زیست شناسی جانوری
سال:1392 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

گیرنده های نیکوتینی و گلوتاماتی در رفتارهای شبه اضطرابی نقش دارند. اما تعیین محل اثر این گیرنده ها در مغز، نیازمند مطالعه می باشد. لذا در این مطالعه، نقش گیرنده های کولینرژیک موسکارینی هیپوکامپ پشتی در رفتار شبه اضطرابی القاءشده با مهار گیرنده های NMDA بررسی شده است. موش های صحرایی نر ویستار در دستگاه استریوتاکسی قرار داده شدند. دو کانول در ناحیه هیپوکامپ پشتی قرار داده شد. سپس با استفاده از ماز بعلاوه ای مرتفع رفتار شبه اضطرابی حیوانات اندازه گیری شد. یافته های ما نشان می دهند که تزریق MK801 (2 میکروگرم بر موش) و مکامیلامین (2 میکروگرم بر موش) به داخل ناحیه CA1 هر یک به تنهایی، درصد حضور در بازوی باز و درصد ورود به بازوی باز را افزایش می دهد اما فعالیت حرکتی را تغییر نمی دهد. از طرف دیگر، بکار بردن دوزهای غیر موثر مکامیلامین با دوز غیرموثر MK801 بر روی رفتار شبه اضطرابی و فعالیت حرکتی اثر معنی داری ندارد. اگر چه هر دو گیرنده NMDA و نیکوتینی در تعدیل اضطراب در هیپوکامپ پشتی موش صحرایی نقش مهمی بازی می کنند، اما بین این گیرنده ها در این محل برهمکنشی در زمینه رفتار شبه اضطرابی وجود ندارد.

به منظور مطالعه تنوع جمعیتی میگوی رودخانه ای شرق Macrobrachium nipponense (De Haan, 1849) برای اولین بار تعداد 813 نمونه از سه ایستگاه بالادست، میان دست و پایین دست رودخانه سیاه درویشان، استان گیلان در فصول پاییز و زمستان 1390 و بهار 1391 جمع آوری گردید. نمونه ها شناسایی و جهت تایید، به موزه تاریخ طبیعی دانشگاه آکسفورد انگلستان فرستاده شد. نتایج نشان می دهد تعداد تخم ها از 501 تا 3578، نسبت جنسی نر به ماده 1 به 1.4، تعداد دندانه های شکمی رستروم ماده ها و نرها از صفر تا 6، تعداد دندانه های پشتی رستروم در ماده ها از 8 تا 18 و در نرها از 10 تا 18 متغیر بود ند. این نتایج می تواند بازتاب شرایط جغرافیایی، اکولوژیکی و زیستگاهی مناطق مورد مطالعه باشد.

با توجه به انتشار گسترده مارمولک ها در ایران تا کنون مطالعه زیادی روی تولیدمثل و بخصوص چرخه اووژنز آنها صورت نگرفته است. این تحقیق، بررسی و مروری بر چرخه اووژنز در چند گونه از خانواده های مختلف مارمولک در ایران است که شامل Cyrtopodion caspium از خانواده Laudakia mupta, Laudakia caucasia, Trapelus agilis, Gekkonidae و Phrynocephalus scutellatus از خانواده Agamidae، چند گونه از جنس Eremias، همچنین Mesalina watsonana و Iranolacerta brandtii از خانواده Lacertidae و Trachylepis aurata از خانواده Scincidae می باشند. قطر تخمدان، قطر فولیکول ها، قطر لایه فولیکولی، قطر تخم اویداکتی، زمان مشاهده فولیکول های رسیده و تخم اویداکتی و اندیکس گنادی در آنها مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد تمام گونه ها بجز Trachylepis aurata که زنده زا می باشد تخم گذار هستند. ماده ها از اوایل فروردین ظاهر می شوند. تمام فعالیت های تولیدمثلی شامل اووژنز، ویتلوژنز و تخم گذاری را در بهار و تابستان انجام می دهند. با سرد شدن هوا در اوایل آبان برای خواب زمستانی مخفی می شوند. این مطالعه نشان داد چرخه اووژنز مارمولک های ایران مانند سایر نواحی معتدله از نوع پیوسته (associate) می باشد و آب و هوای زیستگاه تاثیر بسزایی روی طول دوره تولیدمثلی آنها دارد.

