مجله پرستاری و مامایی
سال:1394 | دوره:13 | شماره:9 (پی در پی 74) |تعداد مقالات:13

پیش زمینه و هدف: جهت ایجاد تحول در آموزش پرستاری، بهره گیری از الگوهای نوین آموزشی ضروری می نماید، در همین راستا یکی از الگوهای نوین آموزشی که در آن رسیدن به عملکرد مطلوب بالینی مدنظر است، الگوی آموزش مبتنی بر شایستگی می باشد. هدف از مطالعه حاضر تعیین تاثیر اجرای الگوی آموزش مبتنی بر شایستگی بر عملکرد بالینی دانشجویان پرستاری کارآموز در بخش مراقبت های ویژه قلبی بود.مواد و روش کار: مطالعه حاضر از نوع شبه تجربی با طرح پس آزمون بود که در آن 34 نفر از دانشجویان ترم 8 پرستاری که شرایط ورود به مطالعه را داشتند به صورت تمام شماری انتخاب و به دو گروه مداخله (18 نفر) و کنترل (16 نفر) تقسیم شدند. دوره 4 هفته ای کارآموزی پرستاری مراقبت های ویژه قلب برای دانشجویان گروه کنترل بر اساس الگوی آموزش مرسوم و برای دانشجویان گروه مداخله نیز بر اساس الگوی آموزش مبتنی بر شایستگی اجرا شد. جهت ارزیابی عملکرد بالینی دانشجویان از 3 ابزار جمع آوری داده ها (چک لیست بررسی عملکرد بالینی، پرسشنامه خود گزارشی و آزمون چندگزینه ای) استفاده گردید. داده های جمع آوری شده پس از واردکردن در نرم افزار SPSS(16) با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تی مستقل و من ویتنی) تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که عملکرد بالینی دانشجویان گروه مداخله که دوره خود را بر اساس الگوی آموزش مبتنی بر شایستگی سپری نمودند، هم ازنظر عملکرد بالینی اختصاصی (P<0.001) و هم از نظر عملکرد بالینی عمومی (P=0.001) به طور معنی داری بهتر از دانشجویان گروه کنترل بود.بحث و نتیجه گیری: الگوی آموزش مبتنی بر شایستگی بیش از الگوی مرسوم منجر به ارتقا عملکرد بالینی اختصاصی و عمومی دانشجویان گردید. بنابراین پیشنهاد می شود مسوولین آموزش پرستاری با بهره جویی از این الگوی آموزشی و سازمان دهی برنامه درسی رشته پرستاری بر اساس راهبردهای نوین آموزشی، کارایی و اثربخشی دوره های آموزش بالینی را بهبود بخشند.

پیش زمینه و هدف: سرطان به عنوان بیماری مزمن و تهدیدکننده زندگی نیاز به ظرفیت تاب آوری قوی دارد. بررسی اثربخشی مداخلات انجام شده در زمینه ارتقای تاب آوری نوجوانان مبتلا به سرطان، مستلزم وجود ابزار مناسب برای اندازه گیری این مفهوم است. این مطالعه باهدف روان سنجی نسخه فارسی «مقیاس تاب آوری کانر-دیویدسون» در نوجوانان مبتلا به سرطان انجام شده است.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه روش شناسی می باشد که طی آن بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی «مقیاس تاب آوری کانر- دیویدسون» (CD-RISC) در 200 نفر از نوجوانان مبتلا به سرطان مراجعه کننده به درمانگاه ها و بخش های انکولوژی مرکز طبی کودکان تهران، درمانگاه ها و بخش های انکولوژی بیمارستان های ارومیه، مرکز طبی کودکان تبریز و مرکز تحقیقات سرطان اصفهان (که به روش مبتنی بر هدف بر اساس ویژگی های ورود به مطالعه انتخاب شدند) انجام شد. شاخص روایی محتوا، بر اساس نظرات 10 نفر از صاحب نظران، محاسبه گردید. روایی سازه (تحلیل عاملی تاییدی)، در نمونه ای متشکل از 200 نوجوان مبتلا به سرطان انجام شد و آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی میان دو بار اجرای آزمون به فاصله 3 هفته محاسبه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و آموس نسخه 21 تحلیل شد.یافته ها: روایی محتوای مقیاس بررسی و تغییری در تعداد و محتوای عبارات صورت نپذیرفت. در تحلیل عاملی تاییدی با حذف گویه 2 «حداقل یک نفر هست که رابطه نزدیک و صمیمی ام با او در زمان استرس (فشار روانی) به من کمک کند»، مدل 5 عاملی مقیاس، تایید گردید. همسانی درونی کل مقیاس، α=0.82 و برای هر یک از زیر مقیاس ها شامل صلاحیت و کفایت فردی (α=0.75)، تحمل اثرات منفی و قوی بودن در برابر تنش (α=0.72)، پذیرش مثبت تغییر (α=0.74)، خودکنترلی (α=0.73) و تاثیرات معنوی (α=0.75) محاسبه گردید. همچنین، نتایج حاصل از محاسبه ضریب همبستگی پیرسون میان دو بار اجرای آزمون (r=0.404 و p<0.05) محاسبه شد.بحث و نتیجه گیری: نسخه فارسی «مقیاس تاب آوری کانر-دیوید سون» با 24 گویه و 5 زیر مقیاس آن در نوجوانان مبتلا به سرطان در ایران مورد تایید بوده و جهت بررسی تاب آوری در نوجوانان مبتلا به سرطان در ایران قابل استفاده می باشد.

