دانش گیاهپزشکی ایران
سال:1395 | دوره:47 | شماره:1 |تعداد مقالات:15

نماتد سیستی سویا Heterodera glycines یکی از مهم ترین بیمارگرهای محدودکننده ی عملکرد سویا (Glycine max (L. ) Merr. ) در بسیاری از کشورهای تولیدکنندة این محصول به شمار می آید. کاربرد منابع مقاومت یکی از روش های مؤثر در کنترل نماتد سیستی سویا است. در این بررسی، به منظور شناسایی رگه (لاین) های مقاوم، واکنش 63 رقم و رگه ی سویا نسبت به نماتد سیستی سویا در شرایط اتاقک رشد و کشتزار بررسی شد. حساسیت یا مقاومت رگه ها بر پایه ی شاخص نماتد ماده ی (Female Index) در رگه ی موردبررسی و رقم حساس استاندارد لی 74 به صورت درصد تعیین شد. نتایج آزمون های صحرایی نشان داد که از بین رگه های موردآزمایش، 5 رگه به طور کامل مقاوم، 14 رگه به نسبت مقاوم، 22 رگه به نسبت حساس و 22 رگه به طور کامل حساس بودند. بیشتر رگه های دارای واکنش مقاوم و به نسبت مقاوم، دورگ های ناشی از تلاقی رقم مقاوم کتول (DPX) نسبت به نماتد سیستی سویا با رقم های رایج سویا بودند. با کشت رگه های دارای واکنش مقاوم و به نسبت مقاوم، در اتاقک رشد و مقایسة واکنش آن ها نسبت به رقم حساس استاندارد، نتایج آزمایش های صحرایی تأیید شد.

بیماری پاخوره ی گندم با عامل ) Gaeumannomyces graminis var. tritici ( یکی از بیماریهای زیانبار ریشه ی گندم در سراسر جهان است. تابه حال رقم مقاومی نسبت به این بیماری در ذخایر توارثی )ژرمپلاسم( گندم نان معرفی نشده است. در این بررسی 416 ژنوتیپ گندم نان، تهیه شده از نقاط مختلف ایران و خارج از کشور، در برابر جدایه ی T-41 این قارچ ارزیابی گلخانهای شدند. وزن خشک ریشه، ساقه و کل زی توده )بیوماس(، ارتفاع، شاخص نشانه های بیماری، شدت بیماری، وزن دانه در خوشه و شمار دانه در خوشه اندازهگیری شدند. تجزیه ی واریانس صفات نشانگر اختلاف بسیار معنیدار بین ژنوتیپها بود. ژنوتیپهای پاییزه مقاومتر از بهارهها بودند. در بعضی از ژنوتیپها نظام ریشهای تیمارهای آلوده به طور شایان توجهی گسترش یافته بود و ریشه های اضافی در رویارویی با بیماری ایجادشده و بعضی از ژنوتیپ های پاییزه ی آلوده در گلخانه بدون رفع نیاز سرمایی آن ها به خوشه رفتند. احتمال دارد قارچ عامل بیماری سبب بهارهسازی بعضی از ژنوتیپهای پاییزه-= 5/ شده و وزن خشک ریشه همبستگی منفی و معنیداری )*** 115 r ( با شدت بیماری داشت. ژنوتیپها بر پایه ی میانگین نمره ی بیماری به شش گروه تقسیم شدند؛ بنابراین یازده ژنوتیپ در گروه کامل مقاوم، 13 ژنوتیپ در گروه مقاوم، 64 ژنوتیپ در گروه نیمه مقاوم، 151 ژنوتیپ در گروه نیمه حساس، 154 ژنوتیپ در گروه حساس و 33 ژنوتیپ در گروه کامل حساس قرار داده شدند.

