پژوهش های علوم و فنون دریایی
سال:1390 | دوره:6 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

در پژوهش حاضر، تاثیر محیط کشت جانسون (بدون نمک) و محیط کشت های ایزو اسموتیک مختلف بر رشد (نقسیم سلولی و وزن تر) و مورفولوژی سلول دونالیلا سالینا مورد بررسی قرار گرفت. فشار اسمزی معادل فشار اسمزی محلول های 2.5 و 7.5 و 12.5 درصد نمک طعام، با ترکیبات مختلف شامل پلی اتیلن گلیکول، اتیلن گلیکول، سوکروز، مانیتول، نمک طعام و گلیسرول بر پایه محیط کشت جانسون تهیه شد. درصدهای مختلف پلی اتیلن گلیکول و نسبت های مختلف نمک طعام و پلی اتیلن گلیکول نیز از جمله تیمار ها بودند. سویه جلبک مورد آزمایش از آزمایشگاه تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی شهید بهشتی تهیه و در ارلن های 250 میلی لیتری در 100 میلی لیتر محیط کشت، کشت داده شد. شرایط کشت در آزمایشگاه با ایجاد محیط کشت استریل، شدت نور 5000 لوکس،دمای 25±2 و هوادهی روزانه یک ساعت فراهم شد. ازمایش پس از سازگاری جلبک به مدت 12 روز ادامه یافته و هر روز بررسی و شمارش سلولی انجام شد.. نتایج بررسی رشد، در این تیمارها نشان داد که رشد بهینه در تیمار 7.5 درصد نمک اتفاق افتاد و دور شدن از غلظت بهینه نمک، سبب کاهش معنی دار در رشد گردید (P<0.05). اما وزن یک سلول در تیمار 7.5 درصد نمک طعام، کاهش معنی داری نسبت به دو تیمار دیگر داشت (P<0.05). این امر به دلیل تقسیمات سلولی فراوان قابل انتظار بود. نتایج نشان داد که در محیط کشت جانسون بدون نمک و محیط های ایزو اسموتیک غیرنمکی، سویه مورد آزمایش قادر به خوگیری نبوده و اثر تیمار پس از ایجاد تغییرات مورفولوژیک در سلول جلبک دونالیلا سالینا، به مرگ آن منجر شد. این تغییرات در محیط پلی اتیلن گلیکول و اتیلن گلیکول شدیدتر و سریعتر از سایر تیمارها رخ داد. در تیمار گلیسرول، به ویژه در تیمار ایزواسموتیک با محیط نمک طعام 7.5 درصد، تغییرات مورفولوژیک ناچیز بوده و مرگ سلولی بسیار با تاخیر اتفاق افتاد. اما در این تیمار هم جلبک قادر به تکثیر نبود. نتایج گویای این حقیقت است که محیط واجد نمک نه تنها شرایط اسمزی مناسب جلبک دونالیلا سالینا را فراهم می سازد بلکه محیط یونی مناسبی برای فرایندهای زیستی لازم در این جلبک را نیز ایجاد می کند.

سد مخزنی آزاد بر روی رودخانه کوماسی در فاصله حدود 37 کیلومتری غرب سنندج و 39 کیلومتری جنوب شرق مریوان در غرب استان کردستان واقع شده است. ارزیابی ریسک در راستای کاهش مخاطرات ناشی از فعالیت های فازساختمانی و بهره برداری از طرح مورد مطالعه با استفاده از یکی از روش های زیرمجموعه روش های تصمیم گیری چندمعیاره به نام روش تصمیم گیری چندشاخصه، انجام شده است. به این ترتیب با شناسایی عوامل ریسک و تعیین اهمیت، شدت و احتمال وقوع ریسک با استفاده از روش پرسشنامه ای دلفی به تحلیل نتایج در محیط نرم افزار SPSS پرداخته شده است. همچنین با استفاده از روش انتروپی کلیه شاخص های در نظر گرفته ریسک زیست محیطی وزن دهی گردیده و با استفاده از مدل TOPSIS که از زیرمجموعه های مدل تصمیم گیری چند شاخصه می باشد همه ریسک های زیست محیطی اولویت بندی گردید. از این رو مهمترین ریسک های ناشی از فعالیت های این سد، خطر آلودگی خاک و تخریب پوشش گیاهی منطقه با امتیاز 0.895، آلودگی آب رودخانه کوماسی با امتیاز 0.667، کاهش شدید مواد آلی و بار مغذی در جریان رودخانه کوماسی در پایین دست سد با امتیاز 0.597 می باشند. به این ترتیب، در نهایت برنامه مدیریت زیست محیطی جهت کاهش یا پیشگیری از ایجاد ریسک های بدست آمده ارائه گردیده است.

