زیست شناسی ایران
سال:1386 | دوره:20 | شماره:4 |تعداد مقالات:21

اثر تنظیم کننده های رشد گیاهی و نوع قطعه جداکشت بر تولید کالوس وباززایی در شرایط تنش شوری و بدون آن در دو رقم اصفهانی و شیرازی گیاه گوجه فرنگی مطالعه گردید. بذرها در محیط Water agar کشت و سپس برای رشد به محیط کشت MS بدون هورمون منتقل شدند. بعد از 28 روز رشد، 4 قطعه جداکشت (برگ، بخشهای بین گره ای ساقه، هیپوکوتیل و لپه) در شرایط استریل درمحیطهای کشت دارای ترکیبهای مختلفی از تنظیم کننده های رشد (هورمونهای mg/L) IBA(0.2mg/L), Kin(2 & 2.5mg/L), NAA(o.4 & 2mg/L), (2BAP)، میو اینوزیتول، تیامین و همچنین نمک NaCl یا بدون آن برای باززایی مستقیم و یا از طریق تولید کالوس کشت، و پس از 45-40 روز، تولید کالوس و باززایی گیاه در این محیطها بررسی شد. تنوع سوماتیکی احتمالی گیاهان باززایی شده در محیط های دارای نمک و گیاهان شاهد نیز با استفاده از آنالیز RAPD-PCR بررسی شد. هر یک از دو هورمون اکسین، NAA و IBA در ترکیب با BAP بیشترین تاثیر را در تولید کالوس بترتیب در ارقام اصفهانی و شیرازی نشان دادند. در هر دو رقم، جداکشت ساقه بهترین قطعه جداکشت برای تولید کالوس می باشد. محیط کشت حاوی IBA و BAP نیز بعنوان بهترین محیط کشت برای باززایی گیاه در هر دو رقم مشخص شد. توان باززایی در رقم اصفهانی بترتیب بصورت برگ>ساقه>هیپوکوتیل>لپه و در رقم شیرازی بصورت برگ>ساقه>لپه>هیپوکوتیل مشاهده شد. با افزایش غلظت نمک در محیط کشت از 60 تا120mM، تولید کالوس و باززایی گیاه بطرز معنی داری کاهش یافت و دو رقم در میزان باززایی در تنش شوری تفاوت نشان دادند. تنوع سوماتیکی در گیاهان باززایی شده از نظر مورفولوژی و یا در سطح DNA مشاهده نشد. بعلت تفاوتهای ژنوتیپی، اختلافاتی در تولید کالوس و باززایی از قطعات جداکشت مختلف در محیطهای کشت گوناگون مشاهده گردید.

کنجد بعلت محتوای زیاد وکیفیت عالی روغن بعنوان یک منبع تغذیه ای مهم انسانی مطرح بوده و هدف از مطالعه حاضر معرفی ارقام مناسب از نظر میزان وطعم روغن و ترکیبات شیمیایی دیگر آن می باشد. در تحقیق حاضر، ده رقم کنجد بررسی شده شامل: اولتان، زودرس، یکتا، هندی، ورامین، چینی، کرج1، محلی مغان، نازک تک شاخه، نازک چندشاخه می باشد. بمنظور اطمینان از تازه بودن دانه های مورد آزمایش، درصد جوانه زنی آنها تعیین و نتیجه درمحدوه 100- 84 درصد بدست آمد. میانگین وزن هزار دانه در ده رقم کنجد 2.79 گرم بود. میزان روغن دانه برمبنای وزن خشک به روش سوکسله اندازه گیری شد و میانگین کل برابر با 51.16 درصد بدست آمد. نتایج حاصل از آنالیز واریانس نشان می دهد که بین میزان روغن ارقام اختلاف معنی داری در سطح احتمال 0.01 وجود دارد. همچنین میانگین ترکیب پنج اسیدچرب مهم شامل پالمیتیک، استئاریک، اولئیک، لینولئیک و لینولنیک بترتیب بمیزان 8.99، 5.98، 44.48، 39.69 و 0.87 درصد توسط گاز کروماتوگرافی شناسایی و اندازه گیری شد. پروتئین کل به روش کجلدال اندازه گیری و میانگین ارقام برمبنای وزن خشک 24.02 درصد بدست آمد، که بین میزان پروتئین آنها اختلاف معنی داری در سطح احتمال 0.01 وجود دارد. در بررسی روابط همبستگی بین صفات مورد مطالعه ارتباط منفی و معنی داری (r = - 0.655**) بین میزان پروتئین و روغن دانه حاصل شد. در این مطالعه علاوه برمعرفی ارقام از نظر میزان روغن و سایر ترکیبات، مشخص شد که ارتباطی بین رنگ دانه با میزان روغن و درصد اسیدلینولنیک وجود دارد.