سفید بالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum Westwood (Hem.: Aleyrodidae) آفتی چندین خوار (پلی فاژ) و کلیدی است که به دامنة گسترده ای از گیاهان آسیب وارد می سازد. زنبور انگلواره یا پارازیتویید (Hym.: Aphelinidae) Eretmocerus delhiensis Mani یک گونة تخمگذار تناوبی (Synovigenic) و ماده زا بوده که پوره های سفیدبالک گلخانه را انگلی (پارازیته) می کند. در این پژوهش شاخص های جمعیت شناختی (دموگرافی) این زنبور انگلواره روی سفیدبالک گلخانه در تغذیه از گیاه گوجه فرنگی در دمای 1± 25 درجة سلسیوس، رطوبت نسبی 5± 65 درصد و دورة نوری 16: 8 ساعت (روشنایی: تاریکی) بررسی شد. شاخص های رشد جمعیت بر پایة جدول زندگی سن-مرحلة دوجنسی محاسبه شد. نتایج نشان داد که طول دورة تخم ریزی، طول عمر و میزان زادآوری برای این زنبور انگلواره به ترتیب 12/0± 2/4، 5/0± 74/20 روز و 72/0± 43/17 تخم بود. بر پایة نتایج جدول زندگی شاخص های جمعیت شناختی شامل؛ نرخ خالص تولیدمثل (R0)، نرخ ناخالص تولیدمثل (GRR) به ترتیب 94/0± 11/12 و 85/1± 43/31 نتاج بر فرد، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ )، به ترتیب 0059/0± 16/0، 007/0± 17/1 بر روز و میانگین طول عمر یک نسل (T) و زمان دو برابر شدن یک نسل (DT) این زنبور انگلواره به ترتیب 35/0± 66/15 و 25/0± 35/4 روز برآورد شد. بر پایة نتایج به دست آمده، امید فراوانی وجود دارد تا از این انگلواره به عنوان یک عامل زیستی (بیولوژیک) در کنترل سفیدبالک گلخانه استفاده شود.

مینوز برگ گوجه فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick)، یکی از آفات مهم گوجه فرنگی، Solanum lycopersicum L.، در ایران است. در این تحقیق تنوع گونه ای دشمنان طبیعی مینوز برگ گوجه فرنگی و نسبت تراکم شکارگرها یا انگلواره (پارازیتویید)ها به تراکم تخم ها یا لاروهای T. absolutaروی پنج رقم گوجه فرنگی به نام های Super Strain B، Super Chief، Mobil، Korral و Early Urbana Y در یک مزرعه ی آزمایشی در دو سال 1393 و 1394 بررسی شد. در این تحقیق، ده گونه شکارگر، چهار گونه زنبور انگلوارة لارو و یک گونه زنبور انگلوارة تخم گرد آوری و شناسایی شدند. در بین دشمنان طبیعی، سن های شکارگر Miridae و زنبورهای انگلوارة لارو Braconidae بیشترین درصد فراوانی نسبی را داشتند. شاخص تنوع شانون برای گونه های دشمنان طبیعی بین پنج رقم گوجه فرنگی اختلاف معنی داری را نشان نداد. میزان شاخص همانندی موریسیتا-هورن برای ترکیب گونه ای دشمنان طبیعی بین پنج رقم گوجه فرنگی در محدوده ی 932/0 تا 994/0 به دست آمد. در هر دو سال، بیشترین نسبت تراکم شکارگرها به تراکم تخم ها و لاروهای مینوز (09/5 درصد در سال 1393 و 44/6 درصد در سال 1394)، بیشترین نسبت تراکم انگلواره های لاروی به تراکم لاروهای مینوز (92/3 درصد در سال 1393 و 75/3 درصد در سال 1394) و بیشترین نسبت تراکم انگلوارة تخم به تراکم تخم های مینوز (67/1 درصد در هر دو سال) روی رقم Early Urbana Y ثبت شد. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که کشت رقم Early Urbana Y با افزایش نسبت تراکم شکارگرها یا انگلواره ها به تراکم تخم ها و لاروهای T. absoluta می تواند در برنامه های مدیریت تلفیقی مینوز برگ گوجه فرنگی در کشتزارهای گوجه فرنگی سودمند باشد.

نماتدهای انگل گیاهی درون ریشه و خاک اطراف ریشه بسیاری از گیاهان در جمعیت های مختلف یافت شده اند. با توجه به ارزش زیستی فضای سبز شهری و اهمیت نماتدهای انگل گیاهی در کاهش رشد گیاهان در فضای سبز، موضوع شناسایی و تعیین فراوانی و پراکندگی این نماتدها در فضای سبز شهر تهران مورد توجه قرار گرفت. به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاهی، نمونه برداری از ریزوسفر چمن و انواع گیاهان زینتی موجود در شماری از بوستان های سطح شهر تهران به شمار 150 نمونه در شهریور و مهر ماه سال 1392 انجام شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شستشوی خاک، جداسازی نماتدها، تثبیت و انتقال آن ها به گلیسیرین و تهیه ی اسلاید میکروسکوپی انجام گرفت. مشخصات ریخت شناسی و ریخت سنجی نماتدها با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به لوله ی ترسیم بررسی شد. شناسایی گونه ها با استفاده از منابع علمی انجام شده و 28 گونه نماتد از 19 جنس تشخیص داده شد. در این میان جنس-های Filenchus، Criconemoides، Helicotylenchus، Pratylenchus و Criconema بیشترین تنوع گونه ای را داشتند. در بین گونه های بررسی شده بیشترین درصد فراوانی به ترتیب درHelicotylenchus pseudorobustus، Filenchus afghanicus وAphelenchus avenae به میزان 3/57، 7/50 و 3/49 مشاهده شد.

