اکوفیزیولوژی گیاهی
سال:1398 | دوره:11 | شماره:36 |تعداد مقالات:26

این آزمایش به منظور بررسی تعیین الگوی رویش علف های هرز مزرعه سیب زمینی در سال زراعی 1394-1393 در دو ایستگاه تحقیقات کشاورزی آلاروق و سامیان در اردبیل انجام شد. هر هفته بعد از کاشت سیب-زمینی، علف های هرز سبز شده در واحد های نمونه گیری تثبیت شده در داخل کرت ها، برای شمارش و تفکیک به آزمایشگاه منتقل شدند. بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق علف های هرز نمونه برداری شده شامل ده گونه از هفت تیره بودند. بیشترین میزان رویش و سبز شدن علف های هرز به طور متوسط در دو تا چهار هفته پس از کاشت سیب زمینی یعنی پس از دریافت 137 تا 329 درجه-روز رشد توسط سیب زمینی برای ایستگاه سامیان و 105 تا 254 درجه-روز رشد برای ایستگاه آلاروق رخ داد. بیشترین میزان تراکم علف های هرز در هر دو ایستگاه آلاروق و سامیان به گونه تاج خروس تعلق داشت، پس از تاج خروس در ایستگاه سامیان خردل وحشی بیشترین تراکم را در مقایسه با سایر علف های هرز به خود اختصاص داد. علف هرز سلمه تره نیز همانند تاج خروس در هفته سوم پس از کاشت سیب زمینی بیشترین میزان رویش و تراکم را به خود اختصاص داد و از هفته سوم به بعد رویش این گونه رو به کاهش گذاشت. علف هرز چسبک نیز در هر دو ایستگاه مورد مطالعه در هفته های سوم تا چهارم معادل دریافت 233 تا 329 درجه-روز رشد برای ایستگاه سامیان و 177 تا 254 درجه-روز رشد برای ایستگاه آلاروق بیشترین تراکم را داشت، اما علف هرز چند ساله پیچک رویش و بروز خود را تقریباً در کل طول دوره حفظ نمود. . . .

روش کشت مسطح علاوه بر کارایی کم مصرف آب باعث فرسایش شدید خاک می شود و روش های دیگر باید جایگزین گردد. به منظور مقایسه کشت مسطح گندم(مرسوم)وپشته ای درمقادیر گوناگون بذر از نظر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب، پژوهشی درقالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با 7تیمار و 3تکرار دراصفهان در سال زراعی88-1387 اجراشد. تیمارهای آزمایش شامل سه میزان بذر(60، 120 و 180کیلوگرم درهکتار) درکشت پشته ای وچهار میزان بذر (60، 120، 180و300 کیلوگرم در هکتار) در کشت مسطح بودند. نتایج نشان دادکه تاثیر تیمارهابر کلیه صفات بجز ارتفاع بوته ووزن هکتولیتر معنی دار بود. باتوجه به نتایج اگرچه کشت مسطح با مصرف 180کیلوگرم بذرر هر هکتار (9948 کیلوگرم درهکتار) بالاترین میزان عملکرد را داشت، اما تفاوت معنی داری بین عملکرداین تیمار و تیمارهای کشت پشته ای با مصرف 180کیلوگرم بذر در هکتار (9715کیلوگرم درهکتار)وکشت پشته ای ومسطح بامصرف 120کیلوگرم بذر در هکتار (به ترتیب با9549 و9235 کیلوگرم درهکتار) وجود نداشت. کشت مسطح با مصرف 60کیلوگرم بذردرهکتار به دلیل کاهش معنی دارتعدادسنبله و تعداددانه درهر سنبله پایین ترین عملکرد (8046 کیلوگرم در هکتار) را داشت. کشت مسطح و مصرف 300 کیلوگرم بذر در هر هکتار (روش مرسوم) عملکردی معادل تیمار کشت پشته ای و مصرف 120 کیلوگرم بذر در هر هکتار داشت. کارایی مصرف آب و مقدار کل آب مصرفی در روش کشت پشته ای به ترتیب بیانگر 11 درصد مصرف آب کمتر و 14 درصد کارایی مصرف آب بیشتر نسبت به روش کشت مسطح بود. به طور خلاصه استفاده از روش کشت پشته ای با استفاده از حداکثر 120 کیلوگرم بذر در هکتار در شرایط مشابه این پژوهش نسبت به روش مرسوم قابل توصیه است.