بمنظور مقایسه تاثیر دگر اسیبی مقادیر مختلف بقایای گندم، جو، گلرنگ و افتابگردان در کنترل علفهای هرز نخود و مقایسه آن با کنترل شیمیایی، آزمایشی بصورت بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال زراعی 82 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از: عدم استفاده از بقایای گیاهی و علفکش، اعمال دو بار وجین دستی و استفاده از بقایای گیاهی گندم، جو، گلرنگ و آفتابگردان به مقدار دو و چهار کیلوگرم در کرتهایی به مساحت شش متر مربع. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف بجز شاهد موجب کاهش وزن خشک وتعداد علفهای هرز و افزایش عملکرد دانه نخود می شود. حداکثر عملکرد به تیمار دو بار وجین و اختلاط دو کیلوگرم بقایای جو در هر کرت (بترتیب معادل 0.767 و 0.762 تن در هکتار) و حداقل آن به تیمار شاهد (معادل 0.541 تن در هکتار )تعلق داشت. آزمایش دیگری نیز بمنظور بررسی تاثیر علفکش انتخابی لنتاگران بر روی علفهای هرز نخود در همان سال و در محل مشابه دیگری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 9 تیمار در 4 تکرار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی عبارت است از: شاهد (بدون کنترل علف هرز)، دو بار وجین علف هرز (وجین دستی مرحله اول: 20 الی 30 روز، و مرتبه دوم 50 الی 60 روز بعد ازسبز شدن) و استفاده از مقادیر مختلف علف کش لنتاگران بمیزان 0.5، 1، 1.5، 2، 2.5،3 و 3.5 لیتر در هکتار بصورت بعد از مرحله سبز شدن. نتایج نشان داد که حداکثر عملکرد دانه به تیمار دو بار وجین با متوسط عملکرد 0.816 تن در هکتار، مصرف دو لیتر در هکتار با متوسط عملکرد دانه 0.796 تن در هکتار، و حداقل عملکرد به تیمار شاهد بدون کنترل با متوسط عملکرد 0.542 تن در هکتار تعلق دارد.

در پژوهش حاضر روشی ساده و تقریبا تک مرحله ای برای رویان زایی پیکری در گیاه کلزا با استفاده از جداکشتهای محور زیر لپه مشخص و گزارش شده است. نتایج آزمایشها نشان داد که جداکشتهای محور زیر لپه ای برای رویان زایی بدنی مناسبتر می باشند. افزایش مقدار ساکارز از 20 تا 60 گرم در لیتر موجب کاهش توان رویان زایی کالوسها می شود. در محیط کشت پایه MS حاوی 1 میلی گرم در لیتر 2.4D، 2 میلی گرم در لیتر NAA، 2 میلی گرم در لیتر BAP، روی کالوس ساختارهای رویان نما پدیدار شد. پس از به کار گیری غلظتهای متفاوتی از کلرید سدیم (0، 2، 3، 4، 5، 6، 7 و 8 گرم در لیتر)، غلظت 6 گرم در لیتر آن موجب القای رویان زایی بدنی روی کالوسها گردید. رویانها در این محیطهای کشت جوانه زدند. انتقال نمونه ها به محیطهای حاوی تنها 1 میلی گرم در لیتر IBA، موجب تشکیل ریشه شد و واکشت آنها گیاهچه های کاملی را بوجود آورد. گیاهچه های با سازگارسازی تدریجی و منتقل شده از گلدانهای پرلیت دار به گلدانهای دارای خاک معمولی، به رشد و نمو خود ادامه داده و به گیاهانی بالغ و گلدار تبدیل شدند.