به منظور ایجاد یک برنامه ی کلی کنترل و پیشگیری از آلودگی قارچی در مراحل مختلف برداشت، حمل ونقل و انبارداری، پوده رست یا تعیین مایکوفلور و فراوانی قارچ های گندرو (ساپروفیت) در محصولات کشاورزی مورداستفاده در جیره ی غذایی پرندگان اهمیت دارد. بیشتر گونه های قارچ آسپرژیلوس در دمای محیط به خوبی رشد می کنند و در بیشتر مواد غذایی، آلودگی بالقوه به این قارچ و زهرابه های آن وجود دارد. شناسایی گونه ها برای پیشگیری از آلودگی زهرابه ای (توکسینی) جیره ی غذایی ضروری است. بدین منظور 49 نمونه از جیره ی غذایی پرمصرف پرندگان شامل شاهدانه، خرفه، ذرت، سورگوم، کتان، ذرت ایتالیایی، ارزن، گندم، دان مخلوط و سبوس برنج، پیش دان، رشد دانه و پایان دان از فروشگاه های توزیع خوراک پرندگان در استان های یزد، لرستان، مازندران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، خراسان رضوی، فارس و کرمان تهیه و میزان آلودگی آن ها به قارچ آسپرژیلوس بررسی شد. جداسازی قارچ به روش های کشت مستقیم و سری رقت روی محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار و کاغذ صافی سترون (استریل) مرطوب انجام شد. در این پژوهش، 175 جدایه از جنس آسپرژیلوس به دست آمد و گونه هایAspergillus japonicus، A. tubingensis، A. flavus، A. fumigatus، A. tamarii، A. ochraceus، A. parasiticus و A. terreus بر پایه ی ویژگی های ریخت شناسی شناسایی شد. نتایج نشان داد که قارچ آسپرژیلوس با هر سه روش مورداستفاده و از همه ی نمونه ها جداسازی شد، اما روش کاغذ صافی مرطوب نتایج بسیار بهتری نسبت به دو روش دیگر داشت. گونه ی A. flavus به عنوان گونه ی غالب شناخته شد و جیره های غذایی گرد آوری شده از نمونه های شهرستان رفسنجان بیشترین درصد آلودگی به آسپرژیلوس را داشتند.

جنس Trichoderma قارچی تک نیائی است که بعضی از گونه های آن به عنوان عامل کنترل زیستی (بیوکنترل) شناخته می شوند. در این بررسی، یازده جدایه از هفت گونه ی Trichoderma شامل Trichoderma harzianum، T. capillare، T. pleuroticola، T. asperellum، T. koningiopsis، T. brevicompactum و T. virens برای بررسی ارتباط تبارزایی (فیلوژنتیکی) آن ها با یکدیگر و با توالی گونه های مرجع ثبت شده در بانک ژن و ISTH استفاده شد. توده ی میسیلیومی رشدکرده در محیط PDB با استفاده از کاغذ صافی گرد آوری و پس از خشک- انجماد کردن، DNA ژنگانی (ژنومی) آن استخراج شد. نواحی ITS-rDNA و اینترون 2، 3 و 4 از tef1α با استفاده از آغازگرهای عمومی و اختصاصی افزایش و توالی یابی شدند. بررسی تبارزایی با الگوریتم درست نمایی بیشینه و انتخاب مناسب ترین مدل جانشینی نوکلئوتیدی با استفاده از نرم افزار MEGA 6 انجام شد. همه ی درختان تبارزایی حاصل، کلاد های معتبری برای بیشتر جدایه ها تولید کردند که ارتباط به نسبت یکسانی را از آن ها نشان داد. در همه ی درختان تبارزایی به جز درخت مبتنی بر داده های حاصل از توالی یابی ناحیة ITS، جدایه هایT. koningiopsis و T. asperellum یک کلاد قاعده ای معتبر ایجاد کردند. نتیجه ی بررسی تبارزایی که بر پایه ی توالی نواحی مختلف tef1α ، اینترون 2 و3، اینترون 4 و هر سه اینترون، برای گونه های T. brevicompactum، T. virens، T. koningiopsis و T. pleuroticola به دست آمد کلاد های معتبرتری نسبت به درخت حاصل از تجزیه ی توالی های ITS نشان داند. تجزیه و تحلیل درست نمایی بیشینه که بر پایه ی توالی اینترون 4 از tef1α انجام شد، کلادهای معتبری برای بیشتر جدایه هایTrichoderma ازجمله T. asperellum ایجاد کرد. این نتایج تأیید می کند که تبارزایی مبتنی بر اینترون 4 از tef1α گروه بندی تبارزایی مناسبی برای گونه های تریکودرما فراهم می کند.

