اکوفیزیولوژی گیاهی
سال:1398 | دوره:11 | شماره:39 |تعداد مقالات:26

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول پاشی آهن و روی بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان در کشت دوم آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز آموزش جهاد کشاورزی بیرجند در سال 1393 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل تیمار آبیاری (آبیاری کامل تا پایان دوره رشد، مطابق نیاز گیاه و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه) به عنوان فاکتور اصلی و محلول پاشی کود ریزمغذی (شاهد، آهن، روی و آهن+روی) به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر صفاتی مانند ارتفاع بوته، قطر طبق، تعداد برگ در شروع غنچه دهی و رسیدگی، وزن خشک طبق، شاخص سطح برگ در شروع غنچه دهی و رسیدگی، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد کاه و کلش، عملکرد بیولوژیک و نسبت دانه به پوست معنی دار نبود، اما تنش خشکی باعث کاهش شاخص برداشت گردید. تنش در مرحله پرشدن دانه 29/18 درصد شاخص برداشت را نسبت به شاهد کاهش داد. اثر محلول پاشی کودهای ریز مغذی نیز برتمامی صفات مورد مطالعه (بجز تعداد برگ در مرحله رسیدگی) معنی دار نبود. محلول پاشی با آهن+روی باعث افزایش تعداد برگ در مرحله رسیدگی نسبت به سایر تیمارها گردید. همچنین اثر متقابل تنش خشکی× محلول پاشی کود ریزمغذی بر صفات مورد مطالعه معنی دار نبود. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و محلول پاشی کود ریزمغذی آهن و روی بر عملکرد دانه در کشت دوم آفتابگردان در منطقه بیرجند تاثیری ندارد.

به منظور بررسی تاثیر الگوهای آبیاری جوی و پشته ای یک در میان برعملکرد و اجزای عملکرد ارقام ذرت دانه ای، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان شوشتر اجرا گردید. الگوی آبیاری(کرت اصلی) شامل: آبیاری کامل جویچه ها (شاهد)، آبیاری جویچه ها بصورت یک در میان ثابت، آبیاری جویچه ها بصورت یک در میان متغیر، دوبار آبیاری جویچه ها بصورت یک در میان و یکبار آبیاری کامل و دوبار آبیاری جویچه ها بطور کامل و یک نوبت یک در میان و ارقام ذرت (کرت فرعی) شامل: سینگل کراس 704 و کارون. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه با 5/5260 کیلوگرم در هکتار مربوط به آبیاری کامل جویچه ها و پس از آن مربوط به دو نوبت آبیاری تمام جویچه ها به صورت کامل و یک نوبت آبیاری به صورت یک در میان با 4/4530 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج اثر متقابل دو تیمار مورد بررسی نشان داد بیشترین عملکرد دانه در رقم سینگل کراس 704 در مدیریت آبیاری کامل جویچه ها با 5120 کیلوگرم در هکتار حاصل شد که نسبت به روش دو نوبت آبیاری تمام جویچه ها به صورت کامل و یک نوبت آبیاری به صورت یک در میان با 4723 کیلوگرم در هکتار تفاوت معنی دار نداشت. به طور کلی در مناطق با کمبود آب در راستای کاهش مصرف آب و تعدیل افت عملکرد ذرت می توان دو نوبت آبیاری تمام جویچه ها به صورت کامل و یک نوبت آبیاری به صورت یک در میان و استفاده از رقم سینگل کراس 704 را توصیه نمود.

کاربرد کودهای آلی با هدف جایگزینی یا کاهش قابل ملاحظه در کاربرد کودهای شیمیایی، موجب افزایش کیفیت و عملکرد در تولید پایدار گیاهان زراعی می شود. به همین منظور آزمایشی جهت بررسی اثر ورمی-کمپوست، کود شیمیایی اوره و تلفیق آن دو بر عملکرد و میزان اسانس دو رقم ورامین و اصفهانی گیاه دارویی شوید در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی استان اصفهان در سال 1395 اجرا شد. فاکتور کودی شامل 100 درصد اوره (86/260 کیلوگرم در هکتار)، ورمی کمپوست 3/33 درصد و 6/66 درصد اوره (73/173 کیلوگرم در هکتار اوره و 85/1141 کیلوگرم در هکتار ورمی کمپوست)، ورمی کمپوست 6/66 درصد و 3/33 درصد اوره (86/86 کیلوگرم در هکتار اوره و 71/2283 کیلوگرم در هکتار ورمی کمپوست)، 100 درصد ورمی-کمپوست (3429 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد (بدون کود) همچنین فاکتور دوم شامل دو رقم ورامین و اصفهانی بودند. نتایج نشان داد کاربرد ورمی کمپوست 6/66 درصد و 3/33 درصد اوره منجر به افزایش تعداد چتر در بوته (6/13 درصد)، وزن هزار دانه (3/19 درصد)، وزن خشک بوته (9/21 درصد) عملکرد دانه (4/33 درصد)، شاخص برداشت (5/18 درصد) و عملکرد اسانس (5/27 درصد) نسبت به تیمار شاهد گردید. همچنین بیشترین درصد اسانس (80/0 درصد)، محتوی د کارون (49/91 درصد) و محتوی لینالول (61/2 درصد) در اسانس در تیمار کاربرد 100 درصد ورمی کمپوست بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش، امکان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و آلی بدون کاهش قابل ملاحظه در عملکرد کمی و کیفی وجود دارد و می توان با کاربرد تلفیقی کودها در راستای کاهش هزینه های تولید گام موثری برداشت.

