تحقیقات نظام سلامت
سال:1394 | دوره:11 | شماره:3 |تعداد مقالات:26

مقدمه: در حال حاضر سیستم های تشخیصی رایانه ای دارای کاربرد وسیعی در علوم پزشکی می باشند. این سیستم ها می توانند در تشخیص درست و به موقع بیماری ها به پزشک یاری رسانند. عملکرد این گونه سیستم ها باید به صورت مناسبی ارزیابی شود. در این مقاله، معیارهای ارزیابی سیستم های تشخیصی پزشکی مورد بررسی قرار می گیرد.روش ها: با استفاده از داده استاندارد در هر روش تشخیصی، میزان خطای سیستم بر اساس پارامترهای حساسیت، ویژگی، صحت، دقت، سطح زیر منحنی (ROC یا receiver operating characteristic)، F-measure،Matthews correlation coefficient  و... محاسبه شد و نقاط قوت و ضعف هر معیار مورد بررسی قرار گرفت. معیارهای ارزیابی در یک مثال پزشکی بر روی مقایسه دو روش در تشخیص عارضه قلبی بیماران، محاسبه و ارزیابی شدند. هم چنین ارجحیت روش های تشخیصی به یکدیگر با استفاده از تست McNemar مشخص گردید.یافته ها: به دلیل برابر بودن نسبی تعداد افراد واقعا سالم و مریض در مجموعه داده مورد استفاده، پارامتر صحت، معیار قابل قبولی برای ارزیابی کلی دو روش بود که در دو روش به ترتیب 84 و 86% محاسبه شد. هر دو روش از نظر پزشکی، قابل اعتماد نبودند چون میزان خطای نوع اول بیشتر از 0.05 بود. با این حال، توان تشخیصی روش دوم چون بالای 80% بود، قابل قبول می باشد. چون سطح زیر منحنی ROC در دو روش بین 0.8 و 0.9 بود، قدرت تشخیصی آن ها "بسیار خوب" می باشد. در نهایت، دو روش تشخیصی از نظر آماری معادل شناخته شدند.نتیجه گیری: ارزیابی سیستم های تشخیصی باید با روش های مناسب و معیارهای مرتبط انجام گیرد. با بکارگیری معیارهای متعدد قادر خواهیم بود توانایی روش تشخیصی را از زوایای مختلف ارزیابی نماییم.

مقدمه: سرطان یکی از بیماری های مزمن بشری است که فاکتورهای مختلفی در ایجاد آن نقش دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی توزیع جغرافیایی سرطان پستان در استان کردستان، شناخت نقاط پرخطر و عوامل جغرافیایی طبیعی و انسانی دخیل در بروز آن می باشد.روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی و به روش مقطعی بوده که در آن داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل گردید و از نمودارها و آزمون های آماری تی و تحلیل واریانس برای مقایسه استفاده شد و نقشه پراکندگی سرطان پستان در استان کردستان با استفاده از نرم افزار (GIS یاGeographic Information System ) ورژن 9.3 طی سال های 1385 الی 1389 ترسیم گردید. به منظور بررسی علت بالا بودن نرخ مبتلایان ناشی از سرطان پستان در برخی از شهرستان ها، نقشه پراکندگی عناصر مس و سرب که بر روی سرطان پستان موثر هستند تهیه شد.یافته ها: شهرستان های سنندج، سقز و مریوان به ترتیب با میزان بروز 9.59، 4.21 و 4.07 در هر صد هزار نفر در مناطق شایع بیماری قرار دارند. از آنجا که سطح معنی دار آماری آزمون t، 0.0001 به دست آمده است (p<0.05)، با اطمینان 95% میزان بروز سرطان سینه در شهرنشین ها بیشتر از 4 برابر روستانشین ها است. مبتلایان زن (96.91%) جامعه آماری را تشکیل داده اند.نتیجه گیری: زنان جامعه شهری گروه در معرض خطر سرطان پستان در استان کردستان می باشند. وجود عناصر مس و سرب در منطقه می توانند به عنوان یکی از علل بروز بیماری و پیش آگهی، جهت مقابله با آن محسوب گردند. نتایج این مطالعه می تواند فرضیه هایی درباره عوامل خطر احتمالی سرطان پستان در استان کردستان ایجاد کند که اثبات آن مستلزم انجام مطالعاتی مکمل از طرف مسوولین می باشد.