تغییرپذیری رفتاری عامل های زیست )بیو(کنترل پس از در معرض ماندن آنها با ترکیب های آفتکش، باعث عدم موفقیت کنترل تلفیقی آفات در بسیاری از موارد شده است. در این بررسی ضمن انجام زیستسنجی روی حشره های کامل سن شکارگر Nesidiocoris tenuis به منظور تعیین سطح زیانبار بودن سه آفتکش آبامکتین، استامیپرید و ایندوکساکارب، اثرگذاری های جانبی این ترکیبات بر رفتار شکارگری سن شکارگر با تغذیه از تخمهای مینوز گوجه فرنگی، Tuta absoluta 25 درجه ی سلسیوس، رطوبت ± ارزیابی شد. آزمایشها در شرایط آزمایشگاهی )دمای 1 01 درصد و دوره ی نوری 10: 1 تاریکی: روشنایی( انجام گرفت. از غلظت زیرکشنده ی ترکیب ها به صورت نهشت خشک روی برگ در ± نسبی 11 مدت زمان 24 ساعت برای در معرض قرار گرفتن حشره ی کامل شکارگر استفاده شد. مقادیر LC50 برای سه ترکیب آبامکتین، استامیپرید و 214 میلیگرم ماده ی مؤثره بر لیتر و مقادیر / 30 و 43 /55، 33/ ایندوکساکارب به ترتیب 41 LC30 111 میلیگرم ماده ی / 31 و 53 /31، 21/ به ترتیب 42 مؤثره بر لیتر برآورد شد. همه ی ترکیب های موردبررسی، نرخ حمله ی شکارگر را به صورت معنیداری کاهش دادند، هرچند بیشترین تأثیر در تیمار ایندوکساکارب مشاهده شد. همچنین دو ترکیب ایندوکساکارب و استامیپرید سبب افزایش معنیدار زمان دستیابی شکارگر در مقایسه با شاهد شدند که میزان افزایش حاصله در تیمار حشرهکش ایندوکساکارب بیشتر از دیگر ترکیبات بوده است. آبامکتین با کمترین تأثیر رفتاری را در بین ترکیبات مورد آزمایش داشته است. بر پایه ی شاخص تأثیر کل ) E ( در طبقهبندی IOBC، استامیپرید ) 15 درصد( و پس ازآن ایندوکساکارب 77 درصد( برای سن شکارگر ( N. tenuis زیانآور بوده و آبامکتین ) 31 درصد( کمزیان ارزیابی شد.