بابونه گیاهی دارویی متعلق به خانواده کاسنی بوده که به دلیل داشتن ترکیبات دارویی خاص نقش مهمی در درمان های طب سنتی دارد. اسید سالسیلیک در گیاهان به میزان کم ساخته شده و باعث ایجاد مقاومت در شرایط تنش می شود. برای بررسی اثر اسید سالسیلیک بربابونه، پژوهشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی روی این گیاه انجام شد. کاشت بذر گونه M. chammomile در محیط گلخانه با میانگین دمای شب و روز گلخانه به ترتیب 17± 2 و 29± 4 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی آن 59± 5 و 38± 5 درصد انجام شد. دو هفته قبل از شروع گلدهی ویک هفته پس از اولین محلول پاشی، در دو نوبت تحت تیمار سطوح مختلف اسید سالسیلیک (صفر، 150، 300، 450 میلی گرم برلیتر) قرارگرفتند براساس نتایج سطوح مختلف اسید سالسیلیک منجر به تغییر در شاخص های فیزیولوژیک مورد بررسی، تغییر درصد ترکیبات اسانس، محتوای پرولین و فعالیت آنتی اکسیدانی گردید. مقدار و نوع ترکیبات تشکیل دهنده اسانس M. chammomile با دستگاه GC و GC/MS تعیین و مهمترین ترکیبات موجود در اسانس، اکسید آلفا بیزابولول A، کامازولن و ای-ان-دی سیکلو اتر گزارش گردید. 300 میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید باعث افزایش کامازولن در اسانس شد. مقدار و نوع ترکیبات پلی فنلی با دستگاه HPLC اندازه گیری شد. مهمترین ترکیبات شامل کلروژنیک اسید، کافئیک اسید، کاتشین، سیناپیک اسید، هسپریدین، الاگیک اسید، کوارستین و ائوژنول بودند. در این پژوهش بهترین تیمار جهت افزایش پلی فنل ها غلظت 150 میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید بود. در کل می توان گفت که کاربرد غلظت های پایین و متوسط سالیسیلیک اسید باعث بهبود مواد موثره در گیاه داروئی بابونه می شود.

به منظور بررسی اثر الگوهای کشت مخلوط ردیفی کاهو پیچ و گل عسلی بر عملکرد اقتصادی و شاخص های سودمندی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. تیمارها شامل الگوهای کشت مخلوط ردیفی 1 ردیف کاهو پیچ + 1 ردیف گل عسلی (1: 1)، 2 ردیف کاهو پیچ + 2 ردیف گل عسلی (2: 2)، 3 ردیف کاهو پیچ + 3 ردیف گل عسلی (3: 3) و کشت خالص دو گونه بودند. نتایج نشان داد که تاثیر الگوهای کشت مخلوط ردیفی کاهو پیچ و گل عسلی بر وزن تر بوته هر دو گونه معنی دار بود. بالاترین وزن تر بوته کاهو پیچ و گل عسلی به ترتیب با 36200 و 5909/2 کیلوگرم در هکتار در کشت خالص حاصل شد. بیشترین نسبت برابری زمین کلی (1/04) از الگوی کشت مخلوط ردیفی 2: 2 حاصل شد که نشان دهنده سودمندی زراعی 4 درصدی کشت مخلوط و بیانگر کارایی بیشتر استفاده از زمین در این الگوی کشت نسبت به کشت های خالص این دو محصول بود. بیشترین شاخص سودمندی بوم نظام نیز در الگوی کشت مخلوط ردیفی 2: 2 با 35466/5 حاصل شد. بنابراین به نظر می رسد باتوجه به این که الگوی کشت مخلوط ردیفی 2: 2 از نسبت برابری زمین کلی و همچنین شاخص سودمندی بوم نظام بالاتری درمقایسه با سایر الگوهای کشت مخلوط ردیفی برخوردار بود، برای کسب حداکثر عملکرد و درآمد مناسب تر از کشت خالص باشد.

