فناوری آموزش
سال:1396 | دوره:11 | شماره:4 |تعداد مقالات:9

هدف کلی پژوهش حاضر اعتبارسنجی بیرونی الگوی ارائه شده برای تدریس مبتنی بر وب با تاکید بر نقش معلم است. الگوی ارائه شده بر اساس نظریه خودتعیین گری و شامل سه مقوله اصلی (حضور اجتماعی، درگیر شناختی، و مدیریت) و نه خرده مقوله است. جامعه آماری پژوهش کل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه خوارزمی تهران (واحد پردیس کرج) در سال تحصیلی 94-95 می باشند. نمونه 44 نفری این تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی برای اعتبار سنجی بیرونی انتخاب شدند و از روش پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. 44 نفر از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه خوارزمی که به صورت داوطلبانه در دوره «آموزش مهارت های ارتباطی» شرکت کردند به طور تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. برای بررسی نتایج تاثیر الگو بر میزان انگیزش یادگیرندگان از پرسشنامه «مقیاس انگیزش موقعیتی1» هالر استفاده شد که چهار سازه نظریه خودتعیین گری(انگیزش درونی، تنظیم همانند سازی شده، تنظیم بیرونی، و بی انگیزگی) را می سنجد. بررسی نتایج فرضیه مطرح شده نشان می دهد الگوی حاضر می تواند باعث بهبود انگیزش درونی یادگیرندگان در محیط یادگیری مبتنی بر وب شود که مطلوب الگوی ارائه شده می باشد و می تواند مبنایی برای آموزش جهت بهبود مهارت های تدریس معلمان مجازی در ایران باشد.

آموزش اصولی و مناسب و توام کردن علم و فن در هنرستان های کشور در شکوفایی صنعت و ایجاد اشتغال نقش اساسی دارد. در این خصوص تطابق محتوای آموزشی دروس فنی با نیازهای صنعت امری ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش انطباق محتوای آموزش دروس تخصصی رشته کابینت سازی چوبی هنرستان های کاردانش با نیازهای صنعت موردبررسی قرار گرفت. برای این منظور پنج درس مهم تخصصی شامل«رسم فنی کابینت چوبی»، «ساخت کابینت چوبی»، «فرآیند اجرای پروژه»، «تکنولوژی فرآورده های چوبی» و «ماشین های سیار و ثابت» جهت بررسی انتخاب شد. جامعه آماری این پژوهش، هنرآموزان هنرستان های کاردانش مجری رشته کابینت سازی چوبی و صنعتگران فرآورده های چوب در استان خراسان رضوی بود. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تعداد 50 پرسشنامه محقق ساخته به روش سرشماری بین هنرآموزان و تعداد 250 پرسشنامه محقق ساخته به روش تصادفی ساده بین صنعتگران توزیع شد. داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش، حاکی از این بود که به طورکلی بین محتوای دروس تخصصی رشته کابینت سازی چوبی هنرستان های کاردانش با نیازهای صنعت چوب ازنظر صنعتگران و هنرآموزان بیشتر از حد متوسط انطباق وجود دارد. بنابراین محتوای آموزشی رشته کابینت سازی چوبی توانسته است انتظارات صنعت را تا حد مناسبی برآورده نماید.

در یادگیری سیار، یادگیری در محیط های طبیعی اتفاق افتاده و پیام های آموزشی به صورت الکترونیکی منتقل می شوند. لذا پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان آشنایی، کاربرد و سودمندی یادگیری سیار (ابزار و برنامه های کاربردی) در بین دانشجویان انجام شده است. تحقیق کمی از نوع توصیفی است. جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع ارشد چهار دانشکده علوم تربیتی رشته های علوم تربیتی، دانشکده فنی رشته مکانیک، دانشکده هنر رشته معماری دانشگاه تهران و رشته بهداشت دانشگاه ایران می باشد که از بین آن ها 268 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. گرد آوری داده ها توسط پرسشنامه روا و پایای محقق ساخته 21 گویه بوده، داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تی تک نمونه ای و آزمون آنوا و آزمون تعقیبی شفه تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند میزان آشنایی و کاربری و سودمندی ابزارها و برنامه های کاربردی یادگیری سیار در بین دانشجویان اندکی کمتر از میانگین است. بین نظرات دانشجویان در رشته های مذکور در میزان آشنایی و کاربری یادگیری سیار تفاوت معنادار مشاهده می شود که بیشترین اختلاف عقیده بین دو رشته علوم تربیتی و معماری است. بین دانشجویان رشته های مذکور در میزان سودمندی یادگیری سیار تفاوت معنادار مشاهده نمی شود. درنتیجه دانشجویان به تناسب و نوع رشته، کاربرد های متفاوتی از یادگیری سیار (ابزارها و برنامه های کاربردی) در نظر دارند.

