اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی (علوم کشاورزی)
سال:1388 | دوره:3 | شماره:12 |تعداد مقالات:8

به منظور بررسی سطوح کود دامی و تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت شیرین، آزمایشی به صورت فاکتوریل با 3 تکرار در قالب بلوک های کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه طی سال 1387 اجرا شد. تیمارهای مورد استفاده شامل: سطوح کود دامی به عنوان فاکتور اول (صفر، 20، 40 و60 تن در هکتار) و تاریخ کاشت به عنوان فاکتور دوم (1 اردیبهشت، 20 اردیبهشت و 10 خرداد) و رقم مورد استفاده ذرت شیرین واریته چیس بود. نتایج نشان داد که سطوح متفاوت کود دامی و تاریخ های متفاوت کاشت از نظر تعداد دانه در ردیف، تعداد کل دانه در بلال، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیکی از نظر آماری دارای اختلاف معنی داری در سطح 1% بودند. بررسی ها نشان داد که تاریخ های مختلف کاشت اثر معنی داری بر عملکرد دارشته و مناسب ترین تاریخ کاشت با عملکرد 7.564 تن در هکتار اول اردیبهشت بود. تاریخ های کاشت 20 اردیبهشت و 10 خرداد به ترتیب نسبت به مناسب ترین تاریخ کاشت، 18.5 و 32.2 درصد کاهش عملکرد داشتند. بیشترین عملکرد در تیمار 60 تن در هکتار کود دامی معادل 7.677 تن در هکتار به دست آمد و مقادیر کود دامی 40، 20 و شاهد نسبت به تیمار 60 تن در هکتار کود دامی به ترتیب 14.9، 25.3 و 32.3 درصد کاهش عملکرد داشتند. لذا، نتـایج این آزمایش نشان داد که کاربرد 60 تن در هکتار و تاریخ کاشت اول اردیبهشت بیشترین عملکرد دانه را در ذرت شیرین رقم چیس در منطقه میانه تولید می کند.

شناسایی هیبریدهای متحمل به تنش خشکی در تولید ارقام هیبرید ذرت که در شرایط محدودیت آب بتوانند عملکرد قابل قبولی تولید کنند از اهمیت خاصی برخوردار است. به این منظور هفت هیبرید امید بخش سینگل کراس در سه شرایط سطوح آبیاری 50، 100 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر از اواسط مرحله رویشی (6 تا 8 برگه شدن ذرت) تا اواخر مرحله زایشی به صورت طرح اسپیلت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی بررسی گردید و سطوح تنش کمبود آب در کرت های اصلی و هیبریدها در کرت های فرعی جای داده شدند. تجزیه واریانس داده ها حاکی از اختلاف معنی دار میان هیبریدها و سطوح آبیاری برای اکثر صفات بود. نتایج بررسی با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی نشان داد که شاخص های GMP، MP وSTI ، هیبرید سینگل کراس شماره 400 را به عنوان متحمل ترین هیبرید شناسایی کردند. با استفاده از این شاخص ها می توان هیبریدهایی با عملکرد بالا را در هر دو شرایط تنش و بدون تنش گزینش کرد.

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و نسبت های مختلف کود های دامی و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی جو، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 87 - 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل انجام گرفت. تیمار تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه (1S) و شاهد (2S)، به عنوان فاکتور اصلی و تیمار نسبت های مختلف کود های دامی و شیمیایی، به صورت: 100 درصد کود دامی (N1)،100  درصد کود شیمیایی (N2)، 50 درصد کود دامی + 50 درصد کود شیمیایی (N3)، 75 درصد کود دامی + 25 درصد کود شیمیایی (N4) و شاهد ((N5 به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که اعمال تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه در زراعت جو بر کلیه صفات عملکرد و اجزای عملکرد دانه، به جز صفت وزن سنبله اثر معنی داری داشت. در بین تیمار های نسبت های کودی، بیشترین مقدار عملکرد دانه در تیمار هایN3  و 4N و بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیکی در تیمار 3N به دست آمد. در بین صفات مورد بررسی، صفات تعداد دانه در سنبله و وزن سنبله تحت تاثیر تیمار های کودی قرار نگرفتند. تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه هیچ اثر معنی داری بر غلظت عناصر موجود در دانه جو نداشت، اما نسبت های کودی اثر معنی داری بر غلظت عناصر روی و منگنز دانه جو داشت به طوری که بیشترین مقدار غلظت دو عنصر روی و منیزیم دانه جو در تیمار 100 درصد کود دامی (N1) به دست آمد.