استفاده نامناسب از اراضی و رشد بی رویه شهرها و کاهش سطح زیر کشت، استفاده بهینه از اراضی را موردتوجه قرار داده است و استفاده درست از اراضی، نیازمند بررسی مناسب منابع بوم شناختی کشاورزی می باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت سویا، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش خطی وزنی (WLC) انجام شد. بدین منظور ابتدا نیاز های زراعی و متغیر های محیطی تعیین، درجه بندی و مطابق با آن ها نقشه های موردنیاز تهیه گردید. متغیرهای محیطی موردمطالعه شامل: شیب، جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و بافت خاک می باشد. در این پژوهش. برای استانداردسازی داده ها از روش فازی و برای وزن دهی به معیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. درنهایت با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی (WLC) در محیط نرم افزار IDRISI، نقشه ی پتانسیل کشت سویا تهیه گردید. نتایج نشان داد که در وزن دهی معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی در سویا بافت خاک با 5228/0 بیشترین و ارتفاع با 0765/0 کمترین ضریب ها را کسب کردند. سپس پهنه بندی اراضی در چهار طبقه بسیار مستعد، مستعد، نیمه مستعد و غیر مستعد انجام شد. نتایج حاصل از روش ترکیبی خطی وزنی اراضی ازلحاظ فیزیوگرافی نشان داد که 08/11 و 60/37 درصد از اراضی جهت تولید سویا در پهنه های بسیار مستعد و مستعد قرار دارند و عامل محدودکننده کشت این گیاه در استان را می توان بافت خاک ذکر نمود.

پویایی جمعیت علف های هرز در مزارع، تحت تأثیر محیط، خصوصیات خاک و سیستم های زراعی قرار دارد. این آزمایش به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف مصرف نهاده( بر اساس مقدار مصرف علف کش، کود و شدت خاک ورزی) بر فراوانی، تراکم و تنوع علف های هرز مزارع سویا انجام شد. به این منظور در سال 1392، از 34 مزرعه سویا در غالب دو نظام کم و پرنهاده که دامنه گسترش آن ها از منطقه ی قراخیل در مرکز استان مازندران تا سارجه کر در شرق استان گلستان امتداد داشت 714 نمونه گرفته شد. در دو سطح مصرف نهاده، مجموعاً 33 گونه علف هرز متعلق به -18 خانواده گیاهی شناسایی شد که عمدتاً ازگونه های پهن برگ و یک ساله بودند. مشاهدات حاکی از آن بود که تعداد گونه ها در دو سیستم اختلاف معنی داری نداشت. در سیستم پر نهاده تعداد گونه های غالب اندک(دو گونه) و در کم نهاده تعداد بیشتری از گونه ها غالب بودند. نتایج نشان داد که غنای گونه ای و تراکم علف هرز تحت تاثیر مقدار استفاده-از نهاده قرار گرفت، به طوریکه در نظام کم نهاده نسبت به سیستم های پرنهاده تراکم و تنوع گونه ای علف های هرز به طور معنی دار بیشتر بود. فراوانی همه گروه های کارکردی( به لحاظ چرخه زندگی، فرم رویش و مسیر فتوسنتزی) در سیستم کم نهاده برتری معنی داری داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که در سیستم های کم نهاده به دلیل امکان تکمیل چرخه زندگی گونه های هرز، گیاه ساختار خود را تا حد زیادی تجدید می کند و به دلیل محدویت در استفاده از علف کش، می بایست نقش شخم و کود دهی جدی تر در نظر گرفته شود.

تحقیق حاضر به منظور شناخت نیاز رویشگاهی گونه Sorbus torminalis Crantz. (L. ) در سال 1392 در جنگل های ارسباران (شمال غرب ایران) انجام گردیده است. مساحت منطقه مورد مطالعه 14000 هکتار تعیین گردید که شامل زیر حوزه ستن چای از حوزه کلیبرچای به مساحت 13335هکتار و قسمتی از حوزه ایلگنه چای به مساحت 665 هکتار می باشد. در منطقه مورد نظر در داخل فرمهای مختلف زمین و در جهات جغرافیایی متفاوت، تعداد 6 قطعه نمونه 1000متر مربعی انتخاب گردید. جهت تعیین مهمترین عوامل موثر در استقرار گونه بارانک در ارسباران آنالیز مولفه های اصلی (PCA) بکار گرفته شد. برای این منظور از نرم افزار آماری SPSS (نسخه شماره 9) استفاده گردید. انتشار این گونه در محدوده ارتفاعی1020 تا 1715 متر بوده و درجنگل های ارسباران به عنوان گونه همراه جامعه جنگلی ممرزCarpinetum betuli L. یافت می شود. بلندترین درختان برای گونه بارانک در فرم دامنه و در جهت شمالی (78/11 متر) قرار داشتند و قطر برابر سینه درختان بارانک از 1/5 تا 4/14 سانتی متر در فرمهای مختلف زمین و در جهات جغرافیایی متفاوت در نوسان می باشد. بر اساس نتایج این تحقیق گونه بارانک در طبقه ارتفاعی بالابند(2000-1500 متر) از جنبه حداکثر و میانگین قطر برابر سینه در وضعیت برتری قرار دارد. ضمنا نتایج آزمون PCA نشان می دهد که فاکتورهای درصد آهک و درصد مواد آلی با مولفه اول و فاکتورهای جهت جغرافیایی و درصد سیلت با مولفه دوم همبستگی بیشتری دارند.