بررسی تنوع زیستی گونه ای گیاهی در مطالعات اکولوژیک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این تحقیق بررسی و ارزیابی تنوع زیستی در سطح گروههای اکولوژیک گیاهی بود. این بررسی در جنگل حفاظت شده کلار آباد به مساحت 59.4 هکتار انجام شد. ابتدا 77 قطعه نمونه به ابعاد 20×20 متر به روش تصادفی سیستماتیک انتخاب و سپس مشخصه های کمی و کیفی مربوط به پوشش درختی، درختچه ای و علفی در آن برداشت شد، آنگاه با نرم افزار TWINSPAN چهار گروه اکولوژیک گیاهی تعیین و سپس شاخصهای تنوع، غنای گونه ای و یکنواختی در سطح هر گروه اکولوژیک انجام و با استفاده از تجزیه و تحلیل یک طرفه (ANOVA) آزمونهای لازم گزارش گردید. نتایج نشان داد شاخصهای شانون – وینر و سیمپسون در گروههای اکولوژیک دو و سه بیش از گروههای یک و چهار می باشد و بین آنها تفاوت معنی داری دیده می شود. شاخص منهینیک در گروههای چهارگانه اختلاف معنی داری را نشان نمی دهد ولی، شاخص مارگالف در گروه یک بالاترین میزان را دارد. در گروههای چهار گانه با افزایش یکنواختی، تنوع زیستی نیز افزایش یافته است. در منطقه مورد مطالعه تنوع گونه ای گیاهی در سطح گروهها بدلیل عدم وجود شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریای آزاد متاثر از عامل حفاظت می باشد.

شوری خاک و آب، رشد و عملکرد محصولات کشاورزی را کاهش می دهد. خلر گیاه زراعی یکساله و متعلق به تیره Fabaceae است بطوریکه می تواند در زمینهای کم  بارور و فقیر بخوبی رشد کند. این گیاه سازگاری زیادی به عوامل نامساعد محیطی دارد و در مناطق نیمه گرمسیری کشت میشود. جهت مقایسة اثر غلظتهای مختلف چهار رقم خلر شامل ارقام اردبیل‏، شهرکرد، مشهد و زنجان در چهار سطح شامل0، 6، 12 و 18 دسی زیمنس بر متر کلرید سدیم کشت و درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن تر و خشک گیاهچه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه، درصد پروتئین، مالون دی آلدئید (MDA) و پرولین گیاهچه بررسی شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. کلرید سدیم اثر معنی داری بر صفات جوانه زنی بذر داشت. بیشترین و کمترین درصد جوانه زنی بترتیب در سطوح صفر و 18 دسی زیمنس بر متر کلرید سدیم مشاهده شد. همچنین اثر کلرید سدیم بر طول و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه، و وزن تر و خشک گیاهچه، MDA و پرولین گیاهچه معنی دار بود. افزایش غلظت کلرید سدیم طول ریشه چه و ساقه چه و وزن تر و خشک گیاهچه را کاهش داد. رقم شهرکرد بیشترین درصد جوانه زنی را در 18 دسی زیمنس بر متر کلرید سدیم دارا بود. با افزایش شوری، میزان پرولین و MDA افزایش یافت. ارقام شهرکرد و اردبیل بترتیب از مقاوم ترین و حساسترین ارقام به شوری تشخیص داده شدند.