فلزات سنگین از جمله عناصری هستند که به دلیل خصوصیات جهش زایی و سرطان زایی اثرات بسیار خطرناکی را بر روی موجودات زنده به جا می گذارند. در تحقیق حاضر میزان پنج فلز سنگین (Co, Cr, Cd, Ni, V) در بافت نرم  Solen rosemaculatusدر منطقه بندرخمیر طی دو فصل تابستان و زمستان 1389 تعیین گردید. بندرخمیر یکی از بنادر مهم صیادی در استان هرمزگان می باشد. بدین منظور نمونه ها با اندازه 5 تا 7 سانتی متر از 3 ایستگاه در منطقه جزر و مدی بندرخمیر برداشت شد. دوکفه ای ها به آزمایشگاه منتقل و پس از بیومتری، بافت نرم دوکفه ای ها جدا شده و بعد از انجام مراحل آماده سازی و هضم با استفاده از دستگاه جذب اتمی (کوره گرافیتی) میزان فلزات سنگین آن ها اندازه گیری شد. نتایج حاصله بیانگر میانگین غلظت کبالت، کروم، کادمیوم و نیکل در فصول تابستان و زمستان به ترتیب کبالت (0.075±0.026 و 0.083±0.034)، کروم (0.100±0.038 و 0.142±0.042)، کادمیوم (0.026±0.017 و 0.013±0.009) و نیکل (0.984±0.287 و 1.104±0.344) میکروگرم بر گرم وزن خشک تعیین شد. غلظت وانادیوم کمتر از حد تشخیص دستگاه بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مقادیر بدست آمده کمتر از حد مجاز استاندارد جهانی می باشد. آنالیزهای آماری نشان داد که اختلاف معنی دار در بین غلظت کروم بین ایستگاه های مختلف و همچنین در فصول مختلف دیده شد (P<0.05). همچنین اختلاف معنی دار بین مقدار کادمیوم میان نمونه ها در فصول مختلف وجود دارد (P<0.05).

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

در این تحقیق نتایج مدلسازی عددی با استفاده از مدول SW Mike 21 برای تخمین چگالی انرژی موج در منطقه دور از ساحل بندرانزلی در سال 2002 مورد استفاده قرار می گیرد، میزان چگالی انرژی قابل استحصال از موج 0.588 (kWs/m2، توان موج 2.187 (kW/m)، چگالی توان موج 125.53 (W/m2) و چگالی توان باد 10.396 (W/m2) محاسبه گردید. در این تحقیق بعد از بررسی مبدل ها و روش های مختلف برآورد انرژی قابل استحصال از موج، ضمن محاسبه توان و چگالی انرژی قابل استحصال از موج ماهانه، چگالی انرژی حاصل از باد نیز در این منطقه محاسبه و سپس مقایسه ای میان این دو صورت گرفت. بعد از رسم گل موج یکساله بهترین مبدل جهت استحصال انرژی موج با توجه به شرایط بندرانزلی، مجموعه ای از شش مبدل پلامیس که توانی حدود 4.5 مگا وات دارد پیشنهاد گردید.