پیش زمینه و هدف: نحوه انجام ساکشن تاثیر مهمی بر عوارض آن دارد. لذا، پرستاران می توانند با بالا بردن کیفیت ساکشن راه هوایی بهبودی بیماران را تسریع بخشند. ازاین رو، مطالعه ای با هدف بررسی تاثیر اجرای فرآیند ممیزی بالینی بر مهارت انجام ساکشن لوله تراکئوستومی در پرستاران شاغل در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های آجا واقع در شهر تهران انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده، 135 پرستار شاغل در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان های آجا در سال 1392-93 به روش تمام شماری انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمون و کنترل تخصیص یافتند. مداخله به صورت اجرای پنج مرحله ممیزی بالینی، در گروه آزمون انجام پذیرفت. برای تعیین مهارت انجام ساکشن لوله تراکئوستومی پرستاران قبل و بعد از مداخله پرستاران، از چک لیست پژوهشگر ساخته که روایی صوری، محتوی و پایایی (آلفای کرونباخ=0.78) آن به تایید رسیده بود، استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 و روش های آماری توصیفی و آزمون های پارامتریک تحلیل شد.یافته ها: قبل از مداخله آزمون تی مستقل، تفاوت معناداری را در میانگین نمره کلی مهارت بالینی ساکشن تراکئوستومی پرستاران، در دو گروه نشان نداد (p=0.73) ولی بعد از مداخله، با کمک همان آزمون، تفاوت معناداری بین دو گروه دیده شد (p=0.0001).بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از تاثیر مثبت فرآیند ممیزی بالینی بر مهارت پرستاران در زمینه ساکشن لوله تراکئوستومی بود. لذا، به نظر می رسد اجرای این فرآیند می تواند به ارتقا سطح خدمات به پرستاران کمک کند.

پیش زمینه و هدف: از آنجا که موفقیت فرآیند اهدای عضو ارتباط نزدیکی با میزان آگاهی، نگرش و عملکرد پرستاران نسبت به اهدای عضو دارد، باید پرستارانی را که با این پدیده سروکار دارند با نقش ها و وظایف خود در این زمینه آشنا ساخت. این مطالعه باهدف مقایسه تاثیر دو روش آموزشی یادگیری مبتنی بر زمینه و سخنرانی بر دانش، نگرش و عملکرد پرستاران در رابطه با نقش پرستاران در فرآیند اهدای عضو انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، ابتدا به صورت تصادفی دو بیمارستان قائم (عج) و امام رضا (ع) مشهد در یکی از گروه های آموزشی قرار داده شدند. سپس به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 60 پرستار آی سی یو (30 نفر در هر گروه) انتخاب شدند. مداخله یادگیری مبتنی بر زمینه در 3 جلسه، هر جلسه 2 ساعت و فاصله بین جلسات یک هفته اجرا شد. در گروه سخنرانی نیز مداخله شامل یک جلسه 6 ساعته بود. پرسشنامه دانش، نگرش و عملکرد پرستاران در رابطه با نقش پرستار در فرآیند اهدای عضو قبل و یک ماه پس از پایان مداخله تکمیل گردید. تحلیل داده ها با نسخه 11.5 نرم افزار SPSS و آزمون های تی مستقل، تی زوجی و مجذورکای انجام شد.یافته ها: هر دو روش آموزشی سبب ارتقای دانش، نگرش و عملکرد پرستاران شدند. اما میانگین تغییر نمره دانش (p<0.001)، نگرش (p<0.001) و عملکرد (p<0.001) پرستاران در گروه یادگیری مبتنی بر زمینه به طور معنی داری بیشتر از گروه سخنرانی بود.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که روش آموزشی یادگیری مبتنی بر زمینه در رابطه با افزایش دانش، نگرش و عملکرد پرستاران در رابطه با نقش پرستاران در فرآیند اهدای عضو نسبت به سخنرانی موثرتر است.