کلزا مهم ترین منبع روغن خوراکی پس از سویا و نخل خرما در جهان بوده و گیاه روغنی که به طور گسترده در ایران کشت می شود. هدف از این تحقیق، تطبیق و آزمون توانایی مدلAquaCrop برای شبیه سازی عملکرد دانه کلزای بهاره، بیوماس و رطوبت خاک می باشد. در این تحقیق، مدل AquaCrop برای شبیه سازی دینامیکی رشد گیاه کلزای بهاره تحت شرایط محدودیت آب در شرایط اقلیمی تبریز مورد استفاده قرار گرفت. طرح آزمایشی شامل چهار تیمار آبیاری I1، I2، I3 و I4 بترتیب برابر آبیاری معمولی کلزا، 20، 35 و 50 درصد کمتر از نیاز پتانسیل آن در چهار تکرار بصورت طرح بلوک های کامل تصادفی برای دو سال زراعی 89 و 90 اجرا گردید. مدل AquaCrop با استفاده از داده های اندازه گیری شده در سال 89 واسنجی و داده های اندازه گیری شده در سال 90 اعتبار سنجی گردید. براساس نتایج، مدل AquaCrop عملکرد دانه را برای هر دو سال با دقت زیاد و رطوبت شبیه سازی شده توسط AquaCrop تمایل به پیروی کردن از روند داده های اندازه گیری دارد. بطور کلی شاخص های آماری NRMSE و d برای عملکرد نهایی محصول (05/7 درصد، 96/0)، رطوبت خاک (03/16 درصد و 77/0) بدست آمد. همچنین از خطاهای ارزیابی مانند متوسط NRMSE برای بیوماس دینامیکی در واسنجی و اعتبارسنجی به ترتیب 31/29 و 83/20 حاصل گردید. نتایج کلی نشان داد که AquaCrop یک مدل معتبر است و می تواند با درجه قابل اعتمادی از دقت برای بهینه سازی تولید کلزای بهاره و نیاز آبی در منطقه کرکج تبریز استفاده شود.

گیاهان دارویی از اهمیت بالایی در تأمین بهداشت و سلامت جامعه برخوردارند. به منظور بررسی اثر تنش خشکی و کودهای بیولوژیک بر عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی گاوزبان، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در سال 1393 اجرا شد. عامل اصلی شامل تنش خشکی در چهار سطح، تنش در مرحله ساقه رفتن (رویشی)، تنش در مرحله گلدهی (زایشی)، تنش در مرحله رویشی+ زایشی و آبیاری کامل (شاهد) بود. تنش خشکی با یک مرحله قطع آبیاری در مرحله مورد نظر اعمال گردید. عامل کودی (کود شیمیایی: اوره و فسفات آمونیوم، کود بیولوژیک: نیتروکسین و بیوفسفات) به عنوان عامل فرعی شامل سه سطح: مصرف 100 درصد کودهای شیمیایی، کاربرد 50 درصد کودهای شیمیایی + کود بیولوژیک و کاربرد 25 درصد کود شیمیایی + کود بیولوژیک بود. تنش خشکی تأثیر معنی داری بر درصد موسیلاژ و عملکرد گل داشت اما بر عملکرد اسانس تاثیر معنی داری نداشت. بیشترین درصد موسیلاژ با میانگین 35/6 درصد، در تیمار تنش خشکی در هر دو مرحله زایشی+رویشی به دست آمد. بیشترین و کمترین عملکرد گل در تیمار شاهد و تیمار تنش در هر دو مرحله زایشی+رویشی به ترتیب با میانگین های 450 و 364 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. تنش خشکی باعث افزایش درصد اسانس شد و تنش در مرحله زایشی اثر بیشتری در افزایش درصد اسانس داشت.

به منظور تعیین زمان مطلوب برداشت کیوی در راستای بهبود صفات کیفی، ظرفیت آنتی اکسیدانی و انبارمانی میوه، این آزمایش، در سال زراعی 1392-1391 بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی، در شمال غربی استان گیلان (آستارا) و با 3 تکرار اجرا شد. تیمار مورد مطالعه شامل پنج تاریخ برداشت میوه کیوی شامل 25 مهر، دوم، نهم، 16 و 23 آبان ماه 1392 بود. براساس نتایج این آزمایش، اثر تاریخ برداشت بر تمام صفات اندازه گیری شده به استثناء دانسیته و میزان ویتامین ث میوه کیوی هایوارد معنی دار بود. بالاترین درجه سفتی میوه کیوی (35/9 کیلوگرم در سانتی متر مربع) و محتوای مواد جامد محلول آنها (60/6 درصد) به ترتیب در تاریخ 2 و 23 آبان مشاهده گردید. تاخیر در برداشت میوه میزان اسیدیته کل را کاهش داد ولی ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه در واکنش به تاخیر در تاریخ برداشت افزایش نشان داد. همچنین، همبستگی منفی و معنی داری بین ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه و اسیدیته کل قابل تیتر (**74/0-= r) وجود داشت. ولی، ضریب همبستگی بین سفتی بافت میوه و اسیدیته کل قابل تیتر (**70/0=r) مثبت و معنی دار بود. به علاوه، ضریب همبستگی بین سفتی بافت و ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه منفی و معنی دار (**82/0-=r) بود. تاخیر در برداشت میوه تا 23 آبان ماه سبب افزایش محتوای مواد جامد محلول، ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه و قابلیت انبارمانی کیوی گردید. به طور کلی، تاریخ برداشت 23 آبان ماه می تواند برای برداشت میوه کیوی و افزایش انبارمانی آن در شرایط اقلیمی منطقه قابل توصیه باشد.

