اکوفیزیولوژی گیاهی
سال:1397 | دوره:10 | شماره:32 |تعداد مقالات:23

به منظور بررسی پاسخ عملکرد غلات در مخلوط با لگوم ها در شرایط رقابت با علف های هرز، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. در این آزمایش16 تیمار کاشت (10 تیمار تک کشتی گندم، جو، تریتیکاله، نخود و باقلا بدون و با حضور علف هرز و 6 تیمار کشت مخلوط به صورت جایگزینی شامل گندم+ نخود، گندم+ باقلا، جو+ نخود، جو+ باقلا، تریتیکاله+ نخود و تریتیکاله+ باقلا با علف هرز) در سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت غلات در بیشتر تیمارهای کشت مخلوط مشابه با تیمارهای تک کشتی با حضور علف هرز و حتی در برخی موارد نسبت به تک کشتی بدون علف هرز بود. عملکرد دانه جو در تیمارهای کشت مخلوط جو + نخود (6241 کیلوگرم در هکتار) و جو + باقلا (5333 کیلوگرم در هکتار) اختلاف معنی داری با تک کشتی های جو با علف هرز (7313 کیلوگرم در هکتار) و جو بدون علف هرز (7621 کیلوگرم در هکتار) نداشت. نسبت برابری زمین (LER) جزئی غلات در تیمارهای کشت مخلوط به جز گندم + باقلا (39/0) براساس با تک کشتی های با علف هرز بیشتر از نیم بود و به جز تیمارهای کشت مخلوط تریتیکاله + نخود (31/0) و گندم + باقلا (41/0)، براساس تک کشتی های بدون علف هرز نیز بیشتر از نیم بود. در هر الگوی کاشت، بیشترین عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک مربوط به گیاه جو بود که به علت قدرت رقابتی بیشتر این گیاه در مقابل علف های هرز بود.

چکیده این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سامیان اردبیل انجام شد. فاکتور اول، ارقام کلزا (Brassica napus L. ) در سه سطح (هایولا 308، هایولا401 و آر. جی. اس. 003)، فاکتور دوم فاصله ردیف ها در سه سطح (20، 30 و 40 سانتی متر) و فاکتور سوم فاصله بوته ها روی ردیف در دو سطح (5 و 10 سانتی متر) بود. نتایج نشان داد صفات دوره های رویشی و زایشی، کل دوره رشد و نمو، تعداد غلاف در بوته، تحت اثر اصلی رقم و صفات وزن هزار دانه، عملکرد دانه و روغن تحت اثر اصلی رقم و فاصله ردیف معنی دار شدند. همچنین برهمکنش رقم × فاصله ردیف × فاصله بوته تمامی صفات به غیر از عملکرد روغن معنی دار بود. کلزای بهاره رقم هایولا 308 بالاترین عملکرد دانه (55/2 تن در هکتار)، بیشترین تعداد غلاف در بوته (89/338 عدد)، تعداد دانه در بوته (9536 عدد) را در ترکیب تیماری فاصله ردیف 20 و فاصله بوته 5 سانتی متری بدست آورد. عملکرد روغن(05/899 کیلوگرم در هکتار) در رقم هایولا 308 و فاصله بین ردیف های 20 و 30 سانتی متر بیشترین میانگین را به خود اختصاص داد. رقم هایولا 308 با کل دوره رشد رویشی و زایشی 103 روز زودرس ترین رقم بود. به طور کلی نتایج نشان داد رقم زودرس و پر محصول هایولا 308 با فاصله بین بوته 5 و ردیف کشت 20 سانتی متر با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه مورد آزمایش، بالاترین عملکرد دانه و روغن را داشت.