مقدمه: یکی از بیماری های شایعی که امروزه عامل مهم مرگ و میر بوده و از نظر جغرافیای سلامت حائز اهمیت است، سرطان معده می باشد. این بیماری پراکندگی یکسانی در سراسر جهان ندارد و بیشتر در مناطق جنوب شرقی آسیا دیده می شود. سبک زندگی و آلودگی های محیطی از عوامل بروز این بیماری محسوب می شود. هدف از انجام این مطالعه، بررسی ارتباط بین نیترات آب آشامیدنی و شیوع سرطان معده در استان اصفهان بوده است.روش ها: در مطالعه حاضر از داده های مربوط به بیماران مبتلا به سرطان معده و نیترات آب آشامیدنی استفاده شده است. تهیه نقشه پهنه بندی اطلاعات با نرم افزار GIS و تحلیل آماری آنها با نرم افزارهای SPSS و EXCEL انجام شده است.یافته ها: کانون های اصلی بیماری در استان به ترتیب شهرستان های فریدن، سمیرم و فریدون شهر می باشد که مقایسه این کانون ها با غلظت نیترات آب آشامیدنی (مناطقی که نیترات بین 45- 20 میلی گرم در لیتر) نشان داد که این مناطق بر هم مطابق هستند (با ضریب همبستگی r=%42 و p=0.05). این بیماری در مردان و عمدتا افراد بالای 75 سال شیوع بیشتری داشته است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، ارتباط معنی داری بین غلظت نیترات آب آشامیدنی و شیوع سرطان معده در مناطق مورد مطالعه وجود داشته است.

مقدمه: هدف از برنامه کشوری بهداشت روان رسیدن به حداقل خدمات روانی برای همه مردم کشورمان تا سال 2000 بود. در سال 1367 طرح ادغام بهداشت روان در مراقبت های بهداشتی اولیه در شهرکرد و شهرضا که هدف آن بررسی اثربخشی ادغام بهداشت روان در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه بود، به مرحله اجرا گذاشته شد. چون نتایج این بررسی، اثربخشی آن را نشان داد، در سال 1369 بهداشت روان به عنوان جزء نهم PHC اعلام گردید و به تدریج در کل کشور گسترش یافت. هدف این مطالعه بررسی شاخص های بیماریابی این برنامه از سال 85-80 و مقایسه آن ها با حد انتظار کشوری بود.روش ها: مطالعه از نوع توصیفی مقطعی طولی بود. نمونه گیری به روش سرشماری و حجم نمونه شامل اطلاعات کلیه بیمارانی بود که طی سال های 85-80 تحت پوشش برنامه بهداشت روان قرار داشتند. این اطلاعات از طریق بررسی مستندات فرم استاندارد جمع آوری اطلاعات بیماران بهداشت روان کشوری وزارت متبوع صورت پذیرفت. در پایان هر سال نیز اطلاعات بیماران بهداشت روان همان سال جمع بندی گردید و نتایج با نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این مطالعه بیماران شناسایی شده و تحت پوشش بهداشت روان (روانی شدید، روانی خفیف، صرع، عقب ماندگی ذهنی و سایر موارد) در هر سال، مشخص و با حد انتظار کشوری مقایسه شدند.P-value<0.05  به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.یافته ها: وضعیت شاخص های بیماریابی روانی شدید از 1.248 به 2.46 درهزار، روانی خفیف از 9.96 به 17.5 درهزار، صرع از 3.15 به 5.26 درهزار، عقب مانده ذهنی از 3.82 به 5.86 درهزار و سایر اختلالات روانی عصبی از 2.79 به 4.28 درهزار در طی سال های 1380 تا 1385 افزایش یافت که نسبت به حد مورد انتظار کشوری بالاتر بود.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که فراوانی بیماری خفیف روانی هم از حد انتظار کشوری و هم نسبت به بیماری های شدید روانی، صرع، عقب ماندگی ذهنی و سایر اختلالات روانی عصبی بالاتر بود و لذا آموزش بیشتر بهورزان، افزایش سطح آگاهی مردم نسبت به علائم بیمارهای روانی و لزوم مراجعه به موقع به مراکز درمانی احساس می شود.

مقدمه: ارتباط بیماری های دهان و دندان با عواقب نامطلوب بارداری ضرورت توجه بیشتر به وضعیت بهداشت دهان و دندان در زنان باردار را نشان می دهد. تئوری رفتار برنامه ریزی شده به عوامل اجتماعی در ایجاد رفتار توجه خاص نشان می دهد. پژوهش حاضر با هدف تعیین پیشگویی کننده های مراقبت های بهداشت دهان و دندان در مادران باردار شهر آشخانه بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده در سال 1392 انجام شده است.روش ها: در این مطالعه تحلیلی- مقطعی، 150 نفر از مادران باردار شهر آشخانه با روش نمونه گیری آسان از مرکز بهداشتی درمانی شهری آشخانه انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به عوامل تئوری رفتار برنامه ریزی شده در خصوص مراقبت های بهداشت دهان و دندان از طریق پرسش نامه گردآوری شده و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی، به کمک نرم افزارspss 18  در سطح معنی دار 0.05 تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین سنی مادران باردار مورد مطالعه 24.4±4.9 است و میانگین شاخص DMF مادران 5.16±2.2 بود. در این پژوهش همبستگی میان قصد رفتاری با سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده مورد بررسی قرار گرفت. میان قصد رفتاری با آگاهی (r=0.403)، با نگرش (r=0.369)، با هنجارهای انتزاعی (r=0.415)، با کنترل رفتار درک شده (r=0.488) و با رفتار (r=0.399) ارتباط مستقیم و مثبتی مشاهده شد.نتیجه گیری: مطالعه حاضر کارایی تئوری رفتار برنامه ریزی شده را در پیشگویی اتخاذ مراقبت های بهداشت دهان و دندان در مادران باردار نشان داد. از این رو این تئوری می تواند به عنوان چارچوبی جهت طراحی و اجرای مداخلات آموزشی جهت کاهش پوسیدگی دندان استفاده شود و در دوران بارداری به حفظ سلامت مادر و کودک کمک نماید.