مصرف انرژی و گرمایش جهانی و به دنبال آن بحث تغییر اقلیم ناشی از فعالیت های بشر یکی از مشکلات و معضلات عمده محیط زیستی است که بسیاری از پژوهشها را متوجه خود ساخته است. پژوهش حاضر به بررسی روند مصرف انرژی و تولید گاز گلخانه ای CO2 در تولید کلزای (Brassica napus) آبی و دیم در استانهای شمالی کشور پرداخت و شاخص های انرژی خروجی با توجه دادههای جمعآوری شده، برآورد گردید. دادهها از کشاورزان استانهای مازندران و گلستان در سال 95 و به روش نمونه گیری تصادفی جمعآوری گردید. نتایج حاصل از بررسی داده ها نشان داد که انرژی ورودی در کشت دیم در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 49/29 و 77/28 گیگاژول در هکتار و انرژی ورودی در کشت آبی در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 52/33 و 10/34 گیگاژول بر هکتار محاسبه گردید. میزان انرژی خروجی در کشت دیم در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 3/90 و 4/88 گیگاژول بر هکتار و انرژی خروجی در کشت آبی در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 27/82 و 25/82 گیگاژول بر هکتار محاسبه گردید. بالاترین و پایینترین نسبت انرژی در تولید کلزا به میزان 07/3، 41/2 به ترتیب در کشت دیم و آبی در استان گلستان بدست آمد. همچنین میزان تولید گاز گلخانهای CO2 در کشت دیم در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 04/41715 و 60/39968 کیلوگرم در هکتار و میزان تولید گاز گلخانه ای CO2 در کشت آبی در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 11/46180 و 62/45011 کیلوگرم بر هکتار محاسبه گردید.

به منظور بررسی اثر مقدار فسفر، کاربرد باکتری ریزوبیوم و کود زیستی نیتراژین بر رشد و عملکرد لوبیا (توده محلی گیلان)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان املش، استان گیلان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل مقادیر مختلف مصرف فسفر، کود زیستی نیتراژین و باکتری ریزوبیوم بود. نتایج نشان داد که با افزایش مصرف فسفر از صفر به 50 کیلوگرم در هکتار، عملکرد دانه و عملکرد غلاف تر به طور معنی داری به ترتیب به میزان 28 و 21 درصد افزایش یافت. افزایش مصرف فسفر از 50 به 75 کیلوگرم در هکتار، تأثیر معنی داری بر عملکرد دانه و غلاف تر نداشت، درحالی که مصرف بیشتر فسفر (100 کیلوگرم در هکتار) سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه و غلاف تر گردید. معادلات رگرسیونی نشان داد که حداکثر عملکرد دانه (9/1403 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد غلاف تر (7/8510 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب با مصرف 4/65 و 3/59 کیلوگرم فسفر در هکتار حاصل شد. مصرف کود زیستی نیتراژین سبب افزایش معنی دار عملکرد دانه و غلاف تر به ترتیب به میزان 7 و 10 درصد گردید. همچنین تلقیح بذر لوبیا با باکتری های ریزوبیوم منجر به افزایش عملکرد دانه و غلاف تر به ترتیب به میزان 17 و 20 درصد گردید.

به منظور بررسی اثرات تاریخ های مختلف کاشت بر عملکرد دانه و برخی ویژگی های زراعی و فیزیولوژیکی سه رقم سورگوم دانه ای آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد واقع در شهرستان مروست و در دو سال زراعی 1391 و 1392 اجرا گردید. تاریخ های مختلف کاشت به عنوان عامل اصلی در پنج سطح شامل30 فروردین، 15 اردیبهشت، 30 اردیبهشت، 15خرداد و 30 خرداد و کرت های فرعی شامل ارقام سورگوم دانه ای به نام های پیام، سپیده و کیمیا بودند. به طور کلی رقم سپیده در تاریخ کاشت اول (30 فروردین) و دوم (15 اردیبهشت) در تمامی صفات مورد بررسی بیشترین مقدار ویژگی ها را به خود اختصاص داد. بیشترین مقدار عملکرد دانه به میزان 8424 کیلو گرم در هکتار نیز از همین رقم در تاریخ کاشت اول به دست آمد. بر طبق یافته های پژوهش حاضر به نظر می رسد در شرایط آب وهوایی مشابه منطقه مورد پژوهش کاشت زودتر سورگوم در بهار نتایج بهتری بدنبال داشته باشد.