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت، فاصله ردیف، محلولپاشی نیتروژن و مصرف روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم آرمان در شرایط دیم آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. تیمارها ترکیبی ازچهار عامل تاریخ کاشت (25 آبان، 15 آذر و 5 دی ماه)، فاصله ردیف (24 و 36 سانتی متر)، محلولپاشی اوره (بدون محلولپاشی و محلولپاشی اوره(با غلظت 5 در هزار) در دو مرحله شروع و 50 % دانه بندی) و مصرف روی (در دو سطح بدون مصرف و مصرف 30 کیلوگرم در هکتار سولفات روی)بود. در این آزمایش عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه شمارش و یا اندازه گیری شدند. نتایج حاکی از تاثیر مثبت محلول پاشی نیتروژن وکودسولفات روی بر برخی صفات فنوتیپی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه نخود بود سولفات روی تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه داشته و از 1853کیلوگرم در تیمار عدم استفاده از سولفات روی به 1913کیلوگرم در تیمار سولفات روی رسید. همچنین محلول پاشی نیتروژن بر ارتفاع بوته و تعداد دانه در غلاف تاثیر معنی داری داشت. تعداد دانه در غلاف در تیمار محلولپاشی نیتروؤن با 79/1عدد برتری معنی داری نسبت به تیمار عدم محلولپاشی 46/1غلاف داشت.

این آزمایش به منظور بررسی تأثیر روش های مصرف کود سرک اوره و محلول پاشی سلنیوم بر خصوصیّات زراعی و فیزیولوژیکی گندم دیم رقم سرداری در فصل زراعی 1392-1391 انجام شد. عوامل آزمایشی شامل روش-های مصرف کود سرک اوره در چهار سطح (بدون مصرف کود، مصرف 60 کیلوگرم اوره در هکتار در مرحله پنجه-زنی، مصرف 30 کیلوگرم اوره در مراحل پنجه زنی توام با محلول پاشی 200 میلی گرم در لیتر در مرحله قبل از سنبله-دهی و مصرف 20 کیلوگرم اوره در مرحله پنجه زنی توام با محلول پاشی 200 میلی گرم در لیتر قبل از سنبله دهی و 200 میلی گرم در لیتر در مرحله اواخر سنبله دهی) و سلنیوم در سه سطح (عدم مصرف، 5 و10 میلی گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که با محلول پاشی 5 و 10 میلی گرم در لیتر سلنیوم میزان نشت یونی سلول نسبت به شاهد به ترتیب به میزان 7/6 و 3/5 درصد کاهش یافت. مصرف 20 کیلوگرم کود سرک اوره در هکتار در مرحله پنجه زنی و دو مرحله محلول پاشی در مرحله زایشی توام با محلول پاشی 10 میلی گرم در لیتر سلنیوم، عملکرد دانه نسبت به شاهد 3/44 درصد و نسبت به تیمار مصرف 60 کیلوگرم اوره به صورت سرک در مرحله پنجه زنی توام با محلول پاشی 10 میلی گرم در لیتر سلنیوم، عملکرد دانه را 12 درصد افزایش داد. بطور کلی نتایج نشان داد که با مصرف30 کیلوگرم اوره درهکتار بصورت سرک و یک مرحله محلول پاشی اوره توام با محلول پاشی 5 میلی گرم درلیتر سلنیوم می توان حدود 50 درصد مصرف کود اوره را کاهش داد و به عملکرد مطلوب دست یافت.

به منظور ارزیابی لاین های اینبرد آفتابگردان در شرایط نرمال و تنش رطوبتی، دو آزمایش جداگانه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بسطام (شاهرود) اجرا شد، در هر آزمایش 20 لاین اینبرد فرانسوی آفتابگردان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر دو آزمایش، صفات مختلف زراعی شامل تعداد روز تا گلدهی، رسیدگی، ارتفاع، قطر ساقه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، زیست توده، عملکرد دانه و وزن هزاردانه اندازه گیری شد. در کلیه صفات اندازه گیری شده بین لاین ها اختلاف معنی دار وجود داشت. لاین های C111، C138، C142 و C148 در هر دو شرایط تنش خشکی و آبیاری نرمال، ببشترین عملکرد دانه را تولید کرده و بالاترین بهره وری مصرف آب را داشتند. لاین C123 در شرایط نرمال با عملکرد 1736 کیلوگرم در هکتار از لاین های با عملکرد بالا بود در حالی که در شرایط تنش با توجه به تولید 224 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه، بیشترین کاهش (87 درصد) را نشان داد. در مقابل، لاین C122 در شرایط نرمال و تنش به ترتیب با میانگین عملکرد دانه 1493 و 978 کیلوگرم در هکتار، کمترین کاهش (35 درصد) را نشان داد. در تجزیه علیت صفات مورد بررسی، دو صفت تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه در هر دو شرایط نشان داد. با توجه به این که این دو صفت از وراثت پذیری بالایی نیز برخوردارند لذا در گزینش برای افزایش عملکرد دانه می توانند مورد استفاده قرار گیرند.