به منظور ارزیابی عملکرد دانه و برخی صفات مورفولوژیک لاین های گندم دوروم در شرایط تنش کمبود آب در مرحله گرده افشانی آزمایشی در سال زراعی 1387 در ایستگاه تحقیقات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز و با استفاده از 12 لاین گندم دوروم در دو شرایط تنش ( قطع آبیاری در مرحله گرده افشانی) و بدون تنش به صورت آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که لاین های مورد ارزیابی دارای تفاوت معنی داری از نظر صفات مورد مطالعه بودند. تنش خشکی موجب کاهش مقادیر کلیه صفات مورد ارزیابی مخصوصا عملکرد دانه، تعداد سنبله در هر بوته و شاخص برداشت گردید. اگرچه وجود شرایط تنش باعث کاهش عملکرد دانه در لاین ها نسبت به شرایط بدون تنش شد ولی مشاهده گردید که بعضی از لاین ها شرایط دارای تنش را تحمل کرده و عملکرد نسبتا بالایی داشتند، به عنوان نمونه می توان لاین های شماره 7 (یازلیق) و 9 ( D\86 - 20 ) را نام برد. محاسبه ضرایب همبستگی صفات تحت شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که صفاتی مثل طویل بودن پدانکل به دلیل فراهم آوردن منبعی برای انتقال مجدد مواد و همچنین سطح فتوسنتز کننده، در تحمل گیاه به خشکی می توانند دخیل باشند. به منظور ارزیابی تحمل به تنش کمبود آب در لاین های مورد بررسی از شاخص های تحمل به تنش خشکی استفاده شد. شاخص های STI،MP  و  GMPهمبستگی بالایی را با عملکرد دانه تحت شرایط تنش دار و بدون تنش نشان دادند. بنابراین می توان از این شاخص ها برای گزینش لاین های متحمل استفاده کرد. بطور کلی در این تحقیق لاین های یازلیق و D\86-20 به عنوان متحمل ترین لاین ها به خشکی شناخته شدند.

در این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و عملکرد اسانس گیاه دارویی بادرشبی در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مرحله اجرا رسید که در آن عامل عمودی، تنش کم آبی شامل سه سطح: آبیاری در رطوبت خاک معادل 75 درصد ظرفیت مزرعه ای (تنش ملایم)، آبیاری در رطوبت خاک معادل 50 درصد ظرفیت مزرعه ای (تنش متوسط) و آبیاری در رطوبت خاک معادل 25 درصد ظرفیت مزرعه ای (تنش شدید) و کود دامی به عنوان فاکتور افقی در 5 سطح شامل (0، 10، 20، 30 و 40) تن در هکتار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که اثر تنش کم آبی بر روی پیکر رویشی در سطح آماری 5% معنی دار بود. اثر تنش کم آبی، کود دامی و اثر متقابل بین دو فاکتور بر روی عملکرد اسانس نیز در سطح آماری 1% معنی دار بود. با افزایش شدت تنش کم آبی، عملکرد پیکر رویشی کاهش پیدا کرد. بالاترین عملکرد پیکر رویشی گیاه معادل 7573.7 کیلوگرم در هکتار از مصرف 40 تن کود دامی با تنش کم آبی ملایم به دست آمد و بیشترین عملکرد اسانس معادل 13.1 کیلوگرم در هکتار از تیمار مصرف 40 تن کود دامی در هکتار در تنش ملایم که با تیمارهای مصرف 30 و 40 تن کود دامی در هکتار در تنش کم آبی متوسط معادل 9.91 کیلوگرم در هکتار بیشتر بود ولی این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار نبود. در مجموع، مصرف 30 تن کود دامی با تنش کم آبی متوسط با عملکرد 9.91 کیلوگرم در هکتار اسانس می تواند برای منطقه جیرفت مناسب باشد.

در این پژوهش موتانتی از گیاه که آرابیدوپسیس که دارای حساسیت شدیدی به آلودگی با بیمارگر Hyaloperonospora arabidopsidis  بود و در طول فرآیند تولید گیاهان تراریخته آرابیدوپسیس جهت مطالعه ژن های مقاومت ایجاد شده بود، تحت مطالعه و ارزیابی های مولکولی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حساسیت این موتانت به بیمارگر، به علت درج شدن یک DNA جابجا شونده از آگروباکتریوم در ژن رمزگردان به آنزیم پلی گالاکتوروناز، که از آنزیم های مهم دیواره ی سلولی گیاهان که نقش کلیدی را در پاسخ به تحریکات خارجی زنده و غیر زنده بازی می کنند، می باشد. زیرا اولا، موتانت غیر وابسته دوم برای همین ژن که دارای DNA جابجا شونده در مکان دیگر توالی این ژن بود، فنوتیپ یکسانی را نشان داد. ثانیا، با بیان بیشتر ژن مذکور Overexpression))، در موتانت های جهش یافته که ژن مذکور فاقد عملکرد بود و سطح بیان ژن فوق در آنها 70 درصد کاهش یافته بود، حساسیت گیاه نسبت به بیمارگر برطرف شد. نتایج به دست آمده دخالت دیواره های سلولی گیاهان در پاسخ به بیمارگرها را تایید نمودند.