بمنظور مطالعه تنوع گونه ای گیاهان علفی در رابطه با عوامل فیزیوگرافیک (ارتفاع از سطح دریا، جهت دامنه و شیب) در اکوسیستم جنگلی زاگرس میانی در جنگلهای شمال ایلام، منطقه ای به مساحت 170 هکتار از این جنگلها در منطقه حفاظت شده ارغوان انتخاب شد. سپس بصورت تصادفی سیستماتیک 228 قطعه نمونه به ابعاد 1.5´1.5 متر، بر اساس روش حداقل مساحت (Minimal area) مشخص، و در مجموع 88 گونه علفی متعلق به 71 جنس و 24 خانواده شناسایی شد. نتایج نشان داد که جهت دامنه بر تنوع و غنای پوشش علفی اثر معنی داری داشته و جهت جنوبی بالاترین غنا و تنوع گونه ای را دارد، در حالیکه تفاوت معنی داری برای یکنواختی مشاهد نمی شود. همچنین نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر تنوع اشکوب علفی تاثیر معنی دار داشته و دامنه ارتفاعی پایین (پایین تر از1630 متر) بالاترین تنوع را دارد، در حالی که اثر ارتفاع از سطح دریا بر یکنواختی و غنا و شیب بر غنا، تنوع و یکنواختی معنی دار نیست.

کلاولانیک اسید یک آنتی بیوتیک بتالاکتام تولید شده توسط Streptomyces clavuligerus  است. در این پژوهش اثر روغنهای کلزا و سویا در تولید این آنتی بیوتیک بررسی شد. اثر غلظتهای 0.1 -20 گرم در لیتر روغنهای کلزا و سویا در دو محیط (1) دارای منبع کربن (مالت) و (2) دارای منابع کربن (مالت و دکسترین) مورد بررسی قرار گرفت. در مورد هر دو روغن بیشترین اثر افزایش تولید کلاولانیک اسید در محیط (2) مشاهده شد. در هر دو محیط (1 و 2) اثر مثبت روغنهای سویا و کلزا تا غلظت 1 گرم در لیتر مشاهده شد و در محیطهای دارای غلظت بیشتر از این مقدار روغن، تولید کلاولانیک اسید کمتر از محیط شاهد مربوطه بوده است. بیشترین اثر افزایش تولید کلاولانیک اسید، در غلظت 0.25 گرم در لیتر روغن کلزا و 0.5 گرم در لیتر روغن سویا بدست آمد.

بمنظور جداسازی و شناسایی باکتریهای بومی موثر در فرآیند استخراج بیولوژیکی سولفیدهای کم عیار مس، 24 نمونه آب، خاک و لجن از نقاط مختلف معدن مس سرچشمه کرمان جمع آوری و کشت وتکثیر شد. رشد باکتری در 7 نمونه مشاهده شد که باکتریها پس از جداسازی و خالص سازی بر اساس آزمایشهای افتراقی و مورفولوژیکی شناسایی شدند. همه باکتریهای جدا شده، باسیلهای گرم منفی می باشند که قادر به اکسیداسیون پیریت، گوگرد عنصری، تیوسولفات، سولفید مس و آهن فرو می باشند. این اکسیداسیونها عمدتا با تغییرات pH و رنگ محیط کشتها همراه است. باکتریهای تخلیص شده هم از لحاظ موفولوژیک و آزمایش افتراقی ویژگیهای باکتری Thiobacillus ferrooxidans را دارند. در کشتهای متوالی، سازش این باکتری به غلظتهای بالای مس نیز انجام شد. باکتری سازش یافته گونه ای جهش یافته از باکتری تیوباسیلوس فرواکسیدانس بومی می باشد که در محیط مناسب طی 24 تا 48 ساعت کاملا رشد کرده و قادر به تحمل مس محلول تا حد 15269 میلی گرم در لیتر است.