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف تعیین طرحواره های غالب و مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه در مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی و افراد بهنجار انجام شده است.روش: در این مطالعه مقطعی، از میان بیماران مبتلا به اختلالات شخصیت مرزی و افراد بهنجار شهر اردبیل، 90 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند (45 نفر در هر گروه). برای جمع آوری داده ها از فرم کوتاه پرسش نامه طرحواره یانگ و پرسش نامه چند محوری بالینی میلون استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار  SPSS (Ver 17)و آزمون های آماری کای دو و تی مستقل استفاده شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین طرحواره های ناسازگار اولیه در بیماران مبتلا به اختلالات شخصیت مرزی و افراد بهنجار تفاوت معنی داری وجود دارد. علاوه بر آن تفاوت معنی داری در طرحواره های حوزه بریدگی و طرد، خودگردانی و عملکرد مختل، محدودیت های مختل، گوش به زنگی بیش از حد و بازداری (P<0.001) در دو گروه مورد مطالعه دیده می شود.نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده طرحواره های ناسازگار اولیه در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ناکارآمد می باشند. بر این اساس با شناسایی طرحواره های فوق پیش از ابتلای فرد به اختلال شخصیت مرزی و اندازه گیری شدت این طرحواره ها و مشخص کردن الگوی طرحواره می توان راهبردهای مداخله ای مناسبی را در جهت کاهش این طرحواره به عمل آورد.

مقدمه: این مطالعه مقطعی به ارزیابی ارتباط بین مصرف غذاهای ادویه دار و سوءهاضمه عملکردی در گروهی از بزرگسالان ایرانی پرداخته است.روش ها: در این مطالعه 4763 فرد بزرگسال مورد بررسی قرار گرفتند. برای ارزیابی مصرف غذاهای ادویه دار، از یک پرسش نامه ثبت عادات غذایی استفاده شد. هم چنین برای ارزیابی مشکلات گوارشی از پرسش نامه اصلاح شده Rome III که اعتبار آن قبلا مورد سنجش قرار گرفته بود، استفاده شد.یافته ها: مصرف مکرر غذاهای ادویه دار با شانس بیشتر ابتلا به سوءهاضمه عملکردی مرتبط بود .(OR: 1.64; 95% CI: 1.09-2.49) این ارتباط حتی پس از تعدیل عادات غذایی و شاخص توده بدنی معنی دار بود .(OR: 1.66; 95% CI: 1.00-2.78) ارتباط مثبت معنی داری بین مصرف غذاهای ادویه دار با سنگینی پس از صرف غذا (OR: 1.76; 95% CI: 1.29-2.40) و سوزش سردل (OR: 1.78; 95% CI: 1.30-2.44) دیده شد. ارتباط معنی داری بین مصرف مکرر غذاهای ادویه دار و سیری زودرس مشاهده نشد.نتیجه گیری: مصرف بالای غذاهای ادویه دار ارتباط مستقیم معنی داری با ابتلا به سوءهاضمه عملکردی، سنگینی پس ازصرف غذا و سوزش سردل داشت.

مقدمه: با توجه به اهمیت شناسایی ابعاد «احساس خوب داشتن (wellness) با دیابت، این مطالعه با هدف شناخت عوامل موثر بر ابعاد احساس خوب داشتن در بیماران دیابتی نوع 2 انجام شد.روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی بر روی 621 بیمار دیابتی نوع 2 به روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه دو قسمتی بود. قسمت اول شامل سوالات دموگرافیک و قسمت دوم، پرسش نامه استاندارد سنجش احساس خوب داشتن با دیابت بود. این پرسش نامه پس از ترجمه و بازترجمه و تایید اعتبار و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 11.5 استفاده شد و نتایج در سطح کمتر از 0.05 معنی دار تلقی گردید.یافته ها: میانگین نمره کلی احساس خوب داشتن 137.6±11 بود. بین جنسیت و بعد معنوی احساس خوب داشتن، بین سابقه خانوادگی و میانگین کلی احساس خوب داشتن، بین میزان تحصیلات و دوبعد فیزیکی و ذهنی، بین نوع درمان و میانگین کلی و ذهنی، بین میزان درآمد با سه بعد روانی، اجتماعی و ذهنی، ارتباط آماری معنی دار یافت شد. بین بعد معنوی و ذهنی با احساس خوب داشتن کل همبستگی مثبت معنی دار وجود داشت.نتیجه گیری: فاکتورهای جنسیت، سابقه خانوادگی، میزان تحصیلات، نوع درمان و میزان درآمد از عوامل موثر بر احساس خوب داشتن در بیماران دیابتی نوع 2، می باشد.

