راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی)
سال:1388 | دوره:2 | شماره:4 |تعداد مقالات:11

اهداف: طراحی فعالیت های گروهی نقش مهمی در آموزش پزشکان و آمادگی برای ایفای نقش حرفه ای شان در آینده دارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آزمون گروهی در ماندگاری اطلاعات در دانشجویان پزشکی انجام شد.روش ها: در مطالعه ای توصیفی، مقطعی، دانشجویان پزشکی کلاس فیزیولوژی مقطع علوم پایه به دو گروه A (n=16) و B (n=24) تقسیم شدند. در ابتدا، برای هر دو گروه آزمون به شکل انفرادی برگزار شد و سپس بلافاصله پس از پایان آزمون، دانشجویان گروه B به گروه های 3-2 نفری تقسیم شدند و به همان سوالات به شکل گروهی پاسخ دادند. هر دو گروه به شکل انفرادی در آزمون مجددی که یک ماه بعد با سوالات تصادفی از آزمون 1 برگزار شد، شرکت کردند. آنالیز اطلاعات با آزمون T زوجی انجام شد.یافته ها: میزان ماندگاری محتویات دوره در دانشجویان گروه A معادل 13.86±0.63 و به طور معنی داری (p<0.03) پایین تر از گروه B معادل 15.02±0.31 بود. همچنین، میانگین نمرات پاسخ دهی انفرادی دانشجویان گروه B در آزمون اولیه (15.67±0.45) و میانگین نمرات پاسخ دهی گروهی همان دانشجویان به سوالات (16.1±0.44) بود. عملکرد دانشجویان وقتی به شکل گروهی به سوالات پاسخ دادند، به طور معنی داری بالاتر بود.نتیجه گیری: می توان از آزمون ها علاوه بر استفاده به عنوان وسیله ارزیابی دانشجویان، برای کمک به یادگیری دانشجو و آموزش کار گروهی بهره برد.

اهداف: عملکرد تحصیلی دانشجویان پزشکی تبیین کننده کفایت حرفه ای آنها و متاثر از عوامل مختلف است. در این میان، یکی از عواملی که در پذیرش دانشجو مورد کم توجهی قرار گرفته، پیشینه تحصیلی است. لذا، این مطالعه به منظور بررسی نقش معدل دیپلم در تبیین عملکرد تحصیلی کلیه دانش آموختگان رشته پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی کاشان انجام گرفت.روش ها: در این مطالعه مقطعی، کلیه دانش آموختگان پزشکی از سال 1365 تا 1382 (586 نفر) انتخاب شدند. داده ها به وسیله پرسش نامه ای حاوی اطلاعات دموگرافیک، معدل کتبی دیپلم و پیشرفت تحصیلی (معدل هر یک از مراحل آموزش پزشکی و معدل کل دوره) جمع آوری و با استفاده از آزمون تی مستقل، همبستگی پیرسون، آنالیز رگرسیون خطی دو متغیره، نقطه برش، حساسیت، ویژگی و ارزش اخباری مثبت و منفی تحلیل شد.یافته ها: بین معدل دیپلم با معدل هر یک از مراحل تحصیلی تفاوت معنی دار وجود داشت (p<0.01)؛ تفاوت معدل دیپلم با معدل کل دوره معنی دار نبود (p<0.76) .بالاترین همبستگی بین معدل دیپلم با معدل دوره علوم پایه مشاهده شد. بالاترین قدرت پیش بین، معدل دیپلم مربوط به تبیین معدل علوم پایه بود. معدل دیپلم برای تشخیص معدل هر یک از مراحل تحصیلی ویژگی زیادی داشت و بهترین ویژگی و ارزش اخباری مثبت مربوط به تشخیص معدل دوره کارآموزی بود.نتیجه گیری: معدل دیپلم برای پیش بینی وضعیت تحصیلی اختصاصیت بالایی دارد و از ارزش اخباری مثبت و منفی نسبتا قابل قبول برخوردار است.