این تحقیق در سال های 1395-1394 در مراتع شهرستان آباده مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا نقشه رویشگاه تهیه و سپس ویژگی های رویشگاهی شامل پستی و بلندی، شیب، جهت، زمین شناسی، خاک، اقلیم، پوشش گیاهی، سیستم ریشه، فنولوژی، آفات گیاه و کیفیت علوفه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، سطحی معادل 9/18 درصد از کل منطقه شهرستان، رویشگاه گونه قیچ می باشد. این گونه در جهت های جغرافیایی شمال، شمال شرقی، جنوب شرقی پراکنش بیشتری داشته است. مطالعات زمین شناسی منطقه نشان داد، این گونه در سازندهای مارنی، شیل و سنگ آهک رشد می نماید. بطور متوسط درصد پوشش تاجی این گونه 1/39 درصد و تراکم 6000 پایه در هر هکتار تعیین گردید. ریشه گیاه از نوع ریشه افشان و دارای انشعاب های فرعی فراوانی می باشد. شروع رشد رویشی اواسط اسفند ماه و زمان ظهور گلها از اوایل فروردین ماه و زمان بذردهی اواخر فروردین ماه تا اواسط اردیبهشت ادامه دارد. رسیدن بذرها و ریزش آن اوایل خرداد ماه شروع می شود. از نظر کیفیت علوفه این گونه از ابتدا به انتهای فصل رشد، پروتئین خام از 14/27 به 13/16 درصد، میزان دیواره سلولی منهای همی سلولز از 36/5 به 46/12 درصد و میزان دیواره سلولی از 57/11 به 46/20 درصد تغییر یافته است.

از عوامل مهم تولید و مدیریت گیاهان علوفه ای، بالا بودن کیفیت علوفه می باشد. به منظور ارزیابی تأثیر محلول پاشی اوره و کود ورمی کمپوست بر کیفیت علوفه در کشت مخلوط ذرت (Zea mays L. ) و لوبیای چشم بلبلی (Vigna unguiculata L. )، آزمایشی در دو سال زراعی 90-1389 و 91-1390 به صورت استریپ-اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در منطقه معتدل خرم آباد اجرا شد. محلول پاشی و عدم محلول پاشی کود اوره، کاربرد و عدم کاربرد ورمی کمپوست و الگوی کشت مخلوط ذرت و لوبیای چشم بلبلی به روش جایگزینی شامل کشت خالص و نسبت های اختلاط 25: 75، 50: 50، 75: 25 ذرت: لوبیا سطوح عامل ها را تشکیل دادند. تجزیه مرکب داده ها نشان داد که درصد الیاف خام، درصد خاکستر علوفه، پروتین خام، میزان انرژی خام، ماده خشک قابل هضم و پروتین کل تحت تأثیر نسبت های مختلف کشت قرار گرفتند. و تیمار محلول پاشی اوره و کاربرد ورمی کمپوست برتری معنی داری نسبت به عدم کاربرد آنها نشان دادند. کمترین الیاف خام و بالاترین میزان خاکستر، پروتئین خام، میزان انرژی، ماده خشک قابل هضم و پروتئین کل علوفه از اعمال محلول پاشی اوره و کاربرد ورمی کمپوست و نسبت اختلاط 25: 75 و 50: 50 ذرت: لوبیا بدست آمد.

به منظور بررسی تأثیر قطع آبیاری و کاربرد میکوریزا و محلول پاشی با نانواکسید آهن و روی بر عملکرد، سرعت و طول دوره ی پر شدن دانه ی گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل کاربرد میکوریزا در دو سطح (مصرف و عدم مصرف میکوریزا)، محلول پاشی نانواکسید در چهار سطح (عدم استفاده از نانواکسید، کاربرد نانواکسید آهن، نانواکسید روی و کاربرد توام نانواکسید آهن و روی) و سه سطح آبیاری (آبیاری کامل به عنوان شاهد، محدودیت شدید آبی یا قطع آبیاری در 50 درصد مرحله تکمه دهی، محدودیت ملایم آبی یا قطع آبیاری در 50 درصد مرحله گلدهی) بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که حداکثر عملکرد دانه، سرعت، طول دوره و دوره ی موثر پر شدن دانه (به ترتیب 52/2278 کیلوگرم در هکتار، 0027/0 گرم در روز، 40 و 35 روز) در برهمکنش حاصل از آبیاری کامل، کاربرد میکوریزا و محلول پاشی توأم نانواکسید آهن و روی و کمترین مقادیر این صفات (به ترتیب 25/834 کیلوگرم در هکتار، 00189/0 گرم در روز، 91/30 روز و 79/26 روز) در آبیاری تا مرحله تکمه دهی، عدم کاربرد میکوریزا و عدم محلول پاشی به دست آمد. کاربرد میکوریزا و نانواکسید آهن و روی عملکرد دانه را 19/35 درصد در مقایسه با عدم کاربرد میکوریزا و نانواکسید آهن و روی تحت شرایط محدودیت شدید آبی افزایش داد.