آنزیمهای ماتریکس متالوپروتئیناز(Matrix metalloproteinase; MMP)، خانواده بزرگی از آنزیمهای تخریبی هستند که در تجزیه ترکیبات مختلف ماتریکس خارج سلولی نقش دارند. این آنزیمها همچنین نقش مهمی در پیشرفت و گسترش تومورهای سرطانی دارند. یک پلی مرفیسم تک نوکلئوتیدیSingle nucleotide polymorphism; SNP) ) بصورت جایگزینی/ حذف نوکلئوتید داکسی آدنوزین (5A/6A) در پروموتور ژن ماتریکس متالوپروتئیناز- 3 (MMP3) باعث افزایش بیان این ژن می شود. مطالعه حاضر به بررسی تاثیر این پلی مرفیسم بر شروع و گسترش سرطان پستان می پردازد. ژنوتیپ حاصل از SNP ژن MMP3 با استفاده از تکنیک PCR-RFLP در 120 بیمار مبتلا به سرطان و 60 کنترل سالم در جمعیت اصفهان تعیین گردید. بیماران مبتلا به سرطان به دو گروه تقسیم شدند: M+ بیماران متاستازی و M- بیماران مبتلا به سرطان پستان که در مراحل اولیه بیماری قرار دارند. نتایج گویای این مطلب است که آلل 5A در گروه M+ از فراوانی بیشتری نسبت به کنترلهای سالم برخوردار میباشد (P= 95% ,OR= 2.91 CI=95%) در حالی که فراوانی این آلل بین گروه -M و کنترل های سالم از نظر آماری معنی دار نمی باشد. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، تصور می گردد که ریسک و گسترش سرطان پستان در حاملین همو و هتروزیگوت آلل 5A نسبت به حاملین همو 5A افزایش می یابد.

خفاش گوش موشی کوچک Myotis blythii (خانواده Vespertionidae) بزرگترین گونه جنس Myotis در ایران محسوب می شود. مطالعات صورت گرفته در مورد ویژگیهای ریختی این خفاش در مناطق مختلف ایران تفاوتهای قابل توجهی را نشان می دهد. تفاوتهای روشنی در شرایط اکولوژیک شمال دشت بین النهرین و زاگرس میانی وجود داشته و بنظر می رسد این تفاوتها باعث ایجاد تغییرات قابل توجهی در ویژگیهای ریختی خفاش گوش موشی کوچک شود. در این مطالعه تعداد 29 صفت مورفولوژیک و نیز توالیهای DNA سیتوکروم b میتوکندریایی جهت مطالعه و بررسی تفاوت موجود در جمعیتهای Myotis blythii ایرانی این دو محیط مورد استفاده قرار گرفت. قسمتی از ژن سیتوکروم b DNA میتوکندریایی نمونه های پرده بین انگشتی خفاشهای زنده با استفاده از دو آغازگر طراحی شده، تکثیر و سپس تعیین توالی شد تا مرزهای ژنتیکی و ارتباط فیلوژنتیک درون جمعیتهای خفاش گوش موشی کوچک Myotis blythii این دو منطقه مشخص شود. مقایسه بین اندازه جمجه نمونه های جمع آوری شده در این دو منطقه نشان داد که برخی از صفات مورفولوژیک دارای اختلاف معنی دار در جمعیتهای متفاوت می باشند. با این وجود بر اساس میانگین ضریب تغییرات (Coefficient of Variation, CD) بدست آمده مشخص شد که جمعیتهای این دو منطقه همپوشانی خوبی داشته و در سطح زیرگونه از هم جدا نمی شوند. آنالیز ملکولی توالیهای DNA بدست آمده از ژن سیتوکروم b و بررسیهای فیلوژنتیک در برنامه PHYLIP نشان داد که نمونه های کوههای زاگرس میانی و شمال دشت بین النهرین یک مقام تاکسونومیک را مشخص نمی کند. در حقیفت آنالیزهای ژنتیکی نشان داد که جمعیتهای این دو منطقه از نظر ژنتیکی، علیرغم وجود تفاوت در شرایط اکولوژیک، از یکدیگر قابل تشخیص نیستند.