پیش زمینه و هدف: نظام آموزش عالی سرمایه انکارناپذیر هر کشوری بوده و نقش های مختلفی در جوامع به عهده دارد. اطمینان از کسب دانش، مهارت وصلاحیت های لازم توسط دانش آموختگان و ارزشیابی به عنوان یک امر مدیریتی از ضروریات این نظام است. مطالعه حاضر، با هدف بررسی شیوه های متداول ارزشیابی تحصیلی از نظر اعضای هیات علمی انجام شد.مواد روش ها: در این بررسی توصیفی مقطعی در سال 1392، 167 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفت. برای تحلیل اطلاعات از آزمون رتبه ایی فریدمن، آزمون t مستقل و آنالیز واریانس استفاده گردید.یافته ها: از مجموع 165 نفر پاسخگو، 27 نفر مدرک PhD و 108 نفر دکترای تخصصی پزشکی داشتند. از نظر اعضای هیات علمی، الگوهای مشارکتی و هدف- آزاد الگوهای مطلوب تری بودند. تحلیل نتایج نشان داد ترجیح الگوها بر اساس سابقه تدریس، جنسیت و پست مدیریتی معنی دار نبود. آنالیز واریانس و آزمون LSD نشان داد در الگوی هدف گرا تفاوت میانگین نمرات در رتبه دانشیار با رتبه استادیار (P=0.003) و در الگوی مدیریت گرا نیز تفاوت میانگین نمرات دررتبه مربی با رتبه استادیار (P=0.040) معنی دار بود.بحث و نتیجه گیری: ترجیح اعضای هیات علمی در مورد الگوها نشان داد توجه صرف به اهداف تعیین شده و نتایج برنامه ها و غفلت از نتایج پیش بینی نشده و واقعی از یک طرف و مشارکت دادن ذینفعان و بخصوص دانشجویان، در انتخاب الگوی ارزشیابی معیارهای مهمی بودند. توجه به تمام نتایج و تعامل با ذینفعان، اعتبار ارزشیابی و اثربخشی آن را تقویت خواهد کرد.

پیش زمینه و هدف: ارتقا سلامت مادران زمینه ساز توسعه اقتصادی- اجتماعی هر جامعه ای تلقی می گردد و حمایت اجتماعی و سرمایه اجتماعی از عوامل مهم تعیین کننده سلامت می باشند. مطالعه حاضر به بررسی مسیرهای ارتباطی این فاکتورها بر ابعاد جسمی و روانی – اجتماعی سلامت مادران دارای کودک شهرستان سیرجان پرداخته است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- همبستگی 150 مادر دارای کودک مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی سیرجان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. از سه پرسشنامه سنجش سرمایه اجتماعی، حمایت اجتماعی نوربک و پرسشنامه سلامت SF-36 برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. داده های این مطالعه با نرم افزارهای SPSS و Amos تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین نمره خلاصه مولفه سلامت جسمی مادران بالاتر از نمره سلامت روانی- اجتماعی آن ها بود. سرمایه اجتماعی و حمایت اجتماعی با هر دو بعد سلامت مادران همبستگی مستقیم و معناداری داشتند (P<0.05). سرمایه اجتماعی علاوه بر اثرات مستقیم به واسطه ابعاد حمایت اجتماعی بر سلامت مادران اثرگذار بود. مدل ساختاری تحقیق نشان داد که 73 درصد تغییرات مولفه سلامت جسمی و 59 درصد تغییرات مولفه روانی- اجتماعی سلامت مادران از طریق متغیرهای حمایت اجتماعی و سرمایه اجتماعی تبیین می گردد.بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نقش واسط متغیر حمایت اجتماعی در ارتباط با سلامت مادران را نشان داد. تدوین برنامه های جهت تعمیق بیشتر سلامت روانی- اجتماعی مادران و توجه بیشتر به نقش ارتباط های اجتماعی و عناصر حمایتی موثر بر سلامت مادران پیشنهاد می گردد.