از آنجایی که هدایت روزنه ای (gs) پیوند دهنده ی فتوسنتز و تعرق گیاه است، برآورد دقیق آن به منظور اتخاذ عملیات های مدیریتی که قادر به افزایش رشد گیاه از طریق مصرف کارآمدتر آب هستند، دارای اهمیت زیادی می باشد. در مطالعه ی حاضر، از مدل ساده ای که مبتنی بر اختلاف دمای میان برگ گیاه و یک سطح مرجع است، به منظور برآورد هدایت روزنه ای برگ های گیاه استفاده شد. این مدل به وسیله داده های مربوط به یک آزمایش مزرعه ای دو ساله، که طی سال های 1392 و 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد بر روی گیاه دارویی کدوی پوست کاغذی به اجرا در آمد، واسنجی و اعتبارسنجی شد. نتایج نشان داد، کارآیی و دقت مدل در شبیه سازی هدایت روزنه ای برگ های کدو تحت شرایطی که بوته ها با کمبود نیتروژن مواجه نبودند، بسیار خوب بود. تحت شرایطی که بوته های کدو با کمبود نیتروژن مواجه بودند نیز، از طریق معرفی شاخص تغذیه نیتروژن (NNI) و اعمال آن در مدل، کارآیی و دقت مدل تا حد خوب یا بسیار خوب بهبود یافت. اختلاف نسبی بین میانگین مقادیر شبیه سازی شده و اندازه گیری شده ی هدایت روزنه ای برای تیمارهای بدون کمبود نیتروژن، 1/1 تا 5/2 درصد و برای تیمارهای با کمبود نیتروژن، 8/2 تا 5 درصد بود. بنابراین، مدل مورد استفاده در این مطالعه، به دلیل دقت نسبتاً بالا، ساده بودن و نیاز داشتن به داده های ورودی اندک، گزینه ای مناسب جهت استفاده در مدل های گیاهی مبتنی بر هدایت روزنه ای می باشد.

به منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر برخی صفات رویشی و عملکرد گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) تحت شرایط تنش آبی، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، به صورت کرت های دو بارخردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله ی اجرا درآمد. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی (S) با دو سطح 70 و 140 میلی متر تبخیر از سطح تشتک کلاس A بود. فاکتورهای آبیاری پس از زمان استقرار گیاه تا پایان رسیدگی فیزیولوژیک ارقام اعمال شد. فاکتور فرعی اول شامل سالیسیلیک-اسید در 3 سطح شاهد (محلول پاشی با آب مقطر)، محلول پاشی با غلظت 100 و 200 میلی گرم در لیتر بود. فاکتور فرعی دوم شامل دو رقم گلرنگ محلی اصفهان و رقم اصلاح شده اصفهان (گلدشت) بود. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که اگرچه در شرایط تنش خشکی، نمی توان از طریق مصرف سالیسیلیک اسید، اثر منفی تنش بر عملکرد دانه را کاهش داد، در بین اثرات متقابل نیز برهمکنش تنش خشکی و رقم بر صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه معنی دار بود و بیشترین تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه از تیمار 70 میلی متر آبیاری و رقم گلدشت بدست آمد. بنابراین رقم گلدشت دارای راهکار دفاعی بهتر و کارآمدتری نسبت به رقم محلی اصفهان بود و در نتیجه متحمل تر به تنش خشکی می باشد.