یکی از اقدام های لازم پیش از کشت گیاهان زراعی دوم، بینش کافی درزمینه ی تأثیر باقی مانده ی علف کش های مصرف شده در کشت گیاه زراعی اصلی بر رشد گیاهان زراعی کشت دوم است. این آزمایش به منظور بررسی تأثیر بازدارندگی احتمالی باقی مانده ی برخی علف کش های انتخابی برنج برکشت شاهی و کاهو به عنوان محصولات غالب کشت دوم انجام شد. عامل های آزمایش شامل علف کش های رایج شالیزار (تیوبنکارب، بوتاکلر، اکسادیارژیل، بن سولفورون متیل و مصرف نکردن علف کش (شاهد) و گیاهان محک (کاهو و شاهی)) بودند. علف کش های یادشده بنا بر عرف منطقه در کشت نشایی برنج مصرف و پس از برداشت برنج، آزمایش های زیست سنجی با استفاده از خاک شالیزارهای بالا در شرایط گلدانی انجام شد. نتایج نشان داد که تأثیر بازدارندگی باقی مانده ی علف کش ها بسته به نوع گیاه کشت دوم و نوع علف کش مصرفی شالیزار متفاوت بود. ریشه ی گیاهان محک در مقایسه با اندام های هوایی حساسیت بیشتری به باقی مانده ی علف کش ها نشان دادند. بوتاکلر کمترین (9درصد≤ ) و اکسادیارژیل بیشترین (60درصد≤ ) میزان بازدارندگی بر گیاهان محک را داشت و علف کش های بن سولفورون متیل و تیوبنکارب نیز از لحاظ آماری تأثیر بازدارندگی همسان اکسادیارژیل بر ریشه ی گیاهان محک موردبررسی داشت. بر پایه ی نتایج این آزمایش، رشد گیاهان شاهی و کاهو به عنوان کشت دوم در شالیزار می تواند به طور معنی داری تحت تأثیر منفی باقی مانده ی برخی از علف کش های شالیزار مانند اکسادیارژیل، بن سولفورون متیل و تیوبنکارب قرار گیرد.

تأثیر ناهمسازی (آنتاگونیستی) سی سویه ی باکتری Pseudomonas fluorescens جداسازی شده از خاک های مناطق مختلف روی Phytophthoradrechsleri عامل انگومک (گموز) پسته در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای بررسی شد. در آزمایشگاه، برای ارزیابی توان بیوکنترلی سویه ها از آزمون کشت متقابل و متابولیت های فرار استفاده شد. در آزمون کشت متقابل سویه ی T17-4 با 904/61 درصد و در آزمون متابولیت های فرار سویه ی VUPF760 با 87/57 سبب بیشترین میزان کاهش رشد در بیمارگر شدند. در گلخانه، سویه های VUPF760 و VUPF506 به ترتیب با 75/68 و 66/16 درصد بیشترین و کمترین تأثیر را در کاهش شدت بیماریزایی داشتند. در قسمت دوم آزمایش توانایی سویه های منتخب آزمایشگاهی به عنوان فعال کننده ی سازوکار دفاعی گیاه پسته علیه بیماری فیتوفتورایی بررسی شد. میزان تغییرپذیری برخی ترکیب های دفاعی گیاهی از جمله آنزیم پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، فنیل آلانین آمونیالیاز و همچنین میزان فنل کل در روزهای 3، 6، 12 و 24 پس از مایه زنی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که سویه های باکتری فعالیت آنزیم های بالا و همچنین ترکیب های فنلی را در نهال های آلوده ی تیمارشده با عامل ناهمساز (آنتاگونیست) افزایش داد که این افزایش در روز ششم پس از مایه زنی، به بیشترین میزان خود رسید. سویه های باکتری توانایی متفاوتی در روند افزایشی آنزیم پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، فنیل آلانین آمونیالیاز و همچنین میزان فنل کل داشته به طوری که سویه ی VUPF760 بیشترین و سویه ی VUPF506 کمترین تأثیر را نشان دادند.

مهار شیمیایی علیه سن مادر Eurygaster integriceps Put. اغلب اوقات کارایی خوبی ندارد. کاربرد حشره کش های به نسبت پایدار و فرمولاسیون هایی که مدت پایداری حشره کش ها را افزایش می دهند می تواند ضمن افزایش کارایی کنترل شیمیایی سن مادر، میزان سطح مبارزه با پوره ی سن گندم را کاهش دهد. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با شش تیمار، در چهار تکرار، در زمان سم پاشی علیه سن مادر در منطقه ی قزوین (ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسماعیل آباد) در سال های 87-1386 اجرا شد. سم پاشی امولسیون ها و ریز (میکرو)کپسول توسط سمپاش پشتی موتوری مه پاش (اتومایزر) و دانه (گرانول) پاشی با دست توسط یک فرد ماهر انجام شد. تیمارها شامل: فنیترتیون EC 50% 1 لیتر در هکتار، فنیترتیون G 5% 40 کیلو در هکتار، فنیترتیون CS 20% 2 لیتر در هکتار، دلتامترین EC 2. 5% 300 میلی لیتر در هکتار، فیپرونیل G 0. 2% 20 کیلو در هکتار و شاهد (بدون سم پاشی) بودند که کارایی آن ها در کنترل سن مادر، پوره ها و سن نسل جدید بررسی شد. محلول پاشی با حشره کش دلتامترین EC 2. 5% علیه سن مادر، در کاهش درصد سن زدگی مؤثرتر بود، بیشتر تیمارها قادر به کاهش سن زدگی در حد استاندارد 2درصد نبودند. استفاده از حشره کش های پایرتروییدی مانند دلتامترین با فرمولاسیون ریزکپسول می تواند کارایی و دوام کنترل شیمیایی علیه سن مادر را افزایش دهد.

