پژوهش های بالینی دام های بزرگ (دامپزشکی)
سال:1393 | دوره:7 | شماره:1 (پیاپی 20) |تعداد مقالات:8

مطالعه حاضر جهت بررسی ارتباط بین چربی و پروتئین شیر با تغییرات pH شکمبه در گاوهای شیری در گله های مورد مطالعه انجام گرفت. در این خصوص تعداد 84 راس گاو شیری هلشتاین در 7 گله در روزهای شیرواری 60 تا 150 روز (از هر گله 12 راس) انتخاب شدند. نمونه های شیر جهت آزمایش چربی و پروتئین اخذ شدند. نمونه های مایع شکمبه با استفاده از روش رومنوسنتز انجام شد و pH آن با استفاده از pH متر پرتابل اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که ارتباط معناداری بین pH شکمبه با چربی شیر وجود ندارد ولی این ارتباط بین پروتئین شیر و pH شکمبه مثبت و معنا دار بود (p<0.05). نتایج این مطالعه نشان می دهد که کاهش pH شکمبه و کاهش چربی شیر در وضعیت هایی به وجود می آیند که در آن یک جیره با کنسانتره بالا و فیبر کم (عدم بالانس جیره) به گاو شیری داده می شود و به این صورت بیان شود که اسیدوز تحت حاد شکمبه در وضعیت هایی که کاهش چربی شیر به وقوع می پیوندد پیشرفت می کند. از طرف دیگر باید توجه داشت از آن جایی که دوره و شدت بیماری ممکن است کم باشد و مدت زمان کاهش pH شکمبه به زیر نقطه برش کوتاه باشد و بیماری در گله به صورت متناوب و مزمن یا اسیدوز تحت حاد مزمن شکمبه دیده شود که با نشانه های بالینی همخوانی نداشته باشد. هنگام فرموله کردن جیره باید کلیه موارد مربوط از قبیل نوع مواد خوراکی، روش های پروسس کردن آن ها، مواد افزودنی به جیره و میزان هضم فیبر و نشاسته نیز در نظر گرفته شود تا علاوه بر حفظ pH شکمبه در مقدار مطلوب آن تغییرات چربی و پروتئین نیز کمتر بوده و تولید شیر در گله نیز در حد اپتیمم خود باشد.

در این مطالعه میزان مس خون گوسفندان، میزان مس، مولیبدنوم، آهن و گوگرد علوفه و میزان مس، مولیبدنوم و آهن خاک مراتع شهرستان یاسوج مورد بررسی قرار گرفت. طی زمستان 1389 تا پاییز 1390 در هر فصل از 5 گله مختلف و از هر گله 10 نمونه سرمی (در مجموع 200 نمونه) به همراه نمونه خاک و گیاه جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که میانگین سرمی مس در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب 1.27، 1.72، 1.91 و 1.21 میکروگرم در میلی لیتر بود. میانگین مس، مولیبدنوم و آهن خاک نقاط نمونه گیری شده به ترتیب در فصل بهار 24.2، 0.735 و 21065 در فصل تابستان 25.5، 0.85 و 23891 در فصل پاییز 17.4، 1.973 و 17555 و در فصل زمستان 28.8، 1.225 و 24350 میلی گرم در کیلوگرم بود. میانگین مس، مولیبدنوم و آهن در علوفه مصرفی به ترتیب در فصل بهار برابر با 5.5، 0.269 و 777، در فصل تابستان 5، 0.085 و 1327 در فصل پاییز 5.6، 0.155 و 1365 و در فصل زمستان 6.5، 0.765 و 1141 میلی گرم در کیلوگرم بود. میزان سولفور در علوفه مصرفی 480 میلی گرم در کیلوگرم تعیین گردید. نتایج به دست آمده نشان دهنده عدم کمبود مس در گوسفندان مورد مطالعه در شهرستان یاسوج می باشد.