به منظور ارزیابی تلفیق روش های مکانیکی و شیمیایی در کنترل جمعیت طبیعی علف های هرز لوبیا قرمز، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی درسه تکرار در شهرستان دماوند در سال1392 انجام شد. در این آزمایش کنترل مکانیکی به عنوان کرت اصلی در دو سطح عدم کولتیواسیون و یک بار کولتیواسیون و کنترل شیمیایی به عنوان کرت فرعی در شش سطح عدم کاربرد علف کش، کاربرد علف کش ایمازتاپیر (Pursuit 10 SL, BASF, Germany) با دوزهای 5/0 و 1 لیتر در هکتار به صورت پیش رویشی و دوزهای 3/0، 5/0 و 1 لیتر در هکتار به صورت پس رویشی در مرحله ظهور دومین سه برگچه ای لوبیا به همراه مویان سیتوگیت به میزان 2 در هزار در نظر گرفته شدند. علف های هرز مزرعه شامل تاج خروس ریشه قرمز، سلمه تره، پیچک صحرایی و ازمک بودند. نتایج نشان داد انجام کولتیواسیون وزن خشک علف های هرز را از 4634 کیلوگرم در هکتار در تیمار شاهد به 1626 کیلوگرم در هکتار کاهش داده و عملکرد دانه لوبیا را از 243 کیلوگرم در هکتار در تیمار شاهد به 904 کیلوگرم در هکتار افزایش داد. همچنین کاربرد پیش رویشی و پس رویشی علف کش ایمازتاپیر یک لیتر در هکتار بدون کولتیواسیون وزن خشک علف های هرز را به ترتیب به میزان 1032 و 1120 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد کاهش داد و عملکرد دانه لوبیا به ترتیب به 1482 و 977 کیلوگرم نسبت به شاهد رسید.

در مطالعه حاضر نرم افزار آکوکراپ جهت پیش بینی عملکرد و کارایی مصرف آب محصول گوجه فرنگی در شرایط استفاده از پوشش مالچ و شرایط اقلیمی منطقه کهریز ارومیه مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش مزرعه ای در قالب طرح فاکتوریل اسپلیت پلات انجام گردید. فاکتور های آزمایشی شامل فاصله بین ردیف در 100 و 120 سانتی متر، فاصله بین بوته در 30 و 40 سانتی متر و نحوه استفاده از مالچ در سه حالت شامل پوشش تمام پشته و نصف جوی از مالچ، پوشش تمام جوی و نصف پشته از مالچ و تیمار بدون مالچ بود. آبیاری هر کرت به صورت مستقل انجام شد. پس از واسنجی مدل با داده های سال اول آزمایش بر اساس R2 حداکثر (99/0) و NRMSE حداقل (52/0)، نتایج ارزیابی بر اساس شاخص های آماری نشان داد که نرم افزار آکوکراپ به صورت مناسبی عملکرد محصول، کارایی مصرف آب و رطوبت خاک را برای گوجه فرنگی با تراکم های کاشت متفاوت و سه حالت استفاده از مالچ شبیه سازی می کند.

به جهت اهمیت فیزیولوژیکی پارامترهای مدل های رگرسیون غیر خطی در الگوهای رشد سیگموئیدی در این تحقیق از هشت مدل رگرسیون غیرخطی برای توصیف روند تغییرات ماده خشک تجمعی و از دو مدل لجستیک و بتا برای توصیف روند تغییرات سطح برگ دو رقم گندم در دو سطح کودی استفاده شد. به این منظور آزمایشی در قالب فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سطح کودی ( صفر و 150 کیلوگرم ازت در رقم کوهدشت، صفر و 120 کیلوگرم کود ازته در رقم دوروم) در طی دوسال زراعی(93-1392 و 94-1393) به صورت آزمایش مرکب در دانشگاه گنبد کاووس به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که هر دو مدل به خوبی قادر به توصیف تغییرات شاخص سطح برگ بوده اند و هیچ کدام برتری نسبی بر دیگری ندارند. همچنین حداکثر شاخص سطح برگ (LAImax) در رقم کوهدشت در هر دو سطح کودی در هر دو مدل بالاتر از رقم دوروم بود. همچنین نتایج نشان داد که کلیه مدل ها به خوبی روند تغییرات ماده خشک تجمعی را در برابر روز پس از کشت در هر دو سطح کودی نشان دادند اما در این بین، مدل های ریچاردز، نمایی متقارن، نمائی بریده و ویبول به لحاظ مقادیر آماره های محاسبه شده، کمی مناسب تر از سایر مدل-ها بودند، ضمن اینکه از پارامترهای بدست آمده در این مدل ها می توان در مطالعات مربوط به مقایسه ارقام و تیمارهای مختلف، آنالیز رشد و شبیه سازی رشد و تولید گندم استفاده نمود.

