جامعه شناسی مطالعات جوانان(SOCIOLOGICAL STUDIES OF YOUTH)
سال:1394 | دوره:6 | شماره:18 |تعداد مقالات:8

نوشتار حاضر به سنجش میزان سلامت اجتماعی در جوانان می پردازد. چارچوب نظری این تحقیق در بعد سلامت اجتماعی شاخص های استاندارد شده کییز است. در بحث روش شناسی نوع پیمایش حاضر توصیفی- همبستگی است. جامعه مورد مطالعه جوانان 18 تا 30 ساله شهرستان قاین واقع در خراسان جنوبی بوده که حجم نمونه مورد نظر بر اساس فرمول کوکران 400 نفر انتخاب شده اند، بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده افراد جامعه آماری از طریق پرسشنامه های استانداردشده و خودمحقق ساخته مورد مطالعه قرار گرفته اند. در مجموع ضرایب آلفای کرونباخ تحقیق حاضر 0.75 بدست آمده است. از نرم افزار SPSS22 برای تحلیل داده های تحقیق به همراه آزمون های آماری توصیفی و استنباطی از جمله همبستگی پیرسون، آزمون T با دو نمونه مستقل (برای بررسی تفاوت) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد میزان سلامت اجتماعی جوانان در این شهر در حد متوسط رو به بالا ارزیابی شده است و مولفه انسجام اجتماعی از ابعاد سلامت اجتماعی بالاترین رتبه و مولفه مشارکت اجتماعی پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده اند. نتایج به دست آمده از این پژوهش بیانگر وجود ارتباط بین متغیر های جمعیت شناختی (سن و پایگاه اقتصادی و اجتماعی) با متغیر وابسته (سلامت اجتماعی) است. همچنین تفاوت بین دو متغیر وضعیت تاهل و سلامت اجتماعی معنی دار است، ولی بین جنس و میزان سلامت اجتماعی تفاوت معنی داری مشاهده نگردید.

این مقاله با هدف بررسی عوامل اجتماعی موثر بر هویت اجتماعی با روش پژوهش پیمایشی انجام گردیده است. جامعه آماری، جوانان 15 تا 29 ساله شهر اصفهان، بالغ بر 551653 نفر بودند. از این تعداد 384 نفر بر اساس فرمول نمونه گیری با روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شدند. فرضیات تحقیق بر اساس نظریات گیدنز، بوردیو، گربنر، گافمن، تاجفل و جنکینز شکل گرفته است. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها، یافته ها نشان داد که هویت اجتماعی در بین جوانان 15 تا 29 ساله اصفهان از سطح بالایی برخوردار است و بر اساس نتایج استنباطی بین متغیرهای سرمایه فرهنگی (r=-0.166)، مصرف رسانه ای (r=-0.179)، جلب توجه (r=-0.319)، سن (r=-0.129)، وضعیت تاهل، وضعیت شغلی و هویت اجتماعی همبستگی معنی داری وجود داشته و همچنین در تحلیل رگرسیونی بین متغیرهای جنسیت، تحصیلات، وضعیت تاهل، مصرف رسانه ای، سرمایه فرهنگی، جلب توجه و هویت اجتماعی در میان جوانان همبستگی معنی داری وجود داشته و این متغیرها توانسته اند تا 0.365 درصد از واریانس هویت اجتماعی را تبیین کنند.