خشکیدگی سرشاخه ها و ریزش میوه پس از گلدهی ناشی از قارچ Colletotrichum gloeosporioides، از چالش های شایع تولید محصول در درختان مرکبات منطقه ی شمال کشور هستند. به علت افزایش آسیب و زیان بیماری در سال های اخیر که می تواند ناشی از تغییرپذیری ژنتیکی بیمارگر باشد، ساختار ژنتیکی این قارچ در جمعیت های شمال کشور بررسی شد. بدین منظور از چهارباغ در چهار منطقه ی رحیم آباد گیلان، رامسر، ساری و گرگان بازدید و نمونه های دارای نشانه های آلودگی درختان مرکبات گرد آوری شد. پس از شناسایی جدایه ها، انگشت نگاری DNA برای 144 جدایه ی قارچ با استفاده از هفت نشانگر ISSR به روش PCR انجام و شاخص های مربوط به تنوع ژنتیکی محاسبه شدند. تجزیه ی خوشه ای بر پایه ی ضریب همسانی جاکارد و روش UPGMA جدایه ها را در سیزده گروه قرار داد. میانگین تنوع ژنی و ژنوتیپی کل جمعیت ها به ترتیب برابر 33/0 و 49/0 محاسبه شد. میانگین تمایز ژنتیکی کم بین جمعیت ها (127/0)، توسط میزان جریان ژنی زیاد حاصل از نشانگرها (437/3) تأیید شد. بیشترین همانندی ژنتیکی بین دو جمعیت گیلان و گرگان و کمترین آن بین دو جمعیت رامسر و ساری مشاهده شد. بنابراین فاصله ی ژنتیکی بین نمونه های مرکبات رحیم آباد و رامسر و بین نمونه های رامسر و ساری با توجه به مسافت کمتر رحیم آباد تا رامسر نسبت به فاصله ی رامسر تا ساری منطقی بود ولی نمونه های گیلان و گرگان در این رابطه روند غیرمعمول داشتند. بنا بر این تحقیق، جمعیت های C. gloeosporioides مرکبات شمال کشور تنوع ژنتیکی دارند و پایین بودن میزان تمایز ژنتیکی و فاصله ی ژنتیکی بین جمعیت ها مؤید وجود جریان ژنی بالا بین این جمعیت ها است.

در این پژوهش به بررسی طول عمر، تولیدمثل، بقا و نسبت جنسی کنه ی شکارگرAmblyseius swirskii Athias-Henriot (Acari: Phytoseiidae) با تغذیه از تخم کنه ی Koch Tetranychus urticae در شرایط آزمایشگاهی رطوبت نسبی 10± 75 درصد دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی به 8 ساعت تاریکی و سه دمای 1± 25، 1± 30 و 1± 35 درجه ی سلسیوس روی دیسک برگ های توت فرنگی پرداخته شد. میانگین کل دوره ی رشدی کنه ی شکارگر از تخم تا بالغ کنه ی کامل در دماهای 25، 30 و 35 درجه ی سلسیوس به ترتیب 97/0± 16/41، 49/0± 98/35 و 49/0± 39/33 روز به دست آمد. طول دوره های رشدی مراحل مختلف با افزایش دما از 25 درجه ی سلسیوس تا 35 درجه ی سلسیوس کاهش یافت. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) برای این کنه ی شکارگر در سه دمای 1± 25، 1± 30 و1± 35 درجه ی سلسیوس به ترتیب 01/0± 16/0، 01/0± 21/0 و 01/0± 23/0 روز 1-بود که بین سه دما اختلاف معنی دار مشاهده شد. همچنین نرخ خالص تولیدمثل (R0) این کنه ی شکارگر در سه دمای یادشده به ترتیب 65/2± 22/12، 20/2± 34/17 و 19/2± 31/16 نتاج بود که بین دمای 25 درجه ی سلسیوس با دو دمای دیگر اختلاف معنی دار مشاهده شد. نتایج این پژوهش اطلاعاتی در مورد جمعیت شناسی (دموگرافی) کنه ی شکارگر A. swirskii در سه دما، روی کنه ی تارتن دولکه ای فراهم کرده است. این نتایج نشان می دهد که رشد جمعیت کنه ی شکارگر در دمای 35 درجه ی سلسیوس بیشتر از دو دمای دیگر است که می توان این نتایج را برای مقایسه ی رشد جمعیت کنه ی شکارگر با دیگر دماها یا روی دیگر برنامه (رژیم )های غذایی برای استفاده ی بهتر از این شکارگر در کنترل زیستی (بیولوژیک) استفاده کرد.