آزمایش مزرعه ای، بر اساس سناریوهای استاندارد مورد تأیید IPCC (A1B، A2، B1) توسط مدل گردش عمومی جو (HadCM3) با استفاده از مدل ریز مقیاس (LARS-WG) با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر پاسخ مراحل فنولوژیک گیاهان سه کربنه، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در دو سال زراعی 93 و 94 در یک مکان با تیمار اجزاء مکمل مخلوط ماشک برگ درشت و جو در 5 سطح، علف هرز در چهار سطح و کمپوست نیز در چهار سطح با آزمایش فاکتوریل 5×4 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی برای سال هدف 2055 میلادی (1445 شمسی) به صورت دیم اجراء شد. پارامترهای اقلیمی دما، بارندگی و تابش روزانه در دوره زمانی مورد مطالعه با استفاده از مدل LARS-WG شبیه سازی شدند. نتایج نشان داد که کاهش طول دوره رشد و عدم برخورد با دماهای فوق مطلوب و فرار از تنش های خشکی آخر فصل به علت منطبق بودن دوره رشد با فصل رشد، کاهش ریسک مخاطرات محیطی در سال های آتی را سبب شده و پایداری عملکرد نیز حاصل می گردد. بنابراین با وجود کاهش احتمالی تبخیر و تعرق گیاهان مرجع، شرایط زراعی آینده در خرم آباد به منظور تولید علوفه ارگانیک و کنترل بیولوژیک علف های هرز تحت اثر تغییرات اقلیمی، حاکی از میسر بودن امکان کشت بوده و اثرات منفی تغییر اقلیم بر تولید محصول کاسته می شود.

به منظور بررسی واکنش دو رقم نخود به کاربرد کودهای مختلف زیستی و شیمیایی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی شرکت میدیا کالان در شهرستان کامیاران-استان کردستان در سال 1394 اجرا گردید. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده (اسپیلت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. در این طرح فاکتور اصلی در شش سطح شامل (شاهد، ازتو بارور، فسفات بارور، پتابارور، تلفیق ازتوبارور+ فسفات بارور+ پتابارور، کود شیمیایی توصیه شده بر اساس آزمون خاک) و فاکتور فرعی شامل دو رقم نخود (عادل و بیونیج) در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که هیچ یک از صفات مورد مطالعه به جزء شاخص اسپاد برگ تحت تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی اختلاف معنی داری نشان ندادند. به طوری که بیشترین مقدار اسپاد برگ در تیمار کود زیستی پتابارور مشاهده گردید. از طرف دیگر با وجود معنی دار نبودن تفاوت ها، حداکثر عملکرد دانه در هکتار در تیمار مصرف کود شیمیایی و با اندکی کاهش در تیمار کودهای زیستی تلفیقی حاصل گردید. همچنین در این آزمایش کمترین تعداد غلاف نابارور در بوته و حداکثر تعداد روز تا 50 درصد سبز شدن، تعداد شاخه های ثانویه، تعداد دانه در بوته و درصد پروتئین دانه در رقم عادل و بیشترین وزن صد دانه در رقم بیونیچ مشاهده گردید. در نهایت برتری تیمار کود شیمیایی و کودهای زیستی تلفیقی در مقایسه با شاهد به ترتیب 98/8 و 5 درصد بود. رقم عادل نیز در مقایسه با رقم بیونیج به ترتیب 37/2 و 92/5 درصد عملکرد دانه و درصد پروتئین بیشتری تولید نمود.