خرافه یک اعتقاد غیرمعقول یا غیرعلمی که از دنیای تخیلات ریشه گرفته، با فرهنگ آمیخته و توسط اعضاء اجتماع به عنوان یک امر طبیعی پذیرفته شده است. خرافات نه تنها سد راه فرایند توسعه است بلکه آثار منفی متعددی نیز دارد. هدف اصلی این پژوهش «بررسی عوامل اجتماعی موثر بر گرایش به خرافات در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل» است. در این بررسی پیمایشی از بین 10592 نفر از دانشجویان این دانشگاه بر اساس فرمول کوکران به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با جنسیت و مقطع، 371 دانشجو به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. در پرسشنامه محقق ساخته این پژوهش، متغیر گرایش به خرافات از میزان پایایی (a>0.80) بالایی برخوردار است. این پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری spss تحلیل و نتایج حاصل نشان می دهد که میانگین گرایش به خرافات در بین زنان به طور معنادار از مردان بیشتر است. بین نوگرایی و گرایش به خرافات رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. میانگین گرایش به خرافات در بین شاغلین به طور معنادار بیشتر از افراد غیر شاغل است. با افزایش سن میزان گرایش به خرافات کاسته می شود. میانگین گرایش به خرافات به تفکیک مقطع تحصیلی، متفاوت است. تحلیل رگرسیون گام به گام نشان می دهد که سه متغیر جنسیت، نوگرایی و سن حدود 16 درصد از میزان گرایش به خرافات را تبیین می کند.

شرایط نامطلوب خانواده می تواند برای بزهکاری مساعد باشد، پس به همان نسبت وجود شرایط مطلوب در خانواده رشد ذهنی، عاطفی، روانی و اجتماعی نوجوان را امکان پذیر ساخته، مهمترین گام در پیشگیری از بزهکاری است. هدف مطالعه بررسی عوامل خانوادگی موثر در گرایش نوجوانان 18-12 ساله به بزهکاری در کانون اصلاح و تربیت شهرستان گرگان است. روش این پژوهش مطالعه ای توصیفی – تحلیلی از نوع مقطعی است، مطالعه بصورت پیمایشی و تکنیک پرسشنامه بر روی 58 نفر از کلیه بزهکاران نوجوان مستقر در کانون اصلاح و تربیت شهرستان گرگان انجام گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد از میان شش متغیر واردشده در پژوهش، متغیر گسیختگی خانواده نوجوان با ضریب 0.454، تاثیر اصلی و نقش اساسی را در بزهکاری نوجوانان دارد. این متغیر به تنهایی توانسته 0.30 درصد از واریانس متغیر گرایش به بزهکاری نوجوانان را پیش بینی نماید. بررسی نشان داد که عوامل خانوادگی در گرایش نوجوانان به بزهکاری به شکل زیر تاثیرگذار بود. از میان عوامل خانوادگی: گسیختگی خانواده، روابط اعضای خانواده، کنترل و نظارت والدین، باورها و اعتقادات مذهبی خانواده و انحراف یکی از اعضاء خانواده با گرایش نوجوانان به بزهکاری رابطه معناداری دارند، اما میان سختگیری والدین و احساس طردشدن از سوی خانواده با گرایش نوجوانان به بزهکاری رابطه معنا داری مشاهده نشد.

آسیب شناسی و تعیین آسیب پذیری اخلاقی دانش آموزان گام اساسی در مصون سازی آنها در برابر تغییرات ارزشی، فرهنگی، اجتماعی و اخلاقی است. تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان آسیب پذیری اخلاقی دانش آموزان انجام یافته است. چارچوب نظری از نظریات دورکیم، اینگلهارت و لرنر تشکیل شده است. این پژوهش، با تکنیک پیمایش رابطه بین میزان آسیب پذیری اخلاقی و عوامل اجتماعی- فرهنگی موثر بر آن را در بین دانش آموزان پسر شهر یزد بررسی کرده است. تعداد 386 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای برای نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان می دهند که بین متغیرهای سن، نوگرایی، مصرف گرایی، مقبولیت اجتماعی، کاهش تعهدات دینی و سنتی با آسیب پذیری اخلاقی رابطه معناداری وجود دارد. بین میزان استفاده از رسانه با آسیب پذیری اخلاقی رابطه معناداری مشاهده نشد. تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که سه متغیر مقبولیت اجتماعی، کاهش تعهدات دینی - سنتی و سبک زندگی غربی 63% از واریانس تغییرات در متغیر وابسته آسیب پذیری اخلاقی را تبیین کردند.