طی بهار و تابستان سال های 1387 و 1388 از مزارع گوجه فرنگی شهرستان های آذرشهر، اسکو، بناب، تبریز، شبستر، عجب شیر، مراغه، مرند، ملکان و میانه بازدید و از گیاهان مشکوک به بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه و نیز خاک پای بوته های آلوده، نمونه برداری شد. نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و به منظور جداسازی قارچ های بیمارگر، از محیط کشت های PDA، PCA و CMA و برای جداسازی عوامل شبه قارچی، علاوه از محیط کشت های فوق، از روش طعمه گذاری در خاک های آلوده استفاده شد. محیط های کشت CLA، CMA، PCA، PDA برای تشخیص جدایه ها در سطح گونه به کار برده شد. در مجموع 778 جدایه ی قارچی و شبه قارچی، جداسازی و مورد بررسی قرار گرفت. گونه های Fusarium oxysporum، Fusarium solani،Fusarium equiseti ،Fusarium acuminatum، Fusarium latertium، Fusarium semitectum،Rhizoctonia solani ،Phytophthora drechsleri  و Verticillium dahliae  شناسایی شدند. سپس بیماری زایی 26 جدایه منتخب روی رقم سوپرچیف مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به تشخیص گونه ها پس از مشاهده علایم تیپیک بیماری در میزبان، شدت بیماری زایی هر کدام از جدایه ها با استفاده از درصد گیاهان آلوده محاسبه گردید.

این آزمایش به منظور مطالعه اثر داروهای یونوفر ضد کوکسیدیوز (سالینومایسین، سمدورامایسین و نسبت ترکیبی آنها) و مقایسه اثر آنها بر عملکرد جوجه های گوشتی انجام شد. برای انجام این آزمایش از 272 قطعه جوجه یک روزه گوشتی نر از سویه تجاری (راس - 208) در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار گروه آزمایشی استفاده گردید، به طوری که هر گروه شامل چهار تکرار 17 قطعه ای بود. گروه های آزمایشی عبارت بودند از: 1) جیـره پایه 2) جیره پایه + 60 میلی گرم سالینومایسین در کیلوگرم جیره 3) جیره پایه + 25 میلی گرم سمدورامایسین در کیلوگرم جیره 4) جیره پایه + 30 میلی گرم سالینومایسین + 12.5 میلی گرم سمدورامایسین در کیلوگرم جیره. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد (وزن بدن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی)، غلظت کلسیم، سدیم، پتاسیم سرم خون و اجزای لاشه بود. نتایج نشان داد که وزن بدن در گروه دریافت کننده داروهای ترکیبی، در سنین 42 و 57 روزگی و کل دوره کاهش یافت ((P<0.05، در صورتی که بین گروه های دریافت کننده سمدورامایسین و سالینومایسین ( T2و T3) اختلاف معنی داری از نظر افزایش وزن وجود نداشت. مصرف غذا در گروه دریافت کننده داروهای ترکیبی (T4) در سن 42 روزگی کاهش یافت (P<0.05)، در صورتی که در سنین 21 و 56 روزگی وکل دوره پرورشی اختلاف معنی داری از لحاظ مصرف غذا بین گروه های آزمایشی مشاهده نشد. ضریب تبدیل غذایی در گروه دریافت کننده سمدورامایسین (T2) به طور معنی داری کاهش یافت (P<0.05) نتایج نشان داد که اثر نوع دارو بر درصد چربی حفره شکمی و میزان کلسیم سرم خون معنی دار بود ((P<0.05، به طوری که این دو صفت در گروه دریافت کننده سمدورامایسین (T2) نسبت به سایر گروه ها بالاتر بود. اثر متقابل بین گروه های آزمایشی روی افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل غذایی، مصرف خوراک و هم چنین، درصد چربی حفره شکمی و غلظت کلسیم سرم خون معنی دار بود(P<0.05).