هدف این مطالعه ارزیابی واکنش جوانه زنی، رشد و برخی شاخص های بیوشیمیایی در گیاهچه های گندم نان به هیدروکربن های آروماتیک حلقوی فنانترن و پیرن می باشد. در این بررسی بذرهای گندم به صورت هیدروپونیک کشت داده شدند و به مدت 7 روز تحت تیمار غلظت های 50، 100، 150 و 200 میکرومول از این دو ترکیب قرار گرفتند. محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن و همچنین فعالیت آنزیمهای کاتالاز (CAT)، پراکسیداز (POD)، سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و آسکوربات پراکسیداز (APX) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد هر دو آلاینده باعث کاهش درصد جوانه زنی گردیدند، بطوریکه کمترین درصد جوانه زنی مربوط به فنانترن (44/54%) در سطح 200 میکرومول بود. فنانترن بیشتر از پیرن باعث کاهش محتوای رنگیزه های فتوسنتزی گردید، کمترین درصد کلروفیل a (54/51%)، کلروفیل b (25/48%) و کاروتنوئیدها (42/63%) مربوط به تیمار فنانترن (200 میکرومول) بود. هر دو آلاینده باعث افزایش معنی دار محتوای پراکسید هیدروژن (7 برابر) و مالون دی آلدئید (5/1 برابر) گردیدند. افزایش غلظت هر دو آلاینده باعث کاهش معنی دار (تا70%) فعالیت سه آنزیم APX، POD و SOD گردیدند، ولی تنها فنانترن باعث کاهش معنی دار (12/49%) فعالیت آنزیم کاتالاز گردید. این نتایج نشان می دهد که به احتمال زیاد تنش اکسیداتیو، عامل کاهش رشد و اثرات زیانبار هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقه ای در خاک های آلوده به این مواد می باشد.

تنش خشکی مهمترین عامل محدود کننده ی عملکرد دانه ی گندم بویژه در مناطق جنوبی ایران است. به منظور شناسایی مناسب ترین صفات زراعی موثر بر عملکرد دانه ی ژنوتیپ های امید بخش گندم نان (16 ژنوتیپ) در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی، این آزمایش در سال های 92-1391 و 93-1392 در منطقه ی داراب استان فارس اجرا شد. تنش خشکی پس از مرحله ی گلدهی شروع و تا مرحله ی رسیدگی فیزیولوژیک ادامه یافت. در انتهای فصل رشد، صفت تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک یاداشت برداری شد و صفات عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد گلچه در سنبلچه، تعداد پنجه در واحد سطح و ارتفاع بوته اندازه-گیری شدند و صفت شاخص برداشت محاسبه شد. چهار روش آماری شامل: همبستگی ساده، رگرسیون خطی چندگانه، رگرسیون گام به گام و تجزیه ی مسیر جهت بررسی روابط بین عملکرد دانه و صفات مذکور در هر دو شرایط رطوبتی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در میان صفات مورد مطالعه، عملکرد زیست توده و شاخص برداشت موثرترین صفات اثرگذار بر روی عملکرد دانه در شرایط مطلوب رطوبتی بودند. درمقابل، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد زیست توده به عنوان مهمترین صفات اثرگذار بر عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی مطرح شدند. با توجه به اکثر روش های آماری، نقش عملکرد زیست توده در عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی کمتر از شرایط مطلوب بود. همچنین، در شرایط تنش خشکی افزایش عملکرد دانه را می توان به شاخص برداشت بیشتر نسبت داد.

به منظور بررسی واکنش ژنوتیپهای گندم نان به اثرات ناشی از خشکی و بروز ژن، دوآزمایش جداگانه به صورت آزمایشگاهی و گلخانه ای بصورت فاکتوریل و به ترتیب در قالب طرحهای کاملا تصادفی و بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در آزمایشگاه و گلخانه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه در سال 1394 انجام شد. عوامل این طرحها، در آزمایشگاه، بیست ژنوتیپ گندم (ده ژنوتیپ مقاوم و ده ژنوتیپ حساس به خشکی) و شش سطح پتانسیل اسمزی و در گلخانه، 6 ژنوتیپ منتخب(سه ژنوتیپ حساس و سه ژنوتیپ مقاوم به خشکی) و شش سطح پتانسیل اسمزی بودند. آزمایشهای مربوط به فناوریهای زیست شناسی مولکولی نیز در دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، انجام شد. نتایج نشان داد، ژنوتیپهای مقاوم به خشکی پیشتاز، آذر2 و پارسی، از نظر درصد، مدت و سرعت جوانه زنی، برتری قابل توجه و40 درصدی نسبت به ژنوتیپهای حساس به خشکی پیشگام، اوحدی و رصد داشتند. وزن خشک ریشه چه نیز در ژنوتیپ پارسی با 99/78 میلیگرم، بیشترین مقدار و بیش از سه برابر کمترین وزن خشک ریشه چه در ژنوتیپ رصد با 08/24 میلیگرم بود. در گلخانه، حد بالاو پایین مقادیر صفات درصد، مدت و سرعت سبز شدن و وزن بوته ها به ترتیب به ژنوتیپ مقاوم به خشکی پارسی و ژنوتیپ حساس به خشکی پیشگام تعلق داشت. افزایش تنش اسمزی در ژنوتیپ پارسی موجب افزایش بروز ژن TaPMT1شد، که به وضوح نشان دهنده درگیر بودن این ژن، حداقل در سطح بیان ژن در واکنش به تنش اسمزی است.