جوانان ایران هم اکنون حدود یک سوم از کل جمعیت را تشکیل می دهند. ایده آل ها و رفتارهای جمعیتی این بخش از جمعیت، نقش مهمی در پدیده ها و نهایتا معادلات جمعیتی جامعه دارد. مطالعه حاضر، برخی از چالش های اقتصادی- اجتماعی و دلالت های آن برای ایده آل های ازدواج و فرزندآوری را در میان جوانان شهر سنندج بررسی کرده است. داده های تحقیق منبعث از پیمایشی است که با تکنیک پرسشنامه و منطبق با سوالات سازمان ملی جوانان در مورد ارزش ها و نگرش های این قشر در زمستان 1392 و از 240 نفر جوان 29- 15 ساله جمع آوری شده است. تحلیل اطلاعات مرتبط با موضوع گویای این است که اشتغال، مسائل مالی- اقتصادی، تحصیلات، ازدواج و فقدان چشم انداز روشن درباره آینده به ترتیب از مهمترین چالش های جوانان حوزه مورد مطالعه به شمار می رود. البته، این چالش ها برحسب زمینه های جمعیتی افراد متفاوت بوده وبر ایده آل های ازدواج و فرزندآوری آنان نیز اثرگذار می باشند. همچنین، جوانان اهمیت زیادی برای دولتدر حل مسائل خود قائل شده و در این راستا، پیشنهاد شده است که دولت و سایر سازمان های دخیل در امور جوانان به صورت مبرمدر رفع مسائل و توجه و اهتمام بیشتر به این قشر عظیم و نیروی ارزشمند جامعه گام بردارند.

گرچه سبک زندگی، مجموعه عملکردهای روزانه کنشگران اجتماعی است که در بستر زندگی روزمره آنها جاری می شود، اما نه تنها سبک های زندگی در حال نوشدن و افکندن طرح هایی دیگر است، بلکه همین سبک ها مجالی می شود برای به چالش کشیدن نظم مستقر و بازسازی معنا. تحقیق حاضر در پی واکاوی این امر در شهر دزفول از روش پدیدارشناسی هرمنوتیک و ابزار مصاحبه عمیق بهره گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد، کنشگران اجتماعی منفعل نیستند و به گونه ای فعالانه به دنبال راه های بدیلند و با سبک های زندگی خود در جریان زندگی روزمره، راهی برای مقاومت می یابند.

سبک های زندگی نقش مهمی در خلق هویت فردی و جمعی دارد و قادرند الگوهای رفتاری افراد در دنیای جدید را شکل دهند. در این میان رسانه های جمعی سهم عمده ای بر سبک های زندگی و الگوهای زندگی روزانه جامعه داشته و به شدت تاثیرگذاربوده و افراد تحت تاثیر رسانه ها به سلایق و ارزش های خود شکل می دهند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه میزان استفاده از رسانه های دیداری و سبک زندگی جوانان شهر اهواز می باشد. روش تحقیق، پیمایشی و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه جوانان شهر اهواز بوده که بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 384 نفر انتخاب شده اند. برای سنجش از پرسشنامه های محقق ساخته استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آماری درصد، میانگین، انحراف استاندارد، همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته ها بیانگرآن است که بین رسانه های دیداری و ابعاد سبک زندگی (فعالیت های فراغتی، رفتار انحرافی و انتخاب پوشش و آرایش جوانان) رابطه معنادار وجود دارد، اما بین رسانه های دیداری و بعد خرید لوازم و سبک تزیین منزل و تغییر معیار ازدواج جوانان رابطه معنادار مشاهده نگردید. نتایج تحلیل رگرسیونی چند متغیره گام به گام نشان می دهد که متغیر شبکه های ماهواره ای، بیشترین تاثیر را درتبیین سبک زندگی جوانان شهر اهواز داشته است. در مجموع متغیرهای مستقل توانسته اند، 38.25 درصد تغییرات متغیرسبک زندگی را تبیین نمایند.