مقدمه: فرسودگی شغلی سندرمی روان شناختی مشتمل بر سه محور خستگی هیجانی، مسخ شخصیت و احساس عدم کفایت شخصی می باشد، بهورزان به عنوان مراقبین سطح اول خدمات بهداشتی (Primary Health Care- PHC) در معرض انواع مشکلات جسمی و روانی می باشند، تحقیق حاضر با هدف "تعیین وضعیت فرسودگی شغلی در بهورزان شاغل در خانه های بهداشت مرکز بهداشت شماره یک اصفهان در سال 1392" جهت ارائه راهکار مناسب انجام گردید.روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی تمامی بهورزان شاغل مرکز بهداشت شماره یک اصفهان (120 نفر) در سال 1392 انجام گرفت، ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای شامل اطلاعات فردی، اطلاعات حرفه ای، و پرسش نامه مسلچ (Maslach) بود. پرسش نامه توسط بهورزان تکمیل و داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 20 و آزمون های آماری ANOVA، ضریب همبستگی اسپیرمن، همبستگی پیرسون و آزمون تی مستقل تحلیل گردید.یافته ها: نمره کلی فرسودگی شغلی در حد متوسط با میانگین (42.1) و انحراف معیار (14.7) بود. بین نمره فرسودگی شغلی در حیطه عاطفی و حیطه مسخ شخصیت (r=0.654 و P<0.001) و هم چنین حیطه عاطفی و حیطه کاهش موفقیت فردی (r=0.572 و P<0.001) و حیطه مسخ شخصیت و کاهش موفقیت فردی (r=0.693 و P<0.001) رابطه مستقیم وجود داشت. میانگین نمره فرسودگی شغلی کلی، بعد عاطفی و کاهش موفقیت فردی در زنان به طور معنی داری بیشتر از مردان بود (P<0.05). سطح تحصیلات بهورزان با نمره فرسودگی شغلی در کل و در ابعاد مختلف رابطه معکوس داشت. با دور شدن محل سکونت بهورزان از خانه بهداشت فرسودگی شغلی در بعد عاطفی افزایش یافته است (P<.04).نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که فراوانی و شدت فرسودگی شغلی در بهورزان مرکز بهداشت شماره یک اصفهان در حد متوسط بوده و از این میان، میزان فرسودگی شغلی در زنان بیشتر از مردان بوده است که از دلایل آن می توان به انجام همزمان وظایف شغل بهورزی و وظایف خانه و فرزندان که باعث افزایش میزان اضطراب و استرس شده و هم چنین بعد مسافت و عدم بهره مندی از تسهیلات ایاب و ذهاب برای تردد به محل کار اشاره نمود.

مقدمه: یکی از پیامدهای مهم انقلاب صنعتی در جهان، افزایش سطح شدت سر و صدای محیط کار است. این مقاله با هدف تبیین نقش و اهمیت میزان سطح سرو صدا در محیط کار دندان پزشکی، به بررسی میزان سر و صدای هندپیس یونیت ها و تجهیزات بخش های مختلف یکی از مراکز بزرگ دندان پزشکی شهر تهران پرداخته است.روش ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، تراز فشار صوتی در بخش های ترمیم، تشخیص، اطفال، پریو، جراحی فک، اندو و بخش CSR (Central Sterile Room) با استفاده از استاندارد  ISO3744و دستگاه صداسنج B & K مدل 2237 در ناحیه شنوایی دندان پزشکان اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج مطالعه نشان می دهد که بالاترین میزان تراز فشار صوتی بین کلیه بخش های مورد مطالعه، در هندپیس آنگل یونیت های بخش اطفال مرکز دندان پزشکی بود که 86 dB شبکه A به دست آمد. مقایسه تراز کلی فشار صوتی (LPT) در دستگاه های دندان پزشکی نشان داد که بیشترین میزان به دستگاه التراسونیک تعلق داشته که 96.8 dB شبکه A به دست آمد.نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که میانگین میزان سروصدای این مرکز بالا بوده و به عنوان یک عامل افت شنوایی کارکنان در معرض می باشد. در راستای جلوگیری از مشکلات ناشی از سر و صدا مانند افت شنوایی، اجرای درست و دقیق برنامه حفاظت شنوایی و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب مورد نیاز می باشد.