به منظور تعیین بهترین تاریخ کشت سورگوم علوفه ای در نوار ساحلی شرق هرمزگان، آزمایشی به صورت کرت های نواری در قالب بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میناب به مدت دوسال انجام شد. تاریخ کشت (شامل 15 مهر، اول و 15 آبان، اول و 15 آذر، اول دی، آخر اسفند، 15 فروردین و اول و آخر اردیبهشت) به عنوان عامل اصلی و رقم (Speedfeed (SPF)، KFS1 و KFS2) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. به مدت دو سال صفات تعداد چین در سال، عملکرد سالیانه علوفه تر، عملکرد در چین، ارتفاع بوته، میزان پروتئین خام و ماده خشک اندازه گیری شدند. بیشترین تعداد چین در سال در رقم SPF در تاریخ کشت 15 مهر (2/8) و 15 آبان و آذر (2/7) و کمترین آن در رقم KFS1 در تاریخ کشت 30 اسفند (5/2) و 15 فروردین (5/1) مشاهده شد. بیشترین عملکرد علوفه تر (تن در هکتار) در رقم KFS2 در تاریخ کشت 30 اسفند (7/176)، در رقم KFS1 در تاریخ کشت اول آبان (0/113) و در رقم SPF در تاریخ اول اردیبهشت (7/173) مشاهده شد. بیشترین پروتئین خام (20% ~) متعلق به تاریخ های کشت 15 مهرماه، آخر اردیبهشت و اول آبان ماه بود و تاریخ کشت اول آذر ماه با 13% کمترین پروتئین را داشت. تاریخ کشت مناسب برای منطقه ساحلی هرمزگان برای دو رقم با عملکرد بالای این آزمایش یعنی KFS2 (5/176 تن در هکتار) و SPF (5/173 تن در هکتار) به ترتیب آخر اسفند و اول اردیبهشت بود.

کاربرد محلول پاشی متانول روی اندام های هوایی گیاهان باعث افزایش عملکرد و تسریع رسیدگی در آن ها وهمچنین استفاده از نانو کودها به منظور کنترل دقیق آزادسازی عناصر غذایی می تواند گامی مؤثر در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار و سازگار با محیط زیست باشد. به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی متانول و نانو کود پتاس بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل، متانول در سه سطح صفر، 10 و 15 درصد حجمی و نانو کود پتاس در سه سطح صفر، 2 و 4 کیلوگرم در هکتار به صورت محلول پاشی بودند. نتایج نشان داد کاربرد متانول و نانو کود پتاس بر اجزاء تأثیر معنی دار داشتند، و بر هم کنش محلول پاشی متانول و نانو کود پتاس بر ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، کلروفیل ها و کاروتنوئید تأثیر معنی داری داشت. بیشترین تعداد دانه در سنبله و عملکرددانه از تیمار 15 درصد حجمی متانول + 4 کیلوگرم در هکتار نانو کود پتاس حاصل شد که نسبت به شاهدبه ترتیب 42 و 45 درصد افزایش نشان داد. همچنین اثر تیمار 10 درصد حجمی متانول + 4 کیلوگرم در هکتار نانو کود پتاس بر رنگیزه های فتوسنتزی بیشتر از سایر صفات بود، با توجه به نتایج به دست آمده به طور کلی کاربرد محلول پاشی 15 درصد حجمی متانول به همراه 4 کیلوگرم در هکتار نانو کود پتاس برای افزایش عملکرد گیاه گندم احتمالا می تواند موفقیت آمیز باشد.