در پژوهش حاضر عملکرد و کیفیت علوفه 49 اکوتیپ یونجه در قالب طرح لاتیس مربع ساده با 2 تکرار در شرایط دیم به مدت سه سال (1384 تا 1386) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خسروشهر (آذربایجان شرقی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. طی سال های دوم و سوم صفات: عملکرد علوفه خشک، ارتفاع بوته، قدرت رشد، تاریخ گلدهی، نسبت برگ به ساقه و صفات کیفی شامل قابلیت هضم، پروتئین خام، کربوهیدرات های محلول در آب، خاکستر کل، فیبرخام و فیبرهای محلول در شوینده اسیدی و خنثی اندازه گیری شد. نتایج تجزیه مرکب بیانگر وجود تفاوت معنی دار بین سال ها و بین اکوتیپ ها بود. میانگین عملکرد علوفه خشک در سال دوم و سوم به ترتیب 5/43 و 4/45 تن در هکتار بود. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که برای رسیدن به عملکرد علوفه بالا باید اکوتیپ های زودرس، پابلند با قدرت رشد بالا را انتخاب کرد. با توجه به رابطه منفی عملکرد با کیفیت علوفه بایستی از بین اکوتیپ های منتخب با عملکرد علوفه بالا اکوتیپ هایی را برگزید که دارای نسبت برگ به ساقه، پروتئین خام، قابلیت هضم، قندهای محلول و خاکستر کل بالا و میزان فیبر خام و فیبرهای محلول در شوینده اسیدی و خنثی پایین باشند. لذا اکوتیپ های خرم آباد، قره یونجه، فلاورجان، قزاقستان و کردستان با کیفیت علوفه مطلوب و متوسط عملکرد علوفه 6/5 تا 8/5 تن در هکتار برای تولید یک واریته سنتتیک پیشنهاد می شوند.

به منظور بررسی اثر برخی هورمون های گیاهی مختلف به صورت کاربرد تنها یا ترکیبی، بر عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و محتوای پروتئین رقم جو سرارود تحت شرایط دیم در سال 1393-1392 مطالعه مزرعه ای صورت گرفت. آزمایش انجام شده در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام، به صورت بلوک های کامل تصادفی، تیمارها شامل 8 سطح: شاهد، IAA، GA، KIN، IAA+GA، IAA+KIN، GA+KIN و IAA+KIN+GA و سه تکرار بود. محلول پاشی در مرحله سنبله دهی صورت گرفت. با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش اثر هورمون های رشد بر میزان کلروفیلa، کلروفیل کل، وزن هزار دانه و درصد پروتئین دانه مثبت بود و بیشترین میزان کلروفیل a، کلروفیل کل، وزن هزار دانه و درصد پروتئین دانه از کاربرد توأم IAA+KIN حاصل گردید که به ترتیب سبب افزایش 85/9، 60/10، 69/8 و 97/6 درصدی نسبت به تیمار شاهد شد. هر چند ارتفاع بوته، تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه و شاخص برداشت در این آزمایش معنی دار نشد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که محلول پاشی هورمون های گیاهی بر صفات زراعی جو تحت شرایط کشت دیم اثرات مثبت محدودی دارد.

در این مطالعه، تحقیقات شوری انجام شده در ایران بر روی گیاهان شورزی از سال 1356 تاکنون بررسی و تحلیل شده، به چالش ها پرداخته و در پایان نیز راهکارهایی برای آینده ارائه گردیده است. بر اساس تعریف ارائه شده در این مطالعه، «شورزی ها گیاهانی هستند که از طریق یکی از مکانیسم های ممانعت از ورود نمک به گیاه و یا کاهش غلظت نمک در سیتوپلاسم به شرایط شور سازگاری پیداکرده اند. » بر اساس این تعریف، این گیاهان را به دو گروه عمده شورزی های واقعی و شورزی های اختیاری تقسیم بندی می شوند. بررسی تحقیقات انجام شده در کشور بر روی گیاهان شورزی نشان می دهد که تحقیقات در ارتباط با گیاهان شورزی از حداقل نیم قرن اخیر آغاز شده و از اوایل دهه 80 شمسی افزایش یافته و تاکنون به طور روزافزونی در حال رشد است. گیاهانی مانند کوشیا (Kochia scoparia)، خرفه (Portulaca oleracea) و سلمه تره (Chenopodium album) به خوبی از جنبه های مختلف رشدی بررسی شده اند و به نظر می رسد که گیاهانی مانند کینوا (Chenopodium quinoa)، سالیکورنیا (Salicornia spp. ) و اسپند (Peganum harmala) پتانسیل بیشتری برای جلب تحقیقات دارند. در حدود 30 درصد از تحقیقات شورورزی به بررسی جنبه های رشدی، 11 درصد به بررسی ویژگی های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی، 11 درصد به کیفیت علوفه، 11 درصد به به کارگیری راهکارهایی برای بهبود تولید، 9% در مورد تغذیه و نیازهای کودی، در حدود 7% مقدار روغن و 28% به موضوعات پراکنده دیگر پرداخته شده است. تعداد تحقیقات انجام شده در شرایط کنترل شده نیز بیش از 2 برابر تحقیقات در شرایط مزرعه ای است.