مقدمه: مصرف ناکافی میوه در دانش آموزان یک عامل خطر برای برخی از بیماری های مزمن مثل سرطان ها و بیماری های قلبی عروقی در بزرگسالی محسوب می شود. این مطالعه با هدف بررسی عوامل مرتبط با مصرف روزانه میوه در دانش آموزان پسر شهرستان چالدران انجام شده است.روش ها: در این مطالعه مقطعی 184 دانش آموز ابتدایی به طور تصادفی از مدارس پسرانه انتخاب شدند و پرسش نامه مربوط به اطلاعات فردی، سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده و وضعیت مصرف روزانه میوه را تکمیل کردند. اطلاعات پس از جمع آوری با SPSS نسخه 20 و آنالیزهای آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که 32.1% دانش آموزان 1 بار، 58.2% 2 بار، 9.2% 3 بار و فقط 0.5% آن ها 4 بار در روز میوه مصرف می کنند. بر اساس آنالیز رگرسیون خطی، نگرش و هنجارهای انتزاعی قدرت پیش بینی کننده بیشتری برای قصد مصرف میوه (P<0.001، F=36، R2=0.19) و هنجارهای انتزاعی و قصد رفتاری دارای قدرت پیش بینی کنندگی بیشتری برای مصرف میوه در دانش آموزان بودند (P<0.001، F=36، (R2=0.36.نتیجه گیری: مصرف میوه در دانش آموزان کمتر از مقدار توصیه شده سازمان بهداشت جهانی است. هم چنین بر اساس یافته های این مطالعه بایستی در طراحی مداخلات آموزشی برای دانش آموزان ابتدایی بر متغیرهای قصد رفتاری و هنجارهای انتزاعی توجه بیشتری کرد.

مقدمه: رنگزاهای مصنوعی از جمله آلاینده های زیست محیطی هستند که مصرف آن ها روز به روز در حال افزایش است. در این پژوهش تصفیه پذیری پساب های آلوده به رنگ راکتیو بلک 5 به روش انعقاد الکتریکی و انعقاد الکتریکی- شناورسازی در یک راکتور در مقیاس آزمایشگاهی با استفاده از الکترود آلومینیوم مورد مطالعه قرار گرفت.روش ها: در این مطالعه یک راکتور الکتروکواگولاسیون فلوتاسیون در یک راکتور در مقاس آزمایشگاهی با حجم تقریبی 1 لیتر مجهز به 4 الکترود از جنس آلومینیوم با ابعاد 200*20*2 میلی متر مورد استفاده قرار گرفت. تاثیر پارامترهای بهره برداری نظیر pH محیط، شدت دانسیته جریان، زمان تماس، غلظت اولیه رنگ و شناورسازی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین کارایی فرایند انعقاد الکتریکی در حذف رنگ به میزان 81% در محیط خنثی از نظر pH، دانسیته جریان 12.71 mA/cm2 و غلظت رنگ 100 mg/L حاصل شد. نتایج دیگر این مطالعه حاکی از تاثیرگذاری بیشتر فرایند توام انعقاد الکتریکی- شناورسازی در مقایسه به فرایند انعقاد الکتریکی در حذف رنگ در شرایط بهینه بهره برداری بود.نتیجه گیری: فرآیند اانعقاد الکتریکی و انعقاد الکتریکی- شناورسازی با کاربرد الکترودهای آلومینیوم می تواند فرایندی امیدوارکننده برای حذف رنگ باشد.

مقدمه: علیرغم طرحریزی جهت فعالیت های عادی، بسیاری از سازمان ها فاقد طرحریزی نظامند مدیریت شرایط اضطراری هستند. سازمان ها باید برای بحران ها دارای اهداف و راهبردهای از پیش تعریف شده باشند. با تعریف اهداف و راهبردهای شرایط اضطراری، بسیاری از ابهامات پاسخ برطرف شده و مسوولیت ها، هدایت و رهبری به خوبی انجام خواهند شد.روش ها: با استفاده از روش دلفی، فهرستی از نقاط ضعف و قوت درونی و فرصت ها و تهدیدات بیرونی در سیستم های پاسخ اضطراری تهیه شد. سپس برای نقاط ضعف و قوت درونی و فرصت ها و تهدیدات بیرونی، آنالیز (SWOT یا strengths, weaknesses, opportunities, and threats) انجام شد و راهبردهای مناسب استخراج شد. راهبردها در سه گزینه خلاصه شدند و در مرحله بعد با استفاده از روش (AHP یا Analytic Hierarchy Process)، گزینه ارجح انتخاب شد.یافته ها: برای سازمان مورد مطالعه، راهبرد تطبیقی مناسب ترین راهبرد مدیریت بحران بود. راهبرد پاسخ اشتراکی در شرایط اضطراری به عنوان راهبرد تطبیقی در نظر گرفته شد. در این راهبرد سعی می شود با رفع نقاط ضعف داخلی، از فرصت های موجود خارجی استفاده شود.نتیجه گیری: همانند شرایط عادی سازمان، باید اهداف و راهبردهای سازمان در شرایط اضطراری تعریف و مدون شوند. بهتر است این استراتژی ها با روش های ساختارمند انتخاب شده و به صورت مداوم به روز شوند.