آزمایشی جهت ارزیابی کارایی زمان مصرف علف کش های دو منظوره و اختلاط علف کش ها بر کنترل علف های هرز و صفات رشدی، فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس در سال زراعی 1394-1393 اجرا شد. تیمارها شامل علف کش های سولفوسولفورون+مت سولفورون متیل (توتال)، مزوسولفورون متیل+یدوسولفورون متیل+ ایمن کننده مفن پای دی اتیل (آتلانتیس)، مزوسولفورون+ یدوسولفورون+ دیفلوفنیکان+ ایمن کننده مفن پای دی اتیل (اتللو)، سولفوسولفورون (آپیروس)، اختلاط تری بنورون متیل (گرانستار) و کلودینافوپ پروپارژیل (تاپیک) در دو زمان مصرف ابتدای پنجه زنی و ابتدای ساقه رفتن بود. عدم کاربرد علف کش ها و وجین دستی در دو زمان مورد بررسی نیز به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اعمال علف کش های دو منظوره و اختلاط گرانستار+تاپیک و وجین دستی در زمان های مختلف مصرف به همراه عدم کاربرد علف کش ها، اثر معنی داری بر صفاتی نظیر سطح برگ، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، میزان کلروفیل a، b و پرولین داشتند (p<0. 01). با توجه به نتایج به دست آمده، مصرف علف کش ها در بیشتر موارد به همراه وجین دستی در زمان پنجه زنی کارایی آن ها را نسبت به مرحله ساقه رفتن افزایش داد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار آتلانتیس در ابتدای پنجه زنی معادل 7535 کیلوگرم در هکتار بود که با تیمار وجین، اتللو و آپیروس در ابتدای پنجه زنی به علاوه آتلانتیس در ابتدای ساقه رفتن اختلاف معنی داری را نشان نداد. در مقابل، کمترین میزان معنی دار عملکرد دانه مربوط به علف کش آپیروس (3991 کیلوگرم در هکتار) در زمان مصرف ابتدای ساقه رفتن

با توجه به نقش تاج خروس علوفه ای به عنوان یک ماده غذایی با ارزش و پتانسیل بالا و همچنین محدودیت منابع آب در منطقه ارومیه، آزمایشی به منظور بررسی تاثیر فاصله های گوناگون آبیاری و سطح های نیتروژن بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی و عملکرد تاج خروس علوفه ای (رقم سیم)، در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی در سال 1395 انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. کرت های اصلی به سه فاصله آبیاری (7، 11 و 15 روز) و کرت های فرعی به کود نیتروژن با چهار سطح {صفر (شاهد)30، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به صورت اوره} اختصاص یافت. نتایج نشان داد که هم فاصله های آبیاری و سطح های نیتروژن بر صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ، وزن برگ، وزن ساقه و عملکرد علوفه تاثیر معنی داری داشتند. افزایش فاصله آبیاری از 11 به 15 روز باعث کاهش 25 درصدی عملکرد علوفه گردید. همچنین با کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار ارتفاع بوته 26 درصد، تعداد برگ 13 درصد، وزن برگ 15 درصد، وزن ساقه 25 درصد و نهایتا عملکرد علوفه 38 درصد نسبت به شاهد افزایش نشان داد. بنابراین، فاصله آبیاری 11 روزه و کاربرد 60 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در شرایط ارومیه در افزایش عملکرد تاج خروس علوفه ای قابل توصیه است.

ﺗ ﻨ ﺶ ﺧ ﺸ ﻜ ﻲ ﻳ ﻜ ﻲ از ﻋ ﻮ اﻣ ﻞ اﺻ ﻠ ﻲ ﻛ ﺎ ﻫ ﺶ رﺷ ﺪ و ﻋ ﻤ ﻠ ﻜ ﺮ د ﮔ ﻨ ﺪ م اﺳ ﺖ ﻛ ﻪ ﻣ ﻮ ﺟ ﺐ ﻛ ﺎ ﻫ ﺶ ﺟ ﺬ ب ﻋ ﻨ ﺎ ﺻ ﺮ رﻳ ﺰ ﻣ ﻐ ﺬ ی ﺑ ﻪ وﻳ ﮋ ه ﻋ ﻨ ﺼ ﺮ روی از خاک می شود. این آزمایش به منظور بررسی اثر سولفات روی در افزایش تحمل به شرایط خشکی در گندم، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی در شهرستان فریدونشهر استان اصفهان در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح 50، 75 و 90 درصد ظرفیت مزرعه (FC) و محلول پاشی سولفات روی در سطوح صفر (شاهد)، 5/0 درصد و 1 درصد در سه مرحله (پنجه زنی، ساقه رفتن و ظهور برگ پرچمی) بودند. در این آزمایش تنش خشکی موجب کاهش معنی دار ارتفاع بوته، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه، طول سنبله، عملکرد بیولوژیک، کلروفیل a، کلروفیلb و پروتئین شد. آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی (تنش شدید) میزان پرولین را 24/41 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. محلول پاشی سولفات روی در بالاترین غلظت (1 درصد) موجب افزایش معنی دار تمام پارامترهای مورد بررسی از جمله عملکرد دانه (3/2602 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (4/7603 کیلوگرم در هکتار)، پروتئین (04/13 درصد) و پرولین (03/35 میکرومول بر گرم وزن تر) گردید. بررسی برهمکنش محلول پاشی سولفات روی (1 درصد) نشان داد تنش شدید باعث افزایش 85/34 درصدی کلروفیلb نسبت به عدم محلول پاشی می گردد. ﺑ ﻪ ﻃ ﻮ ر ﻛ ﻠ ﻲ محلول پاشی سولفات روی توانست اثرات مضر ناشی از تنش آب را کاهش دهد و شرایط رشد گیاه را بهبود بخشد.