تاکنون مطالعه ای در مورد عارضه های رادیوگرافیک مچ دست اسب های کرد ارائه نشده است. شکستگی های مچ را می توان به عنوان شاخص بالینی مهمی در مورد آسیب مفاصل و یک شاخص پیش آگهی هنده در اسب ها به شمار آورد. هدف از این مطالعه، بررسی میزان وقوع شکستگی های مچ در اسب های کرد و تعیین شاخصی برای درجه بندی و اطلاع از فراوانی آنها بوده است بدین منظور این مطالعه روی 100 اسب کرد انجام گرفت که از این تعداد 31 اسب دارای درجات متغیری از شکستگی تشخیص داده شدند، پس از بررسی سوابق پزشکی، رادیوگراف های اخذ شده و اطلاعات جمع آوری شده شامل سن، جنس، محل آسیب در مچ دست، تعداد و مقدار آسیب اولیه و نوع شکستگی این نتایج بدست آمد که بیشترین شکستگی در وجه جانبی پشت دستی مفصل MCJ با 64.5 درصد و تعداد 20 راس و بدنبال آن سطح میانی کف دستی MCJ با 19.4 درصد و تعداد 6 راس، بیشترین آسیب در وجه پشتی پائینی Cr با 58.1 درصد و تعداد 18 راس و پس از آن وجه پشتی C3 با 25.8 درصد (تعداد 8 راس) و شکستگی قطعه ای یا اسلب C3 با 19.4 درصد (تعداد 6 راس) قرار داشتند، مچ راست بیشتر از سمت چپ دچار شکستگی بود. از تعداد شکستگی ها سهم نریان ها بیشتر بوده است. این مطالعه قابلیت های رادیوگرافی را در تشخیص آسیب های مختلف این مفصل بیان میکند و احتمال وقوع آنها را با عوامل سن، جنس و محل عارضه نشان می دهد.

کتوز تحت بالینی اختلال متابولیکی در متابولیسم انرژی گاوهای پرتولید بوده که بدون نشانه های بالینی آشکار، اکثر گاوهای شیری را مبتلا می سازد. این اختلال منجر به تجمع چربی و اجسام کتونی از جمله بتاهیدروکسی بوتیرات در سرم و بافت کبد می شود. کاهش تولید، کاهش پروتئین شیر، کاهش سطح باروری در گله، تعداد زیاد گاوهای درگیر و مخارج هنگفت درمان اهمیت قتصادی این بیماری را بیشتر آشکار می سازد. با توجه به اینکه اطلاعاتی در خصوص میزان شیوع این اختلال متابولیکی در گاوداری های استان کرمانشاه در دست نیست، بی شک میزان خسارات اقتصادی آن متصور نخواهد بود. لذا به عنوان اولین گام در مطالعه وضعیت این بیماری در استان کرمانشاه، بررسی میزان شیوع آن در تعدادی ازگاوداری های صنعتی هدف این پژوهش قرار گرفت. مطالعه در تعدادی از گاوداری های صنعتی استان کرمانشاه بر روی 100 راس گاو، که در هفته 4-3 پس از زایش بودند، انجام پذیرفت. پس از خونگیری از ورید وداجی گاوها، نمونه های خون در لوله های فاقد ماده ضدانعقاد در کنار یخ به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از جداسازی سرم، با استفاده از کیت اندازه گیری به روش آنزیمی در دستگاه اتوآنالایزر میزان بتاهیدروکسی بوتیرات سرم اندازه گیری و مقادیر بالاتر از 1400 میلی مول در لیتر بعنوان مثبت تلقی گردید. از مجموع 100 راس دام تحت بررسی، بتا هیدروکسی بوتیرات در سرم 13 راس از آن ها (13 درصد) بالاتر از 1400 بود. نتایج این پژوهش نشان داد که شیوع کتوز تحت بالینی در گاوداری های استان کرمانشاه در حد قابل توجه بوده و در گاوداری های مختلف بر اساس فاکتورهای مدیریتی گله مانند جیره غذایی و نیز عواملی نظیر مقدار رکورد شیر و تعداد زایش متفاوت می باشد.