مقدمه: گزارش های پراکنده در کشور مبنی بر تقلب استفاده از رنگ مصنوعی تارتارازین به جای زعفران در آبنبات های سنتی (نبات و پولکی) ضرورت انجام مطالعه ارزیابی خطر دریافت تارتارازین از طریق مصرف این دو شیرینی را ایجاب می کند. لذا پژوهش حاضر با هدف ازریابی خطر دریافت این رنگ، طی یک مطالعه توصیفی، میزان مواجهه با تارتارازین را از طریق نقشه مصرف این دو شیرینی در استان اصفهان و هم چنین حضور و غلظت آلودگی نمونه های تهیه شده از این استان را تعیین نمود.روش بررسی: در این مطالعه تعداد 500 پرسش نامه از طریق مدارس استان در اختیار خانواده های مرکز استان و تعدادی از شهرستان ها قرار گرفت و اطلاعاتی در مورد وضعیت دموگرافیکی و میزان مصرف نبات و پولکی جمع آوری شد. برای بررسی میزان رنگ تارتارازین. تعداد 60 نمونه شامل 35 نمونه نبات و 25 نمونه پولکی طبق دستور العمل استاندارد 740با روش کروماتوگرافی لایه نازک مورد (TCL یا Tin Layer Chromatography) مورد آزمایش قرار گرفت. از روش اسپکتروفتومتری نیز جهت اندازه گیری کمی آلودگی نمونه ها استفاده شد. در نهایت نتایج بدست آمده در نرم افزار SPSS مورد آنالیز آماری قرار گرفتند.یافته ها: آلودگی به رنگ تارترازین تنها در سه نمونه (12%) پولکی مشاهده شد و نمونه های نبات عاری از این رنگ بود. غلظت رنگ در نمونه های مثبت حداکثر 1 میلی گرم در کیلوگرم محاسبه گردید. با در نظر گرفتن اطلاعات مصرف و میانگین وزن افراد مورد مطالعه (67 کیلوگرم) بیشینه دریافتی روزانه تارترازین از این طریق در جامعه .075 میکروگرم به ازا هر کیلوگرم وزن بدن محاسبه شد که نسبت به دامنه بالای حد قابل قبول دریافت این رنگ (7.5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) مقدار بسیار ناچیزی است.نتیجه گیری: شیوع کم تقلب استفاده از تارتارازین در کل نمونه ها احتمالا ناشی از تدوام کنترل این تقلب توسط سازمان های ناظر به خصوص معاونت غذا و داروی استان اصفهان می باشد. شیوع آلودگی بالاتر در نمونه های پولکی و دریافت روزانه دو برابری این محصول نسبت به نبات در جامعه نشان می دهد که پولکی سهم بیشتری در انتقال این رنگ در رژیم غذایی ایرانی دارد. خطر دریافت تارتارازین از طریق مصرف این دو آب نبات سنتی در حال حاضر اقدام جدید قانونی در مدیریت خطر را طلب نمی کند.

مقدمه: در ایران سرطان سینه با بروز استانداردشده سنی 28.25 در رتبه اول سرطان زنان قرار دارد. با توجه به روند پیر شدن جمعیت و سیر صعودی سرطان در ایران، اهمیت پیشگیری از سرطان و وجود پراکندگی سرطان ها در مناطق مختلف کشور، شناسایی مناطق دارای بروز بالای سرطان سینه و آگاهی از وضعیت پراکندگی و نقش مهم ترین عوامل خطر بالقوه این سرطان با استفاده از مدل های پیشرفته آماری ضروری می باشد.روش ها: در این مطالعه کاربردی اکولوژیک، جامعه مورد مطالعه، تمام بیماران مبتلا به سرطان سینه بین سال های 1384 تا 1387 در ایران می باشند. عوامل خطر: مصرف سیگار، مصرف میوه و سبزیجات، فعالیت فیزیکی، اضافه وزن و وضعیت اقتصادی- اجتماعی می باشد. جهت برآورد خطر نسبی سرطان سینه، از مدل های گاما- پوآسن، لگ نرمال و ( BYMیاBesag, York, Mollie ) استفاده شد.یافته ها: تعداد کل سرطان سینه ثبت شده در سال های 1384 تا 1387 درایران 25152 مورد بوده است. از میان مدل های استفاده شده، مدل BYM تعدیل نشده بهترین برازش را داشت. بدون تعدیل اثر عوامل خطر، استان های اصفهان و یزد و تهران بیشترین خطر بروز سرطان سینه و سیستان و بلوچستان و چهارمحال و بختیاری کمترین میزان خطر ابتلا را دارند. با تعدیل عوامل خطر، استان های خراسان رضوی، خرم آباد و همدان بیشترین خطر بروز سرطان سینه و استان های اردبیل و کهگیلویه و بویراحمد، کمترین خطر بروز را دارند. ارتباط مستقیم معنی داری بین سرطان سینه و شاخص توسعه انسانی مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به برازش بهتر مدل BYM، توصیه می شود در مطالعات آینده از مدل BYM استفاده شود و با توجه به معنی داری متغیر شاخص توسعه انسانی، در مطالعات مشابه این متغیر در نظر گرفته شود. این مطالعه نشان داد که استان های اصفهان، یزد و تهران دارای بیشترین خطر بروز سرطان سینه می باشند.