التهاب حالت نامطلوبی است که در نتیجه تاثیر متابولیت های اسید آراشیدونیک به ویژه پروستاگلاندین ها ایجاد می شود. با توجه به عوارض جانبی داروهای ضدالتهابی شیمیایی این مطالعه با هدف بررسی اثر موسیقی بر میزان التهاب انجام گردید. در این پژوهش 40سر موش صحرایی نر بالغ با وزن 250-220 گرم در گروه های کنترل، شاهد و 3 گروه تجربی مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه کنترل تحت هیچ تیماری قرار نگرفتند، گروه شاهد تحت تزریق زیرجلدی کاراژینان1% به میزان 50 میکرولیتر و تزریق درون صفاقی سرم فیزیولوژیک قرار گرفتند. گروه تجربی1 تحت تزریق زیرجلدی کاراژینان و درون صفاقی دگزا متازون به میزان 2 میلی گرم بر اساس هر کیلوگرم وزن بدن قرار گرفتند و 2 گروه تجربی دیگر تحت تزریق زیرجلدی کاراژینان و به نیز ترتیب تحت موسیقی آرام بی شتاب Adagio و تند دوان Allegro قرار گرفتند و بر اساس فرمول اندازه گیری میزان التهاب، میزان التهاب در گروه های مختلف اندازه گیری و نتایج با استفاده از آزمون آماری ANOVA و تست پیگیری توکی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که دگزامتازون باعث کاهش التهاب می شود در حالی که هیچکدام از دو نوع موسیقی اثری بر کاهش التهاب ندارند. موسیقی از طریق کاهش عملکرد محور هیپوتالاموس هیپوفیز آدرنال تاثیری بر میزان التهاب ندارد.

ماهی انجک (Schizocypris brucei) متعلق به خانواده کپورماهیان (Cyprinidae) و از ماهیان با ارزش اقتصادی و بومی منطقه سیستان می باشد. به همین دلیل در فصل تولید مثلی (فروردین سال 1388)، 36 عدد ماهی انجک در تالاب هامون و چاه نیمه های زابل مورد بررسی قرارگرفت. این ماهی پس از صید با تور ثابت، به آزمایشگاه منتقل شده و بعد از عمل زیست سنجی، خصوصیات م و رفومتریک- مریستیک، هماوری و رژیم غذایی آن مشخص شد. طبق نتایج بدست آمده، میانگین طول استاندارد 15.4±1.70 سانتی متر (12.9-19.5 سانتی متر) میانگین فلس های خط جانبی 92.1±8.95 (113-76)، وزن بدن 55.5±14.45 گرم (38.4-87.4 گرم)، میانگین طول کل 18.5±1.99 سانتی متر (15.4-23.5 سانتی متر)، وزن تخمدان 2.43±2.18 گرم (0.51-6.91 گرم)، هماوری مطلق 4332.26±3316.67 (14077.4-1966.96 عدد تخمک)، قطر تخمک 0.83±0.21 میلی متر (0.6-1.25 میلی متر)، میانگین هماوری نسبی 69.83±43.37 (45.67-190.38)، متوسط شاخص طول روده به طول بدن 7.00±1.39 (4.76-9.24)، میانگین شاخص ضریب رشد 876.5±115.87 (647.5-1101.7) و شاخص وزن روده به وزن کل ماهی 0.06±0.028 (0.03-0.135) بود. همچنین پس از بیرون اوردن دستگاه گوارش ماهی، مواد غذایی خورده شده مورد شناسایی قرار گرفتند. بر طبق نتایج بدست آمده در تمام نمونه ها، روده های مارپیچی دارای بقایای مواد غذایی در حال تجزیه و غیر قابل شناسائی بود و ترکیب آن را لجن و بقایای گیاهی تشکیل می داد. بنابراین با توجه به بررسی انجام شده رژیم غذایی این ماهی گیاه خواری بوده است. درمجموع اختلاف کم بین حداقل و حداکثر طول کل و وزن کل نشان دهنده رشد بسیار پایین این ماهی در دوره عمر می باشد و از طرف دیگر سن کم تولید مثل را نشان می دهد.

