زیست شناسی جانوری
سال:1392 | دوره:6 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

آب انار منبع مهمی از ترکیبات آنتی اکسیدانی و منبع غنی از پلی فنول ها می باشد که قادرند با اثرات مضر فرایندهای اکسیداسیون در بافت ها مقابله کنند، لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر آب انار بر روی برخی فاکتورهای هموگرام و وزن موش صحرایی نر بالغ دیابتی شده انجام گردید. 48 سر موش صحرایی نر بالغ در قالب گروه های کنترل سالم، کنترل دیابتی، شاهد دیابتی و تجربی مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه های تجربی به سه دسته تقسیم شدند که آب انار را با مقادیر 1، 2 و 4 میلی لیتر در روز برای مدت 21 روز به صورت گاواژ دریافت کردند.گروه شاهد آب مقطر دریافت نمود و گروه های کنترل نیز تحت تیمار قرار نگرفتند. در این مطالعه برای دیابتی کردن موش ها از دوز 60 mg/kg استرپتوزوتوسین استفاده شد که به صورت درون صفاقی به آن ها تزریق گردید. در پایان روز بیست و یکم پس از وزن کشی از ناحیه بطن قلب حیوانات خون گیری به عمل آمد و با استفاده از روش های رایج آزمایشگاهی تعداد کل گلبول های سفید، قرمز، پلاکت ها، میزان هموگلوبین و هماتوکریت، غلظت متوسط هموگلوبین سلولی، هموگلوبین متوسط سلولی، حجم متوسط گلبولی و میزان تغییر وزن اندازه گیری شدند و نتایج بدست آمده با استفاده از آزمون های آماری ANOVA و t تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آب انار باعث افزایش وزن، تعداد گلبول های سفید و حجم گلبول های قرمز و کاهش پلاکت ها در موش های صحرایی نر بالغ در سطح P£0.05 می شود. نتایج نشان داد که آب انار احتمالا به خاطر داشتن ترکیبات آنتی اکسیدانی و کاهش هورمون های استرس باعث افزایش گلبول های سفید و کاهش پلاکت ها و افزایش وزن می گردد.

این تحقیق به منظور بررسی اثرات بهره برداری از شن و ماسه بر روی جانوران کفزی رودخانه تنکابن در جنوب دریای خزر از سال 1382 تا 1383 انجام شد. نمونه برداری فصلی در دو ایستگاه در بالا دست و پایین دست رودخانه و یک ایستگاه در منطقه بهرهبرداری از شن و ماسه انجام شده است. نمونه های بدست آمده از ایستگاه ها شامل 14 خانواده متعلق به 9 راسته از جانوران کفزی بوده است.تراکم جمعیت های نمونه ها در ایستگاه اول بین 1020 تا 5740 عدد در متر مکعب، در ایستگاه دوم بین 47 تا 1230 عدد در متر مکعب و در ایستگاه سوم بین 251 تا 5577 عدد در مترمکعب محاسبه شده است. کمترین فراوانی و زی توده متعلق به ایستگاه دوم و 5درصد از کل کفزیان این نواحی را شامل شده است. به دلیل تخریب زیستگاه و عدم ثبات بستر رودخانه و افزایش سستون، فراوانی جمعیت های بنتوز رودخانه به شدت کاهش یافته است. اثرات تخریب بستر به حاشیه رودخانه نیز اثر گذاشته است.