مقدمه: در مطالعات جمعیتی مقوله باروری جایگاه ویژه ای دارد. باروری یکی از رویدادهای طبیعی جمعیت و از عناصر مهم رشد آن می باشد. در تبیین عوامل موثر بر باروری عوامل متعدد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نقش دارند که محققان جمعیت شناسی در حوزه باروری به هر یک از این ابعاد، از جهات مختلف پرداخته اند. هدف از مطالعه حاضر بررسی عوامل موثر روی تعداد فرزندان زنده به دنیا آمده، به عنوان یکی از شاخص های تعیین کننده باروری، با استفاده از رگرسیون پواسن است.روش ها: 405 زن 15- 49 ساله حداقل یک بار ازدواج کرده استان سمنان در سال 1391 با روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسش نامه ساختاریافته بررسی شدند. به منظور مدلسازی تعداد فرزندان زنده به دنیاآمده بر روی محل تولد، سطح تحصیلی، وضعیت شغلی و نوع ازدواج زنان از مدل رگرسیون پواسن و به منظور برازش مدل از نرم افزار SPSS 17 استفاده شد.یافته ها: از میان چهار متغیر پیش بین محل تولد، سطح تحصیلی، وضعیت شغلی و نوع ازدواج، تنها دو متغیر محل تولد و وضعیت تحصیلی بر روی تعداد فرزندان به دنیاآمده تاثیر معنی دار داشتند (p-value<0.001). زنان متولد روستا و با تحصیلات زیردیپلم تعداد فرزندان بیشتری نسبت به زنان متولد شهر و با تحصیلات دیپلم و بالاتر داشتند.نتیجه گیری: از آن جا که متغیر تعداد فرزندان زنده به دنیاآمده، متغیری شمارشی و گسسته است، استفاده از رگرسیون پواسن برای مدلسازی آن، مدلی کاراتر از رگرسیون خطی ارائه می دهد.

مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی حذف نیترات با استفاده از زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت اصلاح شده و اصلاح نشده، از محلول های آبی می باشد.روش ها: در این مطالعه، با توجه به راندمان پایین حذف توسط زئولیت اصلاح نشده، از کلرید روی و فروسولفات برای اصلاح جاذب استفاده شد. پارامترهای مورد مطالعه (1-12) pH، زمان تماس (186-2 دقیقه)، غلظت نیترات (50-100 mg/l) و دوز جاذب (5-20 g/l) بودند.یافته ها: راندمان حذف نیترات توسط زئولیت اصلاح نشده در حدود 40% بود، بنابراین در آزمایشات بعدی، زئولیت اصلاح شده به عنوان جاذب مورد استفاده قرار گرفت. شرایط مطلوب حذف نیترات برای زئولیت اصلاح شده با کلرید روی و فروسولفات در 5 و pH=3، زمان تماس 66 و 66 دقیقه، دوز جاذب 15 g/l و 20 و غلظت اولیه نیترات100 mg/l  و 50، به دست آمد. حداکثر حذف نیترات به ترتیب 78.82% و 90.82% به دست آمد. فرآیند جذب توسط زئولیت اصلاح شده با کمک کلریدروی از ایزوترم فروندلیچ و با کمک فروسولفات از ایزوترم لانگمیر تبعیت می کند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که زئولیت اصلاح شده به دلیل جایگاه های مختلف جذب، ساده بودن سیستم و کارایی بالای حذف نسبت به زئولیت اصلاح نشده، در حذف نیترات از محلول های آبی کارآمدتر می باشد. بنابراین در غلظت های بالای نیترات مناسب ترین جاذب زئولیت اصلاح شده با کلرید روی بوده، در حالی که در غلظت های کم نیترات، زئولیت اصلاح شده با فروسولفات بالاترین کارایی حذف را نشان داد.

مقدمه: یکی از عوامل زیان آور در بهداشت حرفه ای، مواجهه با صدا و ارتعاش می باشد. کنترل بهتر این عامل، مستلزم نرم افزاری است که با کنترل لحظه به لحظه از افزایش مخاطرات جلوگیری کند. لذا این پژوهش با هدف راه اندازی چنین سیستمی توسط نرم افزار labview (لب ویو) به منظور پایش لحظه ای صدا انجام گردید.روش ها: این مطالعه از نوع تجربی است که توسط نرم افزار لب ویو، میکروفون و کارت تحلیل صدا انجام شد. اطلاعات به صورت فشار صدا از طریق میکروفون جمع آوری گردید و توسط کارت تحلیل صدا پردازش شد. سپس نتایج به صورت گراف یا پلات نمایش داده شد.یافته ها: این نرم افزار شامل پانل جلو و پانل عقب می باشد که از این طریق می توان اطلاعاتی مانند شبکه توزین فرکانسی و سرعت پاسخ نرم افزار را مشخص نمود. پس از ورود اطلاعات، اندازه گیری دامنه و تراز فشار صوت، آنالیز طیفی، تراکم توان صوت و سایر مشخصات صدا امکان پذیر بود.نتیجه گیری: از قابلیت های برنامه labview در بخش صدا می توان به اندازه گیری، آنالیز فرکانس و کنترل صوت اشاره نمود که در واقع مانند ترازسنج صوت یا آنالیزور صدا عمل می نماید. با توجه به قابلیت های ذکرشده، می توان از این نرم افزار در جهت آنالیز و پردازش صدا و ارتعاش به صورت یک سیستم مانیتورینگ استفاده نمود.