در این تحقیق، اثر سیلی مارین(silymarin) و 17-بتا استرادیول(E2) بر میزان شاخص گنادی و تغییرات بافتی تخمک ها در جنس ماده ماهی گورامی سه خال مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 100 قطعه ماهی ماده نابالغ با میانگین وزنی 2.5±0.5 گرم در 8 گروه تیمار و 2 گروه کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. ماهیان در گروه های مختلف تیماری با سیلی مارین و E2 بطور جداگانه (دوزهای 10، 20، 30 و 50 میلی گرم در هر کیلوگرم وزن ماهی) و نیز دو گروه به عنوان کنترل در نظر گرفته شد. کنترل 1 دریافت کننده 20 میکرولیتر متانول و کنترل 2 بدون تزریق بودند. 20 روز پس از پایان آزمایش بافت تخمدان ماهیان خارج و توزین گردید. سپس ساختار بافت شناسی تخمدان و میانگین شاخص گنادی آنها با گروه کنترل مقایسه گردید. بررسی حاصل از مقایسه شاخص گنادی اختلاف معنی داری را در تیمارهای 1 و 2 با GSI (1.2 درصد) تیمارهای 3 و 4 با GSI (1.8 درصد)، تیمار 5 با GSI (0.7 درصد)، تیمار 6 با GSI (1.2 درصد)، تیمارهای 7 و 8 با GSI (1.75 درصد) که به ترتیب دریافت کننده دوزهای 30، 20، 10 و 50 میلی گرم در هر کیلوگرم سیلی مارین و 30، 20، 10 و 50 میلی گرم در هر کیلوگرم E2 بودند، در مقایسه با گروه شاهد با GSI (0.5 درصد) نشان داد (P<0.05). این امر در بررسی مقاطع بافتی نیز مورد تایید قرار گرفت. نتایج بافتی حاکی از تاثیرگذاری بیشتر تیمارهای با دوز mg/kg 50 سیلی مارین و 17-بتا استرادیول به علت شروع حرکت وزیکول زایا بر رشد و رسیدگی اووسیت ها در مقایسه با سایر تیمارها و نیز گروه کنترل در ماهی گورامی سه خال ماده بود.

نمونه های اسفنج با گشت زنی در منطقه بین جزر و مدی جزیره هنگام در زمان بیشینه جزر از ایستگاه آب شیرین کن در شمال غربی جزیره به مختصات جغرافیایی 26o40’55’’n و 55o52’17’’e در مرداد ماه سال 1388 جمع آوری گردید. نمونه برداری در یک نوبت و بدون استفاده از تجهیزات خاص انجام گرفت. برای شناسایی نمونه های اسفنج از روش هضم اسیدی و برش گیری ساختار اسکلتی استفاده گردید. همه نمونه های اسفنج شناسایی شده، از رده Demospongiae و سه راسته Hadromerida، Haplosclerida، Dictyoceratida و شش خانواده Suberitidae، Clionidae، Callyspongidae، Chalinidae، Niphatidae، Spongiidae بودند. از این ایستگاه در کل شش گونه Callyspongia sp.1، Gelliodes fibrosa، Haliclona sp.، Spongia officinalis، Cliona dioryss و Pseudosuberites mollis شناسایی شد. این پژوهش از نخستین مطالعات جهت شناسایی اسفنج های جزایر ایرانی بر اساس برش گیری میکروتومی ساختمان اسکلتی در ایران می باشد.

در این تحقیق 9 عدد شگ ماهی (Alosa caspia caspia) دریای مازندران در اسفند 1388 صید و جهت مطالعه انتخاب شد. هدف شناسایی اسیدهای چرب و اثر آنتی اکسیدان ویتامین C وبسته بندی وکیوم و انجماد بر روی تغییرات اسیدهای چرب در زمان نگهداری در سردخانه با دمای 18 درجه سانتی گراد طی 120 روز بود. نتایج نشان داد که در نمونه حاوی ویتامین C غلظت 5 در صد نسبت به 1 درصد تغییرات کمتری وجود دارد. مجموع اسید های چرب اشباع در نمونه شاهد و نمونه های حاوی ویتامین C 1 و 5 درصد در روز 120 به ترتیب: 36.87±0.03، 01.45±0.06، 38.33±0.40 درصد بود و به همین ترتیب مجموع اسیدهای چرب غیر اشباع: 48.73±0.01، 38.16±0.03، 41.35±0.03 درصد بود و به همین ترتیب میزان چربی: 2.82±0.02، 2.49±0.01، 2.62±0.03 درصد و میزان پروتئین: 17.1±0.02، 16.60±0.03، 16.55±0.04 درصد و میزان رطوبت: 01.35±0.01، 88.05±0.77، 79.15±0.03 درصد و میزان خاکستر: 1.7±0.04، 1.25±0.03، 1.23±0.03 درصد بود.