نفری از افراد سالم انتخاب شدند. از چهار آزمون برای بررسی نادیده انگاری استفاده شد: آزمون تعیین نقطه وسط خط، آزمون تعیین عدد وسط یک زوج عددی، آزمون علامت زدن ستاره ها و آزمون انداختن ذهنی تاس. برای ارزیابی توجه، دو آزمون ساخت دنباله (الف و ب) و آزمون جایگزینی نماد/ارقام به کار رفتند. یافته ها: افراد بهنجار در آزمون تعیین نقطه وسط خط، نقطه وسط خط را به صورت معنی داری (p=0.03) در سمت چپ وسط واقعی علامت زدند، اما این یافته در بیماران مشاهده نشد. همچنین افراد بهنجار، در آزمون تعیین عدد وسط یک زوج عددی، به صورت معنی داری (p=0.02) عدد کوچکتر از عدد میانی واقعی گزارش کردند، اما این یافته در بیماران مشاهده نشد. میانگین سوگیری در آزمون تعیین نقطه وسط خط، ارتباط مثبت معنادار با زمان انجام آزمون ساخت دنباله «الف» داشت (p=0.001، r=0.42)، و میانگین سوگیری در آزمون تعیین عدد وسط یک زوج عددی، ارتباط مثبت معنادار با ساخت دنباله «ب» (p=0.023، r=0.29)، و ارتباط منفی معنادار با آزمون جایگزینی نماد/ ارقام (p=0.018، r=-0.030) داشت.نتیجه گیری: نتایج پژوهش، حاکی از فقدان احتمالی پدیده نادیده انگاری کاذب و وجود نابهنجاری در عدم تقارن طبیعی نیم کره های مغزی در بیماران اسکیزوفرن است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین وسواس مرگ با روش های مقابله مذهبی، سبک های دلبستگی به خدا و عمل به باورهای دینی انجام گرفت. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. نمونه شامل 347 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی بود که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. شرکت کننده ها به مقیاس های وسواس مرگ، عمل به باور های دینی معبد، مقابله مذهبی و سبک های دلبستگی به خدا پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش رگرسیون چند متغیری همزمان تحلیل شد. یافته ها: از بین متغیرهای مورد بررسی، مقابله مذهبی منفی و سبک دلبستگی ناایمن به خدا، بیشترین سهم را در تبیین وسواس مرگ داشتند (p<0.001).نتیجه گیری: کسانی که خدا را بیشتر به عنوان منبعی تنبیه کننده تصور می کنند تا منبعی از عشق و نیز کسانی که در پذیرش خداوند به عنوان پایگاه امن دچار تردید و اضطراب هستند، وسواس مرگ بیشتری را تجربه می کنند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس خودسنجی بیش فعالی و نقص توجه بزرگسالان (ASRS) در ایران انجام شد. روش: پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی (اعتباریابی) بود. ابتدا، نسخه فارسی پرسش نامه (ASRS) به روش ترجمه و ترجمه معکوس تهیه شد. سپس این نسخه به همراه پرسش نامه اختلال بیش فعالی و نقص توجه بزرگسالان کانرز (S:S (CAARS -، پرسش نامه نگرش به اعتیاد و مواد مخدر و پرسش نامه تکانش گری بارت، در یک نمونه شامل340 نفر از مراجعه کنندگان به مراکز درمانی و مشاوره شهر مشهد، در سنین 18 تا 45 سال (190 مرد و 150 زن) که به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند، اجرا شد. جهت سنجش روایی تشخیصی، این پرسش نامه در دو گروه سالم (30 نفر) و مبتلا به ADHD بزرگسالی (30 نفر) نیز اجرا شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و Amos graphic استفاده شده است.