اتانول و نیکوتین برخی از اثرات خود را از طریق فعال کردن مسیر دوپامینی مزولیمبیک که از ناحیه تگمنتوم شکمی به هسته آکومبنس و هیپوکامپ می رود، ایجاد می نماید. گیرنده های دوپامینی D2 در هیپوکامپ پشتی که یکی از نواحی کلیدی مغز می باشد که یادگیری و حافظه را تحت تاثیر قرار می دهد، یافت می شود. در این مطالعه، تاثیر گیرنده های دوپامینی D2 هیپوکامپ پشتی بر روی اثر نیکوتین بر روی فراموشی القاء شده با اتانول بررسی شده است. در این مطالعه تجربی از 255 سر موش کوچک آزمایشگاهی نر نژاد NMRI استفاده شد (24 گروه). حیوان ها پس از بیهوشی در دستگاه استریوتاکسی قرار گرفتند و کانول گذاری دوطرفه در ناحیه CA1 هیپوکامپ پشتی انجام شد. بعد از طی دوره بهبودی هفت روزه، آزمون رفتاری با استفاده از دستگاه یادگیری احترازی غیرفعال آغاز شد. در این مطالعه اتانول، نیکوتین و سولپیراید (آنتاگونیست گیرنده دوپامینی D2) استفاده شد. از آنالیز واریانس یک طرفه ناپارامتری کروسکال والیس و تست مکمل من ویتنی برای آنالیز داده ها استفاده شد. P<0.05 به عنوان سطح معنی دار اختلاف در بین گروه ها در نظر گرفته شد. تزریق قبل از آموزش یا قبل از آزمون اتانول حافظه را تخریب می کند (P<0.001). تزریق قبل از آزمون اتانول یا نیکوتین باعث برگشت حافظه تخریبی القاء شده با تزریق قبل از آموزش اتانول شد (P<0.001). تزریق سولپیراید به ناحیه CA1 اثر اصلاحی نیکوتین بر روی فراموشی اتانول را بلوک می نماید (P<0.001). از طرف دیگر تزریق قبل از آزمون نیکوتین یا سولپیراید خود به تنهایی اثری بر روی حافظه ندارند (P>0.05). نتایج ما در این مطالعه نشان می دهد که بلوک گیرنده های دوپامینی D2 هیپوکامپ پشتی اصلاح فراموشی اتانول که با نیکوتین القاء شده را کاهش می دهد.

در مقاله حاضر تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی ارژن بر اساس یک دوره آماری 15ساله از سال 1376 (1998) لغایت 1390 (2012) مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. در طول دوره 15 ساله مورد مطالعه، تعداد 309674 پرنده آبزی شامل 71 گونه متعلق به 16 تیره و 6 راسته در تالاب بین المللی ارژن زمستان گذرانی نموده اند. در این مدت بیشترین تعداد پرنده متعلق به گونه خوتکا (Anas crecca) با 51248 قطعه سرشماری شده بوده است. بر اساس نتایج این تحقیق در بین تیره های مهاجر زمستان گذران بزرگترین و کوچکترین تیره به ترتیب متعلق به تیره مرغابیان (Anatidae) و تیره لک لکیان (Ciconidae) با 80.496 و 0.018 درصد فراوانی به ترتیب بوده است. در دوره 15 ساله مورد مطالعه سال 1377 (1999) با تعداد 77580 قطعه پرنده بیشترین و سال1389 (2011) با تعداد 1002 قطعه پرنده کمترین تعداد پرنده سرشماری شده را به خود اختصاص داده اند. از سویی دیگر از نظر غنای گونه ای سال1382 (2004) با تعداد 38گونه بیشترین و سال 1389 (2011) با تعداد 6 گونه کمترین غنا را شامل شده اند. نتایج نشان داد بیشترین فراوانی پرندگان زمستان گذران متعلق به تیره های آبزی با 81.03 درصد فراوانی و کمترین فراوانی مربوط به تیره های کنارآبچر با 18.97 درصد فراوانی بوده است. با توجه به مقادیر محاسبه شده شاخص های تنوع و یکنواختی گونه ای بیشترین میزان تنوع زیستی پرندگان آبزی و کنارآبچر زمستان گذران در تالاب بین المللی ارژن مربوط به سال 1382 (2004) و کمترین تنوع زیستی مربوط به سال 1388 (2010) بوده است (P<0.05).

در این تحقیق سمیت حاد ماده شیمیایی EDTA روی بافت کبد ماهی قزل آلای رنگین کمان در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات به روش استاندارد O.E.C.D در طی 96 ساعت انجام پذیرفت.ماهیان با میانگین طولی و وزنی، 18 سانتی متر و 50گرم بطور تصادفی به 8 گروه 9 تایی تقسیم شدند. یک گروه به عنوان شاهد و 7 گروه تیمار و 3 تکرار در معرض غلظت های 800، 1000، 1200، 2000، 2200، 2500 و 3300 ppm قرار گرفتند. کلیه پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب نظیر pH، اکسیژن محلول، سختی و درجه حرارت اندازه گیری شدند. داده ها با استفاده از برنامه نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بررسی سمیت حاد مشحص کرد مقدار 96 LC50 ساعته، EDTA برای ماهی قزل آلای رنگین کمان برابر 2231 ppm می باشد. همچنین نتایج آسیب شناسی بافت کبد ماهی قزل آلای رنگین کمان نشان داد که ماده شیمیایی EDTA منجر به ایجاد تغییراتی مانند افزایش سلول های التهابی در فضای پروتال کبد، متامورفوز چربی در بافت کبد، پرخونی، باز شدن مجاری صفراوی، رسوب هموسیدرین در اطراف عروق خونی کبد و مجاری صفراوی و در دوزهای بالاتر باعث ایجاد التهاب زیاد و متامورفوز، که بافت کبد را تبدیل به بافت چربی کرده است، نکروز و دژنرسانس چربی در بافت کبد می گردد. بر اساس نتایج این تحقیق EDTA باعث ایجاد تغییرات بافتی شدید و جبران ناپذیری در بافت کبد ماهی قزل آلای رنگین کمان می گردد.