با توجه به عدم وجود تنوع علفکشها در باغات و پیشنهاد حذف برخی از آنها، بررسی علفکشهای جدید در باغات ضروری می باشد. در این راستا آزمایشاتی به صورت بلوکهای کامل تصادفی در باغ سیب در تهران و مرکبات در جیرفت و دزفول انجام شد. علفکش جدید پیش رویشی ناپروپامید (SC 45%) به میزان 7/2، 6/3 و 5/4 و علفکشهای جدید پس رویشی گلیفوسیت جدید (SC 36%) به میزان 36/. و54/0 و آمیترول 160g L-1+ تیوسیانات آمونیوم 143g L-1+ گلیفوسیت 60g L-1 (SL 36. 6%) (ATG) به میزان 2/2، 9/2، 6/3 و 3/4 کیلوگرم ماده موثره در هکتار همراه با علفکشهای تریفلورالین (EC 48%) به میزان 2/1، گلیفوسیت (SL 41%) به میزان62/0 و پاراکوات (SL 20%) به میزان 6/0 کیلوگرم ماده موثره در هکتار تیمارهای آزمایش بودند. علفکش ناپرومید علفهای هرز یکساله زمستانه را در دزفول 20 تا 42 درصد و در جیرفت در مقادیر 6/3 و 5/4 کیلوگرم ماده موثره در هکتار به میزان 27 درصد کنترل کرد، در حالیکه در تهران به علت چند ساله بودن علفهای هرز زمستانه قادر به کنترل آنها نبود. علفکش تریفلورالین در این زمان در تمام مناطق قادر به کنترل علفهای هرز نبود. علفکش ATG در مقادیر 6/3 و 3/4 کیلوگرم ماده موثره در هکتار و گلیفوسیت جدید به مقدار54/0 کیلوگرم ماده موثره در هکتار با پاراکوات و گلیفوسیت قادر به کنترل علفهای هرز تابستانه بودند. بنظر می رسد که علفکش ناپرومید به میزان 6/3 و علفکشهای ATG به میزان 6/3 و گلیفوسیت جدید به میزان 54/0 کیلوگرم ماده موثره در هکتار قابل توصیه در باغات باشند.

هدف از این تحقیق ارزیابی پایداری زراعی-بوم شناختی و اجتماعی-اقتصادی نظام های تولید گلخانه ای استان سیستان و بلوچستان است. داده های این مطالعه با استفاده از پرسشنامه از 400 گلخانه در چهار اقلیم مختلف در سال 1393 جمع آوری شد. حجم نمونه مورد مطالعه از طریق فرمول کوکران محاسبه شد. چهار اقلیم مورد مطالعه شامل منطقه سیستان، زاهدان، مناطق میانی استان شامل شهرستان های میرجاوه، خاش و سراوان و مناطق جنوبی استان شامل شهرستان های ایرانشهر، نیکشهر و سرباز می باشند. میانگین امتیاز شاخص پایداری کل نظام گلخانه ای 8/59 بود. سکونت مالک در محل گلخانه و میزان تحصیلات مسئول فنی گلخانه به ترتیب با ضرایب رگرسیون 022/0، 292/1، 850/0، 004/0، 72/ و 94/1 بود. بررسی نقاط بحرانی نظام های گلخانه ای نشان داد، که برای بهبود پایداری آن ها مدیریت صحیح و اصولی گلخانه، به کار گرفتن نیروی فنی متخصص و استفاده از فناوری های نوین کشاورزی در جهت مکانیزه کردن گلخانه ها لازم است که در نهایت منجر به افزایش تولید و عملکرد محصولات گلخانه ای می شود.