در سال 1381، آلودگی ماهیان اقتصادی تالاب بوجاق کیاشهر به انگل چشمی Diplostomum spathaceum مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، ماهیان مورد نظر شامل اردک ماهی Esox lucius 39) عدد)، ماهی کلمه Rutilus rutilus ) ) (36عدد)، ماهی سیم پرک (Blicca Bjuerkna) (عدد 153 )، لای ماهیTinca tinca  (4 عدد)، ماهی کپور (Cyprinus carpio)  71) عدد)، ماهی کاراسCarassius aurathus  89) عدد)، ماهی سرخ باله Scardinius erythrophtalmus)  119) عدد) و ماهی سفید81) Rutilus frisii kutum  عدد) پس از صید با وسایل صید مختلف، در وانهای فایبرگلاس بصورت زنده به آزمایشگاه منتقل شدند، و پس از بررسی آزمایشگاهی بکمک کلید شناسایی معتبر مورد شناسایی قرار گرفتند. اطلاعات بکمک تجزیه و تحلیلهای آماری مشخص کرد که شش گونه اردک ماهی، ماهی کاراس، ماهی کلمه، ماهی کپور، ماهی سیم پرک و ماهی سفید به انگل Diplostomum spathaceum آلوده می باشند و دو گونه لای مای و ماهی سرخ باله هیچ گونه آلودگی به این انگل ندارند. بر اساس نتایج بدست آمده بیشترین درصد آلودگی به این انگل مربوط به ماهی سفید (77.78 درصد) و کمترین مربوط به ماهی کاراس (24.72 درصد)، بالاترین میانگین شدت آلودگی مربوط به ماهی کلمه (14.71±14.21 عدد) و کمترین مربوط به ماهی کاراس (1.82±1.05 عدد)، بیشترین میانگین فراوانی مربوط به ماهی کلمه (11.06±13.77 عدد) و کمترین مربوط به ماهی کاراس (0.45±0.94 عدد) است. همچنین بر طبق تجزیه و تحلیلهای آماری انجام گرفته بین میزان آلودگی و گونه، سن، جنسیت ماهی و فصول تفاوتهایی وجود دارد.

مطالعات نشان داده است اکسی توسین با تغییر فعالیت عصبی در سیستم عصبی مرکزی با مکانیسمهای نسبتا نامشخص بر بسیاری از پدیده های فیزیولوژیک موثر است. در این مطالعه اثر تزریق اکسی توسین در هسته لوکوس سرولئوس (LC) و تداخل آن با گیرنده های آلفا-2 آدرنرژیک بر رفتار اضطرابی در موشهای صحرایی نر بالغ مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از موش صحرایی نر بالغ با میانگین وزنی 285±15 در 5 گروه 6 تایی: دریافت کننده سالین، اکسی توسین، یوهمبین، یوهمبین+اکسی توسین و دریافت کننده سالین+ اکسی توسین استفاده شد. شاخصهای رفتار اضطرابی توسط ماز بعلاوه مرتفع تعیین گردید. نتایج نشان داد که اکسی توسین باعث افزایش اضطراب می شود اما بر فعالیت حرکتی اثری ندارد. تزریق یوهمبین بعنوان آنتاگونیست گیرنده آلفا-2 آدرنرژیک در هسته لوکوس سرولئوس باعث افزایش اضطراب و عدم اثر بر فعالیت حرکتی شد. اثر اضطراب زایی اکسی توسین در حضور یوهمبین افزایش یافت ولی فعالیت حرکتی تغییر معنی داری نکرد. بنظر می رسد تجویز حاد اکسی توسین با تحت تاثیر قرار دادن عوامل عصبی موجود در هسته لوکوس سرولئوس اثر اضطراب زایی خود را اعمال نموده و احتمالا بخشی از اثر خود را از طریق سیستم آلفا-2 آدرنرژیک اعمال می نماید.