مدل های شبیه سازی رشد و عملکرد گیاهان زراعی ابزاری مفید در تعیین راهبردهای مطلوب مدیریت زراعی و پایداری تولید در بوم نظام های کشاورزی به شمار می آیند. هدف از این تحقیق بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب نخود (رقم بیونیج) تحت شرایط دیم 5 منطقه در استان کرمانشاه بود. بدین منظور از مدل SSM-Chickpea برای انجام شبیه سازیهای بلند مدت30 ساله درمناطق مورد مطالعه استفاده شد. نتایج نشان داد که کشت زود هنگام همراه با افزایش سطح برگ، افزایش عملکرد بیولوژیک و نیز به تعویق انداختن تنش خشکی انتهای فصل منجر به افزایش عملکرد گردید. بیشترین و کمترین عملکرد دانه در تاریخ های کاشت یکم اسفند و یکم اردیبهشت به ترتیب برابر با 1269 و 446 کیلو گرم بر هکتار بود. تأخیر در کاشت منجر به کاهش 64 درصدی عملکرد دانه شد. همچنین بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیک به ترتیب در تاریخ های کاشت یکم اسفند (3448 کیلو گرم در هکتار) و یکم اردیبهشت (2217 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. از طرف دیگر، بیشترین کارایی مصرف آب در تاریخ کاشت یکم اسفند (6/6 کیلوگرم بر هکتار بر میلی متر) حاصل شد. به طور کلی در شرایط کشت بهاره، تاریخ کاشت زود هنگام منجر به افزایش طول دوره رشد گیاه و افزایش همزمانی باران با دوره رشد گیاه می شود که راهکاری مفید در مناطق تحت کشت دیم با کمبود بارندگی و رطوبت می باشد.

به منظور بررسی اثر مدیریت آبیاری و تغذیه ای بر خصوصیات کیفی گیاه شنبلیله، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد بیرجند، در بهار سال90-1389 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری (در سه سطح شامل آبیاری در هر 6، 9 و 12 روز) و کود زیستی (در چهار سطح شامل نیتروکسین، بیوسفر، قارچ های میکوریزای G. mosseae و G. intraradices و یک سطح شاهد فاقد کود) بودند. نتایج تجزیه های آماری نشان داد تیمار دور آبیاری اثر معنی داری بر فاکتورهای فیزیولوژیکی مانند کربوهیدارت، کلروفیل a، خاکستر، پرولین، میزان سدیم و پتاسیم داشت. اثر کود زیستی نیز بر کربوهیدرات، کلروفیل a و میزان خاکستر معنی دار بود. نتایج نشان داد با افزایش دور آبیاری به هر 12 روز یکبار، میزان پرولین، کربوهیدرات، سدیم، کلروفیل b در برگ و خاکستر افزایش یافت، اما از میزان پتاسیم و کلروفیل a در برگ شنبلیله کاسته شد. حداکثر مقادیر کربوهیدرات های محلول و کلروفیل a در برگ در تیمارهای تغذیه ای میکوریزا موسوآ و بیوفسفر و بیشترین مقدار خاکستر در تیمار G. intraradices مشاهده شد. به طور کلی، نتایج این تحقیق حاکی از آن است که کاربرد کود های زیستی بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی شنبلیله، اثر مثبتی داشته و با افزایش دور آبیاری، در گیاه نوعی سازگاری به شرایط تنش خشکی ایجاد گردید.

توجه به گیاهانی که قادرند به سلامتی انسان و دام کمک کنند و احتیاجات آن نیز کم میباشد در این دهه رو به افزایش بوده است. به منظور بررسی تاثیر دور آبیاری و محلولپاشی عناصر ریزمغذی بر روی ارزن معمولی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مزرعهای در شهر سربیشه انجام شد. تیمارها شامل دور آبیاری (7، 14 و 21 روزه) و محلولپاشی عناصر ریزمغذی در چهار سطح (محلولپاشی های منگنز، روی، توام منگنز و روی و بدون محلولپاشی) به ترتیب به کرتهای اصلی و فرعی اختصاص یافتند. کاهش دور آبیاری به 7 روز عمدتا از طریق افزایش تعداد دانه در خوشه (28 درصد نسبت به دور آبیاری 21 روزه) و افزایش تعداد خوشه در بوته (68/25درصد نسبت به دور آبیاری 21 روزه) سبب افزایش عملکرد دانه شد. محلولپاشی توام عناصر ریزمغذی نیز از طریق افزایش تعداد دانه در خوشه (29/23 درصد نسبت به تیمار بدون محلولپاشی) و افزایش تعداد خوشه در بوته (17/15 درصد نسبت به تیمار بدون محلولپاشی) سبب افزایش عملکرد دانه شد. نتایج نشان داد که کاهش فاصله آبیاری به 7 روز و محلولپاشی عناصر ریزمغذی عملکرد و اجزای عملکرد ارزن معمولی را افزایش داد. بالاترین عملکرد دانه (6/222 گرم در متر مربع) درشرایط آبیاری 7 روزه و محلولپاشی توام منگنز و روی بود.