به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی متانول و اسیدآسکوربیک بر رشد و عملکرد بادام زمینی (رقم NC2) در سال زراعی 1394، در دو منطقه آستانه اشرفیه و کیاشهر، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای مورد بررسی دراین آزمایش شامل محلول پاشی متانول در 4 سطح شامل صفر (شاهد)، 7، 14 و 21 درصد حجمی و محلول پاشی اسیدآسکوربیک در 4 سطح شامل صفر (شاهد)، 250، 500 و 750 میلی گرم در لیتر بودند. محلول پاشی دو بار طی فصل رشد گیاه و با فاصله ی زمانی 15 روزه و شروع محلول پاشی در مرحله کدبندی 72 انجام شد. صفات اندازه گیری شده در این تحقیق شامل: عملکرد غلاف، عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، عملکرد پروتئین، عملکرد روغن، کارایی مصرف آب غلاف، کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ و پتانسیل اسمزی برگ بود. نتایج نشان داد که اثر ساده محلول پاشی متانول و اسیدآسکوربیک تأثیر مثبت و معنی داری بر روی صفات اندازه گیری شده داشت. بالاترین میزان در پارمترهای اندازه گیری شده در دو تیمار محلول پاشی متانول (14 و 21 درصد حجمی) و دو تیمار اسیدآسکوربیک (500 و 750 میلی گرم در لیتر) مشاهده شد. درصد افزایش میزان عملکرد غلاف در تیمارهای مصرفی 14 و 21 درصد حجمی متانول در مقایسه با تیمار شاهد (عدم کاربرد متانول) به ترتیب 15/20 و 65/24 درصد بود. مصرف اسیدآسکوربیک با مقادیر 500 و 750 میلی گرم در لیتر به ترتیب موجب افزایش 36/17 و 67/20 درصدی عملکرد غلاف نسبت به تیمار شاهد (عدم کاربرد اسیدآسکوربیک) شد.

به منظور بررسی اثر اضافه کردن مویان در کاهش دز مصرفی علف کش سولفوسولفورون+ مت سولفورون متیل آزمایشی مزرعه ای در سال 1393-1394 در مزرعه شخصی در روستای حکم آباد شهرستان سبزوار در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایش عبارت بودند از: مقادیر مویان در دو سطح توصیه شده (1% از منبع سیتوگیت )و 50 درصد بیشتر از مقدار توصیه شده و مقدار کاهش یافته علف کش دومنظوره سولفوسولفورون+ مت سولفورون متیل(توتال)در پنج سطح (0، 25، 50، 75 و 100 درصد دز توصیه شده (45 گرم در هکتار از فرمولاسیون WG 80%) استفاده گردید. نتایج نشان داد که اضافه کردن مویان سبب کاهش بیشتر وزن خشک علف هرز و افزایش درصد خسارت به علف هرز و گیاه زراعی و عملکرد بیولوژیکی و اقتصادی شد در حالی که بر سایر صفات مورد مطالعه اثر معنی داری نداشت. نتایج برازش منحنی دز-پاسخ نشان داد دوز علف کش لازم برای کاهش 50 درصد وزن خشک علف هرز در دز توصیه شده مویان برابر با 29/61 و برای دز توصیه شده+50% مویان برابر با 93/41 درصد از مقدار توصیه شده است. استفاده از دز توصیه شده علف کش در مقایسه با شاهد سبب کاهش وزن خشک علف هرز، خسارت به علف هرز، خسارت به گیاه زراعی، ارتفاع گیاه، تعداد پنجه بارور، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد اقتصادی گردید که اختلاف آماری معنی داری با مصرف 75% دز توصیه شده نداشت.