سفید بالک گلخانه و کنه ی تارتن دولکه ای از جمله مهم ترین آفاتی هستند که به انواع گیاهان و محصولات گلخانه ای را حمله می کنند. کنه یAmblyseius swirskii یک شکارگر عمومی است که می تواند از هر دو این آفات تغذیه کند. در این بررسی میزان تغذیه ی این کنه ی شکارگر از مراحل مختلف رشدی هر یک از دوی آفت و ترجیح شکارگر بین مراحل مختلف رشدی هر یک از آفات و همچنین ترجیح غذایی و رفتار سوئیچینگ کنه ی A. swirskii بین مرحله ی مرجح کنه ی تارتن دولکه ای و سفید بالک گلخانه در شرایط آزمایشگاهی (دمای º C 1± 25، رطوبت نسبی 10± 70% و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) بررسی شد. نتایج نشان داد که پوره های سن های پایین سفید بالک گلخانه نسبت به دیگر مراحل رشدی این آفت و مراحل متحرک کنه ی تارتن دولکه ای، نسبت به مرحله ی تخم ترجیح داده شدند. مقایسه ی میانگین شاخص بتای منلی در آزمایش ترجیح کنه یشکارگر بین پوره های سن های پایین سفید بالک گلخانه و مرحله ی پروتونمف کنه ی تارتن دولکه ای نشان دهنده ی ترجیح کنه ی شکارگر برای کنه ی تارتن دولکه ای نسبت به سفید بالک گلخانه است. نتایج به دست آمده از بررسی سوئیچینگ نشان داد که تغییر نسبت سفید بالک گلخانه و کنه ی تارتن دولکه ای منجر به تغییر خطی مقدار β نمی شود و رفتار سوئیچینگ در این شکارگر وجود ندارد. به عبارت دیگر بدون توجه به فراوانی نسبی کنه ی تارتن دولکه ای و سفید بالک گلخانه، کنه ی شکارگر کنه ی تارتن دولکه ای را به سفید بالک گلخانه ترجیح می دهد.

شتة جالیز Aphis frangulae gossypii Gloverیکی از آفات مهم خیار به شمار می آید و زنبور انگلوارة (پارازیتوئید) Lysiphlebus fabarumMarshallبه عنوان یک عامل زیست (بیو)کنترل، می تواند در کشتزارها و گلخانه ها علیه این آفت به کار گرفته شود. در این پژوهش، حساسیت سن های مختلف پورگی شته و مرحلة شفیرگی زنبور به غلظت توصیه شدة مزرعه ای و نیم غلظت آفت کش های استامی پرید، دیکلرووس و آزادیراختین با روش غوطه وری بررسی شد. همچنین اثرگذاری پایداری و آزمون زیست سنجی آفت کش ها روی حشرة کامل انگلواره ارزیابی شد. نتایج نشان داد با افزایش سن پورگی شته، سمیت آفت کش ها به طور معنی داری کاهش یافته است. آفت کش دیکلرووس روی مرحلة شفیرگی زنبور، بیشترین تلفات را نشان داد. میزان LC50 استامی پرید 18/28، دیکلرووس 052/7 و آزادیراختین 338/1780 میکروگرم بر لیتر روی زنبور محاسبه شد. بر پایة استاندارد سازمان جهانی کنترل زیستی (بیولوژیک)، آزادیراختین با پایداری کمتر از پنج روز، دیکلرووس بین 5 تا 15 و استامی پرید بین 16 تا 30 روز به ترتیب در گروه ترکیب های ناپایدار (A)، کمی پایدار (B) و به نسبت پایدار (C) قرار گرفتند. برابر با نتایج به دست آمده در کنترل شتة جالیز، آزادیراختین قابلیت تلفیق بیشتری با زنبور انگلواره دارد.