یافته ها: نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که ASRS با پرسش نامه تکانش گری بارت (r=0.566 و p<0.01) و مقیاس نگرش به مواد (r=0.45 و p<0.01) رابطه همگرا و با پرسش نامه کانرز رابطه همزمان دارد (r=0.67 و p<0.01). نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که تمامی 18 سوال، از بار عاملی مناسبی برخوردار هستند. هیچ یک از سوال ها حذف نشدند. دو عامل نقص توجه، بیش فعالی/ تکانش گری تایید شدند. پایایی پرسش نامه نیز به روش آلفای کرونباخ 0.87 به دست آمد. علاوه بر این، نتایج تحلیل تمایزات نشان داد که میزان حساسیت (ASRS) با نقطه برش 50 برای تشخیص ADHD بزرگسالان، 70 درصد و میزان ویژگی این پرسش نامه 99 درصد هستند. نتیجه گیری: پرسش نامه مقیاس خودسنجی بیش فعالی و نقص توجه بزرگسالان (ASRS) از روایی و پایایی مناسبی برای ارزیابی مشکلات بیش فعالی در بزرگسالان برخوردار است.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس فاصله اجتماعی و مقیاس خطرناک بودن جهت بررسی انگ بیماری های شدید روانی انجام شد. روش: در این مطالعه توصیفی از نوع اعتبارسنجی، 200 نفر از افراد شاغل در حرفه های بهداشت روان، با روش نمونه گیری تصادفی، از بیمارستان روان پزشکی رازی انتخاب شدند. این افراد دو مقیاس فاصله اجتماعی و خطرناک بودن را تکمیل کردند. برای بررسی پایایی از روش های همسانی درونی و آزمون- بازآزمون استفاده شد. روایی سازه و محتوایی این دو مقیاس نیز بررسی گردید.یافته ها: ضریب آلفای کرونباخ برای دو مقیاس فاصله اجتماعی و خطرناک بودن به ترتیب 0.92 و 0.96 و ضریب پایایی بازآزمایی به ترتیب 0.89 و 0.88 به دست آمد. روایی محتوایی این دو مقیاس نیز به ترتیب 0.75 و 0.77 بود. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که مقیاس فاصله اجتماعی و مقیاس خطرناک بودن هر دو دارای یک ساختار تک عاملی هستند. عامل طرد اجتماعی، 0.76 از واریانس مقیاس فاصله اجتماعی و عامل خطرناک بودن، 0.74 از واریانس مقیاس خطرناک بودن را تبیین نمودند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از روایی و پایایی قابل قبول نسخه فارسی مقیاس فاصله اجتماعی و مقیاس خطرناک بودن است. بنابراین می توان از این دو مقیاس جهت بررسی انگ بیماری های شدید روانی در ایران استفاده کرد.

هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی ساختار عاملی و پایایی نسخه فارسی «مقیاس تاب آوری وگنیلد و یانگ» در جمعیت نوجوانان مقیم مراکز شبانه روزی بود. روش: مقیاس با توجه به شیوه وایلد و همکاران به فارسی ترجمه و ترجمه معکوس شد و روایی محتوا و روایی صوری آن برحسب آرا صاحب نظران در زمینه های مختلف پرستاری، روان شناسی و رفاه اجتماعی و نوجوانان مقیم مراکز شبانه روزی تعیین شد. نمونه گیری به روش در دسترس و بر اساس ویژگی های ورود به مطالعه انجام شد و 223 نفر مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی، روایی سازه ابزار بررسی شد و جهت بررسی همسانی درونی ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. جهت تعیین ثبات، از آزمون مجدد به فاصله دو هفته استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تاییدی (نوبت اول)، نشان دهنده عدم تایید دو عامل در نسخه فارسی بود. تحلیل عاملی اکتشافی وجودپنج عامل را تایید کرد که 43.80 درصد واریانس را تبیین می کردند. برازش مناسب داده ها با مدل پنج عاملی نسخه فارسی با انجام تحلیل عاملی تاییدی (نوبت دوم) نشان داده شد. ضریب آلفای کرونباخ کل ابزار 0.77 بود و ضریب همبستگی درون طبقه ای بین دو بار اجرای مقیاس به فاصله دو هفته 0.90 (p<0.001) محاسبه گردید. میانگین نمره تاب آوری نوجوانان 84.41±11.01 بود که در سطح متوسط ارزیابی گردید. نتیجه گیری: نسخه فارسی مقیاس تاب آوری می تواند ابعاد مختلف تاب آوری را در نوجوانان مقیم مراکز شبانه روزی اندازه گیری کند و از روایی و پایایی مناسب برخوردار است.