مار جعفری یکی از مارهای سمی و خطرناک است که در ایران نیز پراکندگی داشته و مسوول بیشتر موارد مارگزیدگی منجر به مرگ در دنیا است. در این بررسی اثرات گزش این مار بر روی گونه ای از پرنده مورد مطالعه قرار گرفت. طی این تحقیق تعداد چهار نمونه زنده از مار جعفری و 16 قطعه مرغ عشق Melopsittacus undulatus (شامل 8 نر و 8 ماده) مورد استفاده قرار گرفت. علاوه بر ارزیابی های رفتاری پرنده مورد گزش واقع شده، از بافت های کبد و ریه پرنده های شاهد و تیمار مقاطع میکروسکوپی تهیه و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در نمونه های تیمار، اثر سم با پیدایش درد، ادم، تخریب بافتی، خونریزی شدید ظاهر می گردد. هم عوارض موضعی و عمومی ظاهر شده بنظر می رسد ناشی از وجود انواعی از ترکیبات در سم مار مذکور است که از جمله آنها متالوپروتئینازها و اکارین می باشند.

امروزه از روش های درمانی متعددی برای درمان سرطان استفاده می شود. ولی متاسفانه در اکثر موارد پاسخ به درمان بسیار ضعیف بوده و اغلب همراه با اثرات جانبی نامطلوب می باشد. عدم پاسخ مطلوب به درمان و رشد سریع این بیماری محققان را به تلاش جهت دستیابی به داروهای موثرتر با اثرات جانبی کم تر وا داشته است. در این مطالعه اثر عصاره اتانولی گل سفید (Ammi majus) بر روی رده سلول های سرطانی Hela و MCF7 مورد بررسی قرار گرفت. رده های سلولی کشت داده شد، سلول ها به تعداد 10000 سلول به پلیت 96 خانه منتقل گردیدند. سپس سلول ها در مجاورت غلظت های مختلف A.majus قرار گرفتند.میزان سمیت سلولی با استفاده از آزمون MTT بعد از 72 ساعت بررسی شد. نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان می دهد عصاره اتانولی گیاه A. majus بر روی رده سلولی Hela رشد سلول ها را به طور معناداری نسبت به گروه کنترل بعد از 72 ساعت کاهش داده است. میزان IC50، 1.922 mg/ml محاسبه شده است. همچنین عصاره اتانولی گیاه A. majus در سلول های سرطانی MCF7 نیز رشد سلول ها را به طور معنا داری نسبت به گروه کنترل بعد از 72 ساعت کاهش داده است. میزان IC50، 0.486 mg/ml محاسبه شده است. این عصاره بر روی سلول های خونی (لنفوسیت و مونوسیت) اثر داده شده است، نتایج نشان می دهد در غلظت 10 mg/ml عصاره تاثیری بر سلول های خونی نداشته است. نتایج پیشنهاد می کند عصاره اتانولی گیاه A. majus باعث مهار رشد سلول های سرطانی MCF7 و Hela شده است.

در این تحقیق ضریب گنادوسوماتیک، الگوی رشد، فاکتور وضعیت و رابطه رگرسیونی طول- وزن در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) پرورشی و وحشی به صورت فصلی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. جهت انجام این تحقیق به طور میانگین 85 ماهی ماده کپور وحشی و پرورشی در فصول مختلف سال (به طور متوسط10 ماهی وحشی و 10 ماهی پرورشی در هر فصل: شهریور، آبان، بهمن، اردیبهشت) تهیه شد. نتایج نشان داد که میزان فاکتور وضعیت در کپور پرورشی بیشتر از ماهی کپور وحشی بود. ضریب گنادوسوماتیک در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) وحشی و پرورشی اختلاف معنی داری نشان نداد (P>0.05). تغییرات فصلی ضریب گنادوسوماتیک بین دو گروه معنی دار بود (P<0.05). ضریب همبستگی یا رگرسیونی (طول- وزن) در ماهیان کپور وحشی (w=3.391 L0.78) نسبت به پرورشی (w=2.679 L0.7) بیشتر بوده است (P<0.05). شیب خط برای جمعیت پرورشی و وحشی بترتیب ln w=2.68 ln L-3.738 و ln w=3.391 ln L-5.65 به دست آمد. الگوی رشد در مطالعه حاضر، درکپور وحشی و کپور پرورشی ایزومتریک بوده است. افزایش ضریب گنادوسوماتیک به دست آمده در تحقیق حاضر در ماهی کپور پرورشی و وحشی، از تابستان (شهریور) تا بهار (اردیبهشت) با دوره تولید مثلی طبیعی در ماهی کپور معمولی مطابقت دارد.