این مطالعه، به منظور مدل سازی آماری و پیش بینی عملکرد محصول گلرنگ در استان اصفهان، انجام شده است. برای پیش بینی مراحل رشد و عملکرد گیاه زراعی بایستی زیر مدل های فنولوژی، تولید و توزیع ماده خشک، موازنه آب و خاک مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. براساس آمار هواشناسی استان اصفهان و با استفاده از زیر مدل های مربوط به فنولوژی، تولید و توزیع ماده خشک، تغییرات رشد و عملکرد آن محاسبه شده و عملکرد مربوط به محصول گلرنگ در پایان فصل رشد پیش بینی گردید. از معیار های ارزیابی مدل، مقایسه ضرایب رگرسیون خطی بین عملکرد مشاهده شده و پیش بینی شده (0. 46 ± 0. 073a = و 1. 49 ± 0. 18b =) با ضرایب خط 1: 1 می باشد. در خصوص ضریب تغییرات مربوط به عملکرد دانه پیش بینی شده و مشاهده شده (CV = 8. 89 ) دقت مدل بسیار بالا بوده به گونه ای که در آزمایشات مزرعه ای حد مجاز برای ضریب تغییرات 20 تا 25 می باشد. مقدار ضریب تبیین(R2) برای عملکرد دانه برابر با 0. 75 بوده که این امر بیانگر این است که داده های پیش بینی شده با داده های مشاهده شده به احتمال 75 درصد هم خوانی دارند. تغییرات عملکرد دانه برای داده های مشاهده شده بین 1. 2 تا 4. 61 تن در هکتار و میانگین داده ها 2. 9 تن بود و برای داده های پیش بینی شده دامنه تغییرات عملکرد بین 1. 94 تا 3. 62 تن و میانگین آنها 2. 78 تن در هکتار بود که در تمام موارد عملکرد شبیه سازی شده مطابقت خوبی با عملکرد مشاهده شده دارد.

به منظور بررسی تأثیر مدیریت تلفیقی علف های هرز بر برخی صفات رشدی و کیفی لوبیا چشم بلبلی، آزمایشی مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه صنعتی شاهرود در سال 1393 انجام شد. آزمایش شامل 12 تیمار: عدم وجین، وجین تمام فصل، علف کش تریفلورالین با دوز توصیه شده (960 گرم ماده موثره در هکتار) و علف کش تریفلورالین با دوز کاهش یافته(480 گرم ماده موثره در هکتار)، امواج فراصوت (با فرکانس ثابت 24 کیلوهرتز به مدت شش دقیقه) و هیدروپرایمینگ هریک بصورت مجزا در ترکیب با تیما رهای فوق بودند. نتایج نشان داد شاخص سطح برگ و ارتفاع اولین غلاف از سطح خاک در تیمار ترکیبی امواج فراصوت+وجین تمام فصل به ترتیب 6/51 و 60 درصدی نسبت به شاهد آلوده به علف هرز افزایش یافت. تیمارهای امواج فراصوت + وجین و هیدروپرایمینگ + وجین به ترتیب سبب افزایش 3/7 و 5/7 درصدی پروتئین دانه نسبت به شاهد آلوده به علف هرز شدند. همچنین تیمارهای فراصوت و پرایمینگ در ترکیب با دوز کاهش یافته علف کش، شاخص کلروفیل برگ و عملکرد دانه را معادل تیمار علف کش توصیه شده و وجین تمام فصل افزایش دادند. تیمارهای امواج فراصوت و پرایمینگ در ترکیب با دوز کاهش یافته علف کش تریفلورالین توانستند به اندازه دوز کامل این علف کش، تراکم و وزن خشک علف های هرز را کاهش دهند. بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از روش های پیش تیمار بذری همچون هیدروپرایمینگ و امواج فراصوت در ترکیب با دوز کاهش یافته علف کش می تواند ضمن کنترل مطلوب علف های هرز و بهبود رشد گیاه، مصرف علف کش ها را کاهش دهد.