مقدمه: آموزش بالینی یکی از ارکان مهم آموزش پرستاری به حساب می آید. حدود نیمی از زمان آموزش دانشکده های پرستاری صرف آموزش بالینی می شود؛ به طوری که آموزش بالینی، قلب آموزش حرفه ای پرستاری را تشکیل داده و در شکل دهی هویت حرفه ای پرستاری نقش اساسی بازی می کند. سیستم آموزش بالینی فعلی پرستاری بیشتر بر حفظ اطلاعات تکیه دارد و مدرس در آن نقش اصلی و محوری را بازی می کند. هدف اصلی آموزش پرستاری، به کاربردن موارد آموخته شده کلاس های نظری توسط دانشجو، در بالین و محیط واقعی و افزایش قدرت تصمیم گیری در شرایط واقعی و حاد است. هرچند که آموزش بالینی دارای فواید زیادی است، اما اجرای آن با مشکلات و موانعی روبرو است که برای تاثیر بهتر و اجرای موثر آن باید بر این مشکلات فایق آمد.نتیجه گیری: آموزش بالینی پرستاری، نیاز به تامین امکانات، تجهیزات محیط بالینی و بازنگری ابزارها و فرآیندهای ارزشیابی بالینی دارد. ارتقای عملکرد مربیان و جذب همکاری های حرفه ای می تواند در بهبود وضعیت آموزش بالینی مفید واقع شود.

مقدمه: از مراحل مهم در طراحی آموزشی، انتخاب روش تدریس است. مدرس بعد از انتخاب محتوا و قبل از تعیین وسیله، باید خط مشی مناسب تدریس را انتخاب کند و در این تصمیم گیری، باید به سه موضوع "ماهیت و طبیعت فراگیران"، "محتوای موضوع" و "محدودیت های زمانی" توجه داشته باشد. یکی از روش هایی که سابقه طولانی در نظام های آموزشی دارد، تدریس به روش سخنرانی است. ارایه اصول، مفاهیم و حقایق به طور شفاهی از طرف مدرس و یادگیری از طریق گوش کردن و یاداشت برداشتن از طرف فراگیر، اساس این روش را تشکیل می دهد و توضیح و توصیف پدیده ها از سوی مدرس نقش عمده ای دارد. روش سخنرانی دارای مراحل آمادگی، مقدمه، محتوا، متن و جمع بندی است که در صورت اجرای خوب، با مهارت و با انگیزه، می تواند تاثیر مطلوب و اثربخشی بالایی در فراگیران داشته باشد.نتیجه گیری: در روش سخنرانی باتوجه به ماهیت موضوع، توانایی و علاقه فراگیر و مقتضای زمانی باید فراگیران را به نوعی در کلاس و مباحث درگیر نموده و مشارکت داد که از پویایی و فعال بودن لازم برخورار شوند.

مقدمه: فرآیند آموزش عالی در هر جامعه از اهمیت زیادی برخوردار است. دانشگاه های عصر حاضر با دگرگونی عمده ای مواجه هستند. کمبود بودجه، افزایش شمار دانشجو، تغییر جمعیت دانشجویی، نیازهای آموزشی متنوع و جدید اجتماع به تغییرات سازمانی نیاز دارد، تغییراتی که با نیازهای جدید هماهنگ باشند. با آموزش مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)، امکان "یادگیری بدون محدودیت زمانی و مکانی" متناسب با نیازهای دانشجو فراهم می شود. استفاده از فاوا نماد دوره جدیدی از آموزش است. فاوا، الگوی فکری آموزش را دگرگون، مدل های موجود آموزشی را غنی تر و شیوه های آموزشی جدیدی را نیز ایجاد می کند. این مدل ها ویژگی های آموزش مبتنی بر فناوری را به اشتراک می گذارند و شیوه های جدید آموزش و یادگیری را پیشنهاد می کنند که در آنها، یادگیرنده نقش فعالی داشته و بر یادگیری خودراهبر، مستقل، انعطاف پذیر و تعامل کننده تاکید دارد.نتیجه گیری: استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، نماد دوره جدیدی از آموزش است. فناوری اطلاعات و ارتباطات، الگوی فکری آموزش را دگرگون و مدل های موجود آموزشی را غنی تر کرده و شیوه های جدیدی نیز ایجاد می کند. این مدل ها ویژگی های آموزش مبتنی بر فناوری را به اشتراک می گذارند و شیوه های جدید آموزش و یادگیری را پیشنهاد می کنند که در آن، یادگیرنده نقش فعالی داشته و بریادگیری خودراهبر، مستقل، انعطاف پذیر و تعامل کننده تاکید دارد.