سیس پلاتین، داروی ضدسرطان است که در شیمی درمانی استفاده می شود، اثرات جانبی این دارو شامل کاهش عملکرد غدد جنسی، آزواسپرمی و الیگواسپرمی است. خارخاسک گیاهی است که علاوه بر دارا بودن ترکیبات فراوان، عملکرد جنسی را زیاد می کند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر حمایتی عصاره هیدروالکلی خارخاسک بر سمیت سلولی (سیتوتوکسیسیتی) سیس پلاتین بر مورفولوژی اسپرم در موش سوری است. در این مطالعه تجربی 30 موش سوری بالغ نر باوزن 25- 30 گرم بصورت تصادفی به پنج گروه شش تایی تقسیم شد. گروه کنترل نرمال سالین را دریافت و گروه تجربی 1 سیس پلاتین و سه گروه دیگر به ترتیب دوز 5.5 mg/kg سیس پلاتین همراه با دوزهای عصاره خارخاسک 100، 300 و 500 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت داخل صفاقی به مدت 4 روز دریافت کردند. یک روز پس از آخرین تزریق، نمونه های خونی به، منظور تعیین غلظت NO سرمی جمع آوری و سپس وزن اپیدیدیم و مورفولوژی اسپرم های اپیدیدیمی بررسی ش د. داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های one way-ANOVA ارزیابی شد. نتایج نشان داد که سیس پلاتین به تنهایی موجب کاهش وزن بدن، کاهش وزن اپیدیدیم و کاهش اسپرم های ترمال و افزایش سطح NO نسبت به گروه کنترل شد که در P<0.05 معنی دار بوده و در گروه هایی که سیس پلاتین به همراه عصاره خارخاسک داده شد وزن بدن، اپیدیدیم و تعداد اسپرم با مورفولوژی نرمال نسبت به گروه تجربی 1 افزایش یافت اما سطح NO کاهش آن معنی دار نبود. نتایج تاثیر حمایتی عصاره هیدروالکلی خارخاسک بر سمیت سلولی سیس پلاتین بر مورفولوژی اسپرم را نشان می دهد که ا حتمالا مربوط به ترکیبات آنتی اکسیدانی خارخاسک است.

سیتالوپرام یک داروی ضد افسردگی است که برای درمان افسردگی در دوران بارداری و شیردهی تجویز می شود. این دارو در کبد متابولیزه شده و توسط کلیه ها از بدن دفع می شود. مطالعات نشان داده اند که سیتالوپرام و متابولیت های آن ازجفت عبور کرده و در خون بند ناف قابل ردیابی هستند. در این مطالعه اثرات داروی سیتالوپرام بر روی بافت کلیه جنین های موش صحرایی نژاد ویستار که در دوران جنینی در معرض این دارو بوده اند در دو دوز 10 mg/kg/day و 20 بررسی گردید. جنین ها در روز 18 بارداری خارج شده و کلیه آنها از نظر مورفولوژیکی و هیستولوژیکی با استفاده از رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی های آماری نشان داد که هیچ تفاوت معنی داری در وزن کلیه جنین های کنترل و تیمار در هیچ یک از دو دوز وجود ندارد. بررسی های هیستولوژیکی نیز هیچگونه تغییری در بافت کلیه را نشان نداد. ساختار و تعداد گلومرول و مجاری جمع کننده ادراری در جنین ها در اثر مصرف سیتالوپرام توسط موش های باردار تغییر نکرده و شبیه گروه کنترل بود. بنابراین بر اساس نتایج تحقیق حاضر تجویز داروی سیتالوپرام در دوران بارداری اثر معنی داری بر روی کلیه جنین های مادران دریافت کننده دارو ندارد.