این مطالعه به منظور بررسی سطوح سرمی ویتامین E، ویتامین C، سلنیم و فعالیت سرمی آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در اسب های مبتلا به پیروپلاسموز انجام گرفت. 15 راس اسب مبتلا به پیروپلاسموز بر اساس نشانه های ازمایشگاهی و بالینی تایید شدند. از دام ها بعد از اخذ تاریخچه، نمونه خون از ورید وداج اخذ و سرم جداسازی شد. همچنین از 11 راس اسب سالم نیز با شرایط سنی و تغذیه ای و مدیریتی یکسان به عنوان گروه سالم نمونه برداری شدند. در هر نمونه خونی تهیه شده پس از جداسازی سرم مقادیر سلنیم، ویتامین E، ویتامین C، هموگلوبین و فعالیت سرمی آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز اندازه گیری شد. میانگین سطح سرمی سلنیم، ویتامین E، ویتامین C و فعالیت سرمی گلوتاتیون پراکسیداز در اسب های مبتلا به پیروپلاسموز کاهش داشت که بغیر از ویتامینC  در بقیه موارد معنی دار بود. در اسب های بیمار هموگلوبین سرم کاهش معنی داری داشت. در بررسی همبستگی بین سلنیم سرم با میزان فعالیت سرمی گلوتاتیون پراکسیداز، ویتامین E و هموگلوبین در اسب های مبتلا به پیروپلاسموز مشخص گردید که یک ارتباط مثبت بین این پارامتر سرمی با گلوتاتیون پراکسیداز و ویتامین E وجود دارد ولی ارتباط آن با هموگلوبین سرم منفی است. در هر دو گروه بیمار و سالم ارتباط این مارکر اکسیدانی سرم فقط با ویتامین E معنی دار بود (به ترتیب r=0.615 و r=0.685). نتیجه نهایی اینکه در اسب های مبتلا به پیروپلاسموز آنتی اکسیدان های سلنیم، گلوتاتیون پراکسیداز و ویتامین E کاهش می یابد و در درمان و کنترل این بیماری باید به تامین آنتی اکسیدان ها اهمیت داده شود.

التراسونوگرافی یک روش ایمن، در دسترس و دقیق در علم تصویربرداری تشخیصی است. قسمت اعظم بافت های نرم بدن در سونوگرافی مد روشنایی به تصویر کشیده می شوند. گوسفند قشقایی ایرانی یک نژاد قدیمی و بومی در اطراف رشته کوه های زاگرس در فلات مرکزی ایران می باشد. جهت انجام این مطالعه 5 میش و یک قوچ قشقایی به ظاهر سالم انتخاب گردیدند. پس از همزمان سازی فحلی و لقاح طبیعی همه پنج میش آبستن گردیدند. موهای ناحیه مغابنی در هر دو طرف تراشیده و بوسیله الکل 70 درجه پاکسازی شده و توسط ژل التراسونوگرافی کافی پوشانیده گردید. عملیات سونوگرافی شکمی بوسیله تراسندیوسر محدب مولتی فرکانس 5-2.5 مگاهرتزی انجام پذیرفت. اندازه قطر سر در ضخیم ترین محل، قطر تنه، قطر قلب، فضای بین دنده ای و همچنین تعداد ضربان قلب جنین، پس از روز شصتم آبستنی بصورت هفتگی اندازه گیری شد و در جداول مربوطه ثبت گردید و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. میانگین اندازه FHD, TD, BPD و ICS در روز 60 آبستنی به ترتیب 2.3، 3.53، 25.92، 14.58 میلی متر گزارش گردید. شمارش تعداد ضربان قلب جنین از روز 109 تا 150 آبستنی میسر بود. اندازه گیری قطر تنه از روز 109 به بعد بعلت بزرگ بودن این شاخص و نگنجیدن آن در یک فریم قابل انجام نبود. التراسونوگرافی روشی مطمین و دقیق در تعیین سن جنین می باشد. یافته های این تحقیق در ارزیابی بیماری هایی که بر میزان رشد جنین تاثیرگذار است بسیار راهگشا و مفید به نظر می رسد. با استفاده از این داده ها مقایسه جنین گوسفند قشقایی با نژادهای دیگر نیز میسر گردیده است.