مقدمه: امروزه آموزش به عنوان رکن اساسی در انتقال مفاهیم به فراگیران روش های گوناگونی پیدا کرده و گسترش روزافزون دسترسی به سخت افزارها و نرم افزارهای مناسب برای آموزش به شیوه چندرسانه ای، افق جدیدی را پیش روی دانشگاه ها و مراکز آموزشی نهاده است. به نظر می رسد که استفاده از این امکانات برای آموزش، به تحقق برخی از آرمان هایی که به عنوان ملاک های کیفیت آموزش از آن نامبرده می شود کمک می کند.هرچند برخی از دانشگاه ها و مراکز آموزشی، در سال های اخیر نسبت به استفاده از آموزش به شیوه چندرسانه ای اقدام نموده اند، اما هنوز شواهد زیاد در مورد نتایج ارزشیابی برنامه منتشر نشده است. آموزش از راه دور توسط شیوه های چندرسانه ای، توانسته است نیاز کاربران و فراگیران را در هر مکان و زمانی فراهم آورد، بی آن که حتی نیاز به استاد درس مربوطه باشد. با این حال، روش آموزش چندرسانه ای محدودیت هایی نیز دارد که از آن جمله می توان به محدود شدن روابط اجتماعی فراگیران اشاره کرد. همچنین جایگزینی ارتباط غیرمستقیم به جای ارتباط چهره به چهره ممکن است به کاهش تجارب فراگیران بیانجامد.نتیجه گیری: با توجه به مزایای عمومی آموزش چندرسانه ای و قابلیت های ویژه آن در آموزش پزشکی و پیراپزشکی، به نظر می رسد که ادغام آن در برنامه های جاری آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی به طوری که آموزش متداول به شکل تلفیقی از آموزش سنتی و آموزش از راه دور به شیوه چندرسانه ای ارایه شود، اجتناب ناپذیر و مفید است.

ارزشیابی به وسیله آزمون های چندگزینه ای            مقدمه: ارزشیابی، فرآیند نظام مند گردآوری، تحلیل و تفسیر داده ها به منظور ارزش گذاری و قضاوت است. اساتید و معلمان باید از میان روش های مختلف ارزشیابی، متناسب با اهداف آموزشی خود، بهترین روش را برگزینند.سوالات چندگزینه ای، از رایج ترین آزمون ها در علوم پزشکی هستند. این آزمون ها به علت عینیت کامل، از حداکثر پایایی ممکن برخوردارند، اما روایی آنها هنوز مورد توجه صاحب نظران بحث ارزشیابی قرار دارد. با این که آزمون های چندگزینه ای به صورت گسترده به خصوص در پرستاری و پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند، اما مطالعات در این زمینه حاکی از ایرادهای اساسی در طراحی این نوع سوالات است.نتیجه گیری: با توجه به آنکه آزمون های چندگزینه ای از نظر پایایی و عینی بودن، که از چالش انگیزترین جنبه های آزمون است، از کفایت بالایی برخوردارند، با تلاش در زمینه ارتقای جنبه های روایی محتوا و ساختار، به یکی از مطلوب ترین شیوه های ارزشیابی دانش فراگیران تبدیل می شوند. بنابراین، تجدیدنظر و مطالعه بیشتر اساتید در رابطه با قواعد طراحی سوالات چندگزینه ای امری الزامی به نظر می رسد.

مقدمه: سال هاست که ارایه دروس نظری به دانشجویان و دانش آموزان به شیوه سنتی سخنرانی ادامه دارد و هر دو گروه اساتید و فراگیران از کم بازدهی و کسل کنندگی کلاس ها ناراضی اند. امروزه در دنیا هیچ فعالیتی در زمینه های علم و فناوری، اقتصاد و حتی فکر و اندیشه به صورت فردی انجام نمی شود. کار گروهی یکی از روش های اصلی تدریس است و باید دانش آموزان و دانشجویان به انجام کار گروهی تشویق شوند. کار و بحث گروهی، در عین این که روش های آموزشی هستند، هدف نگرشی بسیار مهمی نیز تلقی می شوند. کار گروهی فرصت ایجاد نگرش های مثبت نسبت به مدرسه و دانشگاه و علم را در ذهن های دانش آموزان و دانشجویان به وجود می آورد و تعامل عاطفی را بین آنها تقویت می کند. هدف اصلی از ارایه و گردآوری این مقاله، بررسی و شناساندن بهتر روش تدریس در گروه های کوچک یا همان بحث گروهی بود.نتیجه گیری: کار و بحث گروهی، دانش آموزان را با مشکلاتی که در بزرگسالی بر سر راه زندگی اجتماعی آنها وجود دارد، آشنا می کند و راه مقابله و برطرف کردن مشکلات را به آنان می آموزد. در واقع این نوع آموزش، تمرینی کوچک برای رسیدن به زندگی اجتماعی بهتر است. در جریان کار گروهی، فراگیر علاوه بر تجربه اندوزی در تقسیم کار و مسولیت، تجربیاتی نیز در زمینه مدیریت و سازمان دهی فعالیت ها به دست می آورد. شرکت در کار و بحث گروهی باعث یادگیری عمیق تر و ماندگارتر می شود.