پیش زمینه و هدف: حوادث و بلایا در هر جامعه ای رخ می دهند و به عنوان عاملی که خارج از کنترل انسان هاست در نظر گرفته شده اند و معمولا به مرگ و میر و آسیب های متنوعی منجر می شوند. و این شرایط بحرانی، بیمارستان ها را با مسایل و مشکلاتی روبرو می کنند. هدف از انجام این مطالعه استفاده از تجارب پرستاران بیمارستان سیدالشهدا ارومیه در طی سانحه هوایی به عنوان نزدیک ترین مرکز درمانی به محل وقوع حادثه است که با بهره گیری از تجربیات و درس های آموخته شده در رابطه با بحران مذکور و اتخاذ تدابیر مناسب از بروز مشکلات و سردرگمی های مشابه در حوادث احتمالی آینده پیشگیری گردد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک تحقیق کیفی است که با استفاده از تحلیل محتوای کیفی به منظور مشخص کردن معانی و درون مایه های حاصل از مصاحبه های عمیق است که با مشارکت پرستارانی که در بحران بیمارستان سیدالشهدا ارومیه طی سانحه هوایی 19 دی ماه سال 1389 حضور داشتند، انجام شده است. یافته ها: یافته های نهایی تحقیق از دو درون مایه اصلی که هر درون مایه اصلی خود به دو زیرشاخه تقسیم می شود که درون مایه اصلی اول مربوط به عوامل مرتبط با پرستار و زیرشاخه های آن شامل واکنش های روحی- روانی و ضعف در دانش علمی مرتبط با پرستار می باشد و درون مایه اصلی دوم شامل مدیریت ناکارآمد است که خود به دو زبر شاخه ضعف در مدیریت و کمبود منابع اورژانس تشکیل شده است.بحث و نتیجه گیری: بر اساس درون مایه های استحصال شده از این پژوهش می توان به ضعف در فعالیت کمیته بحران، عدم وجود سامانه فرماندهی حادثه به شکل عملی و عدم برگزاری دوره های آموزشی و مانورهای شبیه سازی شده و همچنین عدم آمادگی پرستاران برای انجام تریاژ و یکسری از مهارت های بالینی پایه در پاسخ به بحران اشاره کرد.

پیش زمینه و هدف: حرفه پرستاری با تمرکز بر مراقبت از بیمار بنانهاده شده است. اما پیچیدگی این مفهوم در عین وضوح تعریف، سبب می شود که نه تنها ارائه دهنده مراقبت بلکه ازنظر مراقبت گیرنده نیز معنایی متفاوت داشته باشد که نیاز به دقت در شناسایی آن دارد. بنابراین مطالعه حاضر به تبیین پدیده مراقبت شدن از دیدگاه بیماران با سکته مغزی می پردازد.مواد و روش ها: این مطالعه پدیدارشناسی توصیفی باهدف دست یابی به تجارب بیماران مبتلا به سکته مغزی شامل 6 مرد و 7 زن از پدیده مراقبت شدن انجام شد. محیط پژوهش شامل بیمارستان های نور، الزهرا و شریعتی و درمانگاه های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و تامین اجتماعی اصفهان بود. در این پژوهش از مصاحبه عمیق و بدون ساختار جهت گردآوری اطلاعات استفاده شد و مصاحبه با رضایت مشارکت کنندگان روی نوار کاست ضبط گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش هفت مرحله ای کلایزی انجام شد.یافته ها: درمجموع از تعداد 13 مصاحبه، 118 کد اولیه، 34 مفهوم اولیه، 11 تم فرعی و 4 تم اصلی شامل «برآورده نمودن نیازهای آموزشی»، «انجام مراقبت کامل و به موقع»، «تامین نیازهای عاطفی»و «تداوم مراقبت برای بیمار» استخراج شد.بحث و نتیجه گیری: بیماران همواره دارای نیازهای اساسی هستند که ازجمله مهم ترین آن ها آگاهی در مورد فرایند بیماری و درمان و مراقبت مربوطه است. از پرسنل تخصصی در بیمارستان انتظار مراقبتی کامل و به موقع می رود تا این مراقبت به صورت دائمی و همراه با مهربانی برای آنان انجام پذیرد. این نیاز بخصوص در بیماران با نقص حسی حرکتی به دنبال سکته مغزی بسیار قابل توجه تر است.