رتینوئیدها، ترکیبات چربی دوست مشتق از ویتامین A هستند که بر بسیاری از فرآیندهای متابولیکی و تکاملی اثر می گذارند و اعمال فیزیولوژیکی و فارماکولوژیکی خود را با تنظیم نسخه برداری از ژنهای هدف ویژه انجام می دهند. هیپوتالاموس، مرکز اصلی کنترل دریافت غذا در بدن می باشد و نواحی دیگر از جمله هسته اکومبنس از طریق هیپوتالاموس بر این پدیده تاثیر می گذارد. در این مطالعه اثر تزریق رتینوئیک اسید در پوسته هسته اکومبنس بر دریافت غذا و وزن بدن مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا حیوانات با استفاده از مخلوط کتامین- گزیلازین بیهوش و بکمک دستگاه استریوتاکس، کانول گذاری دو طرفه در ناحیه پوسته هسته اکومبنس صورت گرفت و پس از بهبودی (یک هفته)، رتینوئیک اسید، آگونیست گیرنده های رتینوئیدی با غلظتهای 1.5، 3، 6 میکروگرم بصورت دو طرفه در پوسته هسته اکومبنس بمدت 4 روز تزریق شد و تغییرات روزانه وزن و غذای مصرفی اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد، تزریق رتینوئیک اسید بداخل هسته اکومبنس، بمقدار 1.5 میکروگرم سبب کاهش معنی دار وزن بدن موشهای صحرائی می شود ولی بطور متوسط هیچکدام از مقادیر فوق بر دریافت غذا اثر معنی داری ندارد، اگر چه بطور نسبی دریافت غذا را کاهش داده است. بنابراین بنظر می رسد رتینوئیدها در پوسته هسته اکومبنس با اثر بر میانجیهای عصبی مرتبط با متابولیسم انرژی و مراکز کنترل سیری و گرسنگی در هیپوتالاموس، و از طریق گیرنده های هسته ای، نقش خود را در کنترل وزن و دریافت غذا ایفا می کنند.

116 نمونه ماهی برای مطالعه بیومتری صید، و برای هر ماهی 35 صفت نسبی، 14 صفت مریستیک و 24 صفت مورفومتریک محاسبه شد.با استفاده از نرم افزار SPSS، جهت گروه بندی نمونه ها از تجزیه خوشه ای بروش Ward استفاده گردید .تجزیه به عاملها (Factor Analysis) با استفاده از مولفه های اصلی انجام شد . برای تشخیص و یا احتمال وجود تفاوت معنی دار بین جمعیتها، نر و ماده ها در گروههای مجزا قرار گرفتند و آنگاه ازANOVA بروش Oneway بین هشت گروه، استفاده و مشخص گردید کدام صفات در بین هشت گروه اختلاف معنی دار دارد. نتیجه آنالیزها وجود دو شکلی جنسی را در بین افراد نر و ماده هر چهار ایستگاه نشان داد. همچنین از نظر دندروگرامها، تمایز ایستگاهها در خوشه های مجزا دیده شد. چند صفت مورفومتریک که بیشترین نقش را در تمایز جمعیتها نشان داد عبارتند از: فاصله باله شکمی تا نوک پوزه، فاصله باله پشتی تا نوک پوزه، طول کل، فاصله باله مخرجی تا نوک پوزه، عرض سر و ارتفاع سر با استفاده از ANOVA بروش Oneway، 55 صفت از 72 صفت بین ایستگاهها در سطح 95 درصد اختلاف معنی دار نشان دادند.