به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار بذری با اسید سالیسیلیک و تلقیح با باکتری های محرک رشد بر عملکرد و برخی صفات مورفوفیزیولوژیک ماش، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل کاربرد اسید سالیسیلیک در 4 سطح (صفر، 2/0، 5/0 و 1 میلی مولار) و تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد در 4 سطح (عدم تلقیح بذر به عنوان شاهد، تلقیح بذر با باکتری سودوموناس استرین 186، ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5 و آزوسپیریلوم لیپوفروم استرینOF) بود. بر اساس نتایج به دست آمده برهمکنش پیش-تیمار اسید سالیسیلیک و تلقیح با باکتری های محرک رشد بر شاخص کلروفیل برگ، درصد پروتئین دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار بود درصورتی که صفات وزن خشک ریشه، حجم ریشه و عملکرد بیولوژیک فقط تحت تأثیر اثرات ساده این دو تیمار قرار گرفتند. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک، وزن خشک و حجم ریشه در شرایط پیش تیمار اسید سالیسیلیک با غلظت 5/0 میلی مولار مشاهده شد. بیشترین درصد پروتئین دانه در همه سطوح اسید سالیسیلیک در شرایط تلقیح با ازتوباکتر مشاهده شد ولی میزان اثرات مثبت باکتری های محرک رشد بر عملکرد دانه، شاخص کلروفیل و شاخص برداشت به غلظت اسید سالیسیلیک بستگی داشت و در شرایط پیش تیمار بذر با سطوح 2/0 و 5/0 میلی مولار اسید سالیسیلیک، بیشترین عملکرد دانه در اثر تلقیح با باکتری سودوموناس به دست آمد.

این آزمایش به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه، در سال 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل قطع آبیاری در چهار سطح: آبیاری کامل، قطع آبیاری در مراحل رشدی تکمه بندی، گلدهی و پر شدن دانه در کرت های اصلی و منابع مختلف کودی در شش سطح: شاهد، آب پاشی، محلول پاشی کودهای نانو، شیمیایی، زیستی و تلفیقی (نانو+شیمیایی+زیستی) در کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد در بوته های گلرنگ شاهد، قطع آبیاری در مرحله تکمه بندی تعداد طبق و عملکرد روغن را به ترتیب 3/52 و 6/62 درصد در مقایسه با شرایط آبیاری مطلوب و تیمار کودی تلفیقی کاهش داد. در شرایط آبیاری کامل و تیمار کود تلفیقی بیشترین وزن هزار دانه (3/44 گرم) و عملکرد دانه (8/2526 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد و کمترین مقدار وزن هزار دانه (7/34 گرم) و عملکرد دانه (9/1032 کیلوگرم در هکتار) تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله تکمه بندی به ترتیب در تیمار کودی نانو و شاهد بدست آمد. بوته های تحت تیمار کودی تلفیقی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه بالاترین شاخص برداشت (42 درصد) را داشتند در حالی که کمترین میزان آن (3/24 درصد) از بوته های تحت تیمار کود زیستی و قطع آبیاری در مرحله گلدهی بدست آمد. نتایج کلی نشان داد با قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه و کاربرد کود تلفیقی، بدون تأثیر معنی دار در کاهش عملکرد دانه، می توان مصرف آب را در زراعت گلرنگ تقلیل داد.

در یک پژوهش دو ساله مزرعه ای، روند رشد و عملکرد گندم تحت تاثیر کاربرد مقادیر نیتروژن در شرایط متفاوت آبیاری در دانشگاه شیراز در دو سال زراعی 94-1392 بررسی شد. نتایج نشان داد که در هر دو سال آزمایش در مراحل گلدهی و رسیدگی در همه تیمارهای آبیاری به جز شرایط دیم، تیمار 300 کیلوگرم نیتروژن درهکتار بیشترین ارتفاع بوته را داشت، درحالی که بیشترین ارتفاع بوته در شرایط دیم در همه مراحل رشدی از تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن درهکتار به دست آمد. در همه تیمارهای آبیاری به جز شرایط دیم، کرت های با سطوح بالاتر نیتروژن دارای شاخص سطح برگ بیشتری در همه مراحل بودند. با اعمال تنش خشکی و تشدید آن، مقدار نیتروژن کمتری برای رسیدن به بیشینه وزن خشک در هر زمان نیاز بود، به طوری که بیشترین وزن خشک نهایی در شرایط مطلوب، قطع آبیاری در مراحل پرشدن دانه، ظهور سنبله و تیمار دیم در هر دو سال به ترتیب مربوط به سطوح 225، 225، 150 و 75 کیلوگرم نیتروژن درهکتار به ترتیب برابر با 1/1195، 2/1115، 1/931 و 6/517 کیلوگرم درهکتار در سال اول و برابر با 8/1015، 9/957، 5/791 و 9/389 کیلوگرم درهکتار در سال دوم بود. در هر دو سال بیشترین شاخص سبزینگی در شرایط دیم و کاربرد 375 کیلوگرم درهکتار و بیشترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری مطلوب با کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن درهکتار برابر با 1/568 و 5/454 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در سال های اول و دوم مشاهده شد.