این تحقیق به منظور بررسی اثرات کود اوره و فسفره بر گیاه روناس در شرایط شور در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان واقع در شهرستان رودشت انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل با سه تکرار و دو فاکتور در قالب طرح پایه بلوکهای تصادفی طراحی گردید. فاکتور اول کود اوره با 4 سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار و فاکتور دوم کود سوپرفسفات تریپل با 4 سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار بود. خصوصیات رشد رویشی از قبیل ارتفاع گیاه، وزن خشک برگ، سطح برگ، طول خوشه و وزن هزار میوه، عملکرد اندام هوایی و عملکرد ریشه اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها در سال سوم، نشان داد تاثیر کاربرد کودهای نیتروژنه و فسفاته بر صفات رویشی گیاه روناس غیر از سطح برگ، طول خوشه و وزن هزار میوه از نظر آماری معنی دار بود. بالاترین میزان عملکرد اندام هوایی در تیمار کاربرد توام 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره و 150 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل بدست آمد. بیشترین وزن خشک ریشه با کاربرد توام 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره و 100 کیلوگرم در هکتار کود سوپرفسفات تریپل حاصل شد.

به منظور بررسی اثر کودهای زیستی، دامی و شیمیایی بر رشد ذرت، آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی94-1393 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی مهران اجرا گردید. در این پژوهش کود شیمیایی نیتروژن (0، 25، 50، 75 و 100 درصد توصیه شده) به عنوان عامل اصلی و کود بیولوژیک نیتروکسین (باکتری های ازتوباکتر و آزوسپیریلوم)، کود دامی (20 تن در هکتار)، مخلوط نیتروکسین و کود دامی و تیمار شاهد (بدون کاربرد دامی و کود بیولوژیک) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال، طول بلال، ارتفاع بوته، کلروفیل a، کللروفیل b، محتوای آب نسبی، تراکم علف هرز و وزن خشک علف هرز تحت تاثیر اصلی کود نیتروژن و مخلوط کوط دامی و بیولوژیک قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار اعمال کود نیتروژن و مخلوط کوط دامی و بیولوژیک دارای اثر معنی داری بر صفات مورد مطالعه دارند. در این پژوهش برهمکنش کود شیمیایی نیتروژن و مخلوط کود دامی و بیولویک بر تعداد ردیف در بلال، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی دار گردید. بیشترین تعداد ردیف در بلال (6/20 بلال)، وزن هزار دانه (3/237 گرم)، عملکرد دانه (11900 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (24690 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (4/48 درصد) در تیمار 75 و 100 درصد کود شیمیایی نیتروژن و مخلوط کود دامی و بیولویک بدست آمد.

چمن های طبیعی و گیاهان پوششی بومی در بسیاری از نقاط کره زمین عامل زیبایی شهرهای بزرگ و تصفیه کننده هوا از گرد و غبار و سموم هستند، مانع گرم و خشک شدن محیط می شوند و اثر مهمی بر حفظ لطافت هوا و کاهش انواع آلودگی های محیطی می گذارند. بدین منظور، تحقیق حاضر در راستای شناسایی اولیه و انتخاب برخی گونه های بومی منطقه گرگان که از پتانسیل کافی برای استفاده به عنوان گیاهان پوششی و یا چمنی برخوردار می باشند، انجام پذیرفت. ابتدا بازدیدی از مناطق حاشیه شهر صورت گرفت و از یک فهرست 20 گونه ای اولیه، تعداد 10 گونه انتخاب شده و به صورت گلدانی در مقایسه با چمن اسپورت معمولی مورد مقایسه قرار گرفتند. طرح آماری استفاده شده از نوع فاکتوریل بر پایه کاملا تصادفی بوده و تحقیق جاری از اوایل مهر سال 1392 بصورت آزمایش گلدانی با تعداد 10 بوته اولیه در گلدان و چهار تکرار گلدانی برای هر گونه مد نظر قرار گرفت. مهمترین فاکتورهای مورد بررسی که در اوج گرمایی (15 مرداد) و سرمایی (15 بهمن) مورد سنجش قرار گرفتند عبارت بودند از میزان رشد طولی (ارتفاع)، میزان سبزمانی و توانایی ایجاد پوشش سطحی (تراکم). نتایج بدست آمده نشان از قابلیت مناسب چمن اسپورت، یال اسبی، پنجول و مرغ داشته است.