گیاه صبر زرد یا آلوئه ورا متعلق به خانواده Liliaceae گیاهی علفی و چند ساله است. این گیاه دارای اثرات مهم درمانی بوده و به همین دلیل در طب گیاهی بسیار مورد توجه می باشد. در این تحقیق اثر هیدروالکلی عصاره ژل گیاه آلوئه ورا بر بافت بیضه و اسپرماتوژنز در موش های سوری نژاد Balb/C بررسی شد. ابتدا نمونه ها به صورت کاملا تصادفی در پنج گروه ده تائی (سه گروه تیمار، گروه کنترل و دارونما) تقسیم و کلیه نمونه ها در شرایطی یکسان نگهداری شدند. عصاره هیدروالکلی ژل گیاه آلوئه ورا در دوزهای مختلف (50, 100, 200 mg/kg/day) تهیه و به روش درون صفاقی به مدت 20 روز (یک روز در میان) به گروه های تیمار تزریق شد. از نرمال سالین نیز جهت تزریق به گروه Placebo استفاده گردید. مهمترین پارامترهایی که مورد بررسی قرار گرفت، تغییر در سطح هورمون های تستوسترون، LH و FSH خون و همچنین تغییر تعداد سلول های بنیادی، تعداد اسپرماتویست های اولیه، وزن نسبی بیضه ها در مقایسه با گروه های شاهد بود. کلیه آزمایشات هورمونی نیز با روش ایمونورادیومتری (RIA) انجام گرفت.نتایج نشان داد که عصاره آلوئه ورا سبب افزایش معنی دار در تعداد سلول های بنیادی و اسپرماتوسیت های اولیه درگروه های تجربی در مقایسه با گروه های شاهد شد و تغییرات معنی داری در میانگین وزن بیضه در گروه تجربی 3 (دوز 200mg/kg) مشاهده شد. میزان هورمون تستوسترون در گروه 200 افزایش معنی دار یافته (P<0.05) در حالی که میزان هورمون LH و FSH تغییر معنی داری نشان نمی دهد. یافته های این مطالعه نشان دهنده تاثیر مثبت عصاره گیاه آلوئه ورا بصورت وابسته به دوز بر میزان هورمون تستوسترون و خصوصیات بافت شناسی بیضه های موش های نر می باشد.

پناهگاه حیات وحش میانکاله با وسعت 68800 هکتار در 12 کیلومتری شمال شهرستان بهشهر در استان مازندران و در جنوب شرقی دریای خزر با ارتفاع 28 – 15 متر پائین تر از سطح دریای آزاد قرار گرفته است. مطالعه حاضر در بهار و تابستان 1391 به منظور مطالعه فونستیک خزندگان پناهگاه حیات وحش میانکاله انجام پذیرفت. نمونه ها با دست جمع آوری شدند، سپس از نمونه ها و زیستگاه آن ها عکس تهیه شد. نمونه ها پس از شناسایی و یادداشت صفات مورفومتریک و مریستیک رها شدند. در این مطالعه 11 گونه متعلق به 8 خانواده شناسایی شدند که عبارتند از: لاک پشت خزری Mauremys caspica، لاک پشت برکه ای Emys orbicularis، لاک پشت چهار چنگالی Testudo horsfieldii، جکوی انگشت کج خزری Cyrtopodion caspium، سوسمار سبز خزری Lacerta strigata، مارمولک شیشه ای Pseudopus apodus، مار آبی Natrix natrix، مار چلیپر Natrix tessellata، گوند مار Elaphe dione، قمچه مار Platyceps najadum، آگامای استپی Trapelus agilis. تمام این گونه ها به جز لاک پشت چهار چنگالی قبلا از قسمت های مختلف استان مازندران گزارش شده بودند. از این میان تنها، گونه Testudo horsfieldii به عنوان گونه آسیب پذیر (VU) در فهرست سرخ IUCN قرار دارد.

هدف از این مطالعه بررسی پراکنش چربی، پروتئین و رطوبت در فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) پرورشی بود. اختلاف در میزان چربی، پروتئین و رطوبت در همه بخش های فیله مشاهده شد، بطوری که به ترتیب کمترین مقدار لیپید (9.86±0.72) و بیشترین مقدار رطوبت (77.44±1.45) در ناحیه دمی و همچنین در مقابل بیشترین مقدار لیپید (11.28±0.79) و کمترین مقدار رطوبت (75.35±1.90) در ناحیه میانی بدست آمد (p<0.05). همچنین بیشترین میزان پروتئین (42.92±1.52) در ناحیه دمی و کمترین میزان پروتئین (41.23±1.89) در ناحیه میانی گزارش شد (p>0.05). میزان لیپید در نواحی سری، میانی و دمی با میزان رطوبت در این نواحی همبستگی معنی داری داشت (p<0.05)، لذا به نظر می رسد با تعیین میزان رطوبت هر ناحیه بتوان میزان لیپید را محاسبه کرد.