مقدمه: لزوم ارتقای کیفیت پساب لاگون ها یکی از اولویت های زیست محیطی طرح های فاضلاب است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی عملکرد صافی دانه درشت با جریان افقی در بهبود پارامترهای جامدات معلق، اکسیژن مورد یاز شیمیایی، کدورت و کلیفرم مدفوعی در پساب خروجی از زلالساز لاگون های با هوادهی به منظور تامین استانداردهای ملی صورت گرفت.روش ها: این مطالعه تجربی در مقیاس پایلوت در محل تصفیه خانه فاضلاب شهر بوکان انجام شد. طراحی، ساخت و نصب پایلوت صافی دانه درشت با جریان افقی بر اساس رهنمودهای وجلین صورت گرفت. عملکرد صافی در سه نرخ 0.5، 1 و 1.5 مترمکعب بر مترمربع در ساعت در حذف جامدات معلق، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی، کدورت و کلیفرم مدفوعی پساب خروجی از زلالساز لاگون های با هوادهی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج حاصله، با آنالیز کوواریانس (ANCOVA) به وسیله نرم افزار SPSS 16 مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: میانگین پارامترهای جامدات معلق، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی، کدورت و کلیفرم مدفوعی پساب خروجی از صافی دانه درشت با جریان افقی در نرخ های مختلف فیلتراسیون اختلاف معنی داری داشتند (P<0.001). بر این اساس، صافی دانه درشت با جریان افقی در بارگذاری بهینه 0.5 مترمکعب بر مترمربع در ساعت، مقدار کل جامدات معلق، اکسیژن موردنیاز شیمیایی و کدورت پساب زلالساز لاگون های با هوادهی را به طور میانگین به ترتیب به21 mg/L ،35 mg/L  و 8.33 NTU کاهش داد.نتیجه گیری: صافی دانه درشت با جریان افقی به دلیل راندمان مطلوب و راهبری آسان، می تواند به عنوان گزینه مناسب برای ارتقای کیفیت پساب زلالساز لاگون های با هوادهی جهت تامین استاندارهای ملی مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: یکی از مهم ترین آلاینده های محیط زیست در پساب صنایع، رنگ می باشد که برای انسان خطرناک بوده و محیط زیست را آلوده می نماید. هدف از این پژوهش، تعیین فعالیت فتوکاتالیستی تیتانیم دی اکسید (TiO2) ترکیب شده با زئولیت در حذف رنگ سافرانین در فاز آبی بود.روش ها: نانوذرات TiO2 به روش سل- ژل تولید گردید و 2.5 ml سل- ژل بر روی زئولیت پوشش داده شد. رنگ سافرانین قرمز به عنوان آلاینده مدل انتخاب گردید. آزمایشات با استفاده از دستگاه میکروسکوپ الکترونی رویشی (Electron Microscopy Scanning) و دستگاه پراش پرتو (X-ray diffraction) X جهت تعیین ساختار و مورفولوژی TiO2 انجام شد. تغییرات شدت رنگ توسط دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 518 نانومتر اندازه گیری شد. تاثیر پوشش دهی TiO2 بر روی زئولیت، شدت UV، غلظت اولیه رنگ و نوع بستر فتوکاتالیست در راندمان فتوکاتالیستی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج XRD نانوذرات TiO2 دارای دو فاز آناتاز (80.5%) و روتایل (19.5%) بود و یکنواختی نانوذرات در تصاویر SEM آشکار بود. راندمان حذف TiO2 پوشش داده شده بر روی زئولیت بیشتر از فقط پوشش TiO2 بود. با افزایش شدت تابش UV از 2.4 w/m2 به 3.9 w/m2 سبب افزایش راندمان فتوکاتالیستی شد و زمانی که غلظت رنگ سافرانین قرمز از 10 mg/L به 50 mg/L افزایش می یافت راندمان از 91.61% به 77.91% کاهش یافت. بستر متحرک فتوکاتالیست TiO2/Zeolite نیز دارای راندمان بالاتری نسبت به بستر ثابت فتوکاتالیست بود.نتیجه گیری: فتوکاتالیست TiO2/Zeolite برای حذف رنگ سافرانین قرمز در فاز آبی بسیار موثرتر از فتوکاتالیست TiO2 است، به عبارت دیگر پوشش دادن TiO2 بر روی زئولیت، راندمان حذف رنگ از محیط آبی را افزایش می دهد. در مواردی که کدروت عمده ترین مانع در استفاده از فتوکاتالیست TiO2/Zeolite با بستر متحرک در تصفیه آب می باشد، پیشنهاد می شود از فتوکاتالیست با بستر ثابت، به علت عدم ایجاد کدروت در آب، استفاده شود.