تاغ و آتریپلکس از گونه های مقاوم به شوری و خشکی هستند که در چند دهه اخیر، به طور وسیع در عملیات مقابله با بیابان زایی و احیای مراتع خشک و نیمه خشک در ایران کاشته شده اند. این مطالعه به منظور بررسی اثر تاغ کاری و آتریپلکس کاری بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در بخشی از مراتع بیابانی ملارد شهرستان زرندیه انجام گرفت. بدین منظور سه منطقه شامل شاهد (مرتع طبیعی) منطقه آتریپلکس کاری و منطقه تاغ کاری هر یک به مساحت 5 هکتار انتخاب شد. نمونه برداری به روش تصادفی – سیستماتیک انجام گرفت و در هر کدام از مناطق 20 پلات در امتداد 2 ترانسکت به طول 500 متر مستقر شد. نمونه برداری خاک در دو عمق 0-30 و 30-60 سانتیمتر از مناطق شاهد و تیمار (آتریپلکس کاری و تاغزار) انجام گرفت و خصوصیات مهم فیزیکو شیمیایی خاک نظیر بافت خاک، شوری یا هدایت الکتریکی(EC)، اسیدیته (pH)، کربن آلی، آهک، فسفر، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم، کلر و بی کربنات در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز واریانس یکطرفه استفاده گردید. نتایج نشان داد به غیر از اسیدیته و مقدار سیلت در بقیه متغیرهای خاک، اختلاف معنی دار بین تیپ های گیاهی و منطقه شاهد وجود دارد. گونه تاغ، بیش از آتریپلکس موجب شوری، قلیاییت و آهکی شدن خاک سطحی گردیده است؛ اما با توجه به بومی بودن و سازگاری بالای این گونه، به نظر می رسد گزینه مناسب تری برای احیای چنین مراتع خشکی باشد.

در طی سالیان اخیر پدیده زوال و خشکیدگی درختان بلوط در نواحی زاگرس مرکزی گسترش فراوانی داشته است. درختان بلوط ایرانی که گونه غالب جنگل های استان لرستان هستند، در اثر پدیده زوال دچار خشکیدگی شده و این امر سبب گردیده سطح وسیعی از جنگل های استان لرستان تخریب شوند. درختان بلوط دارای انواع مختلفی از ترکیبات ثانویه می باشند. این ترکیبات ثانویه درون برگ درختان به عنوان مکانیسم دفاعی در برابر شرایط تنش زا عمل می کنند. در این تحقیق به منظور بررسی تأثیر زوال بر روی ترکیبات ثانویه از قبیل میزان تانن کل، تانن متراکم، آنتی اکسیدان، قند نامحلول و قند محلول، نمونه هایی از برگ درختان سالم و درختان مبتلابه زوال در سه منطقه میانکوه، مله شبان و ابوالوفاء در استان لرستان جمع آوری گردید. پس از انجام مراحل آزمایشگاهی مختلف، آنالیز داده های به دست آمده، در قالب طرح فاکتوریل و آزمون تی مستقل با استفاده نرم افزار SPSS انجام گرفت. نتایج بررسی نشان داد که میزان تانن کل، قند نامحلول، قند اصلی محلول، تانن متراکم، در پایه های مبتلا به زوال و پایه های سالم در مناطق میانکوه، مله شبان و ابوالوفاء تفاوت معنی داری داشته ولی میزان آنتی اکسیدان تفاوت معنی داری را نشان نداد. همچنین میزان تانن متراکم تفاوت معنی داری را در مناطق مورد بررسی نشان داد. با توجه به نتایج این بررسی می توان بیان کرد که شرایط تنش زا مانند زوال، سبب ایجاد تغییر در مقدار ترکیبات ثانویه در برگ درختان بلوط ایرانی می شوند که با بررسی این موضوع می توان به شیوع و کنترل شرایط تنش زا پی برد.