پیش زمینه و هدف: عدم آموزش و آمادگی مادران در دوران بارداری علت اصلی افزایش مداخلات پزشکی و ایجاد عوارض مادری و جنینی می باشد. رضایت زنان از تجربیات زایمان ازنظر ارائه دهندگان خدمت، سیاست گذاران سیستم های بهداشتی-درمانی، یکی از شاخص های مهم کیفیت مراقبت از مادر تلقی می گردد. بر این اساس مطالعه حاضر باهدف بررسی تاثیر آموزش گروهی بر رضایتمندی و شدت درد مادران باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی زنجان در سال 92 انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه مداخله ای و نیمه تجربی، 280 زن باردار شکم اول مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر زنجان در سال 92 به روش نمونه گیری طبقه ای خوشه ای انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. برای گروه آزمون کلاس های آمادگی دوران بارداری در طی 8 جلسه 90 دقیقه ای برگزار شد و مادران گروه شاهد آموزش های معمول را دریافت نمودند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه سنجش رضایتمندی مکی و مقیاس دیداری شدت درد VAS در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون انجام گرفت. اطلاعات در نرم افزار SPSS (کای دو و فیشر و t-Test) آنالیز شد.یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش دو گروه ازنظر سن، شاخص توده بدنی (BMI)، سطح تحصیلات، سن حاملگی و وضعیت اشتغال اختلاف معنی داری نداشتند. بر اساس نتایج در گروه مورد، میزان شدت درد قبل از مداخله تفاوت معنی داری نداشت ولی شدت درد در دیلاتاسیون 3-4 سانتی متر و 7-8 سانتی متر در گروه آموزش دیده به طور معنی داری کم تر از گروه کنترل بود ( p=0.001). نتایج اختلاف معنی داری بین میزان رضایتمندی مادران از زایمان در دو گروه آموزش دیده و آموزش ندیده نشان داد (p<0.000).بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش مبین تاثیر آموزش گروهی دوران بارداری بر شدت درد و رضایتمندی مادران می باشد. استفاده گسترده از کلاس های آمادگی دوران بارداری موجب ارتقا شاخص های کیفی سلامت مادران خواهد شد.

پیش زمینه و هدف: علیرغم توصیه های بازتوانی قلبی مبنی بر ورزش به عنوان جزء لاینفک مراقبت قلبی جامع از بیماران عروق کرونر، بیشتر بیماران آن را دریافت نمی کنند. بازتوانی قلبی خانگی با یک کتابچه راهنمای پشتیبانی شده توسط یک پرستار، یک روش محبوب بازتوانی است، که جهت بالا بردن مشارکت و کاهش اختلالات حائز اهمیت است. هدف از این مطالعه بررسی برخی ویژگی های رفتاری و کیفیت زندگی در بیماران قلبی پس از شرکت در دو گروه بازتوانی بود.مواد و روش ها: در یک تحقیق نیمه تجربی، 40 بیمار با میانگین سنی 59±6.28 سال به صورت داوطلبانه در 3 گروه، بازتوانی قلبی خانگی (12 نفر)، بازتوانی در مرکز (15 نفر) و کنترل (10 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی های دو گروه بازتوانی به مدت هشت هفته به انجام فعالیت پرداختند. رفتار نوع A، خشم، بدبینی، اضطراب، افسردگی و کیفیت زندگی بیماران، از طریق پرسشنامه های استاندارد در ابتدا و انتهای هشت هفته بازتوانی اندازه گیری شد. داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس ( ANCOVA) در سطح p<0.05 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: پس از مداخله، محدودیت جسمانی، سلامت ذهنی، درد بدنی (پرسشنامه SF36) و خشم (پرسشنامه TAB) با بهبود معنی داری همراه بود و بین بازتوانی خانگی و بازتوانی قلبی در مرکز در کلیه شاخص ها جز شاخص محدودیت جسمانی تفاوت معنی دار مشاهده نشد.بحث و نتیجه گیری: ﺑﺎزﺗﻮاﻧﻲ ورزﺷﻲﺧﺎﻧﮕﻲ به اندازه ﺑﺎزﺗﻮاﻧﻲ در ﻣﺮﻛﺰ، عوامل روانشناختی را بهبود بخشید، ضمن اینکه بازتوانی ورزشی خانگی بر شاخص محدودیت جسمانی تاثیر بیشتری داشت.