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی غلظت های مختلف متانول بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی دو رقم گندم دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 1394-1393 در شرایط اقلیمی شهرستان خرم آباد در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم آباد اجرا شد. عامل های مورد مطالعه شامل محلول پاشی غلظت های مختلف متانول در شش سطح (صفر، 10، 15، 20، 25 و 30 درصد حجمی) و عامل رقم شامل دو رقم گندم دیم قابوس و زاگرس بود. نتایج نشان داد در بین غلظت های مختلف محلول پاشی متانول، بیشترین سبزینگی برگ و محتوای نسبی آب برگ در تیمار محلول پاشی با غلظت 20 درصد حجمی و بیشترین عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در تیمار محلول پاشی با غلظت 25 درصد حجمی بود و محلول پاشی غلظت های مختلف متانول بر درصد پروتئین تاثیر معنی داری نداشت. بیشترین مقدار شاخص سطح برگ، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در رقم قابوس و بیشترین درصد پروتئین در رقم زاگرس مشاهده گردید. به نظر می رسد محلول پاشی متانول به دلیل افزایش دسترسی گیاه به کربن حاصل از تجزیه متانول و کاهش تنفس نوری در گیاهان تیمار شده و رقم قابوس به دلیل سازگاری بیشتر با محیط و رشد رویشی و زایشی بیشتر عملکرد دانه بالاتری تولید کردند.

به منظور بررسی تحمل خشکی در هشت ژنوتیپ و دو رقم جو در دو شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی 1393-1392در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه در شرایط مطلوب مربوط به ژنوتیپهای 79 (7/9274 کیلوگرم در هکتار)، 95 (7/9421 کیلوگرم در هکتار)، 120 (3/9362 کیلوگرم در هکتار) و رقم یوسف (7/9353 کیلوگرم در هکتار) و در شرایط تنش مربوط به ژنوتیپهای 95 (7/8197 کیلوگرم در هکتار) و 120 (7/8487 کیلوگرم در هکتار) بود. در هر دو شرایط، کمترین عملکرد مربوط به ژنوتیپ شماره 21 (0/2270 کیلوگرم در هکتار) بود. از نظر شاخصهای سهگانه ارزیابی شامل شاخصهای تحمل، افت محصولدهی و حساسیت به تنش، ژنوتیپهای 125، 97، 21 و رقم ریحان، حساس و کم محصول تشخیص داده شدند. از نظر شاخصهای دیگر ارزیابی شامل شاخصهای میانگین محصولدهی، تحمل به تنش، میانگین هندسی محصولدهی و میانگین هارمونیک، ژنوتیپهای 95، 120 و رقم یوسف متحمل به خشکی شناخته شدند. برای انتخاب و معرفی بهترین معیار(های) تحمل به خشکی، همبستگی هر یک از شاخصهای فوق با عملکرد تحت شرایط مطلوب و تنش محاسبه گردید. با توجه به نتایج میزان همبستگی بین شاخص های تنش، شاخصهای میانگین بهرهوری، میانگین هندسی بهرهوری، میانگین هارمونیک، شاخص عملکرد و تحمل به تنش بیشترین همبستگی مثبت با عملکرد در هر دو شرایط مطلوب و تنش را نشان دادند. با توجه به این شاخصها و عملکرد بالای ژنوتیپها در دو شرایط محیطی، بهترین ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی، ژنوتیپهای 95 و120 تشخیص داده شدند.

به منظوربررسی تأثیر کاربرد زئولیت بر ویژگی های رشدی و عملکرددانه گیاه کلزا (Brassica napus) درشرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل-اسپلیت درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی باچهارتکرار درمزرعه موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذراجرا شد. رژیم های آبیاری در سه سطح(آبیاری پس از40، 60 و 80درصد تخلیه رطوبتی به ترتیب به عنوان عدم تنش، تنش خفیف وتنش شدید) وکاربردزئولیت در دو سطح (صفر و 10تن در هکتار زئولیت) به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و ژنوتیپ های کلزا شامل لاین های KR4 و Eldo و ارقام GKH305 و Anatol در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی دار قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد ماده خشک، طول و تعداد خورجین در شاخه اصلی و شاخه فرعی، تعداد دانه در خورجین های اصلی و فرعی، عملکرد ماده خشک و دانه گردید. اعمال تنش متوسط و شدید خشکی باعث کاهش 59 و 86 درصدی عملکرد دانه شد. استفاده از زئولیت سبب افزایش معنی دار در کلیه صفات مذکور گردید. نتایج اثر متقابل زئولیت و تنش خشکی نشان داد که با افزایش محدودیت آب، کارایی زئولیت افزایش یافت به طوری کارایی زئولیت در عملکرد دانه در سطوح عدم تنش، تنش متوسط و شدید به ترتیب 27، 64 و 94درصد بود. در شرایط عدم تنش، لاینKR4 و رقم GKH305 به ترتیب در استفاده و عدم استفاده از زئولیت بالاترین عملکرددانه راداشتند ولی بااعمال تنش متوسط و شدیدعملکرد دانه در رقم Anatol مشاهده شد. بر این اساس استفاده از زئولیت، به ویژه در شرایط تنش شدید خشکی، با حفظ رطوبت خاک و کاهش اثرات تنش بر اجزاء عملکرد، می تواند سبب بهبودعملکرد دانه کلزا گردد.