دوزیستان بی دم جانورانی هستند که علیرغم اهمیت آنها، در ایران، از نظر مطالعات سیستماتیکی و تنوع زیستی مستلزم مطالعات موضعی است. در این مطالعه سعی شده است دوزیستان استان مرکزی شناسایی و از نظر بیوسیستماتیکی تغییرات درون گونه ای آنها بررسی شده و با دوزیستان خراسان مقایسه گردد. بدین منظور تعداد 122 نمونه از جمعیتهای مناطق اراک، قدمگاه، شازند، فرمهین، دلیجان و خمین در بهار و تابستان 84-1383 جمع آوری شد. نمونه ها بطور زنده به آزمایشگاه منتقل، و پس از تعیین کاریوتایپ، اندازه گیریهای مورفومتریک انجام، و نمونه ها شماره گذاری و ثبت گردید. بمنظور بررسی تنوع جمعیتی گونه های شناسایی شده، تعداد 17 صفت برای وزغ سبز و 14 صفت برای قورباغه مردابی اندازه گیری شد و با جمعیت مطالعه شده در استان خراسان مقایسه گردید. نمونه ها بر اساس کلیدهای شناسایی و عدد کروموزومی متعلق به دو گونه قورباغه مردابی Rana ridibunda و وزغ سبز Bufo viridis تشخیص داده شدند. بطوریکه بترتیب دارای 26 (26=2n) و 22 (22=2n) کروموزوم بودند. آزمون مقایسه میانگینها (t-test ) برای جنسهای نر و ماده قورباغه مردابی در 12 صفت و برای وزغ سبز تنها بر اساس یک صفت دارای اختلاف معنی دار بود (P<0.001). آزمون آنالیز واریانس تک متغیره (ANOVA) جدایی جمعیتهای مورد مطالعه را در قورباغه مردابی بر اساس 13 صفت و در وزغ سبز در شش صفت نشان داد (P<0.001). آزمون T2 Hotelling جدایی جنسیتها و جمعیتها (P<0.001) و عدم اثر متقابل آنها (P=0.32) را تایید نمود. تحلیل ممیزی (Discrimination analysis) برای جنسیت نر و ماده در گونه قورباغه مردابی، منجر به استخراج یک تابع معنی دار با 89 درصد گروه بندی صحیح با صفات ممیزی طول پا و طول ران و در گونه وزغ سبز نیز یک تابع معنی دار با 92 درصد گروه بندی صحیح با صفت ممیزی فاصله بین پلکها گردید. تحلیل ممیزی بین جمعیتها با دو تابع تشخیص معنی دار باعث جدایی 78 درصدی جمعیت قورباغه و جدایی 88 درصدی جمعیتهای وزغ شد. تحلیلهای خوشه ای (Cluster analysis) بر اساس مرکز گروههای حاصل از توابع تشخیص، جمعیتهای مورد مطالعه را بر اساس فواصل جغرافیایی گروه بندی نمود. نتایج نشان می دهد روابط فنتیکی جمعیتهای مورد مطالعه می تواند بازتاب شرایط زیستگاهی متفاوت، فواصل جغرافیایی و همچنین تفاوتهای ژنتیکی آنها باشد.

در سلولهای یوکاریوت انتقال پروتئینها بین اندامکها عمدتا توسط وزیکولها انجام می گیرد. در این میان وزیکولهای کوپ ناقلین مولکولها در ابتدای مسیر ترشحی سلول بشمار می روند. وزیکولهای کوپ II در خروج مولکولها از شبکه آندوپلاسمی و انتقال آنها به سمت دستگاه گلژی مشارکت می کنند و وزیکولهای کوپ I در انتقال پروتئینها در مسیر روبه جلو و رو به عقب در دستگاه گلژی و در بازگشت به سمت شبکه آندوپلاسمی دخالت دارند. با استفاده از برش گیری انجمادی و نشان دار کردن ایمنی شناختی سلولهای هیبریدومای موش موقعیت یک زیر گروه از وزیکولهای کوپ I بهمراه یک مولکول انتقالی در مسیر رو به عقب (پذیرنده تتراپپتید KDEL) و یک مولکول انتقالی در مسیر رو به جلو (مولکولهای آنتی بادی اولیه تولید شده بر علیه پروتئینی بنام MAP-2) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده با میکروسکوپ الکترونی نشان داد که زیرگروه مورد بررسی از وزیکولهای کوپ I عمدتا در کمپلکس حد واسط شبکه آندوپلاسمی و دستگاه گلژی و همچنین سطح سیس دستگاه گلژی وجود دارند. نشان دار کردن دوگانه وجود پذیرنده KDEL و عدم وجود مولکولهای آنتی بادی را در این وزیکولها تایید نمود. بدین صورت مشارکت جمعیت وزیکولی مورد نظر در انتقال رو به عقب مولکولها از کمپلکس حد واسط و بخش سیس دستگاه گلژی به سمت شبکه آندوپلاسمی مشخص گردید.