عنصر تعامل یکی از عناصر تاثیرگذار بر یادگیری در محیط های یادگیری الکترونیکی است. هدف پژوهش حاضر مقایسه تاثیر محیط های یادگیری مبتنی بر رایانه و یادگیری غنی شده مبتنی بر وب بر عناصر شش گانه تعامل (دانشجو– دانشجو، دانشجو– استاد، دانشجو– محتوا، استاد– استاد، استاد– محتوا و محتوا– محتوا) در فرایند آموزش درس بهداشت حرفه ای بود. پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان رشته بهداشت عمومی دانشکده علوم پزشکی شهرستان اسدآباد در سال تحصیلی 95-1394 تشکیل می دادند. از این تعداد 60 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش (هر گروه 30 نفر) گماشته شدند. گروه اول (کنترل) در محیط یادگیری مبتنی بر رایانه و گروه دوم (آزمایش) در محیط یادگیری غنی شده مبتنی بر وب آموزش دیدند. ابزار و مواد پژوهش شامل چندرسانه ای آموزشی و پرسشنامه سنجش سطوح شش گانه تعامل با 60 سوال در طیف لیکرت بود. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین آموزش در محیط های یادگیری مبتنی بر رایانه و آموزش در محیط های یادگیری غنی شده مبتنی بر وب در شش بُعدِ تعامل، تفاوت معناداری وجود دارد(05/ p<. ). به عبارت دیگر، آموزش در محیط یادگیری غنی شده مبتنی بر وب نسبت به آموزش در محیط های یادگیری مبتنی بر رایانه، اثربخشی بیشتری بر سطوح تعامل دارد.

استادان و مربیان از ارکان اصلی فرآیند یاددهی یادگیری هستند که نقش انکارناپذیری در کیفیت زایی یا کیفیت زدایی نظام آموزشی ایفا می کنند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ویژگی های استادان موفق در نظام آموزش مجازی انجام شده است. بدین منظور از روش پدیدارشناسی برای شناسایی و بازنمایی عمق پدیده موردبررسی، استفاده شد. داده ها با استفاده از 14 مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با دانشجویان و استادان دوره های مجازی دانشگاه تهران گردآوری شد. تحلیل داده ها مبتنی بر راهبرد هفت مرحله ای کُلایزی انجام شد. تحلیل مصاحبه ها، منجر به شناسایی و دسته بندی 4 مقوله اصلی شامل مهارت های الکترونیکی، ویژگی های آموزشی، ویژگی های پژوهشی و ویژگی های اخلاقی و رفتاری گردید. یافته ها نشان داد تدریس اثربخش در آموزش مجازی، مستلزم توانمندی های بیشتری نسبت به تدریس در دوره های حضوری است که به نظر می رسد این مهم، با ذهنیت موجود در استادان دانشگاهی و به ویژه متولیان نظام آموزش مجازی در دانشگاه ها، ناهمخوان است. بررسی وضعیت فعلی، وجود شکاف عمیق بین کیفیت مدرسان مورداستفاده در این دوره ها، با وضعیت موردنیاز، را آشکار ساخت.

هدف از پژوهش حاضر، تدوین استانداردهای هوشمندسازی مدارس و میزان رعایت این استانداردها در مدارس شهر تهران می باشد. روش پژوهش، روش آمیخته(کمی و کیفی) است. در بخش کمی، توصیفی از نوع پیمایشی و روش کیفی از روش اسنادی و کدگذاری استقرایی می باشد، بدین صورت که ابتدا تمامی اسناد و مدارک موجود، موردبررسی قرارگرفته و نسخ مربوط خط به خط خوانده شده است (کد گردانی باز) و سپس با توجه به عبارات نوشته شده در اسناد، مولفه های عمومی استخراج (کدگذاری محوری) و درنهایت در سند ارائه شده، شباهت ها و تفاوت های مولفه های عمومی و شاخص های اصلی استخراج گردید (کدگذاری انتخابی). جامعه آماری، شامل کلیه مدارس هوشمند 22 گانه شهر تهران که 5 منطقه، یعنی مناطق(4، 5، 6، 7، 8) و از بین شان 20 دبیرستان هوشمند دخترانه به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، یک فهرست استانداردشده محقق ساخته که درواقع ارزیابی وضعیت کنونی استانداردهای هوشمندسازی مدارس می باشد(مشاهده مستقیم و همکاری مدیران و مسئول فناوری اطلاعات مدارس). در این روش تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل جدول فراوانی ها، درصد میانگین، انحراف استاندارد و آمار استنباطی از آزمون های کلموگروف اسمیرنوف برای تعیین نرمال بودن توزیع داده ها و از آزمون t تک گروهی استفاده شده است. نتایج نشان داد که وضعیت کنونی مدارس هوشمند ازنظر محتوای یاددهی و یادگیری در سطح پایینی قرار دارند و همچنین زیرساخت های سخت افزاری و دانش معلمان آموزش دیده در سطح بالا و زیرساخت های نرم افزاری و مدیریت در حد متوسط قرار دارند.

آموزش همواره از مهمترین روش های انتقال دانش بوده است. کارایی آموزش به عوامل متعددی همچون سناریوی آموزش (طراحی سناریوی بازی بر اساس استراتژی بٌرد)، شرایط محیطی، نحوه ارتباط با دانش آموز و نظیر آن ارتباط دارد. آموزگاران در طی تاریخ از ابزارهای مختلفی، از جمله تخته سیاه، کتاب و فیلم های آموزشی برای این امر استفاده کرده اند. پژوهشگران همواره در تلاش بوده اند تا ابزارهای نوین و با بازدهی بیشتر را برای معلمان طراحی و پیاده سازی کنند. همراه با توسعه تکنولوژی و پیشرفت علم رباتیک، استفاده از ربات های اجتماعی مجازی به عنوان ابزاری کارا برای آموزش مطرح شده است. این مقاله به معرفی و بررسی تاثیر رباتهای اجتماعی مجازی بر بهبود عملکرد شناختی دانش آموزان در یک فرایند هوشمندانه به عنوان یک روش نوپدید پرداخته و با مقایسه کیفی آن با روش های سنتی آموزشی و نتایج به دست آمده در آزمایش های مختلف، توصیه های ویژه ای را به عنوان روشی نوین درآموزش ارائه کرده است.