پروتئین های مرحله حاد دسته ای از پروتئین های سرم هستند که غلظت آنها در پاسخ به التهاب، تروما و نئوپلازی به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. هاپتوگلوبین یکی از پروتئین های اصلی مرحله حاد مثبت است که در حیوانات سالم دارای غلظت سرمی کم ولی پس از تحریک تا میزان 100 برابر افزایش می یابد. غلظت آن تا حدود 24-48 ساعت بالا باقی مانده و در طی مرحله بهبودی به سرعت شروع به کاهش می کند. به منظور تعیین محدوده مرجع غلظت هاپتوگلوبین سرم خون شترهای یک کوهانه ایرانی از سیاهرگ وداج شصت نفر شتر مناطق مرکزی ایران با محدوده سنی یک تا پنج ساله در دو جنس نر و ماده در فصول بهار و تابستان سال 1389 خونگیری به عمل آمد. هاپتوگلوبین با کمک کیت بیوشیمیایی ساخت کشور ایرلند اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که هیچ گونه تفاوت آماری معنی داری بین گروه های سنی و جنسی دیده نمی شود و در هر دو (p>0.05) می باشد. هیچ گونه همیستگی معنی داری بین سن و غلظت هاپتوگلوبین سرم خون شترهای یک کوهانه ایرانی بدست نیامد (p>0.05). مقدار هاپتوگلوبین سرم شترهای یک کوهانه ایرانی بین 0.5 تا 1 میلی گرم در میلی لیتر بود و میانگین و انحراف معیار آن 0.79±0.128 میلی گرم در میلی لیتر محاسبه گردید. به طور کلی می توان محدوده مرجع برای مقدار هاپتوگلوبین سرم شترهای یک کوهانه از نظر بالینی سالم ایرانی تا سن 5 سال در هر دو جنس را بین 1.04-0.54 میلی گرم در میلی لیتر در نظر گرفت.

نئوسپورا کنینوم (Neospora caninum) نوعی انگل تک یاخته دامی می باشد که در گوسفند منجر به کاهش تولیدمثل می شود. هدف از این مطالعه بررسی شیوع سرمی نئوسپورا کنینوم درگوسفندان شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی با استفاده از دو روش الایزای رقابتی(competitive Enzyme Linked Immunesorbent Assay (cELISA))  و ایمونوفلورسانس غیر مسقیم  (Indirect immunoflorescent assay (IFA))در سال 1391 می باشد. بدین منظور تعداد 317 سرم گوسفند از 9 روستای مختلف شهرستان اخذ و توسط هر دو روش ذکر شده آزمایش شد. از 317 سرم آزمایش شده بوسیله الایزا، شیوع سرمی این انگل 4.1 درصد (13 مورد) اندازه گیری شد که بیشتر سرم ها در محدوده مهاری 30 تا 40 درصد قرار داشتند. فقط 8 (2.52 درصد) نمونه از سرم هایی که در روش الایزا مثبت بود در IFA نیز مثبت شناسایی گردید. در این آزمایش بیشترین تعداد سرم مثبت (3 سرم) دارای تیتر 1:64 بود. با در نظر گرفتن آزمایش IFA بعنوان تست مرجع، میزان حساسیت و ویژگی آزمایش ELISA بترتیب 61.5 درصد و 100 درصد و میزان ارزش اخباری مثبت و منفی بترتیب برابر با 100 درصد و 98.3 درصد می باشد. درصد همخوانی بین دو روش آزمایش 98.4 درصد و ضریب کاپا در حد خوب و به مقدار 0.754 محاسبه شد (p<0.001). نتایج تحقیق حاکی از مواجهه محیطی اندک گوسفندان منطقه با انگل نئوسپورا کنینوم است.